Search results

1

Translatoryczna myśl postmodernistyczna: intertekstualny model przekładu

100%

Urbanek D.

Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik

|

2010

|

issue 2

195-201

EN

In this article the influence of the Postmodermism's philosophic ideas on the theory of translation is discussed. The Author used these ideas to show that the process of translation has an intertextual character and the traditional translational chain could be treated as a particular example of intertexts chain. The philosophical frame also helps to understand the translation as a dialectical game between the ontological secondariness and originality.

2

Pani Elizy przepis na powieść realistyczną. Intertekstualność po latach

84%

Twardoń R.

Pamiętnik Literacki

|

2023

|

vol. 114

|

issue 2

99-112

PL

Zamiarem artykułu jest pokazanie, że uruchomiona przez Krzysztofa Kłosińskiego, autora książki „Mimesis w chłopskich powieściach Orzeszkowej” (1990), intertekstualna perspektywa oglądu pozwoliła szukać specyfiki powieści realistycznej nie w typowym odwzorowywaniu świata i ludzi, lecz w charakterystycznym przekształcaniu literackich i nieliterackich matryc w przedstawienie. Analizy Kłosińskiego zapowiadają odkrywanie tego, co leży u podstaw powieściowego realizmu i powieściowej przedmiotowości: zapomnianej produktywności językowej, a także różnorodności kompozycyjnej i stylistycznej. Eliza Orzeszkowa, opisując życie pouwłaszczeniowej wsi, odwoływała się do innych utworów, ale – jak wykazał Kłosiński – świadomie je przeobrażała i na wiele sposobów wykorzystywała jako składniki własnych narracji, przedstawienia i znaczenia.

EN

The aim of the article is to show that the intertextual perspective activated by Krzysztof Kłosiński, the author of “Mimesis w chłopskich powieściach Orzeszkowej” (“Mimesis in Orzeszkowa’s Peasant Novels,” 1990), allowed to search for the specificity of the realist novel not as a typical world and people mapping, but as characteristic transformations of literary and non-literary matrices into presentations. Kłosiński’s analyses portend what provides foundations of novelistic realism and objectivity: forgotten language productivity, but also compositional and stylistic diversity. Eliza Orzeszkowa, when depicting the country’s life after granting land to peasants, referred to other works but, as Kłosiński demonstrated, she consciously transformed them and in many ways to employ them as elements of her own narratives, presentations, and meanings.

3

Rytuał cerkiewny jako intertekstualne kryterium badawcze na przykładzie poematu "Rosyjscy bogowie" Daniiła Andriejewa

84%

Banasiak D.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2014

|

vol. 5

|

issue 1

73-88

XX

The article presents an intertextual research method conceived as an analysis of constructs of the poetic world. These constructs contain cultural codes associated with an Orthodox church ritual. As a research material author used D.L. Andreyev’s Russian Gods. Adoption of this research criterion leads to conclusions about the poet’s worldview and makes up an intensive inter¬pretative system. The poem contains references to the worship of the Orthodox religion in the broad sense: names of the temples, the space inside the temple, elements of the liturgy, liturgical vestments and vessels, names of devotions and prayers, names of saints. Andreyev’s inclination to the Orthodox ritual is related to the creation of his personal poetic myth and the presence of autobiographical elements in his literary works. The text, amplified with the Ortho¬dox culture’s elements, recalls also eschatological issues and traditions of Russian philosophy of creativity, especially theories of N.A Berdyaev and W.S. Soloviev.

4

Comparative Hints Included: Contextual Links in English and Polish Poetry Translations by Jerzy Pietrkiewicz

67%

Luboń A.

Tematy i Konteksty

|

2020

|

vol. 15

|

issue 10

84-100

PL

Artykuł omawia zależności między studiami komparatystycznymi i pracą akademicką na emigracji a praktyką translatorską Jerzego Pietrkiewicza (1916-2007) – polskiego poety, powieściopisarza, literaturoznawcy i profesora Uniwersytetu Londyńskiego. Jego tłumaczenia poezji z anglosaskiego kanonu na język polski (i vice versa) – które na długo przed publikacją na łamach kilku antologii powstały w ramach prowadzonych badań naukowych i na potrzeby zajęć akademickich ze studentami – nierzadko podają w przypisach lub zawierają wplecione w tekst przekładu elementy (słowa klucze, charakterystyczne archaizmy, rozpoznawalne frazy i konstrukcje syntaktyczne) zapożyczone z tradycji literackiej języka docelowego. Wykorzystane jako w dużej mierze wierne ekwiwalenty dla oryginałów, elementy te nawiązują do znanych utworów i, stanowiąc rodzaj międzytekstowych odsyłaczy, dostarczają czytelnikom przekładów wskazówek komparatystycznych przydatnych w interpretacji i ewaluacji wierszy w kontekście innych utworów powstałych w tej samej epoce literackiej lub nurcie artystycznym, lecz w innym kraju.

EN

The article discusses the relation between comparative studies of Jerzy Pietrkiewicz and his translations of Polish and English poetry. As the provided analyses indicate, the translator introduces a variety of subtle modifications into the target versions. These modifications result in establishing several types of intertextual links between the two poetic traditions Pietrkiewicz simultaneously discusses in his academic essays.

5

Boobalk, Schubert i szyfry

59%

Kaliszuk P.

Forum Poetyki

|

2019

|

issue 18

86-101

EN

An article presenting intertextual relations included in Trenta Tre written by Ryszard Schubert, which was recognised as a late achievement of Polish neo avant-garde literature. The author demonstrates how Schubert creates references to the romantic literature and to the modernist texts engaged in a dialog with romanticism. He identifies the potential sources for quotations and allusions, and also draws readers’ attention to the relationship between that work by Schubert and an unfinished story written by Krzysztof Kamil Baczyński. The main purpose of creating the intertextual connections is to present the problem of key oppositions in modern literature, and thus to illustrate the decline of the very formation itself and the downturn in the dynamics of the processes that affected its productivity.

PL

Artykuł dotyczy relacji międzytekstowych w utworze Ryszarda Schuberta Trenta tre, uznawanym za schyłkowe osiągnięcie polskiej literatury neoawangardowej. Autor pokazuje, w jaki sposób Schubert konstruuje odniesienia do literatury romantycznej oraz do modernistycznych tekstów dialogujących z romantyzmem. Identyfikuje potencjalne źródła cytatów i aluzji, a także zwraca uwagę na relację między utworem Schuberta a niedokończonym opowiadaniem Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Zasadniczym celem budowania połączeń międzytekstowych okazuje się problematyzacja kluczowych opozycji literatury nowoczesnej, a tym samym ilustracja schyłkowości samej formacji i spowolnienia dynamiki tych procesów, które decydowały o jej produktywności.

6

Культурний синкретизм як форма реалізації ідеї діалогу та гармонії в поетичній творчості київських неокласиків

59%

Siryk L.

Roczniki Humanistyczne

|

2015

|

vol. 63

|

issue 7: Słowianoznawstwo

113-131

PL

Przedmiotem rozważań jest odniesienie się neoklasyków kijowskich do wielu obcych źródeł kulturowych. Artykuł jest próbą udowodnienia tezy, że synkretyzm kulturowy, tj. organiczne połączenie w tekstach artystycznych elementów różnego pochodzenia, stanowi swoistą formę wyrażenia idei dialogu i harmonii różnorodności w jedności. Tezę uzasadniono na podstawie poezji neoklasycznej poprzez analizę wielokulturowości na różnych poziomach tekstu (od słów obcego pochodzenia do tytułów utworów, motto, nazwisk itp.), poprzez badania intertekstualne. Wyjaśniono semantykę, genezę, sposoby wykorzystania i symbolikę inkorporowanych elementów oraz ich funkcję w kształtowaniu idei utworu. Ukazano rolę twórczej strategii „gry” obcym tekstem, którego elementy jako tzw. interteksty występują w poezji. Wzięto również pod uwagę funkcję przypisów jako jednego z rodzajów paratekstów. Badanie synkretyzmu kulturowego odsłania integrującą istotę kultury, odsyła do źródeł klasyki europejskiej, aktualizując ich ponadczasową aksjologię, a także ujawnia preferowany przez neoklasyków humanistyczny system wartości. Zdaniem autorki synkretyzm kulturowy w sposób immanentny akcentuje ideę równouprawnienia związków międzykulturowych, a także stanowi konceptualny model komunikacji, której podstawowymi kategoriami są dialog, solidarność, harmonia różnorodności, tolerancja Innego. Model ten ma praktyczną wartość nie tylko w zakresie sztuki, ale również w sferze społecznej i stosunków międzynarodowych.

RU

Предметом исследования является творчество украинских неоклассиков в аспекте обращения к различным иностранным культурным источникам. В статье делается попытка доказать тезис, что культурный синкретизм, то есть органическое соединение в художественных текстах элементов различного происхождения, представляет собой своеобразную форму выражения идеи диалога и гармонии разнородностей в единстве одного целого. Доказательство данного тезиса осуществляется на материале неоклассической поэзии с применением интертекстуального анализа и интерпретации многокультурности нa разных уровнях текста (oт слов иностранного происхождения дo названий произведений, эпиграфов, фамилий и т.д.). Выясняется семантика, генезис, способы использования и символика инкорпорированных элементов, а также их функция в формировании контекста и идеи произведения. Показывается роль творческой стратегии «игры» чужим текстом, элементы которой (т.е. так называемые „интертексты”), выступают в поэзии. Кроме того, рассматривается функция примечаний и комментариев как одного из видов паратекстов. Исследование культурного синкретизма показывает интегрирующую сущность культуры, направляет к источникам европейской классики, актуализирует их важную во все времена аксиологию, а также открывает гуманистическую систему ценностей, которую предпочитали украинские неоклассики. По мнению автора, культурный синкретизм имманентным способом акцентирует идею равноправности межкультурных связей, а также является концептуальной моделью коммуникации, для которой характерны такие важные категории, как диалог, солидарность, гармония разнородностей, толерантность Иного. Данная модель имеет практическую ценность не только в области художественного творчества, но также в общественной сфере и в сфере международных отношений.

EN

This article concerns itself with the way(s) the Kiev neo-classicists school treated many cultural sources of foreign origin. The essay argues that cultural syncretism, defined as organic blending – in artistic texts – of separate elements, constitutes a specific form of expression through which to render the idea of dialogue and harmony of diversities. This is exemplified by Neo-classical poetry analyzed with regard to multicultural elements existing on various levels of the text (foreign words, the works’ titles; mottoes, names etc.) and by intertextual analysis. The article discusses semantics, origin, ways of deployment and symbolism of incorporated elements as well as their function in determining the meaning(s) of the text. It also demonstrates the role of creative strategy of ‘playing’ with a different text, introduced into poetry as intertext. This study takes into consideration the function of footnotes as one type of paratexts. An examination of cultural syncretism indicates an integrating role of culture and a system of humanist values the Neo-classicists promoted, simultaneously referring to European classics and updating their universal values. The author claims that cultural syncretism – in an immanent way – stresses the idea of equality of intercultural relationships and also constitutes a conceptual model of communication whose basic categories are represented by dialogue, tolerance, harmony and solidarity. This model’s practical value lies not only in the realm of art, but also in the social sphere and international relationships.

7

Intertekst w adaptacji filmowej

43%

Hendrykowski M.

Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication

|

2013

|

vol. 13

|

issue 22

266-272

EN

There are problems with discussing and interpreting film adaptation in the socio-cultural framework that is used for the semiotic, structural and aesthetic analysis of text. Even cinema as art often gives in to habit of talking about film “oeuvres” attributed to or identified in terms of an “author” and author’s cinema. It may be misleading to give too much weight and attention to the concept of “fidelity” of film adaptation, and it may be better to look at both – adapted piece of literature and its screen adaptation - as variously connected texts of culture confronting each other and participating in specific discourse. Marek Hendrykowski’s paper raises these questions, examines theoretical background of adaptation as form of communication, and reflects on the modelling linguistic aspects of intertextual analyses of film adaptation as a form of cultural translation.

PL

Dyskusja oraz interpretowanie adaptacji filmowej w społeczno-kulturowym odniesieniu, które jest typowym dla semiotycznej, strukturalistycznej oraz estetycznej analizy tekstu, bywa problematyczne. Nawet kino jako sztuka poddaje się zwyczajowi dyskutowania o filmowym dorobku przypisywanym lub identyfikowanym z „autorem” i kinem autorskim. Mylącym może być przecenianie i nadmierna uwaga poświęcana „wierności” adaptacji filmowej, a trafniejsze może okazać się spojrzenie zarówno na adaptowany utwór literacki, jak i jego wersję ekranową jako na połączone teksty kultury konfrontujące się wzajemnie i biorące udział w określonym dyskursie. Artykuł Marka Hendrykowskiego podnosi te kwestie, a następnie bada je w oparciu o teoretyczną podstawę, w ramach której postrzega się adaptację jako formę komunikacji oraz koncentruje się ona językowych aspektach analizy intertekstualnej adaptacji filmowej jako formy translacji kulturowej.

Refine search results

1 Forum Poetyki

1 Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication

1 Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik

1 Pamiętnik Literacki

1 Roczniki Humanistyczne

1 Roczniki Kulturoznawcze

1 Tematy i Konteksty

1 2023

1 2020

1 2019

1 2015

1 2014

1 2013

1 2010

1 Banasiak D.

1 Hendrykowski M.

1 Kaliszuk P.

1 Luboń A.

1 Siryk L.

1 Twardoń R.