Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  język fiński
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Content available remote

KONTAKTY JĘZYKOWE W FINLANDII

100%
Wojan K.
Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego
|
2019
|
vol. 75
211-230
PL
Artykuł w ogólnym zarysie opisuje kontakty językowe mające miejsce w Finlandii w różnych okresach, począwszy od prehistorii po współczesność obejmującą obecną dekadę stulecia. Podkreśla się usankcjonowaną historycznie wielojęzyczność i wielokulturowość kraju. Postawiono tezę o silnych wpływach odmiennych języków na fińszczyznę będącą w różnym stadium rozwoju (tj. na prehistoryczne odmiany mówione prafińszczyzny, średniowieczny ludowy język Finów, nowofiński doby nowożytnej, jak też na współcześnie rozwarstwiony język, który cechuje dyglosja i tryglosja). Scharakteryzowano najnowsze zjawisko socjojęzykowe – interferencję języków migrantów w rozczłonkowanej odmianie mówionej języka fińskiego oraz rozwijających się żargonach miejskich. Obiektem analizy lingwistycznej objęto języki krajowe Finlandii oraz języki mniejszości etnicznych, w tym języki migowe (aspekt socjolingwistyczny). W artykule zawarto wzmiankę na temat najnowszych osiągnięć genetyki lingwistycznej.
EN
The article outlines linguistic contacts in Finland in different periods of time, from prehistory to the present day. It emphasizes the historically validated multilingualism and multiculturalism of the country. A thesis has been formulated concerning the strong influences of various languages on Finnish at various stages of its development (i.e. on prehistoric spoken Proto-Finnish, the medieval folk language of the Finns, Finnish of the modern era, as well as on the contemporary stratified language characterized by diglossia and triglossia). The author describes the latest sociolinguistic phenomena such as the interference of migrant languages with the stratified Finnish language and with its urban jargons. The analysis includes the national languages of Finland and languages of ethnic minorities, including sign languages (and their sociolinguistic aspect). The article refers to the latest developments in genetic linguistics.
2
Content available remote

Dyglosja i tryglosja języka fińskiego w świetle sytuacji socjolingwistycznej Finlandii

84%
Wojan K.
Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego
|
2017
|
vol. 73
195-210
PL
Artykuł przedstawia zjawiska dyglosji oraz tryglosji we współczesnym języku fińskim na tle skomplikowanej sytuacji socjolingwistycznej Finlandii. Fenomen ten odgrywa istotną rolę w kształtowaniu się fińskiej rzeczywistości komunikacyjnej, integracyjnej oraz dyskursywnej. Nosiciele języka fińskiego posiadają dwojaki sposób porozumiewania się – posługują się językiem potocznym mówionym (puhekieli) i ogólnonarodowym (yleiskieli). Fiński język potoczny znacznie różni się od znormatywizowanego, standardowego fińskiego na wszystkich poziomach systemu językowego. Język potoczny stał się poważnym rywalem nie tylko fińszczyzny formalnej, ale też terytorialnych dialektów i gwar, co może powodować wykształcenie się specyficznej hybrydalnej formy potoczno-dialektalnej. Wytworzyła się swoista tryglosja wewnętrzna polegająca na użyciu trzech odmian języka: potocznej, ogólnonarodowej i dialektu regionalnego bądź gwary miejscowej.
EN
The article presents the phenomena of diglossia and triglossia in contemporary Finnish against the background of the complex sociolinguistic situation in Finland. The phenomena under discussion play an important role in the shaping of Finnish communication, integration and discursive reality. Finnish native speakers use both colloquial spoken language, puhekieli, and a nationwide standard language, yleiskieli. The everyday spoken language differs significantly from standard Finnish at all levels of the language system. Puhekieli has become a serious rival not only to the standard variety, but also to regional dialects, which may lead to an emergence of a hybrid colloquial-dialectal variety. A specific internal triglossia, involving the use of the colloquial, nationwide and regional language varieties, has been observed.
3
Publication available in full text mode
Content available

EXPLAINING SYNONYMY BETWEEN OBLIGATION EXPRESSIONS IN FINNISH LEGAL LANGUAGE – RESULTS OF A SURVEY

83%
RYDZEWSKA-SIEMIĄTKOWSKA J.
Comparative Legilinguistics
|
2016
|
vol. 28
63-87
PL
Celem niniejszego artykułu jest zbadanie relacji synonimicznych, jakie występują między dwoma fińskimi wyrażeniami nakazu, tulee i on -t(t)ava w języku prawnym. Analiza opiera się na wynikach ankiety, w której wzięło udział 336 użytkowników języka fińskiego. Oba wyrażenia są najczęściej występującymi wyrażeniami nakazu w aktach normatywnych i można uznać je za częściowe synonimy. Mimo to, nie były dotychczas badane pod kątem synonimii w języku prawnym. Zebrane komentarze respondentów pozwoliły wyróżnić dziesięć cech różnicujących oba wyrażenia, dzięki czemu mogą one stanowić uzupełnienie istniejących definicji słownikowych, w których nie wszystkie cechy zostały uwzględnione.
EN
The aim of this research is to examine synonymy between two obligation expressions, tulee and on -t(t)ava, in Finnish legal language on the basis of the results of a survey. The analysis is based on the responses of 336 Finnish language users. Both expressions are the most frequent means of expressing obligation in normative acts and they can be regarded as near-synonyms. However, the synonymy between them has not been studied in legal language so far. On the basis of respondents’ comments ten differentiating features have been found. The features distinguished in the research can provide some additional information on the usage of the expressions because not all of the features have been addressed in the dictionaries so far.
4
Publication available in full text mode
Content available

Jak korzystają ze słowników studenci małych filologii?

67%
Grzeszak A.
Linguodidactica
|
2015
|
vol. 19
PL
Celem artykułu jest próba odpowiedzi na pytanie, w jakim stopniu dotychczasowe ustalenia dotyczące sposobu korzystania ze słowników przez osoby uczące się języków obcych (przede wszystkim języka angielskiego) są prawdziwe w odniesieniu do studentów Katedry Hungarystyki Uniwersytetu Warszawskiego, uczących się trzech mniej popularnych języków: fińskiego, węgierskiego oraz estońskiego. W artykule zaprezentowano wyniki badania ankietowego, które skupiało się wokół następujących zagadnień: 1) jak często studenci korzystają ze słowników, 2) jak często korzystają ze słowników poszczególnych typów, 3) jak oceniają słowniki, z których korzystają.
EN
The paper attempts to answer the question to what extent the existing findings on the dictionary use (concerning mainly learners of English) are true for the students of the Department of Hungarian Language at the University of Warsaw, who learn three less commonly taught languages: Finnish, Hungarian and Estonian. The paper presents the results of a survey which focused on the following issues: 1) how often the students use dictionaries, 2) how frequently they use dictionaries of different types, 3) how they rate the dictionaries they use.
5
Publication available in full text mode
Content available

O inwentarzu przypadków w pierwszych gramatykach języka fińskiego

67%
Buncler A., Warszawski U., Anna Buncler. Doktor i adiunkt w Katedrze Hungarystyki Uniwersytetu Warszawskiego w. P. J. F. P. w. z. g. o. j. f. o. s. j. J. z. b. o. w. m. j. f. o. s. w. u. k., a.buncler@uw.edu.pl
Acta Universitatis Lodziensis. Studia Indogermanica Lodziensia. Supplementary Series
|
2015
|
vol. 4
EN
The article deals with the formulation of the inventory of cases in the earliest Finnish grammars. Finnish language as a Finno-Ugric one differs typologically from Indo-European languages among others in regard of case system – there are 14–15 different case markers to be distinguished. In the first Finnish grammars however their authors [Petraeus 1649, Martinius 1689] followed the Latin pattern of six cases by choosing semantically or syntactically coherent cases. Therefore for example the ending of partitive was assigned to two different cases (nominative, accusative), non existing vocative was identical with nominative, and on the other hand ablative had four different endings. The first grammars didn’t also make a difference between word stem and ending. In the third Finnish grammar [Vhael 1733] the inventory of cases is already much larger and it consists of 14 cases. The first ones still reflect Latin cases but from the nowadays perspective only comitative is missing. Vhael didn’t however perceive a system of locative cases. Von Becker [1824] also distinguishes 14 cases but is atready able to divide them on the basis of their locative meaning into dativus, locativus, ablativus on the one hand and exterior, interior, formalis on the other. The inventory of Finnish cases similar to the one used today can be seen in Renvall’s grammar [1840] although there are still slight differences in the names of the cases.
LA
Artikkeli käsittelee sijaluettelon muodostamista suomen kielen varhaisimmissa kieliopeissa 1840-lukuun asti. Ensimmäiset suomen kieliopit olivat Eskil Petraeuksen “Langue Finnicae brevis institution” [1649] ja Matthias Martiniuksen “Hodegus Finnicus, Eller Finsk Wägwijsare” [1689]. Kieliopin säännöt merkitsivät Petraukselle ja Martiniukselle samaa kuin latinan kieliopin säännöt. 1600-luvun käsitysten mukaan latinan kieli ja latinan kielioppi ilmensivät logiikan yleisiä lainalaisuuksia. Sekä Petraeus, että Martinius luettelivat latinan kuusi sijaa esityksissään: nominatiivi, genetiivi, datiivi, akkusatiivi, vokatiivi ja ablatiivi. Petraeus muodosti suomen sijamuotojärjestelmän valikoimalla latinan sijoille sopivat suomalaiset merkitysvastineet. Sen takia esimerkiksi ablatiivilla oli useita loppuja: lda, ldä, sta, stä, sa, sä, lla, llä. Akkusatiivi määräytyi latinan syntaktisen funktion perusteella, eli akkusatiiveja olivat ne, joiden käännösvastineeksi sopi latinan akkusatiivi. Petrauksen paradigmasta puuttuivat seuraavat nykysijat: essiivi, translatiivi, illatiivi, abessiivi, komitatiivi ja instruktiivi, vaikka niiden muodot esiintyivät kieliopissa. Martiniuksen sijamuotojärjestelmän kuvaus mukaili, muttei kopioinut kaavamaisesti, Petrauksen esitelmää. Hän esimerkiksi tajusi sijapäätteen ja preposition tehtävien vastavuuden kielen merkitysjärjestelmässä. Kolmas suomen kielioppi, Barthold Vhaelin “Grammatica Fennica”, ilmestyi 1733. Sekin oli latinankielinen, mutta siinä erotettiin jo 14 sijaa. Ensimmäiset kuusi vastasivat kuitenkin vielä latinan sijaluetteloa. Reinhold von Becker [1824] oli ensimmäinen, joka huomasi vastavuuden yleis-, sisäja ulkopaikallissijojen välillä. Gustav Renvallin kirjoittamassa “Finsk Spraklära” -kieliopissa [1840] sijaluettelo vastaa jo nykysuomen sijamuotojärjestelmää, vaikka jotkut termit ovat vielä hiukan erilaisia.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.