Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 11

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  kanon literacki
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

MARCIN ŚWIETLICKI – POETA KANONICZNY?

100%
Panas P.
Colloquia Litteraria
|
2015
|
vol. 19
|
issue 2
61-68
PL
Establishing the canon of literary works created after 1989 remains an open question. We still lack a comprehensive, axiologically oriented picture of Polish literature of the turn of the centuries. The case of Marcin Świetlicki’s poetry seems a particularly compelling issue in this context. His poetry is popular and continues to enjoy wide readership as well as it receives extensive appreciation among literary critics. At the same time one can effortlessly find in Świetlicki’s works expressive poetic gestures aiming at highlighting its distinctiveness, consciously undermining the possibility of accord between a community and an individual. In the face of this paradox the identity of the experience of modernity proves to be the crucial element which establishes and conditions the basic pact concluded by the poet with his readers.
2
Publication available in full text mode
Content available

“Кананізацыя” Вінцэнта Дуніна-Марцінкевіча: пачатковыя этапы

75%
Кісялёва Л.
Białorutenistyka Białostocka
|
2014
|
vol. 6
XX
Лiя Кiсялëва -Мiнск
PL
Korzystając z przykładuWincentego Dunin-Marcinkiewicza w artykule przedstawiono kilka uniwersalnych mechanizmów kanonizacji twórcy, jak również strategie konstrukcji literackiego kanonu narodowego. Autor pokazuje, jak w pierwszym dziesięcioleciu XX w. stopniowo umacniała się pozycja W. Dunin-Marcinkiewicza w białoruskim kanonie i jak w związku z tym zmieniała się ogólna ocena jego osoby i twórczości.
EN
Analyzing the example of Dunin-Martsinkevich the article considers some general mechanisms of the writer’s canonization as well as the strategies of the construction of national literary canon. The author demonstrates how during the first decade of the 20th century the position of V. Dunin-Martsinkevich was gradually strengthened in Belarusian canon and how general estimation of his personality and his creative work changed.
3
Publication available in full text mode
Content available

Гiсторыя беларускай лiтаратуры: знакi i прабелы

75%
Кiсялëва Л.
Białorutenistyka Białostocka
|
2016
|
vol. 8
PL
W artykule omówiono czasowe, przestrzenne, ideowe, językowe i estetyczne granice kanonu literackiego. Autorka przeanalizowała historię literatury białoruskiej na różnych etapach jej rozwoju, zwłaszcza wówczas gdy charakterystyczne luki zostały wypełniane treścią.
EN
The article discusses temporal, territorial, ideological, linguistic and aesthetic boundaries of a literary canon. The author analyzes the history of Belarusian literature within various periods, during which certain “gaps” were created and filled.
4
Publication available in full text mode
Content available

Niemożliwy kanon Jhumpy Lahiri

63%
Austin P.
ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura
|
2017
|
issue 35
EN
[abstrakt po polsku poniżej] Patrycja AustinInstitute of EnglishUniversity of RzeszówPoland Jhumpa Lahiri’s Impossible CanonAbstract: The article aims at examining the canonical categorization of Jhumpa Lahiri’s works, the trajectory of which makes such a categorization difficult if not impossible to establish. The author also focuses on the positive and negative aspects of the emergence of the ethnic canon in the United States, especially on the political and economic facets of literary production. The analysis begins with the theories by Gayatri Chakravorty Spivak, Edward Said, and Homi Bhabha, and proceeds to a more detailed examination of the ethnic canon by David Palumbo-Liu and Graham Huggan. Keywords: literary theory, literary canon, postcolonial cultures, ethnicity, Jhumpa Lahiri Patrycja AustinInstytut Filologii AngielskiejUniwersytet RzeszowskiNiemożliwy kanon Jhumpy LahiriAbstrakt: Ten artykuł ma na celu zbadanie przynależności kanonicznej twórczości Jhumpy Lahiri, której trajektoria służy ukazaniu trudności czy wręcz niemożliwości ustanownienia takowej przynależności.  W swoich rozwazaniach autorka skupia się na pozytywnych i negatywnych skutkach formowania się kanonu literatury etnicznej w Stanach Zjednoczonych ze zwróceniem szczególnej uwagi na uwikłanie owej twórczości w polityczny i ekonomiczny wymiar kultury. W swojej analizie autorka wychodzi od rozważań nad kanonicznością Gayatri Chakravorty Spivak, Edwarda Saida i Homiego Bhabhy, by skoncentrować się na bardziej szczegółowym spojrzeniu na kanon etniczny, zaproponowanym przez Palumbo-Liu oraz Grahama Huggana. Ważną pozycją w analizie był również zbiór esejów z 2012 roku pod redakcją Laviny Dhingry oraz Floyd Cheung, poświęcony w całości problemowi kanoniczności twórczości Lahiri.Słowa kluczowe: teoria literatury, kanon literacki, kultury postkolonialne, etniczność, Jhumpa Lahiri
PL
[abstrakt po polsku poniżej] Patrycja AustinInstitute of EnglishUniversity of RzeszówPoland Jhumpa Lahiri’s Impossible CanonAbstract: The article aims at examining the canonical categorization of Jhumpa Lahiri’s works, the trajectory of which makes such a categorization difficult if not impossible to establish. The author also focuses on the positive and negative aspects of the emergence of the ethnic canon in the United States, especially on the political and economic facets of literary production. The analysis begins with the theories by Gayatri Chakravorty Spivak, Edward Said, and Homi Bhabha, and proceeds to a more detailed examination of the ethnic canon by David Palumbo-Liu and Graham Huggan. Keywords: literary theory, literary canon, postcolonial cultures, ethnicity, Jhumpa Lahiri Patrycja AustinInstytut Filologii AngielskiejUniwersytet RzeszowskiNiemożliwy kanon Jhumpy LahiriAbstrakt: Ten artykuł ma na celu zbadanie przynależności kanonicznej twórczości Jhumpy Lahiri, której trajektoria służy ukazaniu trudności czy wręcz niemożliwości ustanownienia takowej przynależności.  W swoich rozwazaniach autorka skupia się na pozytywnych i negatywnych skutkach formowania się kanonu literatury etnicznej w Stanach Zjednoczonych ze zwróceniem szczególnej uwagi na uwikłanie owej twórczości w polityczny i ekonomiczny wymiar kultury. W swojej analizie autorka wychodzi od rozważań nad kanonicznością Gayatri Chakravorty Spivak, Edwarda Saida i Homiego Bhabhy, by skoncentrować się na bardziej szczegółowym spojrzeniu na kanon etniczny, zaproponowanym przez Palumbo-Liu oraz Grahama Huggana. Ważną pozycją w analizie był również zbiór esejów z 2012 roku pod redakcją Laviny Dhingry oraz Floyd Cheung, poświęcony w całości problemowi kanoniczności twórczości Lahiri.Słowa kluczowe: teoria literatury, kanon literacki, kultury postkolonialne, etniczność, Jhumpa Lahiri
5
Content available remote

Canons and Contemporary Danish Literature

63%
Mai A.-M.
Folia Scandinavica Posnaniensia
|
2016
|
vol. 19
109-131
EN
This article deals with recent Danish literature in the light of the discussion about canons occasioned by the publication of the two ministerial canons: Undervisningskanon (Educational Canon, 2004) and Kulturkanon (Cultural Canon, 2006). The article argues that recent Danish literature challenges traditional work categories and the concept of the author on which the two canons are based, and discusses which works and texts in recent Danish literature ought to belong to a future canon.
6
Publication available in full text mode
Content available

Przekład na peryferiach kanonu literackiego i normy językowej: ukraińska wersja Lubiewa Michała Witkowskiego

63%
Saweneć A.
|
2020
|
vol. 10
|
issue 1
79-95
UK
Стаття присвячена опублікованому в 2006 році українському перекладу роману «Хтивня» Міхала Вітковського, здійсненому Андрієм Бондарем, у контексті суспільно-культурних реалій сучасної України. Вибір перекладача, який є естетичним жестом, спрямованим проти традиційних взірців і схем у цільовій культурі, знаходить логічний вияв у мовному пласті перекладу, який відзначається периферійною, як на стандарти перекладу в цільовій культурі, тенденцією до вульгаризації мови.
EN
The paper focuses on the Ukrainian translation of Michał Witkowski’s Lovetown, published in 2006, in the context of social and cultural background of today’s Ukraine. The decision of the translator Andrii Bondar to render the text into Ukrainian may be regarded as an aesthetic gesture directed against traditional patterns and models in the target literature. This decision finds its logical continuation in the translator’s approach to rendering the original stylistic pattern, which results in a series of shifts in register from neutral to colloquial and from colloquial to vulgar. This strategy is rather peripheral for the translation traditions of the target literary culture.
PL
Artykuł skupia się na opublikowanym w roku 2006 tłumaczeniu powieści Michała Witkowskiego Lubiewo na język ukraiński dokonanym przez Andrija Bondara. Przekład ten omawiany jest w kontekście realiów społecznych i kulturowych współczesnej Ukrainy. Wybór tłumacza będący gestem estetycznym skierowanym przeciwko tradycyjnym wzorcom i schematom w rodzimej kulturze znajduje logiczną kontynuację w warstwie językowej przekładu, którą cechuje peryferyjna - jak na standardy tłumaczenia w kulturze docelowej - tendencja do wulgaryzacji języka.
7
Publication available in full text mode
Content available

O lekturze uniwersyteckiej

51%
Rzegocka J.
Kultura i Polityka
|
2009
|
issue 5
110-116
PL
Artykuł omawia problem lektury uniwersyteckiej oraz pracy z tekstem, które mają podstawowe znaczenie w kształceniu uniwersyteckim. Chodzi bowiem nie tylko o rozumienie i znajomość tekstów kluczowych dla naszej cywilizacji, lecz także o zdolność do uczestniczenia w kulturze i tradycji poprzez tekst, o większe zaangażowanie w sprawy społeczne i kształtowanie postaw obywatelskich, które rozwija mądra lektura. Wychodząc z założenia, że literatura jest ważnym elementem kultury oraz wpływa na tworzące się w naszym kręgu cywilizacyjnym kody kulturowe, Autorka formułuje zalecenia do pracy z tekstem literackim na poziomie uniwersyteckim oraz postuluje wprowadzenie ogólnych kursów literackich na wszystkich szczeblach i kierunkach kształcenia uniwersyteckiego.
EN
This paper addresses the issue of teaching literature and reading comprehension at a university level. The underlying assumption is that the knowledge of certain literary works is crucial in modern higher education since it translates into larger civic engagement. Furthermore, a thorough knowledge of texts of enduring significance has far-fetched implications for those who want to participate in modern culture. The paper examines the importance of reading and puts forward some suggestions and ideas for teaching a non-specialist university literary course.
8
Publication available in full text mode
Content available

Адам Міцкевич, Олександр Пушкін, Тарас Шевченко: візія національної ідентичності, місце в літературному каноні

51%
Kovbasenko J.
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
|
2018
|
vol. 5
|
issue 13
33-52
PL
W niniejszym artykule autor analizuje kluczowe momenty w biografii oraz twórczości trzech centralnych postaci literatur słowiańskich: Adama Mickiewicza (Polska), Aleksandra Puszkina (Rosja) i Tarasa Szewczenki (Ukraina). Uwaga badacza skupia się wokół zasadniczych konceptualnych (najczęściej mało znanych) kwestii światopoglądu i twórczości wspomnianych twórców, a zwłaszcza – na wizji tożsamości narodowej i/lub państwowej, którą gruntownemu retuszowi poddawali literaturoznawcy z ZSRR i innych krajów socjalistycznych. Autor podkreśla fakt, że o ile twórczość Mickiewicza i Szewczenki zajmuje centralne miejsce w polskim i ukraińskim kanonie literackim, to twórczość Puszkina charakteryzuje się „określonymi preferencjami” „kanonizowania” w literaturoznawstwie rosyjskim
EN
The article considers the key moments of the life and creative path of the three central figures of Slavonic literatures: Adam Mickiewicz (Poland), Alexander Pushkin (Russia) and Taras Shevchenko (Ukraine). The emphasis is on the fundamentally (and often little-known) parameters of their outlook and creativity, in particular on its state-building potential, which was thoroughly retouched by literary scholars of the USSR and socialist countries. In particular, it was concluded that A. Mickiewicz and T. Shevchenko were central to the works of art in the Polish and Ukrainian literary canons, as well as certain “ideological preferences” in the case of “canonization” of O. Pushkin’s work in Russia.
UK
У статті розглянуто ключові моменти життєвих і творчих шляхів трьох центральних постатей слов’янських літератур: Адама Міцкевича (Польща), Олександра Пушкіна (Росія) і Тараса Шевченка (Україна). Акцент зроблений на засадничо-концептуальних (часто маловідомих) параметрах їхнього світогляду та творчості, зокрема – на візії національної і/або державної ідентичності, що ретельно ретушувалося літературознавством СРСР та соціалістичних країн. Зокрема, зроблено висновок про центральне місце творчості А. Міцкевича і Т. Шевченка відповідно в польському і українському літературних канонах, а також про певні “ідеологічні преференції” у випадку з “канонізацією” творчості О. Пушкіна в Росії.
9
Publication available in full text mode
Content available

MODIFICATION OF THE SOCIALIST REALISTIC CANON OF UKRAINIAN LITERATURE: PROBLEM OF DEMYTHOLOGIZATION

51%
Fedoriv U.
Porównania
|
2018
|
vol. 23
|
issue 2
173-186
PL
XXI wiek wymaga od współczesnego literaturoznawstwa rewizji wielu warstw ignorowanej od lat kultury ukraińskiej. Do kategorii zapomnianych przez długi czas należał problem kanonu socrealizmu. Dzisiejsze punkty orientacyjne uległy zmianie. Świadczy o tym ukazanie się szeregu literaturoznawczych, kulturologicznych, socjologicznych, antropologicznych badań nad radzieckim. Potrzeba ponownego przeczytania i ponownego przemyślenia literatury socrealizmu jest jednym z kluczowych zadań w dziedzinie aktualnych przedmiotów badań naukowych we współczesnym literaturoznawstwie. Mimo aktywnych badań wymienionego tematu, wciąż pozostaje wiele nieomówionych momentów, w tym problem modyfikacji kanonu socjalizmu oraz osobliwości procesu jego demitologizacji.
EN
The XXI century demands from the modern literary criticism a revision of many strata of the Ukrainian culture that have been ignored for years. For a long time, the problem of Socialist Realism has belonged to the category of forgotten. Modern landmarks have changed. This is evidenced by the publication of a number of literary, cultural, sociological, anthropological studies of the Soviet times. The need to re-read and re-think socialist realistic literature is one of the key tasks in the field of topical objects of the scientific study in modern literary criticism. However, actively exploring this topic, there are still many ambiguous moments, including the problem of modification of the socialist realistic canon and the peculiarities of the process of its demythologization.
10
Publication available in full text mode
Content available

Działalność tłumaczek a polski kanon literatury włoskiej: Waleria Marrené-Morzkowska i Zofia Ernstowa

51%
Miszalska J.
Porównania
|
2020
|
vol. 26
|
issue 1
139-156
EN
Waleria Marrené-Morzkowska (1832-1903), writer, journalist and translator, and Zofia Ernstowa (1918-1994), author of several dozen translations from Italian literature, were active in two (distinct) historical moments that were not easy for the Polish culture. During the partitions as well as in the times of the Polish People’sRepublic many cultural initiatives were undertaken thanks to the determination of individuals. The archival materials preserved in Italy allow to reconstruct their microhistory, contacts with the Italian writers and activities in Poland that aimed at printing the selected works, constituting proof that the translator’s agency is not limited to execution of the commissions but often involves active participation in selecting the works for translation in order to create a literary canon.
PL
Waleria Marrené-Morzkowska (1832-1903), pisarka, dziennikarka i tłumaczka oraz Zofia Ernstowa (1918-1994), autorka kilkudziesięciu tłumaczeń literatury włoskiej, działały w odległych momentach historycznych, niełatwych dla polskiej kultury narodowej. Zarówno w okresie rozbiorów, jak i w czasach PRL-u wiele inicjatyw na polu kultury dochodziło do skutku jedynie dzięki determinacji jednostek. Źródła przechowywane we włoskich i polskich archiwach pozwalają częściowo zrekonstruować „mikrohistorię” przedstawionych tłumaczek, ich kontakty z włoskimi pisarzami oraz wysiłki podejmowane w Polsce w celu udostępnienia polskiemu odbiorcy ważnych dzieł literatury włoskiej. Jak wynika z prowadzonych badań, sprawczość tłumaczek nie ograniczała się jedynie do wykonania przekładu, ale polegała na aktywnym uczestnictwie w doborze dzieł i ich promocji, przyczyniając się w ten sposób do tworzenia polskiego kanonu włoskiej literatury.
11

Buiten de literaire canon: Literatuur van vrouwen uit de arbeidersklasse en modernisering van Zuid-Afrika in de eerste helft van de 20e eeuw

51%
Drwal M.
Roczniki Humanistyczne
|
2016
|
vol. 64
|
issue 5: Neofilologia. Numer specjalny
179-192
NL
Dit artikel richt zich op literaire teksten gepubliceerd in Klerewerker/Garment Worker, het tijdschrift van de Garment Workers’ Union. Deze organisatie die voornamelijk uit Afrikaner arbeidsters bestond, werd in 1930 in Johannesburg opgericht, tegen de achtergrond van economische en sociale veranderingen die collectief als modernisering omschreven kunnen worden. Er wordt gesteld dat Klerewerker/Garment Worker, met haar doel om de ideologie van het socialisme onder de vrouwen uit de arbeidersklasse te verspreiden, een modern model van vrouwelijkheid heeft geschapen. Bovendien constitueerden de literaire vormen in het tijdschrift een parallelle lijn met de ontwikkeling van de canonieke literatuur in het Afrikaans, hoewel ze door critici als socialistische propaganda werden beschouwd. In de analyse van geselecteerde korte verhalen en dialogen gepubliceerd in het tijdschrift wordt de nadruk gelegd op herhalende motieven, literaire conventies en de doelstellingen die de auteurs probeerden te bereiken. De literaire teksten in het tijdschrift, vrij van beperkingen opgelegd door de literaire smaak van de dominante middenklasse, fungeerden als een vorm die tijdelijk een relatieve onafhankelijkheid van uitdrukking aan de Afrikanervrouwen bood. Bovendien geven deze teksten inzicht in hoe moderne bewegingen, zoals socialisme en feminisme, aanwezig waren in het culturele en sociale debat.
PL
Artykuł koncentruje się na tekstach literackich opublikowanych w czasopiśmie Związku Zawodowego Przemysłu Odzieżowego (GWU) Klerewerker/Garment Worker. Związek ten, zrzeszający głównie kobiety, powstał w 1930 r. w Johannesburgu, w czasie, gdy w Afryce Południowej zachodziły znaczące przemiany gospodarcze i społeczne, które ogólnie można określić mianem modernizacji. Autorka pokazuje, że periodyk Klerewerker/Garment Worker, propagując ideologię socjalizmu wśród robotnic, stworzył nowy model kobiecości poprzez modyfikację istniejącego wcześniej, zakorzenionego w tradycji afrykanerskiego nacjonalizmu, wzorca Volksmoeder (tj. matki narodu). Ponadto formy literackie zamieszczanych w czasopiśmie tekstów stanowiły równoległą do kanonu linię rozwoju literatury w języku afrikaans, mimo że były one postrzegane przez krytyków wyłącznie jako propaganda socjalistyczna. Analiza wybranych opowiadań i dialogów napisanych przez działaczki GWU koncentruje się na powtarzających się motywach i konwencjach literackich oraz celach, które dzięki tym publikacjom chciano osiągnąć. Autorka konkluduje, że teksty te można interpretować jako kontrdyskurs wobec dominujących tendencji ujednolicających literaturę tworzoną w afrikaans w latach trzydziestych i czterdziestych XX wieku. Przytoczone przykłady literatury klasy robotniczej, nieograniczonej dominującym gustem literackim klasy średniej, mogą być postrzegane jako formy, które zapewniły autorkom względną niezależność wyrazu. Poza tym teksty te ilustrują, w jaki sposób prądy obce wobec kanonicznej literatury omawianego okresu, takie jak socjalizm i feminizm, były obecne w debacie kulturowej i społecznej.
EN
This article focuses on literary texts published in the Klerewerker/Garment Worker, the periodical of the Garment Workers’ Union. The GWU which was an organisation consisting mainly of Afrikaner female workers, was established in 1930 in Johannesburg, against the background of economic and social changes in South Africa, which can be collectively described as modernisation. It is argued that the Klerewerker/Garment Worker, while striving to spread the ideology of socialism amongst working class women, has created — by modifying the Volksmoeder [Mother of the Nation] ideal rooted in the Afrikaner nationalist tradition — a modern model of femininity. Moreover, the literary forms employed in the periodical constituted a parallel line to the development of the canonical literature in Afrikaans, even though they were discredited by critics as socialist propaganda. In the analysis of selected short stories and dialogues written by GWU activists the focus is placed on recurring motifs and literary conventions applied by the authors and aims they tried to achieve. It is concluded that these texts can be viewed as a counter-discourse to the dominant unifying attempts in the Afrikaans literature created in the 1930s and 1940s. The discussed instances of working class literature, free of limitations imposed by the dominant middle class literary taste, can be viewed as a form which temporarily offered a relative independence of expression to the Afrikaner women. Furthermore, these texts give an insight into how movements foreign to the canonical literature of the period, such as socialism and feminism, were present in the cultural and social debate.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.