Search results

1

Poetyckie inskrypcje na obrazach dynastii Qing

100%

Król A. I.

Roczniki Humanistyczne

|

2017

|

vol. 65

|

issue 9: Sinologia

69-86

EN

The name of the poetic inscriptions on the Chinese paintings refers to those poems that describe or criticize images, but are necessarily part of the picture, that is, were written on them. However, along with the practice of inscribing poems, the inscriptions have adopted double meaning, referring to those and other poems that were physically included in the images, even if they did not depict or criticize the image, or if at a distant way they referred to the subject of the original image as The other border art genre proves extremely important in the study of Chinese poetry and painting, and presents various textual patterns of poetry-painting relations.

PL

Miano inskrypcji poetyckich na obrazie w malarstwie chińskim odnosi się do tych wierszy, które opisywały czy krytykowały obrazy, ale też koniecznie stanowiły element obrazu, czyli były na nich zapisane. Wraz jednak z praktyką inskrybowania wierszy inskrypcje przyjęły podwójne znaczenie, odnosząc się także do tych i innych wierszy, które były fizycznie zapisane na obrazach, nawet jeśli nie przedstawiały czy krytykowały obrazu, lub jeśli w odległy chociaż sposób nawiązywały do tematu oryginalnego obrazu. Jako gatunek z pogranicza innych sztuk inskrypcja okazuje się niezwykle ważna w badaniach nad chińską poezją i malarstwem i przedstawia różne wzorce tekstowe relacji poezja–malarstwo.

2

O „dobrem piśmie”, czyli dydaktyce pisowni w perspektywie historycznej (na podstawie zbiorów biblioteki Uniwersytetu Lwowskiego)

84%

Makarewicz R.

Prace Językoznawcze

|

2020

|

issue XXII/4

85–101

PL

W artykule przedstawiłam wyniki badań nad początkiem kształtowania się myśli metodycznej towarzyszącej nauce pisania. Większość opisu opiera się na materiałach dostępnych w Bibliotece Naukowej Państwowego Uniwersytetu im. Iwana Franki we Lwowie, a także na księgozbiorze własnym oraz tekstach i opracowaniach dostępnych w internecie. Problem badawczy stanowi określenie, kiedy pojawiły się publikacje o charakterze metodycznym oraz w jakim stopniu realizowały one ustalenia teoretyczne badaczy języka. Przywołane zostaną terminy „grafika”, kaligrafia, ortografia służące uporządkowaniu nazewnictwa w zakresie istoty oddawania dźwięku za pomocą pisma, wzoru graficznego liter oraz pisania poprawnego, a więc zgodnego z przyjętymi regułami. Uznaję, że istotnym nowym elementem w badaniach nad dydaktyką pisowni prezentowanym w moich badaniach jest porządkowanie pojęć: grafika, kaligrafia, ortografia. Po raz pierwszy zostanie też zaprezentowana w tym kontekście książka do kaligrafii Nauka o dobrem piśmie autorstwa Onufrego Kopczyńskiego datowana na rok 1807. Prezentacji towarzyszy refleksja metodyczna dotycząca zasad kształtowania się wzoru pisania po polsku prowadzona z perspektywy historycznej, tzn. od początku pisania słów polskich aż do czasu omawianej publikacji, czyli okresu Komisji Edukacji Narodowej.

EN

This article presents results of the research on the emergence of a methodology of teaching writing. A major part of the article is based on the materials available at the Scientific Library of the Ivan Franko National University of Lviv, on the author’s personal collection of books, as well as on texts and research reports available online. The research problem was to determine when the first methodological texts on the topic were published and to what extent they applied the theoretical foundations that had been laid by language researchers. The article uses such terms as graphic design, calligraphy and orthography to systemically rganise the terminology related to translating sounds into writing, the graphic standards for letters and correct writing, i.e. writing in accordance with the established rules. The author believes that the presented systematisation of the terms graphic design, calligraphy and orthography constitutes an important new contribution to the research on teaching orthography. Furthermore, this is also the first study to present in this context the book Nauka o dobrem piśmie (‘Learning to Write Well’) by Onufry Kopczyński, dated to 1807. The analysis is accompanied by a methodological reflexion on the rules that govern the shaping of the standard correct Polish writing from the historical perspective, that is, from the emergence of Polish words to the time when the aforementioned book was published, i.e. to the period of the Commission of National Education.

3

The Decoration of Manuscript PL-GD Mar. F 406. A Contribution to Studies on the Fifteenth-Century Art of Book Illuminating in Gdańsk

51%

Jakubek-Raczkowska M.

Muzyka

|

2023

|

vol. 68

|

issue 1

62-92

PL

Przedmiotem analizy jest muzyczny manuskrypt Mar. F 406 z PAN Biblioteki Gdańskiej, z zasobu kościoła NMP na Głównym Mieście. Księga ta zawiera kompilację śpiewów liturgicznych. W przedkładanym studium po raz pierwszy została poddana analizie znawczej z pespektywy historii sztuki, z uwzględnieniem charakteru i jakości dekoracji gwaszowej i kaligraficznej a jej zdobienia zostały wpisane w szerszy kontekst produkcji gdańskiej w XV wieku. Przeprowadzone analizy styloznawcze i porównawcze zostały wsparte badaniami nieniszczącymi (XRF, IR). Biorąc pod uwagę cechy fizyczne księgi i zestawiając je z wynikami prowadzonych równolegle badań muzykologicznych (P. Ziółkowski, K. Watkowski) można przedstawić nowy obraz chronologii powstawania tego manuskryptu, rozróżnić ręce iluminatorowi, a także uzyskać wiedzę o praktykach warsztatowych w gdańskim skryptorium. Udało się wykazać, że kodeks w swej obecnej postaci powstał w połowie XV wieku: częściowo jest dziełem autorskim z tego okresu (dwóch gdańskich kopistów), częściowo – kompilacją starszych fragmentów (z przełomu XIV i XV oraz z 1. ćw. XV); oprawiono go w gdańskim warsztacie Iluminatora Smoka Starszego. Pierwszy kopista-dekorator to reprezentatywna osobowość środowiska gdańskiego, kształcona na wzorcach czeskich. Ostatnie trzy składki (VIII–X) pozostawały niezapisane do początku XVI stulecia, kiedy to zespół kopistów dopisał kolejne śpiewy; zdobienia w tej części są dziełem jednego dekoratora, który wykorzystywał stare XIII-wieczne wzorniki oraz schematy kaligrafii stosowane w dekoracji inkunabułów. Tę partię można datować na przełom XV i XVI wieku; twórczość iluminatora znajduje analogie w innych gdańskich księgach z 1. ćw. XVI w. Zabytek stanowi cenne egzemplum długiego, intensywnego użytkowania manuskryptów uzusie liturgicznym. W świetle jego jednostkowej analizy dezyderatem badawczym staje się nowe rozpoznanie gdańskiego skryptorium (w tym warsztatu iluminatorskiego i introligatorskiego) w 2–3. ćwierci XV wieku.

EN

This article analyses music manuscript Mar. F 406, originally from the collection of St Mary’s church in the Main Town (Rechtstadt) of Gdańsk, now kept at the Gdańsk Library of the Polish Academy of Sciences. The codex is a compilation of liturgical chants. This article offers the first analytical study of the source undertaken from the perspective of the history of art, with a discussion of the character and quality of the gouache and calligraphic ornaments. These decorations are presented in the wider context of illumination art in fifteenth-century Gdańsk. Stylistic and comparative analyses were supported by non-invasive XRF and IR examination. The physical characteristics of the volume, along with the results of parallel musicological studies (Piotr Ziółkowski and Kamil Watkowski), make it possible to present a new chronology of the manuscript’s compilation, distinguish the individual illuminators’ hands and obtain knowledge of the techniques and practice of the scriptorium in Gdańsk. The codex is thus shown to have received its present-day form in the mid-fifteenth century. It is partly an original work from that period (by two Gdańsk-based copyists), and partly a compilation of older fragments (from the late fourteenth and early fifteenth century). It was bound in Gdańsk by the elder Dragon Bookbinder (älterer Drachenbuchbinder). The first scribe-illuminator was a representative of the Gdańsk environment trained according to Bohemian models. The last three gatherings (VIII–X) remained blank until the early sixteenth century, when more chants were added by a team of copyists. The decoration in this section is the work of a single illuminator, who drew on old thirteenth-century models, as well as calligraphic patterns used in the decoration of incunabula. This section can be dated to the turn of the sixteenth century; the work of this illuminator has analogies in other Gdańsk books from the first quarter of the sixteenth century. The source constitutes a valuable example of a manuscript’s intense, long-term liturgical use. Its analysis demonstrates the need for a comprehensive study of the Gdańsk scriptorium in the second and third quarters of the fifteenth century (including illuminating and bookbinding techniques).

Refine search results

1 Muzyka

1 Prace Językoznawcze

1 Roczniki Humanistyczne

1 2023

1 2020

1 2017

1 Jakubek-Raczkowska M.

1 Król A. I.

1 Makarewicz R.

Poetyckie inskrypcje na obrazach dynastii Qing

O „dobrem piśmie”, czyli dydaktyce pisowni w perspektywie historycznej (na podstawie zbiorów biblioteki Uniwersytetu Lwowskiego)

The Decoration of Manuscript PL-GD Mar. F 406. A Contribution to Studies on the Fifteenth-Century Art of Book Illuminating in Gdańsk