Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 20

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  kapitał zagraniczny
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
W artykule wskazano na implikacje dla naszego kraju wynikające z zachodzących procesów internacjonalizacji i globalizacji w sferze biznesu medialnego. Skutkiem tych procesów stało się otwarcie po 1989 r. polskiego rynku medialnego na napływ kapitału zagranicznego. To otwarcie całkowicie zmieniło stosunki kapitałowe i osobowe w tym segmencie rynku. Do roku 1989 w całości był on kontrolowany przez wydawców państwowych. Teraz w zasadniczym stopniu kontrolują go zagraniczni gracze – spółki córki potentatów. Inwestorzy ci kontrolują ok. 70% rynku w zakresie czytelnictwa, widzów oraz użytkowników Internetu. Z tą internacjonalizacją wiążą się tendencje zarówno pozytywne, jak i negatywne. Są one przybliżone w trzeciej części artykułu, w której podjęto analizę omawianego zjawiska. Artykuł bazuje na analizie dostępnych danych związanych z tą tematyką oraz własnych badaniach i przemyśleniach autora, zawodowego dziennikarza
PL
„Globalizacja – zdaniem G. Kołodki (2001) – to gra interesów na wielką skalę, gra ryzykowna i konfliktogenna. Niektóre narody i kraje wyjdą na tym korzystnie, inne mniej, a jeszcze inne mogą poczuć się wręcz przegrane w tych wielkich przeobrażeniach przełomu tysiącleci”. To samo dotyczy regionów i miast. Niektóre potrafią być innowacyjne, uczące się, potrafią wykorzystać szansę dziejową, inne nie...
EN
The purpose of the submitted paper is to assess changes in the level and structure of foreign investments in Poland during the years 2008–2013, so in the period of destabilization of the business environment, which was a consequence of the global financial crisis. The analysis, based on National Bank of Poland’s data showed that investment attractiveness of Poland has not been significantly reduced; however, the transfer of capital and profits has been observed. It can be concluded that in times of crisis, foreign investors prefer the stability of the financial system of the country in which the parent companies are residing to the financial system’s safety of the country that hosts subsidiary companies.
PL
Celem artykułu jest ocena zmian poziomu i struktury inwestycji zagranicznych w Polsce w latach 2008–2013, a więc w okresie destabilizacji warunków prowadzenia działalności gospodarczej będącej następstwem globalnego kryzysu finansowego. Analiza przeprowadzona na podstawie informacji Narodowego Banku Polskiego wykazała, że atrakcyjność inwestycyjna Polski nie uległa istotnemu osłabieniu, zaobserwowano jednak zjawisko transferu kapitału i zysków za granicę. Można zatem wnioskować, że w okresach kryzysowych inwestorzy zagraniczni przedkładają stabilność systemu finansowego kraju, w którym mają siedzibę spółki macierzyste nad bezpieczeństwem systemu finansowego kraju goszczącego spółki zależne. 
PL
Artykuł przedstawia problematykę restrukturyzacji starych okręgów przemysłowych w kontekście napływu inwestycji zagranicznych na przykładzie Huty Silesia w Rybniku. Stare okręgi przemysłowe są skomplikowaną materią społeczno-ekonomiczną, a ich restrukturyzacja, będąca wynikiem obiektywnych zjawisk ekonomicznych, jest procesem koniecznym i nieuniknionym. Jednym ze stymulatorów przekształceń , mogącym odegrać istotną rolę w przeobrażeniach, jest kapitał zagraniczny. Artykuł na wstępie przedstawia charakterystykę okręgu rybnickiego, zachodzące w regionie zmiany oraz opisuje sytuację Huty Silesia. Następnie prezentuje efekty funkcjonowania przedsiębiorstw zagranicznych w regionie. Wyniki badań stanowią odpowiedź na pytanie o wpływ kapitału zagranicznego na restrukturyzację starych okręgów przemysłowych.
EN
The article discusses the problem of restructuring old industrial areas in the context of foreign investment inflow, using the case of Silesia Steelwork (Huta Silesia) in Rybnik. Old industrial areas constitute a complex socioeconomic problem. Their restructuring, resulting from objective economic processes, is necessary and inevitable. One of the incentives for the transformation is foreign capital which can possibly play an important role in the transformation process. The article begins with the general characteristics of the Rybnik area, describes changes in the region and the situation of Huta Silesia. Further on it presents the influence of foreign undertakings in the region. The conclusions bring the final assessment of the role of foreign capital in restructuring old industrial areas.
EN
The aim of the article is to present the evolution of foreign capital presence in the banking system of Russia from the beginning of the transformation period to the beginning of the 20s of the 21st century. The analysis shows that during the 30 years of these transformations in Russia, several different ownership capital flows into the banking system and factors influencing these flows can be highlighted. In the initial period of the transformation, there was a strong pressure on the inflow of foreign capital to the Russian banking sector, which was limited by formal and informal actions by the government and the central bank. The limits set by the government on the presence of foreign capital in the capital of the banking system in order to protect the domestic banking from foreign competition should also be mentioned. Strict procedures for the verification of potential foreign investors by the central bank were aimed at protecting Russian banking against the inflow of speculative capital and the excessive and uncontrolled admission of reliable financial institutions to the banking services market. The upward trend in the share of foreign capital in Russian banking stopped during the banking crisis in 1998, when foreign capital withdrew from Russian fearing losses. In 1999-2008, an increase in the presence of foreign capital can be noticed, which was halted during the global financial crisis as a result of the withdrawal of capital from emerging markets. In the period of 2009-2014, foreign capital in the equity of the Russian banking sector clearly strengthened, but this trend was interrupted by economic sanctions imposed on Russia by the West as a consequence of Russia’s aggressive policy towards Ukraine and the Russian-Ukrainian war. Since 2014, we have witnessed a collapse in the expansion of new financial institutions in the Russian banking sector, and at the same time a strong strengthening of the position of banks with foreign capital, especially those operating on the Russian market for a long time and already firmly embedded in the Russian banking system. These banks enjoy high credibility and are trusted by customers.
PL
Celem artykułu jest zaprezentowanie ewolucji obecności kapitału zagranicznego w systemie bankowym Rosji od początku okresu transformacji do początku lat 20. XXI w. Z przeprowadzonej analizy wynika, że w okresie 30 lat tych przemian w Rosji można wyróżnić kilka odmiennych kierunków przepływów kapitału właścicielskiego do systemu bankowego i czynników wpływu na te przepływy. W początkowym okresie transformacji występowała silna presja napływu kapitału zagranicznego do rosyjskiej bankowości, która była ograniczana przez formalne i nieformalne działania ze strony rządu i banku centralnego. Należy tu wspomnieć o ustalanych przez rząd limitach obecności kapitału zagranicznego w kapitale systemu bankowego w celu ochrony rodzimej bankowości przed zagraniczną konkurencją. Surowe procedury weryfikacji potencjalnych inwestorów zagranicznych przez bank centralny miały na celu ochronę rosyjskiej bankowości przed napływem kapitału spekulacyjnego oraz nadmiernym i niekontrolowanym dopuszczeniem do rynku usług bankowych wiarygodnych instytucji finansowych. Tendencja wzrostu udziału kapitału zagranicznego w rosyjskiej bankowości zatrzymała się w okresie kryzysu bankowego w 1998 r., kiedy kapitał zagraniczny w obawie przed stratami wycofywał się z Rosji. W latach 1999-2008 można zauważyć wzrost obecności kapitału zagranicznego, który został zatrzymany w okresie światowego kryzysu finansowego w efekcie wycofywania się kapitału z rynków wschodzących. W okresie 2009-2014 kapitał zagraniczny w kapitale własnym rosyjskiego sektora bankowego wyraźnie się umacniał, ale ten trend został przerwany przez sankcje gospodarcze zastosowane wobec Rosji przez Zachód w konsekwencji agresywnej polityki Rosji wobec Ukrainy i wojny rosyjsko-ukraińskiej. Od 2014 r. obserwuje się załamanie ekspansji nowych instytucji finansowych w rosyjskiej bankowości, a jednocześnie silne umocnienie pozycji banków z udziałem kapitału zagranicznego, szczególnie tych działających od dłuższego czasu na rynku rosyjskim i mocno już osadzonych w rosyjskim systemie bankowym. Banki te cieszą się wysoką wiarygodnością i są darzone zaufaniem klientów.
PL
W artykule przedstawiono proces konsolidacji i stabilizacji w polskim sektorze bankowym w latach 2004–2013. Zmianom powiązanym z transformacją ustrojową, a także wejściem Polski do Unii Europejskiej w 2004 roku towarzyszyły przekształcenia struktury własnościowej, w tym ograniczenie kapitału państwa, liberalizacja oraz koncentracja sektora. Celem rozważań jest udowodnienie tezy, że wzrost kapitału zagranicznego, a także istnienie grupy kilkunastu dużych i średnich ogólnokrajowych banków komercyjnych doprowadziło do stabilizacji i bezpieczeństwa sektora. Wzmocnienie sytuacji kapitałowej miało miejsce dzięki wzrostowi kapitału inwestorów prywatnych oraz kapitału zagranicznego. W artykule przestawiono historyczne zmiany wpływające na rozmiar i strukturę sektora bankowego w Polsce, przeanalizowano proces koncentracji oraz wskazano wyzwania i kierunki rozwoju banków na podstawie ich sytuacji ekonomicznej. Charakterystyka zmian w polskim sektorze bankowym została przeprowadzona na podstawie przeglądu literatury, analizy danych statystycznych, dokumentów urzędowych, w tym legislacyjnych i regulacyjnych.
EN
In her article, the author presented the process of consolidation and stabilisation in the Polish banking sector in the years 2004–2013. The changes connected with the systems transformation as well as Poland’s accession to the European Union in 2004 were accompanied by transformations of the ownership structure, including reduction of state’s capital, liberalisation and concentration of the sector. An aim of the considerations is to prove the thesis that the growth of foreign capital as well as the existence of a group of several big and medium-sized nation-wide commercial banks has led to the sector’s stabilisation and security. Reinforcement of the capital situation took place owing to the growth of capital of private investors and foreign capital.In the article, the author presented the historical changes affecting the size and structure of the banking sector in Poland, analysed the process of concentration and indicated the challenges and directions of bank development based on their economic situation. The description of changes in the Polish banking sector was made on the grounds of literature overview, an analysis of the statistical data, offi cial documents, inclusive of legislative and regulative ones.
PL
Rosnąca złożoność procesów społeczno-gospodarczych sprawia, iż cechą charakterystyczną współczesnych przedsiębiorstw jest pogłębiający się proces ich internacjonalizacji, co oznacza wzrost ich powiązań ekonomicznych i finansowych z zagranicą. Celem tego opracowania jest ukazanie wybranych zagadnień dotyczących działalności gospodarczej podmiotów z kapitałem zagranicznym w województwie dolnośląskim, przedstawienie ich przestrzennego zróżnicowania oraz ocena stopnia wpływu kapitału zagranicznego na regionalną gospodarkę w latach 2008–2012. Zakres przyjętych do analiz zagadnień uzależniony był od dostępności danych, szczególnie na poziomie lokalnym. W artykule zaprezentowano analizy struktury podmiotów z udziałem kapitału zagranicznego wg udziału pracujących, wielkości kapitału zagranicznego na mieszkańca, nakładów inwestycyjnych na mieszkańca, wartości eksportu i importu per capita. Powyższe parametry zaprezentowano w układach lokalnych województwa dolnośląskiego, z określeniem ich przestrzennego zróżnicowania i natężenia. Stały się one następnie podstawą do ujęcia poziomu intraregionalnego zróżnicowania całego obszaru (wg powiatów) pod względem syntetycznego wskaźnika wpływu kapitału zagranicznego na gospodarkę województwa. Omawiane procesy i zagadnienia dotyczące kapitału zagranicznego na obszarze Dolnego Śląska zaprezentowano również w odniesieniu do sytuacji ogólnokrajowej.
EN
The increasing complexity of socio-economic processes makes it a hallmark of modern enterprises is deepening the process of internationalization, which means an increase in their economic and financial relations with foreign countries.The aim of the study is to present selected issues concerning the economic activity of entities with foreign capital in Lower Silesian voivodeship and of the influence of foreign capital on the Lower Silesia economy in the years 2008-2012. The range adopted for the analysis of issues depended on the availability of data, particularly on the local level. The article presents the analysis of the structure of entities with foreign capital according to the share of the employed, the size of foreign capital per capita, capital investment per capita, the value of exports and imports per capita. These parameters are presented in local systems of Lower Silesia specifying their spatial differentiation and intensity. They then became the basis for recognition of the level of intraregional differentiation of the whole area (by poviats) in terms of the synthetic indicator of foreign capital impact on the economy of the region. These processes and issues of foreign capital in Lower Silesia, was also presented with regard to the situation nationwide.
EN
The foreign capital in the banking sector plays an important role in Central, Eastern and South-Eastern European (CESEE) countries. The global financial crisis has shown that apart from the positive impact of foreign-owned banks, they also constitute a transmission channel for shocks to host countries. This study covers 20 CESEE countries over the period 1995–2014 and concentrates on the role of foreign-owned banks for financial stability and economic growth. Our results indicate that their role is neutral, however, a negative impact may be indirect because of their aggressive lending policies.
PL
Kapitał zagraniczny odgrywa istotną rolę w sektorach bankowych krajów Europy Środkowej, Wschodniej i Południowej (EŚWP). Globalny kryzys finansowy unaocznił, że kapitał zagraniczny – oprócz pozytywnego wpływu – może stanowić kanał transmisji szoków do krajów goszczących. Badaniem roli kapitału zagranicznego dla stabilności finansowej i rozwoju gospodarczego objęto 20 krajów EŚWP w okresie 1995–2014. Wyniki badań wskazują na neutralną rolę kapitału zagranicznego w sektorze bankowym, chociaż jego negatywny wpływ może występować pośrednio przez agresywną politykę kredytową.
EN
The goal of this study is to empirically identify how foreign capital group and financial liberalization affect the risk profiles of the banking sector in Europe. Through a dataset that covers 381 European banks spanning the 1995–2015 period and the methodology of panel regression, the empirical findings document the heterogeneity of banking risk determinants. We examine the implications of banks’ risk adjusted ROA that manifest themselves as spreading and growing instability. It also contributes to the literature by focusing on a group of countries from Central and Eastern and Advanced Europe that have not been studied before. The extended model provides a causal link between the risk in the banking sector and the growth of the financial sector and economy.
PL
Celem badania jest weryfikacja empiryczna odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób udział zagranicznego kapitału właścicielskiego i liberalizacji finansowej wpływa na profil ryzyka sektora bankowego w Europie. Wykorzystując dane indywidualne z 381 banków europejskich w okresie 1995–2015 i metodę regresji panelowej, autorka udowadnia heterogeniczność czynników ryzyka bankowego. Analizie został poddany wskaźnik ROA ważony ryzykiem, który jest wykorzystywany jako miara niestabilności finansowej banków. Badanie stanowi istotny wkład do literatury i dotyczy grupy krajów z Europy Środkowo-Wschodniej oraz krajów rozwiniętych. Wyniki estymacji modelu wskazują na związek przyczynowy między ryzykiem bankowym a wzrostem sektora finansowego i gospodarki.
EN
The global financial crisis, followed by the Eurozone crisis, resulted in the changes in strategies of foreign banks active in Polish banking sector, which decided to reorganise the network of their branches and subsidiaries established in Central and East European countries. The aim of this paper was to identify the determinants of exit decisions taken by foreign banks operating in Poland, focusing on bank-level characteristics of their Polish subsidiaries. The research hypothesis states that the exit decisions were influenced not only by the financial distress of foreign banks, but also by the success of business model implemented in host country in pre-crisis period, and banks which obtained sustainable loan growth, financed from balanced and safe local sources, maintained their presence. In order to verify the hypothesis, the banks operating in Poland were divided into three groups, depending on the stability of their mother bank engagement, for which the comparative analysis and logit models were employed. The results confirmed that early exit decisions, motivated by the capital needs of foreign banks, affected subsidiaries with high but unstable profitability and unbalanced financing model before the crisis. In the second stage, the probability of the ownership changes was increased mainly by underperformance, especially lower net interest margin.
PL
Kryzys finansowy (a szczególnie kryzys w strefie euro, który po nim nastąpił) spowodował zmianę strategii niektórych banków zagranicznych działających w Polsce, które zaczęły podejmować decyzje o reorganizacji sieci oddziałów i spółek zależnych w krajach ESW. Celem artykułu jest identyfikacja czynników, które sprzyjały podjęciu decyzji o wyjściu banków zagranicznych z polskiego rynku bankowego, przy czym skupiono się wyłącznie na cechach charakteryzujących ich spółki zależne, pomijając wpływ czynników makroekonomicznych. Postawiono hipotezę badawczą, że wpływ na stabilność zaangażowania miała nie tylko bieżąca sytuacja banków zagranicznych, ale także sukces modelu biznesowego przyjętego w okresie przedkryzysowym, a banki, które wdrożyły strategię zrównoważonego wzrostu kredytów oraz zbilansowanego i bezpiecznego finansowania działalności, utrzymały swoją obecność na polskim rynku. W celu weryfikacji hipotezy badawczej banki działające w Polsce podzielono na trzy grupy. Uwzględniając stabilność zaangażowania banku zagranicznego, będącego ich spółką-matką, zastosowano dla nich analizę porównawczą oraz modele logitowe. Wyniki potwierdziły, że wczesne decyzje o wycofaniu z polskiego rynku bankowego były odpowiedzią na bieżące potrzeby kapitałowe banków zagranicznych, a sprzedaż objęła spółki zależne charakteryzujące się w okresie przedkryzysowym wysoką, lecz zmienną rentownością i niestabilnym modelem finansowania. Na wzrost prawdopodobieństwa zmian własnościowych w okresie późniejszym miała wpływ przede wszystkim niższa efektywność, szczególnie zaś niższa marża odsetkowa.
PL
W artykule autorzy prezentują wyniki badań ankietowych przeprowadzonych wśród małych i średnich przedsiębiorstw (MSP) z kapitałem zagranicznym w województwie lubelskim, weryfikując hipotezę, że kapitał zagraniczny sprzyja innowacyjności przedsiębiorstw. W pierwszej części artykułu autorzy poruszają wybrane zagadnienia dotyczące innowacyjności przedsiębiorstw oraz omawiają podstawy teoretyczne znaczenia kapitału zagranicznego dla innowacyjności przedsiębiorstw, ze szczególnym uwzględnieniem sektora MSP. W drugiej części artykułu przedstawiono uzyskane wyniki badań skupiając uwagę na ocenie aktywności innowacyjnej badanych przedsiębiorstw, efektach ich działalności innowacyjnej oraz problematyce finan-sowania tej działalności
EN
In the article, the authors present the results of surveys conducted among small and medium-sized enterprises (SMEs) with foreign capital from the Lublin province, verifying the hypothesis if the foreign capital is conducive to companies' innovativeness. In the first part of the paper authors refer to selected theoretical issues concerning enterprise's innovativeness and discuss the theoretical basis of the importance of foreign capital for innovativeness of companies, with particular emphasis on the SME sector. In the second part article the results of research focusing on the evaluation of innovative activity of the surveyed enterprises, the effects of their innovative activity and the issues of financing for this activity are presented.
PL
Artykuł podejmuje problematykę funkcjonowania w Polsce przedsiębiorstw z kapitałem zagranicznym. W tym celu przedstawiono miejsce przedsiębiorstw z kapitałem zagranicznym w Polsce, kierunki pochodzenia kapitału zagranicznego oraz jego rozmieszczenie, eksport, import i inwestycje przedsiębiorstw z kapitałem zagranicznym. Zaprezentowano atrakcyjność prowadzenia biznesu w Polsce na tle innych krajów oraz dokonano oceny działalności przedsiębiorstw z kapitałem zagranicznym.
EN
The article focuses on the issue of companies with foreign capital operating in Poland. For this purpose, it outlines the location of companies with foreign capital throughout the country and the directions of foreign capital origin as well as its distribution, export, import and investments of companies operating with it. It puts forward the attractiveness of conducting business in Poland, as compared to the other countries, and assesses the activity of companies with foreign capital.
EN
The article examines the activities of foreign investors in Poland’s Świętokrzyskie region. To this end, the author uses literature analysis and descriptive statistical methods. Based on a review of available literature, the author outlines basic concepts related to foreign direct investment and the main theoretical models of FDI. He also identifies the key factors behind foreign investment and discusses the positive and negative effects of FDI. The author analyzes the organizational structure and conditions underlying the operations of companies with foreign capital in the Świętokrzyskie region. The study uses data from Poland’s Central Statistical Office (GUS) for the 2005-2009 period. To ensure the comparability of data, the analyzed values are calculated in per capita terms. The analysis found that the inflow of foreign investment to the region mainly consisted of taking over and modernizing existing plants. Foreign investors chiefly invest in the largest cities in the region, such as Kielce, Starachowice and Ostrowiec Świętokrzyski, and in their vicinity. A special economic zone in Starachowice plays a significant role in attracting foreign investment to the Świętokrzyskie region. Among foreign investors active in the region are many companies with global business. These include building material manufacturers, who are a significant component of the regional economy and have a positive impact on the incomes and living conditions of local residents. However, these businesses have poor ties with local companies and produce limited spillover effects, according to the author. Maintaining the current direction of foreign investment means that the Świętokrzyskie region will continue to specialize in raw material production, Pastuszka says. To avoid this scenario, the regional authorities should create conditions to attract investors to more technologically advanced sectors, the author concludes.
PL
Celem artykułu jest ocena aktywności inwestorów zagranicznych w regionie świętokrzyskim. Do realizacji tego celu wykorzystano metodę analizy literatury przedmiotu oraz metodę statystyki opisowej. Na podstawie przeglądu literatury wyjaśniono podstawowe pojęcia związane z zagranicznymi inwestycjami bezpośrednimi, scharakteryzowano główne modele teoretyczne dotyczące ZIB, zidentyfikowano najważniejsze czynniki podejmowania inwestycji zagranicznych, przedstawiono pozytywne i negatywne skutki tego zjawiska. Przeprowadzono także badanie stanu, struktury i kondycji przedsiębiorstw z kapitałem zagranicznym, prowadzących działalność w województwie świętokrzyskim. Dla potrzeb analizy wykorzystano dane Głównego Urzędu Statystycznego za rok 2005 i 2009. Celem zapewnienia porównywalności danych analizowane wielkości przeliczono na jednego mieszkańca. Analiza wykazała, iż napływ inwestycji zagranicznych do regionu przeważnie polegał na przejęciu istniejących zakładów, a następnie ich unowocześnieniu. Inwestorzy zagraniczni lokują kapitał głównie w największych miastach (Kielce, Starachowice, Ostrowiec Świętokrzyski) lub w ich pobliżu. Duże znaczenie dla obecności zagranicznych inwestycji w regionie odgrywa Specjalna Strefa Ekonomiczna w Starachowicach. Wśród inwestorów zagranicznych w regionie jest wiele firm działających w skali globalnej. Znaczący udział mają przedsiębiorstwa produkujące materiały budowlane, które tworzą istotną część gospodarki regionu świętokrzyskiego. Są jednak słabo zakorzenione w gospodarce lokalnej, co utrudnia i ogranicza ich wpływ na jakościowy rozwój miejscowych firm (ograniczone efekty spillovers). Zdaniem autora, utrzymanie dotychczasowego kierunku inwestycji zagranicznych utrwalać będzie „surowcowy” charakter regionu świętokrzyskiego. Aby uniknąć tego scenariusza, władze województwa, w ramach polityki regionalnej, powinny tworzyć warunki umożliwiające pozyskiwanie inwestorów w branżach technologicznie bardziej zaawansowanych.
EN
France was a major source of foreign capital for interwar Poland, both through government loans and private investment. The French presence was particularly strong in the extraction and paper industries, in energy production, and in banking. French engagement was partly a consequence of the alliance between the two countries, and can be seen as an element of France’s security policy in the East. Poland was forced to give its ally costly concessions, including special treatment of French companies. Hence, Poland can be seen as the object of quasi-imperial expansion, and in the interwar period the left accused France of colonial policies, Nonetheless, Poland remained the initiating side of many negotiations with the French. In Polish historiography this economic foreign policy towards France is often interpreted as a series of costly mistakes. Considering the difficult situation on interwar financial markets, Polish policy can be seen, however, as successful, as it allowed the new state to achieve many of its goals. These included taking over German companies in Silesia, significant investments in infrastructure (including the harbour in Gdynia and the coal trunk line), and outfitting the Polish army. The high cost of French capital was a consequence of the asymmetry of power, and the large needs of the new state.
PL
Francja była kluczowym źródłem kapitału zagranicznego dla międzywojennej Polski, tak poprzez pożyczki dla państwa, jak i inwestycje prywatne. Francuzi byli szczególnie silnie obecni w przemyśle wydobywczym, papierniczym, w produkcji elektryczności i w bankowości. Francuskie zaangażowanie było częściowo pochodną sojuszu między obydwoma państwami i stanowiło wyraz polityki bezpieczeństwa III Republiki. Stroną inicjującą rozmowy w tym zakresie byli jednak z reguły Polacy, którzy za udział Francuzów zmuszeni byli słono płacić politycznymi i gospodarczymi ustępstwami. Choć takie polskie decyzje były krytykowane, w trudnej sytuacji okresu międzywojennego dostęp do kapitału na nawet tak niekorzystnych warunkach był dla warszawskich rządów konieczny. Dzięki francuskiemu zaangażowaniu udało się nie tylko formalnie przejąć dawne niemieckie przedsiębiorstwa, ale również podjąć najważniejsze inwestycje państwowe w okresie międzywojennym – budowę portu w Gdyni oraz magistrali kolejowej. Pieniądze francuskie były też konieczne dla uzbrojenia polskiej armii. Tak negocjatorzy francuscy, jak i prywatni przedsiębiorcy znad Sekwany działali w Polsce z pozycji siły. W polskiej prasie pojawiały się oskarżenia zachodniego sojusznika o działania kolonialne. W czasie rozluźnienia sojuszu w ostatnich latach wielkiego kryzysu władze polskie podjęły bardziej zdecydowane stanowisko wobec Francuzów. Wyrazem był m.in. konflikt wokół Żyrardowa i elektrowni w Warszawie. Ostatecznie jednak starania o pożyczkę z Rambouillet przesądziły o wygaszeniu konfliktów przez stronę polską.
PL
Inicjatywa tworzenia spółek z kapitałem zagranicznym w Polsce Ludowej wywiedziona była z doświadczeń Jugosławii i Węgier. Współpraca z biznesmenami polskiego pochodzenia odpowiadała zarówno w wymiarze propagandowym (możliwość wykazywania przed społeczeństwem PRL przychylności środowisk zachodniej Polonii dla reżimu komunistycznego w PRL), jak i pragmatycznym (napływ „bezpiecznego”, bo z polskim rodowodem, kapitału w wymienialnej walucie i zachodniego „know how”, bardzo pożądanego w gospodarce nakazowej PRL). Przedsiębiorcy z kapitałem zagranicznym urządzali swoje firmy pod względem organizacyjnym na wzór zachodni. Sposób zarządzania nastawiony na zysk i optymalizację podatkową, importowanie i stosowanie technologii oraz środków trwałych z krajów kapitalistycznych, jak również szeroko stosowane techniki marketingu czyniły z tych podmiotów bardzo dynamiczne i elastyczne struktury organizacyjne, łatwo dostosowujące się do warunków zewnętrznych. W takim sensie firmy polonijne nie tylko stanowiły zupełne novum ustrojowe w systemie gospodarczym PRL, ale przede wszystkim funkcjonowały odmiennie, nie będąc częścią planu centralnego planisty oraz nie mając prezesów oraz dyrektorów z nominacji partyjnej PZPR. W wyniku preferencyjnych rozwiązań fiskalnych i administracyjnych w PRL przedsiębiorstwa polonijno-zagraniczne PPZ osiągały najwyższą stopę wzrostu sprzedaży i najszybszy rozwój organiczny w grupie przedsiębiorstw prywatnych.
XX
The initiative to set up companies with foreign capital in the People’s Republic of Poland derived from experiences in Yugoslavia and Hungary. Cooperation with businessmen of Polish origins satisfied both the demands of propaganda (it allowed for society to be shown the favour of the Diaspora groups in the West for the communist regime), and pragmatism (a ‘secure’ income, because capital of Polish origins in a foreign, exchangeable currency, along with Western ‘know how’, were very desirable commodities in the command economy of the People’s Republic). Entrepreneurs of the PPZ equipped their firms organisationally on a Western model. The management methods orientated towards profit and tax optimisation, import and use of technology and fixed assets from capitalist nations, and also the widespread application of marketing techniques made the entities extremely dynamic and elastic organisational structures, which were able to smoothly adapt to external conditions. In this sense not only did Diaspora firms constitute a complete political novelty in the economic system of Poland, but more importantly the operated differently, not being a part of the centrally planned economy, nor having directors or chairmen nominated by party officials. As a result of preferential fiscal and administrative solutions PPZ companies achieved the highest levels of sales growth and the most rapid organic development within the group of privately held enterprises
PL
artykule została przedstawiona obecność międzynarodowych firm ubezpieczeniowych na ukraińskim rynku ubezpieczeniowym, w szczególności ubezpieczeń na życie, oraz przeanalizowany ich oddziaływanie na podmioty krajowe. Zostały wyznaczone strategie dotyczące kierunku i rozwoju firm ubezpieczeniowych.
EN
In the article the presence of international insurance companies on Ukraine’s insurance market has been, in particular, in the area of life insurances. Influence of activity of international companies on participants of insurance market of Ukraine is analysed. The directions of development of insurance companies activity are defined.
RU
В статье рассмотрено присутствие международных страховых компаний на украинском рынке страхования, в частности страхования жизни, и исследовано их влияние на отечественных участников, определены стратегии направления и их развития.
Polityka i Społeczeństwo
|
2023
|
vol. 21
|
issue 1
146-157
EN
Firmy z udziałem kapitału zagranicznego funkcjonowały na rynku prasowym w regionie podkarpackim przez 28 lat. Początkowo jako udziałowcy mniejszościowi, a od 2005 r. jako jedyni właściciele wydawnictwa o kluczowej pozycji na rynku, które wydawało największy dziennik regionalny Gazetę Codzienną „Nowiny”. Aktywność inwestorów zagranicznych w regionie podkarpackim wykraczała poza obszar prasy regionalnej. Ich obecność miała także wpływ na rynek prasy lokalnej i rozwój mediów związanych z internetem. Kapitał zagraniczny musiał się także zmierzyć w regionie z ogólnopolskimi tendencjami, takimi jak niższa sprzedaż i malejące znaczenie prasy drukowanej. Wydaje się, że w tym aspekcie, wraz z narastającym kryzysem na rynku prasy, zagraniczni inwestorzy coraz mocniej dbali o realizację interesów ekonomicznych, kosztem jakości wydawanych tytułów.
PL
Firmy z udziałem kapitału zagranicznego funkcjonowały na rynku prasowym w regionie podkarpackim przez 28 lat. Początkowo jako udziałowcy mniejszościowi, a od 2005 r. jako jedyni właściciele wydawnictwa o kluczowej pozycji na rynku, które wydawało największy dziennik regionalny Gazetę Codzienną „Nowiny”. Aktywność inwestorów zagranicznych  w regionie podkarpackim wykraczała poza obszar prasy regionalnej. Ich obecność miała także wpływ na rynek prasy lokalnej i rozwój mediów związanych z internetem. Kapitał zagraniczny musiał się także zmierzyć w regionie z ogólnopolskimi tendencjami, takimi jak niższa sprzedaż i malejące znaczenie prasy drukowanej. Wydaje się, że w tym aspekcie, wraz z narastającym kryzysem na rynku prasy, zagraniczni inwestorzy coraz mocniej dbali o realizację interesów ekonomicznych, kosztem jakości wydawanych tytułów.
Dzieje Najnowsze
|
2022
|
vol. 54
|
issue 3
5-26
EN
The article shows the shaping of the French part of the Franco-Polish consortium, which obtained the concession to build the harbour in Gdynia. It is based on French archival sources. The paper combines research conducted separately within French and Polish historiography, offering a new interpretation of the beginnings of the Gdynia harbour. It shows that French authorities, following their government’s security policy, had a decisive impact on the selection of companies forming the consortium.
PL
Artykuł przedstawia proces kształtowania się francuskiej części konsorcjum, które uzyskało koncesję na budowę portu w Gdyni. Jego podstawą są francuskie materiały archiwalne. Tekst zestawia i weryfikuje ustalenia historiografii polskiej i francuskiej, dowodząc, że zasadnicze znaczenie dla wyboru firm uczestniczących w konsorcjum miały władze francuskie realizujące politykę bezpieczeństwa III Republiki.
PL
Bezpieczeństwo ekonomiczne istotnie decyduje o niezakłóconym funkcjonowaniu gospodarki oraz jej rozwoju. Jego skuteczne i efektywne kształtowanie zależy od racjonalnego rozpoznania i wykorzystania wielu zmiennych w czasie i przestrzeni. Można je sklasyfikować jako czynniki zewnętrzne i wewnętrzne. Jako istotne uwarunkowania zewnętrzne bezpieczeństwa ekonomicznego należy uznać aktywny udział w procesach globalizacji i integracji gospodarczej, przepływy kapitału zagranicznego oraz konsekwencje nadmiernych nierówności na świecie. Z licznych uwarunkowań wewnętrznych szczególnie silne jest oddziaływanie poziomu rozwoju ekonomicznego i jego dynamika, równowaga ekonomiczna i finansowa oraz przejawy ich braku, nieuzasadnione zróżnicowanie dochodów i majątku, rozbudowana szara strefa, korupcja oraz charakter polityki społeczno-gospodarczej. Analizy wpływu determinant bezpieczeństwa ekonomicznego na jego poziom i charakter wykazały, że bezpieczeństwo ekonomiczne Polski utrwaliło się na średnim europejskim poziomie. Postulowane i oczekiwane umocnienie bezpieczeństwa ekonomicznego wymaga aktywnego oddziaływania na uwarunkowania jego kształtowania i będzie w najbliższych latach kształtowane w warunkach znacznego ryzyka i niepewności.
EN
Economic security substantially decides an uninterrupted functioning of economy and its development. Its efficient and effective formation depends on the rational recognition and use of many variables over time and in space. They may be classified as external and internal factors. As important external determinants of economic security should be considered an active participation in the processes of globalisation and economic integration, foreign capital flows, and consequences of excessive imbalances in the world. In the numerous internal determinants particularly strong are the impact of the level of economic development and its dynamics, economic and financial equilibrium as well as symptoms of lack thereof, unreasonable differentiation of incomes and assets, enlarged grey area, corruption, and the nature of socioeconomic policy. Analyses of the impact of determinants of economic security on its level and nature have shown that Poland’s economic security has retained at the average European level. The postulated and expected reinforcement of economic security requires an active influencing the determinants of formation thereof and will be shaped in the years to come under the conditions of considerable risk and uncertainty.
EN
This paper presents structural changes that took place in Poland after 1989, and which enabled its transition from a centrally planned economy to a market economy. The deep and thorough legal, economic and social reforms undertaken in that period made it possible, after years of communist rule, to shape a new, democratic system. The systemic transformation was possibleowing to some basic amendments to the Constitution, including the articles defining the essence of ownership and the duty to respect it, as well as the adoption of other legal acts necessary to re-define ownership relationships (such as the law on commercialisation and privatisation of state-owned enterprises, or the law on the management of agricultural property). The concurrent reforms of the banking system and the monetary and credit policy enabled inflow of foreign capital and development of private entrepreneurship. As a result of the transformations of the past 25 years, Poland is now a democratic state and a member of the European Union, while Polish economy is getting increasingly competitive. Sadly enough, despite these substantial structural transformations in the ownership sphere, in the last quarter of the century Poland has continued to be unable to resolve the problem of returning to the lawful owners the property taken by the communist regime.
PL
Artykuł przedstawia zmiany systemowe wprowadzone w Polsce po 1989 r., które umożliwiły przejście z gospodarki centralnie sterowanej do wolnorynkowej. Podjęcie głębokich i szerokim reform o charakterze prawnym, gospodarczym i społecznym pozwoliło na ukształtowanie demokratycznego ustroju po wielu latach sprawowania władzy komunistycznej. Transformacja systemowa była możliwa dzięki znaczącym przemianom podstaw prawnych, począwszy od zmian w ustawie zasadniczej, określającej istotę prawa własności i obowiązek jego poszanowania, poprzez uchwalenie innych aktów prawnych koniecznych do zmiany stosunków własnościowych (takich jak ustawy o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, prawa o działalności gospodarczej czy ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi). Równoległe reformy systemu bankowego oraz polityki pieniężno-kredytowej umożliwiły napływ kapitału zagranicznego i pozwoliły na rozwój prywatnej przedsiębiorczości. W wyniku przemian ustrojowych, jakie zaszły w ostatnich 25 latach, Polska jako demokratyczne państwo prawa jest członkiem Unii Europejskiej, a polska gospodarka rynkowa staje się coraz bardziej konkurencyjna. Niestety, mimo głębokich przekształceń w sferze własnościowej, Polska przez ostatnie ćwierćwiecze nie rozwiązała kwestii zwrotu prawowitym właścicielom własności przejętej bezprawnie przez władze komunistyczne.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.