Search results

1

Koncepcje antropocenu i kapitalocenu a ekopedagogika

100%

Walewicz P.

Przegląd Pedagogiczny

|

2019

|

issue 1

57-67

PL

Wobec kryzysu współczesnej ekopedagogiki, której dorobek wydaje się niewystarczający do przezwyciężenia trwającego kryzysu ekologicznego, artykuł próbuje poddać pod rozważania teoretyczne dwie koncepcje z innych nauk. Mowa o geologicznej konpcecji antropocenu oraz ekologiczno-społeczno-ekonomicznej koncepcji kapitalocenu. W tej pierwszej znaleźć można podłoże do systemowych rozważań na temat roli człowieka w ekosystemie globalnym, zaś w tej drugiej podłoże do krytycznego przewartościowania podstawowych założeń ekopedagogiki, rozumianej jako „zielona” gałąź pedagogiki krytycznej, kontestującej kształt współczesnego systemu społeczno-gospodarczego (kapitalizmu).

EN

Faced with the crisis of contemporary ecopedagogy whose merits seem insufficient to overcome the current ecological crisis, the article tries to give into consideration two theoretical concepts from other sciences. Those are the geological concept of Anthropocene and the eco-socio-economic concept of Capitalocene. The former can be the basis of systemic considerations of humanity’s role in the global ecosystem, while the latter can be the basis of critical reevaluation of the founding principles of ecopedagogy, which is understood as the “green” branch of critical pedagogy, contesting the shape of the current socio-economic system (capitalism).

2

The Shock of the Anthropocene. A book review

72%

Bińczyk E.

Avant

|

2017

|

vol. 8

|

issue 3

EN

This book is in many aspect a unique publication, clearly worth noticing. It is an element of a decade-long intense debate on the Anthropocene in which the participants are the representatives of both natural sciences and humanities. The discussion has extremely interesting philosophical overtone as it uncovers multiple paradoxes. Primarily, the events which lead the scholars to calling this new geological period Anthropocene are a testimony both to human power and hyper-agency and to multidimensional helplessness and powerlessness. This is excellently highlighted by the reviewed monograph.

PL

W 2016 roku przełożono na język angielski książkę historyków środowiska, Christophe’a Bonneuila i Jeana-Baptiste’a Fressoz, Szok antropocenu: Ziemia, historia i my. Oryginalnie została ona opublikowana po francusku w 2013 roku. To wyjątkowa pozycja pod wieloma względami. Zdecydowanie warta uwagi. Wpisuje się w intensywnie prowadzoną od ponad dekady debatę na temat antropocenu. Biorą w niej udział zarówno przyrodoznawcy (geolodzy, badacze nauki o systemie Ziemi – Earth system science, klimatolodzy, geografowie społeczni), jak i humaniści (historycy środowiska, socjologowie, filozofowie, ekonomiści, badacze zrównoważonego rozwoju). Dyskusja ta ma niezwykle interesujący wydźwięk filozoficzny i odsłania wiele paradoksów. Przede wszystkim wydarzenia, które skłaniają badaczy do tego, by nową epokę geologiczną nazwać antropocenem, świadczą zarówno o ludzkiej potędze – hipersprawczości, jak i wielowymiarowej bezradności, bezsilności (zob. Bonneuil, Fressoz, 2016, ss. xi, 24). Recenzowana monografia świetnie to uwypukla.

3

The Shock of the Anthropocene. A book review

72%

Bińczyk E.

Avant

|

2017

|

vol. 8

|

issue 3

PL

W 2016 roku przełożono na język angielski książkę historyków środowiska, Christophe’a Bonneuila i Jeana-Baptiste’a Fressoz, Szok antropocenu: Ziemia, historia i my. Oryginalnie została ona opublikowana po francusku w 2013 roku. To wyjątkowa pozycja pod wieloma względami. Zdecydowanie warta uwagi. Wpisuje się w intensywnie prowadzoną od ponad dekady debatę na temat antropocenu. Biorą w niej udział zarówno przyrodoznawcy (geolodzy, badacze nauki o systemie Ziemi – Earth system science, klimatolodzy, geografowie społeczni), jak i humaniści (historycy środowiska, socjologowie, filozofowie, ekonomiści, badacze zrównoważonego rozwoju). Dyskusja ta ma niezwykle interesujący wydźwięk filozoficzny i odsłania wiele paradoksów. Przede wszystkim wydarzenia, które skłaniają badaczy do tego, by nową epokę geologiczną nazwać antropocenem, świadczą zarówno o ludzkiej potędze – hipersprawczości, jak i wielowymiarowej bezradności, bezsilności (zob. Bonneuil, Fressoz, 2016, ss. xi, 24). Recenzowana monografia świetnie to uwypukla.

EN

This book is in many aspect a unique publication, clearly worth noticing. It is an element of a decade-long intense debate on the Anthropocene in which the participants are the representatives of both natural sciences and humanities. The discussion has extremely interesting philosophical overtone as it uncovers multiple paradoxes. Primarily, the events which lead the scholars to calling this new geological period Anthropocene are a testimony both to human power and hyper-agency and to multidimensional helplessness and powerlessness. This is excellently highlighted by the reviewed monograph.

4

Imiona Gai. Myśląc o końcu antropocenu

58%

Sugiera M.

Prace Kulturoznawcze

|

2018

|

vol. 22

|

issue 1-2

15-30

EN

A debate about a new era in the history of the Earth has been under way for almost two decades, but it has focused merely on an adequate naming and scientifically verifiable dating of that period. What has been written about the Anthropocene lays bare specificity of methodologies and approaches of various research fields, but above all demonstrates locality and situatedness of knowledge produced within each of them. The article starts with recalling a few remedies to catastrophic after-effects of the techno-scientific progress proposed by Isabelle Stangers, Donna Haraway, and Bruno Latour, who refer to chthonic powers. Although they give these powers the same name Gaïa, each of them differently defines an open-ended and emergent system of symbiotic relationships which was described by the British physiologist James Lovelock in the late 1970s. Next, the article presents the most important concepts of the new era that compete with the term “Anthropocene”: Capitalocene (Jason W. Moore), Necrocene (Justin McBrien), and Plantatiocene (Anna Lowenhaupt Tsing). Finally the article focuses on Donna Haraway’s idea of prospective and speculative fabulation (Staying with Trouble, 2016). Haraway outlines a future after the Anthropocene, speculating about how to salvage naturecultural variability. She offers a radical redefinition of relationships between humans and others critters, biotic and abiotic agencies. She does not focus extensively, however, on holobionts in border area of biology and modern technologies which emerge in such contemporary projects as Species Series of an Corean artist Wonbin Yanga (2012), analysed in the paper.

5

Antropologiczne otwarcie na postantropocentryzm. Sprawczość bytów poza-ludzkich w procesie ekologizacji wiedzy

58%

Majbroda K.

Lud

|

2021

|

vol. 105

243-274

EN

The article focuses on the opening of anthropology to post-anthropocentrism, and the more-than-human world. We are living in the Anthropocene, a new geological era in which human activities are affecting climate, ecosystems and the environment like never before. However, the dominant understanding of the global environmental history does not adequately account for its connections to social theory, even though these themes are inextricably linked to the sociality and materiality of the changing world of humans and non-humans. Within the framework of the world's socio-cultural anthropology are being developed, and the representatives of the discipline are taking increasingly firm stances on climate change, developing practices that creatively can be called the ‘ecologisation of anthropology’ as a response to the notion that the world is overheated. A movement of conceptual transgression of the category ‘human’, which is the core of anthropocentric knowledge, can become an opportunity for anthropology not only to prognose the future of societies, but also to co-produce scientific knowledge anticipating and explaining its shapes.

PL

Artykuł koncentruje się wokół otwarcia antropologii na postantropocentryzm oraz świat więcej-niż-społeczny w procesie ekologizacji wiedzy. Żyjemy w Antropocenie, nowej epoce geologicznej, w której działania człowieka wpływają na klimat, ekosystemy i środowisko jak nigdy przedtem. Tymczasem, dominujące rozumienie globalnej historii środowiska nie uwzględnia należycie jej powiązań z teorią społeczną, mimo że wątki te są nierozerwalnie związane ze społecznością i materialnością zmieniającego się świata ludzi i nie-ludzi. W ramach światowej antropologii społeczno-kulturowej przedstawiciele dyscypliny zajmują coraz bardziej zdecydowane stanowiska wobec zmian klimatycznych, rozwijając praktyki, które inwencyjnie można by nazwać ‘ekologizacją antropologii’ jako odpowiedź na tezę o przegrzaniu świata. Ruch konceptualnej transgresji kategorii ‘człowiek’, która jest podstawą antropocentrycznej wiedzy, może stać się dla antropologii szansą nie tylko na prognozowanie przyszłości społeczeństw, lecz także na współtworzenie wiedzy naukowej antycypującej i wyjaśniającej jej kształty.

Refine search results

2 Avant

1 Lud

1 Prace Kulturoznawcze

1 Przegląd Pedagogiczny

1 2021

1 2019

1 2018

2 2017

2 Bińczyk E.

1 Majbroda K.

1 Sugiera M.

1 Walewicz P.

Koncepcje antropocenu i kapitalocenu a ekopedagogika

The Shock of the Anthropocene. A book review

The Shock of the Anthropocene. A book review

Imiona Gai. Myśląc o końcu antropocenu

Antropologiczne otwarcie na postantropocentryzm. Sprawczość bytów poza-ludzkich w procesie ekologizacji wiedzy