Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 8

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  hylemorfizm
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Tradycja filozoficzna i teologiczna wobec ludzkiego ciała

100%
Wolicka K. M.
Studia Pelplińskie
|
2014
|
vol. 47
339-354
PL
Ludzka osoba nie jest ciałem. Ludzka osoba nie jest duszą. Osoba ludzka jest compositum ciała i duszy. Filozofia i teologia są naukami, które pomagają człowiekowi zrozumieć ten fakt. Czasami w historii zdarzało się, że ciało ludzkie było deprecjonowane a nawet postrzegane jako więzienie dla duszy (Platon). Jest mnóstwo filozoficznych i teologicznych koncepcji i interpretacji tego, czym ludzkie ciało naprawdę jest. I prawdą jest to, że ciało człowieka jest koniecznym, ale niewystarczającym „składnikiem” ludzkiej osoby. Jak powiedział Arystoteles, ciało człowieka jest dobrem ontologicznym, które musi być traktowane w sposób odpowiedzialny i nie może być używane.
2
Publication available in full text mode
Content available

Zagadnienie pośmiertnej identyczności ciała Chrystusa i pośmiertnego nazywania części Jego ciała w "Quaestiones quodlibetales" św. Tomasza z Akwinu

63%
Majcherek K.
Rocznik Tomistyczny
|
2015
|
vol. 4
267-277
EN
The aim of this paper is to present and discuss the content of two parts of two different quaestiones quodlibetales of Thomas Aquinas. What they have in common is that they both treat the status of Christ (and in particular: of his body) after his death. Although they concern explicitely only the status of Christ, they can also be referred to the status of every human being post mortem. This article shows how Aquinas applies theses derived from his general metaphysical system to defend few statements that he considers necessary to adopt if one wishes to remain within the borders of christian orthodoxy. These statements are: that the death of Christ was a real one; that his divinity was not separated from him during his death; from this second statement a third one is derived: if this is the case, then the body of Christ during his death was the same one as his body before his death. By the way of some extrapolation, we can see what importance these theses and the way of justifying them bear on the more general question of a posthmous condition of human beings, especially their bodies.
3
Publication available in full text mode
Content available

Problem mind-body w świetle Tomaszowej koncepcji hylemorfizmu

63%
Zembrzuski M.
Rocznik Tomistyczny
|
2018
|
vol. 7
159-176
EN
The aim of this paper is to approach the mind- body problem in the context of philosophy of Aquinas, especially in the context of his understanding of hylomorphism. Disproportion between the issues of the philosophy of mind and Thomas's position are not to the extend which would unable us to see at the variety of questions from his perspective discussed nowadays by philosophers. On the contrary, Thomas' stance might be an attractive solution with regard to positions already fixed (established)- materialism and dualism. What follows in this paper are four issues: the problem of causative interaction between soul and body, the question of cognition of other senses, the issue of personal identity, and at least, the issue of qualia. All these questions, contemporary discussed, find their answers in Aquinas' explanation which points out the most proper understanding of human being, which is defining a human being as a person.
4
Publication available in full text mode
Content available

Problem „jakości ukrytych” w XVII-wiecznych dyskusjach nad istota świata materialnego

63%
Kucharski D.
Roczniki Filozoficzne
|
2014
|
vol. 62
|
issue 4
51-64
PL
Koniec XVI i początek XVII wieku to czas ożywionych dyskusji filozoficzno-przyrodniczych. Jeden z ich ważnych wątków stanowił spór o naturę materii. Starły się tu trzy dominujące ówcześnie stanowiska filozoficzne: arystotelesowski hylemorfizm, odradzający się atomizm i wywodząca się od Paracelsusa tzw. filozofia chemiczna. Wśród wielu pojawiających się tematów na szczególną uwagę zasługuje zagadnienie tzw. jakości ukrytych. Ich koncepcja okazuje się istotnym wyróżnikiem każdego z tych stanowisk. Jest ona o tyle ważna, że ujawnia stojące za nią w każdym przypadku założenia epistemologiczne. Chodzi tu głównie o relację między inteligibilnością i poznawalnością zmysłową przedmiotów materialnych, a także, związane z tym, możliwości poznawcze umysłu ludzkiego. Przyjęte rozwiązania decydują też o tym, jak rozumie się samo pojęcie „jakości”. Dla arystotelików jest to cecha realnie tkwiąca w przedmiocie, filozofowie nowożytni rozumieją ją jako relację zachodzącą między przedmiotem i podmiotem, paracelsjanie wreszcie cechy przedmiotów materialnych interpretują na sposób duchowy.
EN
The end of 16th and the beginning of 17th centuries witnessed some very heated discussions on the philosophy of nature. One of the important issues was the nature of matter. There clashed there the tree dominating philosophical positions – the Aristotelian hylemorphism, the emerging modern atomism and, deriving from Paracelsus the chemical philosophy. Of many of the discussed topics a special attention deserves the issue of “occult qualities.” The accepted concept of them turns out to be a distinguishing feature of these philosophical positions. The concept of “occult qualities” is an important one because it shows some epistemological presuppositions that are taken by each of the sides. It is mainly about the relation between intelligibility and possibility of sensual perception of material objects, and the cognitive abilities of human mind. The accepted views are decisive as to how the very concept of “quality” is understood. For the Aristotelians it is a feature that really adheres to the object, the modern philosophers understand it as a relation between the subject and the object, the Paracelsians, finally, interpret the features of material object in a spiritual way.
5
Publication available in full text mode
Content available

POJĘCIE OSOBY W ANTROPOLOGII HANSA EDUARDA HENGSTENBERGA

63%
Pasterczyk P.
Roczniki Filozoficzne
|
2013
|
vol. 61
|
issue 4
5-18
EN
The article discuss the anthropological issue of Scheler’s most successful pupil, Hans Eduard Hengstenberg. The German philosopher tried to unite two different philosophical traditions: phenomenology and classical metaphysics. His main achievement was foundation of the new anthropological position based on the phenomenological concept of Sachlichkeit and the ontology of constitution. The article explains the inner logic of Hengstenberg’s ontological position and exams his philosophical criticism against the traditional hylemorfic theory of Aristotle used as a scholastic tool for explaining the union between body and mind.
PL
Artykuł omawia antropologiczną pozycję Hansa Eduarda Hengstenberga. Żyjący w dwudziestym wieku niemiecki filozof próbował połączyć w swojej refleksji fenomenologię z klasyczna metafizyką. Główną zasługą Hengstenberga, będącego w opinii Roberta Spaemanna najwybitniejszym uczniem Maxa Schelera, była udana próba ufundowania propozycji antropologicznej, która wychodząc z fenomenologicznej analizy ludzkich postaw nakreśliła opartą o pojecie konstytucji nową ontologię ludzkiej osoby. Artykuł dyskutuje próbę rozwiązania przez Hengstenberga tradycyjnej aporii antropologii opartej o rozumienie człowieka jako połączenia sfery cielesnej i duchowej. Proponując rozumienie człowieka jako konstytucji ducha, sfery witalnej oraz tzw. zasady osobowościowej Hengstenberg krytykuje arystotelesowską koncepcję możności i aktu jak teorię proponującą kauzalną zasadę połączenia ducha i ciała w jednym ludzkim podmiocie. Koncepcja Hengstenberga wskazuje na realność ludzkiego ciała oraz jego istotne miejsce w konstytuowaniu całości ludzkiego bytu.
6
Publication available in full text mode
Content available

"Homo non est intellectus". Aquinas about relation between soul and intellect

51%
Zembrzuski M.
Studia Philosophiae Christianae
|
2017
|
vol. 53
|
issue 4
75-101
EN
This paper discusses Thomas Aquinas’ stance on the relation between intellect and human soul, where the former is a power and the latter its principle. Due to the fact that Aquinas understands soul as the form of a body, rather than its mover, the problem of how to separate and characterize intellective powers arises. For it is accidental intellectuality that enables cognitive and volitional acts, which are independent of body in their essence. To explain his own position, Aquinas employs the so-called “impediment argument” for the spirituality of the human intellect. He also employs the whole/part distinction when discussing the relation between intellect and soul as whole/part categories. As a result, his account can avoid Averroistic flaws without having to identify intellect with the soul or the whole human being (as argued by Albert the Great). M. Gogacz’s thesis that the intellectual accident of the soul is identical with the possible intellect seems to solve the problem of the accidental and potential character of this particular human power.
7
Publication available in full text mode
Content available

The theory on “eide” according to Nicholas of Methone

51%
Terezis C., Petridou L.
Vox Patrum
|
2017
|
vol. 68
551-568
PL
Niniejsze studium omawia teorie „eide” i ich związek z „materią” według Mikołaja z Methony. Jest to zagadnienie ukazujące sposób komunikacji Boga, jako najwyższej i jedynej zasady, ze światem naturalnym i człowiekiem. Autorzy rozważają to zagadnienie zarówno na płaszczyźnie historycznej, jak i systema­tycznej. Najpierw wyodrębniają różnice w tej kwestii między starożytną myślą grecką, która skłaniała się ku dualizmowi, a chrześcijaństwem, które uznawało jedynie monizm; następnie wyjaśniają monistyczną rekonstrukcję starożytnej on­tologii greckiej według neoplatoników. Stanowisko Mikołaja z Methony i chrześ­cijańska wizja ontologii stanowią centrum ich badań, w których podkreśla się, że „eide” są istotą Boskiego Umysłu oraz prawdziwymi Boskimi zamiarami. Kwestia dotyczy także związków i rozróżnień, ponieważ „eide” są jednolitą, ale wewnętrznie zróżnicowaną całością w Bogu. Na poziomie zmysłowego świata wykazano, że „materia” nie jest rozpatrywana niezależnie od „eide”. Główna kon­kluzja studium jest taka, że Mikołaj z Methony dokonał filozoficznej interpretacji chrześcijańskiej teorii dotyczącej mocy Trójjedynego Boga, pozostając w zgodzie z chrześcijańskim realizmem i odrzucając samoistny charakter „eide”.
EN
In this study, we are discussing the theory on “eide” and their relation to the “matter” according to Nicholas of Methone. This is a topic that shows the way in which God, as the supreme and only Principle, is connected to the natural world and human being. In this attempt of ours we move both historically and systemati­cally. Thus, we first point out the differences on this issue between the ancient Greek thought, which moves towards dualism, and Christianity, which accepts only monism; we then explain the monistic reconstruction of the ancient Greek ontology by the Neoplatonists. Nicholas of Methone’s views and the Christian readings of ontology constitute the core of our approaches, of which it is high­lighted that “eide” are the content of the divine Mind and that they are the good divine volitions. The question is also put in view of the unions and distinctions, since “eide” are a unified but internally differentiated whole in God. At the level of the sensible world, it is shown that “matter” is not considered independently from “eide”. The main conclusion that comes to the fore is that Nicholas of Methone makes a philosophical reading of the Christian theory on triune God’s energies, remaining consistent with Christian realism and rejecting the self-existent charac­ter of the “eide”.
8
Publication available in full text mode
Content available

Aktualność arystotelizmu w kontekście poszukiwań ontologicznego fundamentu informacji biologicznej

45%
Tabaczek M.
Filozoficzne Aspekty Genezy
|
2019-2020
|
issue 16-17
47-81
EN
Despite difficulties in formulating an unambiguously agreed and strictly scientific definition of information, including biological information, the remarkable success of the paradigm and methodology of molecular biology and genetics led to genocentrism, which elevated genes (understood as carriers of biological information) to the rank of basic biological entities, subject to natural selection and evolution. The article shows the way from questioning genocentrism to a multi-faceted approach to biological information, against the background of historical development and the current state of philosophical research on the essence of information in general. In reference to the ontological dimension of biological information, an argument is presented in favor of the timeliness of the key categories of Aristotle’s philosophy of nature as fundamental for understanding and defining the most important aspects of information stored and expressed in the functioning of living systems (beings).
PL
Pomimo trudności w sformułowaniu jednoznacznie uzgodnionej i ściśle naukowej definicji informacji, w tym także informacji biologicznej, niebywały sukces paradygmatu i metodologii biologii molekularnej i genetyki, doprowadził do genocentryzmu, który podniósł geny (rozumiane jako nośniki informacji biologicznej) do rangi podstawowych jednostek biologicznych, podlegających działaniu doboru naturalnego i ewolucji. Artykuł ukazuje drogę od zakwestionowania genocentryzmu do wieloaspektowego ujęcia informacji biologicznej, na tle historycznego rozwoju oraz aktualnego stanu badań filozoficznych nad istotą informacji w ujęciu ogólnym. W odniesieniu do ontycznego wymiaru informacji biologicznej, zostaje przedstawiony argument na rzecz aktualności kluczowych kategorii filozofii przyrody Arystotelesa jako fundamentalnych dla rozumienia i definiowania najważniejszych aspektów informacji zapisanej i znajdującej wyraz w funkcjonowaniu systemów (bytów) ożywionych.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.