Search results

1

Radykalizacja antymuzułmańskiego i antyimigranckiego dyskursu w mediach społecznościowych w latach 2016 i 2017 na przykładzie wydarzeń w Ełku

100%

Łyszczarz M., Marcinkiewicz S. M.

Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne

|

2018

|

vol. 22

|

issue 1

PL

Artykuł odnosi się do zdarzeń z Ełku z 1 stycznia 2017 r. Wówczas – w tym 60-tysięcznym mieście, w którym mieszkało sześć osób pochodzących z krajów muzułmańskich – doszło do antymuzułmańskich zamieszek po zabójstwie młodego Polaka przez Araba, pracownika baru z kebabem. Autorzy stawiają tezę, że istotnym czynnikiem, który doprowadził do zajść, była uprzednia radykalizacja nastrojów społecznych. Zbrodnicze działania ISIS, kryzys migracyjny i zamachy terrorystyczne w Europie rozbudziły lęk przed imigrantami i muzułmanami w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Antymuzułmańska retoryka została instrumentalnie wykorzystana w kampanii wyborczej w 2015 r. (m.in. partia KORWiN prowadziła kampanię pod hasłem „Stop islamizacji Polski”). W tym czasie odbył się w Ełku wiec przeciwko imigrantom. Później w pobliskim Olecku miała miejsce demonstracja przeciwko lokalizacji ośrodka dla uchodźców. W marcu 2016 r. grupa młodych ludzi dokonała, motywowanego rasizmem, napadu na pracowników ełckiego baru z kebabem. Do radykalizacji nastrojów przyczyniła się aktywność w mediach społecznościowych. Na przykładzie treści udostępnianych przez pewnego ełckiego polityka na portalu Facebook ukazano proces rozprzestrzeniania się treści ksenofobicznych i islamofobicznych. Konsekwencją tego była interpretacja zabójstwa Polaka jako aktu terrorystycznego i dżihadu.

2

"Jedząc kebaba..." Zwierzęta i zwierzęcość a islamofobia.

75%

Szczygielska M.

Praktyka Teoretyczna

|

2017

|

vol. 26

|

issue 4

238-248

PL

Niniejszy artykuł zawiera przegląd głównych wątków konfliktu między obrońcami praw zwierząt a mniejszościami etnicznymi i religijnymi w kontekście sporu o obój rytualny i produkcje mięsa halal w Europie. Proponuję analizę tej debaty oraz jej islamofobicznych aspektów z perspektywy studiów nad zwierzętami i teorii postkolonialnej. Z jednej strony, postantropocentryczna optyka umożliwia krytykę „humanitarności” uboju zwierząt w ramach przemysłowej produkcji mięsa w nowoczesności, a z drugiej, teoria postkolonialna wskazuje na wykorzystywanie pojęć „zwierzęcości” i „zezwierzęcenia” w urasowionej hierarchii władzy. Połączenie tych perspektyw destabilizuje jednoznaczną polaryzację w ramach dyskusji na temat uboju rytualnego, toczonej pomiędzy aktywistami na rzecz praw zwierząt i obrońcami praw religijnych, tym samym przesuwając ciężar analizy na krytykę wzajemnie wzmacniających się systemów opresji, które uprzedmiatawiają zwierzęta i dehumanizują marginalizowane grupy etniczne.

3

Klasa ludowa i klasa średnia wobec kryzysu uchodźczego w perspektywie małego miasta

71%

Dębska K.

Przegląd Socjologii Jakościowej

|

2019

|

vol. 15

|

issue 1

92-115

EN

There are several analyses of the attitudes of Polish society towards refugees and Islam believers in Polish sociology; however, it lacks deepened qualitative consideration of its class dimension. The article presents results of the analysis of material collected by the research team of Maciej Gdula who in May and June 2017 carried out biographical and scenario interviews with inhabitants of a small town located in central Poland. In order to preserve anonymity of our interviewees the town was called “Miastko.” The article concerns the problem of diversity of attitudes towards refugees among people from working and middle classed. The material let the author analyse interviewees’ attitudes towards accepting refugees in Poland, their assessment of the European Union’s activities in the refugee crisis and ways of helping refugees and refugees preferred by respondents using analyses of class dispositions and the dynamics of habitus characteristic to working and middle classes. In the article the category of islamophobia is used. Islamophobia is a phenomenon occurring both in the working class and in the middle class, however, class ways of expressing it differ. The article omits the issue of the upper class due to the specifics of the study location. The reluctance of middle class representatives towards refugees is focused on their alleged refusal to accept the rules of host societies, whereas the representatives of working class justify their disagreement with accepting refugees with their reluctance to work and expectations regarding social payments. The biographical method and semi-structured in-depth interviews were applied in the data collection process. Biographical interviews in the analysis are treated as auxiliary material. They were analysed in accordance with the rules of biographical analysis. Semi-structured interviews were coded using the NVivo program and then analysed in a comparative perspective. In addition to class membership, gender and generation dimension were also taken into account.

PL

W polskiej socjologii znaleźć można wiele analiz stosunku społeczeństwa polskiego do uchodźców i wyznawców islamu; brakuje w nich jednak pogłębionego, jakościowego uwzględnienia wymiaru klasowego. Niniejszy tekst prezentuje wyniki analizy materiału zebranego przez zespół Macieja Gduli, który w maju i czerwcu 2017 realizował wywiady biograficzne i scenariuszowe z mieszkańcami małego miasta zlokalizowanego w centralnej Polsce. Miasto to dla celów zachowania anonimowości naszych rozmówczyń i rozmówców nazwane zostało „Miastkiem”. Artykuł podejmuje problematykę zróżnicowania stosunku do uchodźców wśród osób z klasy ludowej i klasy średniej. Stosunek badanych do przyjmowania uchodźców, ocena działań Unii Europejskiej wobec kryzysu uchodźczego oraz preferowane przez badanych sposoby pomocy uchodźcom i uchodźczyniom powiązane została w analizie z dyspozycjami klasowymi i dynamiką habitusów charakterystycznych dla klas ludowej i średniej. W artykule wykorzystana została kategoria islamofobii. Islamofobia jest zjawiskiem występującym zarówno w klasie ludowej, jak i w klasie średniej, odmienne są natomiast sposoby jej wyrażania. Niechęć przedstawicieli i przedstawicielek klasy średniej wobec uchodźców koncentruje się na ich domniemanej odmowie akceptacji reguł społeczeństw przyjmujących, przedstawiciele klasy ludowej natomiast uzasadniali niezgodę na przyjęcie uchodźców ich niechęcią do pracy i oczekiwaniami dotyczącymi wypłat socjalnych. W procesie gromadzenia danych wykorzystano metodę wywiadu biograficznego (Schütze 2012; Bertaux 2012) i wywiadu pogłębionego częściowo ustrukturyzowanego. Wywiady biograficzne w niniejszej analizie traktowane są jako materiał pomocniczy. Oprócz przynależności klasowej uwzględniono również wymiar genderowy i pokoleniowy.

4

Radykalny islam jako zagrożenie dla kontynentu europejskiego

63%

Zwolan M.

Facta Simonidis

|

2014

|

vol. 7

|

issue 1

137-151

EN

The increasing number of Muslim population in Europe affects the growth of anti-Muslim attitudes and development of islamophobic political parties. From the beginning Islam has been inextricably linked with the history of the European continent and Muslim population became a part of the landscape of Western Europe especially since the mid-twentieth century; on the one hand, enriching the cultural heritage of the continent, on the other hand, becoming a source of tension and conflict at the junction of two civilizations. Radical Islam has even become a terrorist threat.

PL

Zwiększająca się liczba ludności muzułmańskiej w Europie wpływa na wzrost nastrojów antymuzułmańskich oraz rozwój partii islamofobicznych. Islam od początku był nierozerwalnie związany z historią kontynentu europejskiego a ludność muzułmańska stała się elementem krajobrazu Europy Zachodniej zwłaszcza od połowy XX wieku, z jednej strony wzbogacając dorobek kulturowy kontynentu, ale też stając się źródłem napięć, konfliktów na styku dwóch cywilizacji. Radykalny islam przybiera niekiedy formy działań terrorystycznych.

5

Wybrane aspekty świata islamu i muzułmanów

63%

Stojkow M.

Studia Humanistyczne AGH

|

2020

|

vol. 19

|

issue 2

7-14

PL

Stosunkowo duży wzrost liczby ludności muzułmańskiej we współczesnym świecie, kryzys migracyjny, aktywność różnego rodzaju islamskich grup ekstremistycznych powodują, iż muzułmanie stają się dziś przedmiotem debaty politycznej w wielu krajach, również w tych, gdzie diaspora muzułmańska jest niewielka. Wiele kwestii związanych z islamem i muzułmanami żyjącym zarówno w krajach muzułmańskich, jak i diasporach rozsianych po całym świecie, pozostaje nadal szerszej publiczności nieznanych. Kwestie związane dziś z odradzającym się islamem w miejscach gdzie przez pewien czas był on totalnie wykorzeniony, kwestie obecności i praw różnych dyskryminowanych grup i dyskryminacja ze względu na płeć stają się dziś ważnymi tematami w dyskusji naukowej nad światem. Podobnie jak media i literatura.

6

‘US’ AND ‘THEM’ IN THE LANGUAGE OF CONSERVATIVE ISLAMOPHOBIA. REFERENTIAL AND PREDICATIONAL STRATEGIES IN POLISH RIGHT-WING PRESS DISCOURSE ON THE MIGRATION CRISIS IN 2015

63%

Konopka A.

Studia Humanistyczne AGH

|

2019

|

vol. 18

|

issue 1

33-51

PL

Islamofobia (na podstawie książki Vincenta Geissera Nowa islamofobia) może być defi niowana jako forma kulturowego rasizmu, kładąca nacisk na religię (islam) jako czynnik rozróżniający pomiędzy „nami” i „nimi”, ADAM KONOPKA oraz oparta na fantazmacie islamu i muzułmanów. Zjawisko islamofobii w Polsce nasiliło się radykalnie u szczytu kryzysu migracyjnego w drugiej połowie 2015 roku, wraz z licznymi artykułami i felietonami, które stanowiły podłoże tego typu uprzedzeń. Prasa prawicowa dała przestrzeń autorom wyrażającym dyskryminujące opinie o (głównie muzułmańskich) uchodźcach i imigrantach z Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej. Z użyciem podejścia dyskursywno-historycznego (Wodak and Reisigl), autor dokonał analizy strategii referencyjnych i predykatywnych używanych do nazywania i określania aktorów społecznych, poszukując linii podziału między kategoriami „my” i „oni” w prawicowym dyskursie prasowym na temat kryzysu migracyjnego. Analiza sugeruje, że prawicowi publicyści rozróżniają dwie podkategorie dla kategorii „oni”: (a) uchodźców i imigrantów (zazwyczaj muzułmańskich) oraz (b) liberalne elity polityczne i medialne. Badane teksty mogą być zatem przykładem opisanej szerzej przez Monikę Bobako „konserwatywnej islamofobii”, w ramach której chrześcijańska tożsamość Europy ma stanowić bazę dla uprzedzeń przeciwko muzułmanom i liberalnym zwolennikom multikulturalizmu.

EN

As Vincent Geisser noted in his book, La Nouvelle Islamophobie, islamophobia can be defi ned as a form of cultural racism which puts emphasis especially on religion (Islam) as the agent of distinction between ‘Us’ and ‘Them’, based usually on a phantasmatic idea of Islam and Muslims. The islamophobic phenomenon increased radically in Poland during the peak of the migration crisis in the second half of 2015, following numerous press articles and columns which provide a background for such prejudice. The right-wing press titles provided space for authors voicing iscriminative opinions about (mostly Muslim) refugees and immigrants from theMiddle East and Northern Africa. Using a Discourse-Historical Approach (Wodak, Reisigl), the author analysed which predicational and referential strategies are used to designate social actors and where the line of distinction is drawn between the categories of ‘Us’ and ‘Them’ in right-wing press discourse on the migration crisis. The analysis suggests that right-wing publicists distinguish two diff erent subcategories of ‘Them’: a) refugees and immigrants (usually Muslim) and b) the liberal political and media elites. Therefore, the analysed texts could be perceived as examples of ‘conservative islamophobia’, as defi ned by Monika Bobako, in which European Christian identity is the basis for prejudice against Muslims and liberal advocates of multi-culturalism.

7

Rasa i religia. Trajektorie antysemityzmu i islamofobii

63%

Bobako M.

Tematy z Szewskiej

|

2014

|

issue Rasa 3(13)/2014

37-56

PL

Artykuł jest próbą powiązania analizy historycznych form antysemityzmu z refleksją nad współczesną islamofobią. Jego celem jest odpowiedź na pytanie o to, czy, i jeśli tak, to w jakim zakresie, mamy w przypadku dyskursów antyislamskich do czynienia z mechanizmami etnicyzowania i urasowienia różnicy religijnej, które znane są z historii europejskiego antysemityzmu. W tekście zaproponowane są kryteria, na podstawie których pewne formy dyskursów antyislamskich mogą być zaklasyfikowane jako rasizm. Tezą autorki jest, iż taka klasyfikacja wymaga sproblematyzowania zarówno nowoczesnego europejskiego pojęcia „religii”, jak i relacji między „religią” i „rasą” jako kategoriami przynależności. Wspomniana problematyzacja dokonana jest w tekście w oparciu o antyesencjalistycznie zorientowane teorie z obszaru antropologii religii.

EN

The following paper is an attempt at linking analysis of the historical forms of antisemitism with examination of the present day European Islamophobia. Its goal is to answer a following question: to what extent are the historically known mechanisms of etnicization and racialization of religious difference of European antisemitism also present in the anti-Islamic discourses? In the paper there is a proposal of criteria that might serve as a basis for classification of particular anti-Islamic discourses as racism. The author claims that such classification requires problematizing both modern European concept of religion as well as relations between religion and race as categories of belonging. In the paper this task is performed by reference to anti-essentialist theories from a field of anthropology of religion.

8

Radykalny islam jako zagrożenie dla kontynentu europejskiego

63%

Zwolan M.

Facta Simonidis

|

2014

|

issue 7

137-152

PL

Zwiększająca się liczba ludności muzułmańskiej w Europie wpływa na wzrost nastrojów antymuzułmańskich oraz rozwój partii islamofobicznych. Islam od początku był nierozerwalnie związany z historią kontynentu europejskiego a ludność muzułmańska stała się elementem krajobrazu Europy Zachodniej zwłaszcza od połowy XX wieku, z jednej strony wzbogacając dorobek kulturowy kontynentu, ale też stając się źródłem napięć, konfliktów na styku dwóch cywilizacji. Radykalny islam przybiera niekiedy formy działań terrorystycznych.

EN

The increasing number of Muslim population in Europe affects the growth of anti-Muslim attitudes and development of islamophobic political parties. From the beginning Islam has been inextricably linked with the history of the European continent and Muslim population became a part of the landscape of Western Europe especially since the mid- twentieth century; on the one hand, enriching the cultural heritage of the continent, on the other hand, becoming a source of tension and conflict at the junction of two civilizations. Radical Islam has even become a terrorist threat.

9

Attitudes Towards Muslims and Hindus in England. Are British People Afraid of Muslims?

51%

Balicki J., Wells A.

Studia Gdańskie

|

2016

|

issue 39

219-234

EN

According to literature and researches in European society there is a fear of Islam, the intensity of which is usually inversely proportional to the average citizen contacts with this religion. Taking in to account the long historical experience of multicultural Britain we wanted to see how it looks like in this society. In 20132014, the Inter-Institutes Migration Research Unit, of Cardinal St. Wyszynski University in Warsaw, did a limited research in England: Attitudes towards Muslims and Hindus in the UK. Limited Study. For the purpose of this research 77 persons were chosen by “snowballing method”. They completed questionnaires prepared according to the Bogardus Social Distance Scale. We asked two questions: Are there any significant differences in our respondents’ attitudes to Hindus and Muslims? Can we say on the base of these differences that it indicates a fear of Muslims? We were interested particularly in the respondents’ attitude to Muslims. Their attitudes towards Hindus were needed only for comparison. This study is treated as exploratory research, that means it does not aim to provide the final and irrefutable answers to the research questions, but merely explores the research topic and shows whether it would be worthwhile to undertake a broader research.

PL

Według literatury i badań w społeczeństwie europejskim panuje lęk przed islamem, którego natężenie jest zwykle odwrotnie proporcjonalne do kontaktów przeciętnego obywatela z tą religią. Biorąc pod uwagę długą historię doświadczeń wielokulturowych Brytyjczyków postanowiono sprawdzić, jak to wygląda w ich społeczeństwie. W latach 2013-2014 Międzyinstytutowy Zakład Badań nad Migracją UKSW podjął w Anglii ograniczone badania stosunku do muzułmanów i hindusów. Przeprowadzono je przy pomocy ankiety na próbie 77 osób wybranych metodą „kuli śniegowej”. W kwestionariuszu użyto skali dystansu społecznego Bogardusa. Badanie było zorientowane na muzułmanów, postawy wobec hindusów służyły jedynie do porównań wyników. Okazało się, że wprawdzie występowały różnice między stosunkiem do hindusów i muzułmanów, ale tak niewielkie, że na ich podstawie nie można wyciągać wniosków o lęku przed muzułmanami. Pozwala więc to przyjąć tezę, że doświadczenia wielokulturowości z czasów Brytyjskiego Imperium mogą mieć wpływ na obecne społeczeństwo. Były to jednak tylko badania eksploracyjne, co oznacza, że ich celem nie było uogólnienie wyników na całą populację ale raczej pokazanie, że warto ten problem bardziej zgłębić.

10

Ponowoczesne delirium. Recenzja Islamofobii jako technologii władzy Moniki Bobako.

51%

Dobosz K. A.

Praktyka Teoretyczna

|

2018

|

vol. 28

|

issue 2

222-234

EN

This text situates Monika Bobako's argument from the book Islamophobia as a technology of power. Study on political anthropology in the context of the increasing interest of the public in xenophobic hatred in recent years. The author reconstructs the methodological perspective employed by Bobako, who combines studies on anti-Semitism with the analysis of western Islamophobia. This allows the philosopher to present Islamophobia as an element of a specific political and social project. The author of the text indicates that Bobako’s study on the aetiology and functions of Islamophobia, understood primarily as a code by which the current (neo-liberal) anxieties of European societies are articulated, remains unique in the context of Polish studies on the subject of anti-Muslim xenophobia.

PL

Autorka sytuuje książkę Moniki Bobako Islamofobia jako technologia władzy. Studium z antropologii politycznej w kontekście narastającego w ostatnich latach zainteresowania opinii publicznej problemem ksenofobii. Tekst zawiera rekonstrukcję przyjętej przez Bobako perspektywy metodologicznej – łączącej studia nad antysemityzmem z badaniami nad zachodnią islamofobią – która pozwala filozofce przedstawić islamofobię jako element konkretnego projektu polityczno-społecznego. Autorka wskazuje, że praca Bobako, ukazująca etiologię i funkcje islamofobii rozumianej przede wszystkim jako kod, za pomocą którego artykułują się bieżące (neoliberalne) niepokoje społeczeństw europejskich, pozostaje wyjątkowa w kontekście polskich studiów nad antymuzułmańską ksenofobią.

11

Teachers-to-be and Islam. Has a change taken place?

51%

LENDZION J.

Multicultural Studies

|

2017

|

issue 1

103-113

EN

The article contains a comparative analysis of the diagnostic survey results (in conjunction with the verbal fluency tool) conducted twice (June 2015 and 2016) among Jan Kochanowski University’s students, BA undergraduates, major of studies – pedagogics. The respondents have been the students of Early and Preschool Education Faculty. In accordance with the teachers training standards, those who obtain bachelor degree are regarded fully-qualified teachers. The research-project presented in this article was carried out in diversified socio-political circumstances when it comes to relations with refugees and migrants, especially Muslims follower. In June of 2015 it was almost certain that graduates who start working at schools or kindergartens would meet representatives of foreign cultures and religion – students / pupils and their parents. It was assumed that this group would also comprise Muslims, as the result of the European Commission’s schemes under which specific numbers of refugees (the so-called “quotas”), mainly from North African countries were to be to relocated into the EU Member States. At that time the author’s intention was to examine whether students were ready to accept the “others” and what was the student’s basic knowledge about Islam. The author also wanted to examine the students’ attitudes in the context of pedagogical work and private life. The changes in the Polish political arena, news-front-page incident (like the attack on Paris-based “Charlie Hebdo” editorial office) which involved Muslims (e.g. New Year’s Eve in Cologne) triggered an (un)expected change. Poland revoked its consent for immigrants relocation. The media openly “bombarded” viewers with information about how dangerous Islam might be. In this situation, the author became interested in how much the-then teacher-candidates had changed fundamental knowledge and attitudes towards the Allah followers as well as their opinion on Europeans’ attitude towards Muslims. The research results supported with theoretical considerations are described in the article.

PL

Artykuł zawiera analizę porównawczą wyników sondażu diagnostycznego (w połączeniu z narzędziem fluencji werbalnej) przeprowadzonego dwukrotnie (czerwiec 2015 i 2016) wśród studentów Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach kończących nauczycielskie studia licencjackie na kierunku pedagogika. W przypadku badanych – studentów specjalności Edukacja wczesnoszkolna i przedszkolna, zgodnie z obowiązującymi standardami kształcenia nauczycieli, wraz z uzyskaniem tytułu licencjata stają się oni pełnoprawnymi nauczycielami. Prezentowane tu badania przebiegały w zróżnicowanych okolicznościach społeczno-politycznych dotyczących uchodźców i migrantów, szczególnie wyznawców islamu. W czerwcu 2015 r. było niemal pewne, że absolwenci podejmujący pracę w szkole bądź przedszkolu spotkają na swej drodze zawodowej ucznia/wychowanka i jego rodziców – przedstawicieli obcej kultury i religii. Zakładano, że w grupie tej znajdą się również wyznawcy islamu. Świadczyły o tym ustalenia Komisji Europejskiej w sprawie przyjęcia przez kraje członkowskie określonych liczb („kwot”) uchodźców przybywających na nasz kontynent, głównie z krajów Afryki Północnej. Intencją autorki było wówczas poznanie gotowości studentów na przyjęcie „innego”, ich podstawowej wiedzy na temat islamu oraz stosunku do jego wyznawców zarówno w aspekcie pracy pedagogicznej, jak i życia prywatnego. Wraz ze zmianami na polskiej arenie politycznej, wobec kolejnych (po ataku na m.in. redakcję „Charlie Hebdo” w Paryżu) głośnych wydarzeń z udziałem muzułmanów (np. noc sylwestrowa w Kolonii) nastąpił (nie)spodziewany zwrot. Zgoda na przybycie do Polski imigrantów została wycofana. Media wręcz „bombardowały” informacjami na temat niebezpiecznego islamu. W tej sytuacji autorkę zainteresowało, na ile wśród kolejnego rocznika kandydatów na nauczycieli zmieniła się podstawowa wiedza o tej religii, ich nastawienie do wyznawców Allaha oraz opinia na temat stosunku Europejczyków do nich. Wyniki badań, na tle rozważań teoretycznych, opisuje poniższy artykuł.

12

Religia, feminizm i imperium: nowe ambasadorki islamofobii

51%

Mahmood S.

Praktyka Teoretyczna

|

2017

|

vol. 26

|

issue 4

EN

The article describes the complicity of certain currents of feminism in reproducing Islamophobic discourse. It presents writers and politicians such as Azar Nafisi, Irshad Manji, or Ayaan Hirsi Ali, who depict Islam as essentially violent and oppressive to women. Such a vision is particularly convenient to conservatives; it also serves as a support for Western imperialist projects, like the war on terrorism or interventions carried out in the Middle East under the guise of establishing democracy. This support, however, remains, invisible to some Western feminists, such as Margaret Atwood or Susan Sontag, who accept this discourse uncritically. Indeed, the aforementioned writers and activists function as “ambassadors of Islamophobia,” which they seek to legitimize as “feminist” and “progressive.”

PL

Tekst omawia zjawisko uwikłania niektórych nurtów współczesnego feminizmu w odtwarzanie dyskursu islamofobicznego. Autorka prezentuje postaci takie jak Azar Nafisi, Irshad Manji czy Ayaan Hirsi Ali – publicystki i działaczki przedstawiające skrajnie negatywny obraz islamu jako religii ze swojej istoty nakłaniającej do przemocy i uciskającej kobiety. Taka wizja islamu jest bliska ideologii konserwatywnej i świetnie wpisuje się w zachodnie projekty imperialistyczne, takie jak wojna z terroryzmem czy interwencje na Bliskim Wschodzie dokonywane pod pretekstem „wprowadzania demokracji”. Jak pokazuje autorka, część zachodnich feministek, np. Margaret Atwood czy Susan Sontag, nie dostrzega tego faktu i bezkrytycznie przyjmuje dyskurs wspomnianych krytyczek islamu. Postaci te odgrywają więc rolę „ambasadorek islamofobii”, legitymizując swoje stanowisko jako „feministyczne” i „postępowe”.

13

Dyskurs o uchodźcach jako symptom kryzysu solidarności

51%

Wrzosek T.

Journal of Modern Science

|

2016

|

issue 1(28)

411-430

EN

This paper concerns a Polish public discourse about migrants and refugees. The author describes specific features of the discourse and tries to show strategies of argumentation and rhetoric used by politicians and journalists in order to justify opposition to the acceptance of refugees. The current study was carried out using research tools taken from discourse analysis and Critical Discourse Analysis. The research materials were texts published on the rightist websites: niezależna.pl, myśl24.pl, wpolityce.pl, and fronda.pl. On the basis of the texts analysis the author concludes that despite the great diversity, discursive strategies have in principle two main goals, hence can be divided into two groups. The first group comprises strategies that are based on the fear. Migrants that come from different cultures are believed to pose various types of threats which size and nature depend only on the author’s imagination and the examples that it feeds on. The second group contains strategies concerning moral issues. They are built on the conviction that obligation to help those in need and to solidarize with them is not universal and unconditional.

PL

Przedmiotem niniejszego artykułu jest dyskurs publiczny dotyczący migrantów i uchodźców. Autor stawia sobie za cel rekonstrukcję cech charakterystycznych tego dyskursu. Jego zamiarem jest opisanie strategii argumentacji i zabiegów retorycznych, których używają publicyści i politycy w celu uzasadnienia odmowy przyjmo-Przedmiotem niniejszego artykułu jest dyskurs publiczny dotyczący migrantów i uchodźców. Autor stawia sobie za cel rekonstrukcję cech charakterystycznych tego dyskursu. Jego zamiarem jest opisanie strategii argumentacji i zabiegów retorycznych, których używają publicyści i politycy w celu uzasadnienia odmowy przyjmo-wania przez Polskę uchodźców. Cel badawczy autor zrealizował za pomocą narzędzi badawczych zaczerpniętych z repertuaru analizy dyskursu i krytycznej analizy dyskursu. Materiałem badawczym były wybrane teksty opublikowane na portalach internetowych niezależna.pl, myśl24.pl, wpolityce.pl, fronda.pl. Na podstawie analizy autor formułuje ogólny wniosek dotyczący antyimigranckiego dyskursu. Jego zdaniem strategie stosowane w analizowanych tekstach można pogrupować w dwie kategorie. Pierwsza z nich opiera się na poczuciu zagrożenia. Imigranci, z uwagi na fakt pochodzenia z innej kultury, postrzegani są jako niosący różnego rodzaju zagrożenia, których rozmiar i charakter zależy tylko od wyobraźni autorów i przykładów, którymi się ta wyobraźnia żywi. Druga strategia ma charakter etyczny i opiera się na przekonaniu, że obowiązek pomocy czy solidarności z innymi ludźmi nie ma zasięgu uniwersalnego, nie jest bezwarunkowy.

14

Transformacje postaw wobec Arabów w społeczeństwie polskim z perspektywy członków społeczności arabskiej i muzułmańskiej

51%

Pędziwiatr K.

Studia Humanistyczne AGH

|

2020

|

vol. 19

|

issue 2

89-106

EN

In spite of numerous studies exploring the attitudes of Polish society towards followers of Islam including Arabs or studies showing how Polish media shapes the image of Muslims and Islam, there are hardly any analyses assessing how these attitudes and images are perceived by the minority group. The purpose of this text is to fill this gap and analyse the perception of transformation of attitudes in contemporary Polish society towards Arabs from the perspective of members of the Arab and Muslim communities. The article's analytical framework builds upon the conceptions problematizing a group sense of alienation and familiarity in the context of human mobility and immobility. In particular, the text shows the usefulness of the concept of otherness and strangeness developed by Ewa Nowicka in the late 1990s for the analysis of the transformation of attitudes towards Arabs and Muslims in Polish society in the last two decades.

PL

Pomimo licznych badań postaw społeczeństwa polskiego wobec wyznawców islamu, w tym Arabów, lub badań tego jak polskie media kształtują obraz muzułmanów i islamu, brakuje analiz ukazujących jak te postawy i obrazy są odbierane przez grupę mniejszościową. Celem artykułu jest uzupełnienie tej luki i analiza postrzegania zmian postaw we współczesnym społeczeństwie polskim wobec Arabów z perspektywy członków krajowej społeczności arabskiej i muzułmańskiej. Ramą analityczną stanowią koncepcje socjologiczne problematyzujące grupowe poczucie obcości i swojskości w kontekście ludzkiej mobilności oraz w oderwaniu od tego kontekstu. W szczególności tekst ukazuje użyteczność koncepcji inności i obcości rozwijanej przez Ewę Nowicką w końcu latach 1990. do analizy następującej w ostatnich dwu dekadach transformacji postaw wobec Arabów i muzułmanów w społeczeństwie polskim.

15

Terroryzm w piśmiennictwie lat 70. XX w. Czy dawna oś sporu zachowała aktualność?

51%

Bobkier R.

Zeszyty Naukowe Collegium Witelona

|

2023

|

vol. 1

|

issue 46

27-50

EN

The 1970s are referred to as the “golden age” of terrorism. In this decade, it took on an international character and links between terrorist groups from different countries began to form. In the literature of that period, as well as now, the difficulties associated with building a uniform definition of the phenomenon of terrorism were emphasized, as well as the practice of supporting it by the countries of the communist bloc. At the same time, the first classifications of sources of financing terrorism were made, including mainly state sponsorship, donations and criminal activity. The axis of the dispute in the literature of the discussed decade was the attitude of individual authors to the Israeli-Palestinian conflict, and all assessments of the phenomenon of terrorism were a derivative of views on this issue. However, this state of affairs was not specific only to the 1970s. This dispute has survived to this day, taking the form of a debate on the phenomenon of the so-called “Islamophobia.” In the course of this debate, some authors question not only Israel’s policy towards the Palestinians, but also the legitimacy of the “global war on terrorism” conducted after 2001 by Western countries. This article is an expression of unequivocal condemnation of the views present in some of the literature that actually justify terrorism, and especially those views that falsely equate the phenomenon of the so-called “Islamophobia” with anti-Semitism. The discrepancy of opinion on terrorism, revealed already in the 1970s, is a permanent element of the discourse on this matter to this day.

PL

Lata 70. XX w. określane są jako „złoty wiek” terroryzmu. W tej dekadzie nabrał on charakteru międzynarodowego i zaczęły powstawać powiązania między ugrupowaniami terrorystycznymi z różnych państw. W piśmiennictwie tego okresu, podobnie jak obecnie, podkreślano trudności związane ze zbudowaniem jednolitej definicji zjawiska terroryzmu, jak również dostrzeżono proceder wspierania go przez państwa bloku komunistycznego. Poczyniono jednocześnie pierwsze klasyfikacje źródeł finansowania terroryzmu, wymieniając pośród nich przede wszystkim sponsoring państwowy, donacje od sympatyków i działalność przestępczą. Osią sporu w literaturze omawianej dekady był stosunek poszczególnych autorów do konfliktu izraelsko-palestyńskiego, a wszelkie oceny zjawiska terroryzmu stanowiły pochodną poglądów odnośnie do tego zagadnienia. Jednak ten stan nie był specyfiką wyłącznie lat 70. XX w. Spór ten przetrwał do dziś, przybierając w XXI w. postać debaty na temat zjawiska tzw. „islamofobii”. W toku tej debaty część autorów kwestionuje już nie tylko politykę Izraela względem Palestyńczyków, lecz także zasadność samej, prowadzonej po 2001 r. przez państwa Zachodu, „globalnej wojny z terroryzmem”. Artykuł niniejszy stanowi wyraz jednoznacznego potępienia obecnych w części piśmiennictwa poglądów faktycznie usprawiedliwiających terroryzm, a zwłaszcza tych poglądów, które fałszywie zrównują zjawisko tzw. „islamofobii” z antysemityzmem. Ujawniona już w latach 70. XX w. rozbieżność opinii odnośnie do terroryzmu stanowi do dziś trwały element dyskursu w tej materii.

16

Fantazja i przemoc wyobraźni religijnej: islamofobia i antysemityzm we Francji i Afryce Północnej

45%

Silverstein P. A.

Praktyka Teoretyczna

|

2017

|

vol. 26

|

issue 4

EN

The article attempts to trace the changes in French anti-Islam rhetoric and to situate it in the broader context of the (post)colonial history of assimilation policies in France. The author sets out from the question of the relation between this violence and the formation of ethno-religious difference. He describes the changes in political and cultural identity within French Muslim communities. Contemporary Islamophobia, which is evident in the media as well as in state policy, is juxtaposed with anti-Semitic discourse, in which the question of assimilation plays an important role. The Islamophobic and anti-Semitic narratives concerning the prospects of assimilation are used to demarcate which ethnic groups may be included in the national community and which are seen as genuinely alien.

PL

Tekst jest próbą prześledzenia zmian we francuskiej retoryce antyislamskiej oraz osadzenia ich w szerszym kontekście (post)kolonialnej historii francuskiej polityki asymilacyjnej. Autor wychodzi od pytania o związek łączący przemoc z formowaniem się kategorii etniczno-religijnej różnicy, by wyjaśnić, w jaki sposób kształtowała się polityczna i kulturowa tożsamość francuskich wspólnot muzułmańskich. Współczesna islamofobia i przemoc skierowana przeciwko Arabom, przejawiające się zarówno w dyskursie medialnym, jak i w polityce państwa, zostają zestawione z dyskursem antysemickim, w którym kwestia asymilacji odgrywa równie ważną rolę. Zdaniem autora islamofobiczne i antysemickie narracje dotyczące zdolności danej grupy do asymilacji służą do kreślenia linii demarkacyjnej pomiędzy tymi grupami etnicznymi, które dają się zaliczyć w poczet narodowej wspólnoty (utożsamianej z francuskim państwem), oraz tymi, które postrzegane są jako z samej swej natury obce.

17

Populizm antyislamski a socjalizacja polityczna w kontekście polskim

45%

Starnawski M.

Praktyka Teoretyczna

|

2017

|

vol. 26

|

issue 4

EN

The article suggests a framework in which to analyze the phenomenon of Islamophobia in Poland as part of a broad political context. The main categories it puts forward are: populism, which is approached through notions of radicalism or extremism, and its link with racism (ethnocentric populism), as well as the threefold idea of political socialization as a forming of consciousness, an introduction to political culture, and an interpellation to collective subjectivity. Within this framework, I address the question of the role played by anti-Islamic populism in the socialization of young Poles today, as well as its connection with other political and cultural claims. I discuss some aspects of anti-Islamic discourse and the broader right-wing ideological formation, as well as attempts made to socialize individuals as agents of Polish nationalism with a view to forming a new political generation. The final part of the article analyzes this subjectivity through the prism of the sociological-pedagogical notions of resistance and critical socialization, as well as the functional connection of this racist-populist subjectivity with capitalism.

PL

Artykuł przedstawia propozycję ramy analitycznej dla zjawiska islamofobii w szerszym kontekście politycznym. Jako główne kategorie służą do tego: pojęcie populizmu – interpretowane w świetle politologicznych ujęć radykalizmu lub ekstremizmu prawicowego i jego związków z rasizmem (populizm etnocentryczny), a także pojęcie socjalizacji politycznej jako kształtowania świadomości, wdrażania w kulturę polityczną i interpelacji do zbiorowej podmiotowości. W oparciu o tę ramę podejmuję analizę roli populizmu antyislamskiego w socjalizacji młodego pokolenia w Polsce w powiązaniu z innymi roszczeniami polityczno-kulturowymi. Po omówieniu wybranych wątków dyskursu antyislamskiego i osadzeniu go w szerszym konglomeracie ideologicznym prawicy prezentuję zabiegi agend socjalizacyjnych polskich nacjonalistów, które służą formowaniu nowego pokolenia politycznego. W końcowej części artykułu analizuję obserwowaną podmiotowość przez pryzmat socjopedagogicznych koncepcji oporu i socjalizacji krytycznej, a także w świetle zagadnienia funkcjonalnego związku populistyczno-rasistowskiej podmiotowości z kapitalizmem.

18

Żyd, Arab. Historia wroga

38%

Anidjar G.

Praktyka Teoretyczna

|

2017

|

vol. 26

|

issue 4

94-117

EN

The text is a fragment of a book titled The Jew, The Arab: A History of the Enemy, which is devoted to the history of hostility between Arabs and Jews, as well as to the connection of this conflict with the shaping of both identities in Europe and the identities of Arabs and Jews themselves. Following considerations by such philosophers as Carl Schmitt and Jacques Derrida, the author tries to present the mechanisms responsible for creating primary differences as the necessary conditions for identity creation. These differences are essential for creating conceptual pairs such as "inside-outside” or "enemy-friend." The problem of constructing a concept of the enemy as well as of forging differences and identities is examined at the crossroads of theology, politics, law and ethnic differences, as well as in its function in the very creation of the concept of "Europe."

PL

Tekst jest fragmentem książki The Jew, The Arab. A History of the Enemy poświęconej historii wrogości między Arabami i Żydami, a także historii związku tego konfliktu z kształtowaniem się zarówno tożsamości w Europie, jak i tożsamości samych Arabów i Żydów. Śledząc rozważania takich filozofów jak Carl Schmitt czy Jacques Derrida, autor stara się przedstawić mechanizmy odpowiedzialne za tworzenie różnic pierwotnych względem tożsamości i jednocześnie dla ich konstrukcji niezbędnych. Różnice te są niezbędne do tworzenia par pojęciowych takich jak „wnętrze–zewnętrze” czy „wróg–przyjaciel”. Problem konstrukcji pojęcia wroga jako konstrukcji różnic i tożsamości zostaje tu zbadany na płaszczyźnie teologii, polityki i prawa, a także jako zagadnienie związane z różnicami etnicznymi oraz z pojęciem „Europy”.

19

Od walki klas do zderzenia cywilizacji. Geopolityka i ekonomia polityczna islamofobii

38%

Wielgosz P.

Praktyka Teoretyczna

|

2017

|

vol. 26

|

issue 4

EN

This article attempts to outline the economic and political framework as well as the historical formation of contemporary Islamophobia. The author shows that it took place at two levels, geopolitical and internal. This process is part of the crisis of Western hegemony within the global capitalist system, and the structural economic crisis of capitalism. Islamophobia turns out to be a functional crisis management tool. First, it is an element that legitimizes imperialist policy, creating the image of a new enemy of the West. Second, it is an instrument of the neoliberal “divide and rule” policy designed to subordinate certain classes in Europe and North America.

PL

Artykuł jest próbą zarysowania ekonomicznych i politycznych ram oraz historycznego procesu formowania się współczesnych postaci islamofobii. Autor wskazuje, że odbywało się to na dwóch poziomach – geopolitycznym oraz wewnętrznym, realizowanym na poziomie państw narodowych. Proces ten wpisuje się w kryzys hegemonii zachodniej w globalnym systemie kapitalistycznym oraz strukturalny kryzys gospodarczy kapitalizmu. Islamofobia okazuje się funkcjonalnym narzędziem zarządzania kryzysami. Po pierwsze, stanowi element legitymizacji polityki imperialistycznej, kreując obraz nowego wroga Zachodu. Po drugie, jest narzędziem neoliberalnej polityki „dzielenia i rządzenia” klasami podporządkowanymi w Europie i Ameryce Północnej.

20

Węzeł palestyński. "Nowy antysemityzm", islamofobia i pytanie o nie-islamofobiczną Europę

38%

Bobako M.

Praktyka Teoretyczna

|

2017

|

vol. 26

|

issue 4

EN

Throughout twentieth-century European history Jews and Arabs, as well as Jews and Muslims, have been presented as engaged in a “civilizational” conflict that is not only political but also quasi-metaphysical. This article examines the impact of the conflict on attitudes to anti-Semitism and Islamophobia, and considers the Islamophobic implications of the “new anti-Semitic” discourse, focussing in particular on a variant of this discourse developed by Alain Finkielkraut. The text argues that both the struggle against anti-Semitism and Islamophobia as well as the struggle against the mechanism that, in certain circumstances, creates a kind of negative feedback loop between them, requires not only opposing anti-Jewish and anti-Muslim prejudices, but also a broad critical reconsideration of the concepts of Europeanness that lie at their foundation. The author suggests that a good starting point for this reconsideration might be a postcolonial reading of the Jewish intellectual tradition as exemplified in the works of Amnon Raz-Krakotzkin and that focuses on the figure of the Mizrahi Jew.

PL

Europejska historia dwudziestego wieku doprowadziła do tego, że Żydzi i Arabowie, a także żydzi i muzułmanie, znaleźli się w sytuacji konfliktu, który ma charakter zarówno polityczny, jak i quasi-metafizyczny. Cele artykułu to analiza wpływu, jaki konflikt ten wywarł na postrzeganie antysemityzmu i islamofobii, oraz pokazanie islamofobicznych implikacji dyskursu, w ramach którego funkcjonuje kategoria „nowego antysemityzmu” (zwłaszcza w wariancie rozwijanym przez Alaina Finkielkrauta). Główna teza tekstu głosi, że zarówno walka przeciwko antysemityzmowi i islamofobii, jak i przeciwko łączącemu je w pewnych okolicznościach mechanizmowi negatywnego sprzężenia zwrotnego, wymaga nie tylko przeciwstawienia się uprzedzeniom antyżydowskim i antymuzułmańskim, ale także głębokiego, krytycznego przemyślenia koncepcji europejskości, które leżą u ich podstaw. Według autorki dobrym punktem wyjścia może być postkolonialne odczytanie żydowskiej tradycji intelektualnej, proponowane m.in. przez Amnona Raz-Krakotzkina, które skupia się na figurze Żyda mizrahijskiego.

Refine search results

Radykalizacja antymuzułmańskiego i antyimigranckiego dyskursu w mediach społecznościowych w latach 2016 i 2017 na przykładzie wydarzeń w Ełku

"Jedząc kebaba..." Zwierzęta i zwierzęcość a islamofobia.

Klasa ludowa i klasa średnia wobec kryzysu uchodźczego w perspektywie małego miasta

Radykalny islam jako zagrożenie dla kontynentu europejskiego

Wybrane aspekty świata islamu i muzułmanów

‘US’ AND ‘THEM’ IN THE LANGUAGE OF CONSERVATIVE ISLAMOPHOBIA. REFERENTIAL AND PREDICATIONAL STRATEGIES IN POLISH RIGHT-WING PRESS DISCOURSE ON THE MIGRATION CRISIS IN 2015

Rasa i religia. Trajektorie antysemityzmu i islamofobii

Radykalny islam jako zagrożenie dla kontynentu europejskiego

Attitudes Towards Muslims and Hindus in England. Are British People Afraid of Muslims?

Ponowoczesne delirium. Recenzja Islamofobii jako technologii władzy Moniki Bobako.

Teachers-to-be and Islam. Has a change taken place?

Religia, feminizm i imperium: nowe ambasadorki islamofobii

Dyskurs o uchodźcach jako symptom kryzysu solidarności

Transformacje postaw wobec Arabów w społeczeństwie polskim z perspektywy członków społeczności arabskiej i muzułmańskiej

Terroryzm w piśmiennictwie lat 70. XX w. Czy dawna oś sporu zachowała aktualność?

Fantazja i przemoc wyobraźni religijnej: islamofobia i antysemityzm we Francji i Afryce Północnej

Populizm antyislamski a socjalizacja polityczna w kontekście polskim

Żyd, Arab. Historia wroga

Od walki klas do zderzenia cywilizacji. Geopolityka i ekonomia polityczna islamofobii

Węzeł palestyński. "Nowy antysemityzm", islamofobia i pytanie o nie-islamofobiczną Europę