Search results

1

Myśl o „pobiegu”. Ucieczki z obozów specjalnych NKWD ZSRR

100%

Fałdowska M.

Doctrina. Studia społeczno-polityczne

|

2012

|

vol. 9

|

issue 9

91-117

PL

Artykuł poświęcony jest ucieczkom, które były podejmowane przez jeńców wojennych osadzonych w trzech obozach specjalnych w Kozielsku, Starobielsku i Ostaszkowie. Stanowi analizę dokumentów wytworzonych przez radzieckie władze obozowe w tych obozach, traktujące o próbach ucieczek zakończonych zawsze niepowodzeniem. Obrazuje organizację mordu na jeńcach obozu kozielskiego, począwszy od wyjazdu jeńców z obozu aż do dotarcia na miejsce zbrodni. Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie o możliwości podjęcia ucieczki w tym czasie. Przy omawianiu organizowanych ucieczek z obozów wykorzystano najważniejsze dokumenty publikowane oraz wszystkie istniejące w literaturze przedmiotu wspomnienia, relacje i materiały archiwalne. Zwrócono uwagę na tych Polaków, którzy w s wych w spomnieniach m ówią o udanych ucieczkach, pomimo, że wydają się one bardzo mało prawdopodobne.

2

Zarys dziejów obozu dla jeńców w Wadowicach w latach 1918 - 1921

86%

Węglewicz W.

Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

|

2016

|

issue 19

163 - 178

EN

The history of prisoners-of-war camp of Wadowice in years 1918 – 1921 The subject of the article is the history of POWs camp of Wadowice in years 1918 – 1921. There was not any in-depth monograph about this camp, so the article will fill this gap. Mentioned camp was located in southern Poland and was used to jail and isolate prisoners-of-war from Eastern Galicia (Ukrainian Galician Army), the Red Army and UPR’s Army. Besides them, a lot of civilian internees also were isolated here. History of camp begins in November 1918 and ended in autumn of 1921 y. In article, a few issues were analysed: which groups were in the camp, how many people were there, how was the alimentation, which illnesses spread among POWs and internees and how big was level of death and how was cultural life in the camp. The article was written on the basis of the archival materials from various archive and many books and scientific articles.

3

Jeńcy z Ukraińskiej Armii Halickiej i internowane osoby cywilne z Galicji Wschodniej w Obozie Jeńców nr 2 w Wadowicach (1918-1920)

86%

Węglewicz W.

Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

|

2020

|

issue 23

77-101

EN

The article deals with the holding of prisoners-of-war from the Ukrainian Halych Army and Ukrainian civilian internees in the POW camp of Wadowice in years 1918-1920. It was then the main group of people staying at this location. The article deals with the following issues: when the Ukrainian captivity started, the number of POWs and internees in the camp, the Polish command, relations between guards and inmates, material conditions, nourishment, sanitary conditions, mortality, and relief for prisoners from Eastern Galicia.

4

A Polish heart in a feldgrau uniform – complicated journeys from the Wehrmacht to the Polish Army in Exile

72%

Kowalska M.

Edukacja Humanistyczna

|

2015

|

issue 2

97-105

EN

During the Second World War almost 90,000 men – Polish citizens who previously were soldiers in the German army, served in the Polish Army in Exile. This means that by May 1945 almost every third man who wore a battledress with ‘Poland’ on his shoulder titles at some point in the past wore a feldgrau uniform. Those who returned home after war ended, most of whom were from Silesia, Pomerania, Warmia and Mazury, for many years disappeared from collective memory, their stories absent both from the public as well as the private sphere. This article focuses on the often complicated journeys those soldiers had to undertake to find a place for themselves in the Polish Army.

PL

Do zakończenia II wojny świato wej w szeregach Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie znalazło się prawie 90 tysięcy żołnierzy – obywateli polskich, którzy wcześniej służyli w armii niemieckiej. Tak więc niemalże co trzeci żołnierz, który miał napis „Poland” na swoim wojskowym uniformie, w jakimś momencie życia nosił mundur Wehrmachtu. żołnierze pochodzący głównie ze Śląska, Pomorza, Warmii i Mazur, zwłaszcza ci, którzy po wojnie wrócili do kraju, na wiele lat zniknęli z pamięci zbiorowej, a ich historie są nieobecne zarówno w przestrzeni publicznej, jak i prywatnej. Poniższy artykuł przybliża skomplikowane drogi, jakie nierzadko musieli oni przejść, aby znaleźć się w Polskich Siłach Zbrojnych.

5

Inter arma enim silent leges (In times of war, the laws fall silent). Violence in Medieval warfare

72%

Niewiński A.

Teka Komisji Historycznej Towarzystwa Naukowego KUL

|

2019

|

vol. 16

PL

Niniejszy artykuł porusza temat przemocy podczas działań wojennych w wiekach średnich. Średniowieczni kronikarze i pisarze podają liczne przykłady okrucieństw i masakr dokonywanych podczas konfliktów zbrojnych na jeńcach i osobach niebiorących udziału w walkach. Już w XI wieku Kościół podejmował pierwsze próby nałożenia ograniczeń na sposób prowadzenia wojen. W przedstawionym tekście zbadano, czy wysiłki te (wraz z kodeksem rycerskim, rozporządzeniami królewskimi i pismami na temat ius in bello) wpłynęły na zachowanie żołnierzy i przyczyniły się do zmniejszania cierpień cywili. Ostatecznie stwierdzono, że zasadniczo nie przyniosły oczekiwanych rezultatów.

EN

The present paper addresses the subject of military violence in the Middle Ages. The medieval chroniclers and writers provide numerous instances of wartime atrocities and massacres of non-combatants and prisoners of war. The attempts to place restraints on the conduct of war were undertaken by the Church as early as in the 11th century. It has been examined how these efforts together with the code of chivalry, royal ordinances and the writings of ius in bello theorists influenced soldiers’ behaviour and whether they were instrumental in reducing civilians suffering. The conclusion has been reached that despite all the endeavours to limit arms violence it basically remained unmitigated.

6

Kapelani Wojska Polskiego w oflagu w Rotenburgu (XII 1939 – IV 1940) – historia jednej fotografii

72%

Kłakus ks. M., Myszor ks. J.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2021

|

vol. 115

175-196

EN

The authors, on the basis of a group photograph taken in Rotenburg, dated at the beginning of 1940, identify and present the war biographies of a company of chaplains in the Polish Army: prisoners of the oflag in Rotenburg an der Fulda, then prisoners of the concentration camp in Buchenwald and Dachau.

PL

Autorzy na podstawie zbiorowej fotografii wykonanej w Rotenburgu datowanej na początek 1940 r. identyfikują i przedstawiają życiorysy wojenne grupy 57 kapelanów Wojska Polskiego: jeńców oflagu w Rotenburgu nad Fuldą, następnie więźniów obozu koncentracyjnego w Buchenwaldzie i Dachau.

7

Polscy żołnierze w Pawliszczew Borze (1939–1941) w świetle relacji powojennych

72%

Weber K.

Kwartalnik Historyczny

|

2023

|

vol. 130

|

issue 3

565-602

EN

This article presents the fate of Polish soldiers in Soviet captivity after 17 September 1939. Some of them (including reserve officers) ended up in the NKVD camp Pavlishchev Bor (Smolensk region). The camp functioned until the outbreak of the Soviet-German war.

PL

Artykuł dotyczy losów polskich żołnierzy, którzy znaleźli się w niewoli sowieckiej po 17 września 1939 r. Pewna ich liczba (w tym oficerowie rezerwy) trafiła do obozu NKWD Pawliszczew Bor (obwód smoleński). Obóz funkcjonował do wybuchu wojny sowiecko-niemieckiej.

8

ПОЛЯКИ В ПРИЕНИСЕЙСКОЙ СИБИРИ В ПЕРВЫЕ ГОДЫ ПОСЛЕ РЕВОЛЮЦИИ 1917 Г.

61%

Дацышен В. Г.

Porównania

|

2018

|

vol. 22

|

issue 1

327-341

EN

The article is devoted to the history of Poles in Central Siberia. At the beginning of the 20th century there were exiles and their descendants, as well as migrants and civil servants in the Yenisey province. During the First World War thousands of refugees and Polish prisoners of war were housed in this region. They took part in the events of the civil war on both sides. Krasnoyarsk was at the center of the „Polish question” in Siberia in 1920 as the 5th Polish division capitulated there. The Bolsheviks tried to rely on foreigners, but most Poles linked their future with their national state. The repatriation events have become a complex and tragic page of the history of the Polish diaspora as more than 10 thousand Poles lived in the Yenisei Siberia Region.

RU

Artykuł poświęcony został historii Polaków w Syberii Środkowej w trudnym i burzliwym okresie pierwszych lat po Rewolucji w Rosji w 1917 roku. Już na początku XX wieku Gubernię Jenisejską zamieszkiwało dużo Polaków – zesłańcy i ich potomkowie, przesiedleńcy, urzędnicy państwowi. Podczas I wojny światowej w tym regionie osiedlono tysiące uciekinierów i polskich jeńców wojennych, którzy aktywnie uczestniczyli w wojnie domowej po obu zwalczających się stronach. Legion polski, jak też rosyjscy Polacy, w dużej mierze określili miejsce i rolę Krasnojarska w wydarzeniach związanych z kapitulacją Armii Kołczakowskiej. Syberia Nadjenisejska znalazła się w centrum „polskiej kwestii” w Syberii w 1920 roku, kiedy właśnie tam nie tylko skapitulował, ale i na długi czas był rozmieszczony skład piątej polskiej dywizji. Bolszewicy w Krasnojarsku próbowali polegać na Polakach w osiąganiu swych celów politycznych. Jednak większość Polaków w Syberii wiązała swoją przyszłość z narodowym państwem polskim i wydarzenia wiązane z repatriacją stały się trudną i tragiczną stroną historii polskiej diaspory. W końcu zaledwie jednej trzeciej mieszkających na Syberii Środkowej Polaków udało się wyjechać do Polski w latach 1921-1922, podczas gdy ponad 10 000 osób zostało w tym regionie.

9

Prisoner-of-war stories in the movies (the case of Andrzej Munk’s Eroica)

61%

Matuchniak-Mystkowska A.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2020

|

issue 73

55-76

PL

W artykule przeanalizowano polskie filmy fabularne poruszające tematykę obozów jenieckich w czasie II wojny światowej, zwłaszcza tzw. Oflagów (niem. Offizierslager), czyli obozów Wehrmachtu dla oficerów. W Polsce w latach 1945–1999 nakręcono blisko 200 filmów fabularnych o II wojnie światowej i okupacji hitlerowskiej, a tylko osiem poruszyło temat obozów jenieckich. Eroica w reżyserii Andrzeja Munka to jeden z pierwszych przykładów i najbardziej znany. Przedstawia społeczny świat oflagów w groteskowym i ironicznym świetle, docenionym przez filmoznawców, ale skrytykowanym przez historyków. Podejście teoretyczne i metodologiczne stosowane w socjologii sztuki i socjologii historycznej może posłużyć do analizy wszystkich elementów systemu komunikacji: twórcy, dzieła i odbiorcy w ich kontekście społecznym i historycznym. Przedstawiona tutaj analiza socjologiczna dotyczy jedynie treści filmu (zestawienie „prawdy czasu” i „prawdy ekranu”) i jego społecznego odbioru wśród różnych kategorii widzów, z których każdy posiada określone kompetencje. Wykorzystuje się tu koncepcje teoretyczne opracowane przez S. Ossowskiego, A. Kłoskowską, P. Francastela, E. Panofsky’ego i P. Bourdieu, obok analiz historyczno-socjologicznych obozów jenieckich (D. Kisielewicz, A. Matuchniak-Mystkowska). W artykule przedstawiono pewną ideę badawczą i opisano metody, które można wykorzystać do jej realizacji.

EN

This paper analyses Polish feature films which deal with the subject of POW camps during World War II, especially the so-called oflags (German: Offizierslager), i.e. Wehrmacht camps for officers. In Poland, nearly 200 feature films about World War II and the Nazi occupation were made in 1945–1999, with only eight raising the topic of POW camps. Eroica directed by Andrzej Munk is one of the first examples, and the best-known one. It depicts the social world of the oflags in a grotesque and ironic light, which was acclaimed by film experts but criticised by historians. The theoretical and methodological approach used in the sociology of art and in historical sociology can be invoked to analyse all the elements of the communication system: the creator, the work, and the audience in their social and historical context. The sociological analysis presented here only concerns the content of the film (the juxtaposition of “the truth of time” and “the truth of the screen”) and its social reception among different categories of viewers, each with their specific competences. The theoretical concepts developed by S. Ossowski, A. Kłoskowska, P. Francastel, E. Panofsky and P. Bourdieu are used here, alongside historical and sociological analyses of POW camps (D. Kisielewicz, A. Matuchniak-Mystkowska). The paper presents a certain research idea and describes methods that can be used to pursue it.

10

„Gotowi do zemsty...” – projekt sformowania polskiego „wolnego korpusu” w okresie kampanii francuskiej 1814 roku

58%

Baranowski M.

Przegląd Historyczno-Wojskowy

|

2023

|

vol. XXIV (LXXV)

|

issue 1(283)

67-84

EN

During the campaign of 1814, the French army was supported by 6,500 Polish soldiers. Due to the distance from the Duchy of Warsaw, Polish troops were later supplemented by prisoners of war of Polish origin who had previously served in the armies of the anti-French coalition. At the end of February, the chef de battalion Stanisław Żarski presented Marshal Louise-Alexandre Berthier with a proposal concerning the formation of a Polish „free corps” (le corps franc), which was to consist of Polish prisoners whose role was to conduct irregular warfare against coalition troops. Th e project combined French tactics (conducting „small wars”) with the rewards that were off ered to soldiers as a result of the Kościuszko Uprising (veterans were promised plots of arable land). The project is an interesting example of the development of Polish military thought.

DE

Während des Feldzugs von 1814 wurde die französische Armee von 6500 polnischen Soldaten unterstützt. Aufgrund ihrer Entfernung zu den Gebieten des Herzogtums Warschau wurden die polnischen Truppen durch Gefangene polnischer Abstammung ergänzt, die zuvor in den Armeen der antifranzösischen Koalition gedient hatten. Ende Februar/Anfang März legte Bataillonschef Stanisław Żarski Marschall Loiuse-Alexandre Berthier ein Projekt zur Bildung eines „Freikorps” (le corps franc) aus polnischen Kriegsgefangenen vor, das irreguläre Operationen gegen die Truppen der Koalition durchführen sollte. In diesem Projekt wurden französische Lösungen (Führen eines „kleinen Krieges”) mit den Erfahrungen aus dem Kościuszko-Aufstand (Belohnung der Veteranen mit Ackerland) kombiniert. Das Projekt ist ein interessantes Beispiel für die Entwicklung des polnischen Militärwesens.

PL

Podczas kampanii 1814 r. armię francuską wspierało 6,5 tys. żołnierzy polskich. Ze względu na oddalenie od ziem Księstwa Warszawskiego oddziały polskie uzupełniano rekrutacją prowadzoną wśród jeńców polskiego pochodzenia, którzy służyli wcześniej w armiach koalicji antyfrancuskiej. Na przełomie lutego i marca szef batalionu Stanisław Żarski przedstawił marszałkowi Loiuse-Alexandre’owi Berthierowi projekt sformowania z jeńców polskich „wolnego korpusu” (le corps franc), który miał prowadzić działania nieregularne przeciwko wojskom koalicji. Szczegóły projektu łączyły rozwiązania francuskie (prowadzenie „małej wojny”) z doświadczeniami powstania kościuszkowskiego (nagradzanie weteranów działkami ziemi uprawnej). Projekt stanowi ciekawy przykład rozwoju polskiej myśli wojskowej.

11

Jeńcy wojenni, uchodźcy, zakładnicy i deportowani z Galicji w latach I wojny światowej na terenie Imperium Rosyjskiego

58%

Pająk J. Z.

Dzieje Najnowsze

|

2020

|

vol. 52

|

issue 3

21-52

EN

The Great War of 1914–18 that embroiled all Europe had a particular impact on the people inhabiting its central and eastern parts. One of the most important issues at that time was the problem of war migrations that in this area affected several millions of people. The presented text brings up the little known question of the war experience of the inhabitants of Galicia who most of that period lived as refugees or prisoners of war in the territory of the Russian Empire.

PL

Wielka Wojna 1914–1918 tocząca się na terenie całej Europy w szczególny sposób doświadczyła mieszkańców jej środkowej i wschodniej części. Jedną z najważniejszych kwestii stanowił w tym czasie problem migracji wojennych, który na tym obszarze objął kilkanaście milionów ludzi. Przedstawiany tekst podejmuje mało znaną kwestię doświadczenia wojennego tych mieszkańców Galicji, którzy większość tego okresu przeżyli jako uchodźcy bądź jeńcy wojenni na terenach Imperium Rosyjskiego.

12

Writing at the Emperor’s Behest: A Remark on Theodore Daphnopates’ Correspondence to Bulgarian Tsar Symeon I the Great (893–927)

58%

Hristov Y. M.

Przegląd Nauk Historycznych

|

2023

|

vol. 22

|

issue 1

233-250

PL

Listy wysokiego dygnitarza bizantyńskiego Teodora Dafnopata, wysłane do bułgarskiego cara Symeona (893–927; zm. 27 V 927) w imieniu cesarza bizantyńskiego Romana I Lekapena (920–944; zm. 29 VI 948), są dobrze znane. Zostały napisane w końcowej fazie długiej wojny bizantyńsko-bułgarskiej w latach 913–927. Korespondencja Daphnopatesa wywołała i prawdopodobnie nadal będzie inspirować poważną działalność badawczą. Trudno się temu dziwić biorąc pod uwagę fakt, że listy dotyczyły niektórych aspektów bizantyńskiej ideologii i koncepcji politycznych, a także roszczeń bułgarskich z początku X w. Niniejszy artykuł koncentruje się na informacjach dotyczących bizantyńskiej ludności cywilnej i jej losów pod presją nacierających wojsk wroga. Zwrócono uwagę na ich schwytanie i porwanie. Główny nacisk kładziony jest na często pomijane lub jawnie zaniedbywane informacje, które Daphnopathes przekazuje w kwestii zniewolenia, handlu niewolnikami oraz wysiłków władz bizantyńskich, by sprowadzić przynajmniej część poddanych z powrotem do Cesarstwa poprzez znaną praktykę wymiany jeńców wojennych.

EN

The letters written by Theodore Daphnopates, a high Byzantine dignitary, and sent to Bulgarian Tsar Symeon (r. 893–927; d. May 27, 927) on behalf of the Byzantine Emperor Romanos I Lekapenos (r. 920–944; d. June 29, 948) in the ﬁnal phase of the prolonged Byzantine-Bulgarian war of 913–927, are well known. Daphnopates’ correspondence has encouraged, and will probably continue to encourage, research activity due to its focus on both the aspects of Byzantine political ideology and concepts, and on the Bulgarian claims in the early 10th century. This text focuses on information concerning Byzantine civilians and their fate under the pressure of advancing enemy troops. Attention is paid to their capture and abduction. The main focus of this article is on the often overlooked or overtly neglected statements that Daphnopathes offers on enslavement, slave trafﬁcking, and the efforts of the Byzantine authorities to bring at least some of their subjects back to the Empire through the familiar practice of exchanging prisoners of war.

Refine search results

Myśl o „pobiegu”. Ucieczki z obozów specjalnych NKWD ZSRR

Zarys dziejów obozu dla jeńców w Wadowicach w latach 1918 - 1921

Jeńcy z Ukraińskiej Armii Halickiej i internowane osoby cywilne z Galicji Wschodniej w Obozie Jeńców nr 2 w Wadowicach (1918-1920)

A Polish heart in a feldgrau uniform – complicated journeys from the Wehrmacht to the Polish Army in Exile

Inter arma enim silent leges (In times of war, the laws fall silent). Violence in Medieval warfare

Kapelani Wojska Polskiego w oflagu w Rotenburgu (XII 1939 – IV 1940) – historia jednej fotografii

Polscy żołnierze w Pawliszczew Borze (1939–1941) w świetle relacji powojennych

ПОЛЯКИ В ПРИЕНИСЕЙСКОЙ СИБИРИ В ПЕРВЫЕ ГОДЫ ПОСЛЕ РЕВОЛЮЦИИ 1917 Г.

Prisoner-of-war stories in the movies (the case of Andrzej Munk’s Eroica)

„Gotowi do zemsty...” – projekt sformowania polskiego „wolnego korpusu” w okresie kampanii francuskiej 1814 roku

Jeńcy wojenni, uchodźcy, zakładnicy i deportowani z Galicji w latach I wojny światowej na terenie Imperium Rosyjskiego

Writing at the Emperor’s Behest: A Remark on Theodore Daphnopates’ Correspondence to Bulgarian Tsar Symeon I the Great (893–927)