Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  innowacja frazeologiczna
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
Język Polski
|
2012
|
vol. 92
|
issue 3
162–173
PL
Wraz z wieloma zapożyczeniami leksykalnymi z języka angielskiego trafiły do polszczyzny kalki frazeologiczne. Jedną z nich jest zwrot „zamiatać/zamieść coś pod dywan”. Powyższy artykuł zawiera analizę sposobów przyswajania tego związku wyrazowego w polszczyźnie z uwzględnieniem licznych innowacji w jego budowie, składzie leksykalnym, semantyce i łączliwości. Sformułowane zostały także ogólniejsze wnioski na temat adaptacji obcych zapożyczeń w języku polskim.
EN
Among many lexical borrowings from English to Polish there have been some phraseological calques. The phrase "zamiatać/zamieść coś pod dywan" is one of them. In the article I investigate the way this phrase was incorporated into the Polish language and examine numerous variations in its construction, lexical components, semantics and collocability. Also, some more general conclusions on the adaptation of foreign phrases into Polish are formulated.
PL
W artykule przeprowadzono analizę sposobów funkcjonowania frazeologizmów w utworach współczesnych prozaików polskich: Ignacego Karpowicza, Sławomira Shutego, Joanny Fabickiej i Izabeli Sowy. Wśród zgromadzonych frazeologizmów, oprócz jednostek zgodnych z normą frazeologiczną języka polskiego, wydzielono użycia innowacyjne. Ustalono, iż frazeologia jest istotnym składnikiem współczesnych polskich tekstów literackich, służy do stylizacji, kreowania komicznego, ironicznego bądź sarkastycznego charakteru narracji. W ramach grupy innowacji frazeologicznych wyodrębniono modyfikacje polegające na zmianie płaszczyzny leksykalnej frazeologizmu (304 jednostki) oraz innowacje kontekstowe polegające na rozszerzeniu łączliwości leksykalnej frazeologizmu lub umieszczeniu frazeologizmu w nietypowym kontekście (147 jednostek). Zbadano częstotliwość występowania poszczególnych typów innowacji w utworach wymienionych pisarzy.
EN
The article is dedicated to the study of phraseological fund of novels written by Polish writers Ignacy Karpowicz, Sławomir Shuty, Joanna Fabicka and Izabela Sowa. An amount of canonical uses exhibiting no changes in the form and meaning as defined by the norm of Standard Polish and innovative uses is found out. Phraseological units are often used by authors in their works to produce a comic (including ironic and sarcastic) effect. Phraseological innovations are classified into phraseological modifications (phraseological units with changes in their lexical structure) and so called context innovations based on using phraseological units in non-typical context. The frequency of phraseological innovations usage is established.
EN
This article focuses on the description of phraseological innovation we’ll cut it out. The analysisof this lexical structure starts with quotations, which represent its functioning in the literal meaning in contemporary texts, associated with a space of media sociolects in the first place. The next part of this paper presents different statements (mostly written by Internet’s users), which can be treated both as a confirmation of a specific intralingual borrowing mechanism (from one Polish language style into other) and as a proof of widening of the original meaning of this lexical structure with metaphorical meanings – however the basic semantic property ‘something, what should be cut or deleted’ stays the same. Other examples of using this idiom – like as a title of cultural events or shops’ names – can be treated as an evidence of its common knowledge and humouristic nature.
PL
Celem niniejszego artykułu jest opis innowacji frazeologicznej to się wytnie. Analizę tej konstrukcji wyrazowej rozpoczęto od przytoczenia cytatów, które reprezentują jej dosłowne funkcjonowanie w tekstach współczesnych, związanych głównie ze sferą profesjolektów medialnych. W dalszej części szkicu przedstawiono różne wypowiedzi (przede wszystkim internautów) będące poświadczeniem działania mechanizmu zapożyczania wewnętrznego, a także dowodem na rozszerzanie zakresu pierwotnego użycia frazy o znaczenia metaforyczne przy jednoczesnym zachowaniu podstawowego semu ‘coś, co trzeba usunąć, wyciąć’. Potwierdzeniem powszechnej znajomości i dowcipnego charakteru frazeologizmu są również inne sposoby jego aktualizacji, zawarte np. w tytułach wydarzeń kulturalnych lub nazwach sklepów.
EN
The article presents the research on the knowledge of the norm in biblical phraseology in Polish among native speakers of Polish and Ukrainians learning Polish as a foreign language. The competence of native speakers in normative phraseology has been analyzed based on biblical phraseologisms found in The National Corpus of Polish (NKJP) and on the Internet. Some details of the use of selected idioms in NKJP and Internet, such as frequency, innovations based on them and semantic idiosyncrasies, are also presented. The phraseological competence of the Ukrainian students has been researched on the basis of the data from questionnaires listing biblical phraseological units with proper names in Polish
PL
Artykuł poświęcony jest badaniom nad znajomością normy w zakresie polskiej frazeologii biblijnej rodzimych użytkowników polszczyzny oraz Ukraińców uczących się polszczyzny. Kompetencja w zakresie normy frazeologicznej Polaków jest analizowana na podstawie użycia frazeologizmów biblijnych w Narodowym Korpusie Języka Polskiego i Internecie (ujawniono frekwencję frazeologizmów, innowacje zachodzące na ich podstawie, osobliwości semantyczne). Materiałem badawczym kompetencji frazeologicznej osób ukraińskojęzycznych są dane ankiet zawierających polskie związki frazeologiczne pochodzenia biblijnego z nazwami własnymi.
Język Polski
|
2013
|
issue 3
174-185
PL
W artykule przeanalizowano trwałe uzualne przemiany polskiej frazeologii animalistycznej. Zbadano procesy innowacyjne o charakterze ilościowym (ubywanie frazeologizmów recesywnych oraz przyrost neofrazeologizmów), jak również jakościowym (powstawanie innowacyjnych wariantów tradycyjnych związków frazeologicznych lub derywatów frazeologicznych, neosemantyzacja związków frazeologicznych oraz pojawienie się innowacyjnych schematów leksykalno-semantycznej łączliwości frazeologizmów).
EN
In the given research article we considered stable usual changes in Polish phraseology with an animalistic component. We analyzed the innovational processes of a quantitative nature: loss of recessive phraseological units and an increase in neo-phraseological units as well as those of a qualitative nature (evolution of innovative variants of the traditional phraseological units or derivatives of phraseological units, neo-semantization of phraseological units and the occurrence of innovational schemes of lexico-semantic collocations of phraseological units).
PL
Artykuł poświęcony jest badaniom znajomości normy w zakresie polskiej frazeologii temporalnej rodzimych użytkowników polszczyzny oraz Ukraińców uczących się tego języka. Ujawniono, jakie odstępstwa od zawartej w słownikach normy frazeologicznej wybranych związków temporalnych są najbardziej charakterystyczne dla polskojęzycznej komunikacji osób ukraińskojęzycznych, native speakerów. Materiałem badawczym są Korpusy tekstów języka polskiego oraz ankiety zawierające polskie związki frazeologiczne na określenie pojęć czasowych.
EN
The article is dedicated to the research of norm knowledge within Polish temporal phraseology in both native speakers of Polish and Ukrainians learning Polish. It describes which deviations from the norm of selected temporal phraseological items are the most typical for the communication in Polish for both Ukrainians and native speakers of Polish. The reaserch is based on the information from corpora of the Polish language and questionnaires including Polish temporal phraseological units.
EN
The article deals with comprehensive research into phraseological innovations based on replacement of one or several components of the phraseological unit in modern Polish prosaic texts (36 works by 10 Polish writers). Phraseological innovations were considered applying two approaches: structural-semantic and functional-pragmatic. Seven types of substitutes were outlined due to the functions they perform within the innovation. The impact of occasional substitution upon the meaning of the phraseological unit was assessed, taking into consideration its three aspects: significative, denotative and connotative. Possible ways of using texts containing innovations with substitutes during the language course and phraseology course with students of Polish philology at the Ivan Franko National University of Lviv were described. 
PL
Artykuł poświęcony jest badaniu frazeologicznych innowacji wymieniających w tekstach współczesnej prozy polskiej (36 utworów autorstwa 10 współczesnych pisarzy polskich). Innowacje rozpatrywane są w dwóch płaszczyznach: strukturalno-semantycznej i funkcjonalno- pragmatycznej. Wydzielono 7 typów substytutów ze względu na funkcje pełnione przez nie w strukturze innowacji. Ustalono stopień wpływu przekształcenia formalnego na znaczenie frazeologizmu z uwzględnieniem trzech składników semantyki frazeologicznej – sygnifikacyjnego, desygnacyjnego i konotacyjnego. Opisano ewentualne sposoby wykorzystania tekstów zawierających innowacje wymieniające na zajęciach z frazeologii i języka polskiego jako obcego ze studentami polonistyki lwowskiej. 
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.