Search results

1

Kiedy Karol Wojtyła przyjął szkaplerz karmelitański?

100%

Gil H. C.

Wadoviana. Przegląd historyczno-kulturalny

|

2013

|

issue 16

167-169

2

Lista przeorów karmelitów gdańskich w XVIII i XIX wieku

88%

Puziak M.

Studia Gdańskie

|

2022

|

vol. 50

66-79

PL

In the literature on the subject, there are several lists of the priors of Gdańsk Carmelites created by older and newer researchers (Schwengel, Fankidejski, Kościelak, Januszjtis). However, they are incomplete. The article proposes to supplement this list for the period of the 18th-19th centuries. During this period, the Gdańsk convent belonged to the Greater Poland Province of the Blessed Sacrament. The files of the chapters and definitors of this province, today kept in the Carmelite Archives in Krakow, constitute the source basis for the analysis proposed here. The presented list of priors (and sub-priors) is supplemented with a series of general observations that characterize the monks performing this function in the basic prosopographic aspects. Several comments were also made about the circumstances of the changes at this office. Further research is postulated on the basis of the analyzed files, e.g. prosopographic, or the presence of the Gdańsk Carmelite community in local church and socio-economic structures.

3

Zarys dziejów klasztoru oo. karmelitów w Sąsiadowicach

75%

Franczyk-Cegła A.

Nasza Przeszłość. Studia z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce

|

2016

|

vol. 125

75-126

PL

W 1603 r. biskup przemyski Maciej Pstrokoński na prośbę Jana Szczęsnego Herburta przedłożoną w imieniu jego niepełnoletniego krewnego Wojciecha Erazma Herburta zezwolił na sprowadzenie do Sąsiadowic karmelitów dawnej obserwacji. Zakonnicy założyli tam swój pierwszy na ziemiach wschodnich dawnej Rzeczpospolitej klasztor, który przetrwał najazdy tatarskie w XVII wieku, kasaty klasztorne w XVIII-XIX wieku oraz wojny światowe i przymusowe wysiedlenie w wieku XX zakończone w 2011 r. powrotem braci do klasztoru. Celem artykułu jest przedstawienie historii klasztoru sąsiadowickiego począwszy od 1603 r. aż do czasów współczesnych.

EN

In 1603 the Bishop of Przemyśl, Maciej Pstrokoński – at the request of Jan Szczęsny Herburt, made in the name of his underage relative Wojciech Erazm Herburt – allowed for the settlement in Sąsiadowice of Carmelites of the Old Observance. The monks established the first monastery on the eastern lands of the Polish-Lithuanian Commonwealth. The monastery withstood the Tatar invasions in the 17th century, mo-nastic dissolutions in the 18th-19th centuries as well as world wars and compulsory expulsion in the 20th century, which ended in 2011 with the return of monks to the mon-astery. The aim of the article is to present the monastery history from 1603 until the present time.

4

Ausdrücke elianischer Frömmigkeit der Karmeliten in der Neuzeit

63%

Sułecki S.

Folia Historica Cracoviensia

|

2015

|

vol. 21

251-264

DE

Der Prophet Elija gilt in der karmelitanischen Tradition für den geistlichen Stifter des Ordens. Seit Beginn, also der Behauptung des Karmelitenordens im 13. Jahrhundert, ist er der geistliche Führer der Karmeliten. Die Frömmigkeit des Ordens, die an Elija gerichtet wurde, intensivierte sich im 17. Jahrhundert auf der Grundlage der historiographischen Werke der Karmeliten sowie deren Kritik durch Bollandisten. Zu Ausdrücken elianischer Tradition gehörten die Elemente des Ordenskleides und des Ordenswappens, die Ikonografie, die Annahme von Ordensnamen, die Literatur und die Liturgie.

PL

Prorok Eliasz w tradycji karmelitańskiej uchodzi za duchowego założyciela zakonu. Od początków sformalizowania zakonu karmelitów w XIII wieku jest on dla nich przewodnikiem duchowym. Pobożność zakonna skierowana ku Eliaszowi zintensyfikowała się w XVII wieku na skutek karmelitańskich prac historiograficznych, a także ich krytyki przez bollandystów. Wyrazem eliańskiej tradycji były elementy habitu i herbu zakonnego, ikonografia, przybieranie imion zakonnych, piśmiennictwo oraz liturgia.

5

Fragmenty księgozbioru klasztoru karmelitów w Sąsiadowicach w zbiorach Zakładu Narodowego im. Ossolińskich

63%

Franczyk-Cegła A.

Hereditas Monasteriorium

|

2015

|

vol. 6

251-290

EN

In the second half of the 19th century the Carmelite Monastery in Sąsiadowice had a library encompassing about a thousand volumes, amassed since the founding of the monastery, i.e. 1603. In 1915 a small but very valuable part of the collection (about 70 books) found its way into the library of the Ossoliński National Institute. This happened thanks to Professor Eugeniusz Szmurło, who as a delegate of the Academy of Sciences in Petersburg was charged with securing books collections from aristocratic and monastic libraries in early 1915 in Eastern Galicia, after the front had moved on. The aim of the article is to present the fate of the items from the library of the Sąsiadowice monastery which found their way into the Ossoliński National Institute in Lviv, as well as those which are currently kept in the library of the Ossoliński National Institute in Wrocław. The attached annex contains a catalogue with descriptions of 71 books (2 incunabula, 67 printed books from the 16th century and 2 printed books from the 17th century).

6

Processionale z klasztoru OO. Karmelitów w Oborach

63%

Wiśniewski P.

|

2016

|

vol. 22

|

issue 47

165-175

PL

Księgi liturgiczno-muzyczne zawierające chorał gregoriański należą do nadzwyczaj cennych źródeł. Z uwagi na swoją zawartość stanowią one istotne źródło wiedzy dla wieloaspektowych badań: historycznych, liturgicznych, muzykologicznych i innych. Podjęte zagadnienie dotyczy podręcznej drukowanej księgi liturgicznej Processionale… reductum z 1759 r. z biblioteki klasztornej oo. karmelitów w Oborach. Celem studium jest najpierw ukazanie najbardziej charakterystycznych cech księgi karmelitańskiej, a następnie jej ogólne porównanie z Processionale Andrzeja Piotrkowczyka z 1621 r.W świetle dokonanej analizy zawartości repertuaru należy stwierdzić, iż Processionale z Obór było liturgiczną księgą użytkową zredagowaną na potrzeby lokalnego konwentu. Odzwierciedla żywą tradycję organizowania procesji w wybrane święta i uroczystości roku liturgicznego, a jeszcze bardziej obchody Dnia Zadusznego i obrzędy pogrzebu. Wydanie tej księgi świadczy o potrzebie i przywiązaniu zakonników do tej formy religijności. Natomiast w zestawieniu z edycją A. Piotrkowczyka (Proprium de Sanctis) druk oborski wypada pod względem zawartości nader skromnie. Przekonującym uzasadnieniem tego stanu rzeczy może być fakt, iż wydanie piotrkowskie przeznaczone było dla całej prowincji, a księga karmelitańska dla konkretnego ośrodka. W ogólnej ocenie należy stwierdzić, iż Processionale z Obór wpisuje się w ciąg prac badawczych związanych z pojawiającymi się wówczas księgami liturgicznymi. Przedstawione studium należy traktować zatem jako przyczynek do podjęcia dalszych całościowych badań ksiąg karmelitańskich. Fakt jej istnienia świadczy o żywej tradycji, która pomimo różnych zawirowań przetrwała do Soboru Watykańskiego II.

EN

Liturgical – musical books containing Gregorian chant are extremely valuable sources of information for different kinds of research: historical, liturgical, musicological studies and others. The issue being concerned refers to the printed ordinal Processionale… reductum from year 1759, from the library of the Carmelite monastery in Obory. The aim of this study is, first, to present the most characteristic features of the Carmelite book and then, to compare it to Processionale by Andrzej Piotrkowczyk from 1621. Having analysed the repertoire, it can be stated that Processionale from Obory was a liturgical book used in the local monastery. It depicts a living tradition of organizing processions during certain festivities of the liturgical year. The fact that such a book was issued proves the monks’ need for this form of religiousness. Comparing it to the edition by A. Piotrkowczyk (Proprium de Sanctis), the content of the Obory book is quite modest. The main reason for this could be the fact that Piotrkowczyk edition was to serve the whole province, while the Carmelite book was only for a particular monastery. The following study is meant as a starting point for further complete research of Carmelite books.

7

Schematyzmy karmelitów prowincji galicyjskiej

63%

Chomentowska E.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2022

|

vol. 119

51-64

EN

The Carmelites (Ordo Fratrum Beatae Mariae Virginis de Monte Carmelo) were among the larger orders in the Polish-Lithuanian Commonwealth around 1772: they numbered nearly 1,000 monks living in 59 religious houses. The change in the political situation of the Polish-Lithuanian Commonwealth and the partitions resulted initially in the disintegration of the monastic orders’ provincial structures that had existed until 1772. Subsequently, in accordance with the partitioners’ policy toward Catholics, the Church saw the suppression of religious orders: a significant number of monasteries were abolished and monks were dispersed. The lands annexed to Austria became the only area where Carmelites managed to survive in the Galician Province until Poland regained independence. The historical source presented here, namely directory (also known as elenchus), was usually issued annually as a list of diocesan and/or religious clergy members. For the Carmelite community belonging to the Galician province, (today know) 23 annals of such sources have been published in more than 50 years. They contained information about each monk: their name, surname, functions, possibly degrees, year of birth and – in the case of fathers – the year of ordination. The last information about a particular person was that provided in the list of the deceased community members. Although the basic content of the Carmelite directories was not very rich, it does provide a basis for a preliminary determination of community size and basic personal data.

PL

Około 1772 roku karmelici (Ordo Fratrum Beatae Mariae Virginis de Monte Carmelo) należeli do grupy większych wspólnot zakonnych w Rzeczypospolitej Obojga Narodów: liczyli prawie 1000 zakonników mieszkających w 59 domach. Zmiana sytuacji politycznej Rzeczypospolitej Obojga Narodów i rozbiory spowodowały, że udziałem zakonów w pierwszej kolejności stał się rozpad struktur prowincjonalnych istniejących do 1772 roku. Następnie, zgodnie z polityką zaborców wobec katolików, w Kościele dokonano kasaty zakonów: zlikwidowano znaczną część klasztorów i rozproszono zakonników. Ziemie przyłączone do Austrii stały się jedynym obszarem, na którym karmelitom udało się przetrwać w prowincji galicyjskiej do odzyskania przez Polskę niepodległości. Prezentowane źródło historyczne, jakim jest schematyzm (zwany też katalogiem lub elenchusem), wydawane było zwykle corocznie jako lista duchowieństwa diecezjalnego i/lub zakonnego. Dla wspólnoty karmelitów należącej do prowincji galicyjskiej w ciągu ponad 50 lat ukazały się (współcześnie znane) 23 roczniki tego rodzaju źródeł. Zawierały informacje o każdym z zakonników: imię, nazwisko, funkcje, ewentualnie stopnie naukowe, rok urodzenia, a w przypadku ojców – rok święceń kapłańskich. Ostatnią wiadomością o konkretnej osobie była ta podawana w wykazie zmarłych członków wspólnoty. Mimo że podstawowa zawartość katalogów karmelitańskich nie była zbyt bogata, to jednak daje ona podstawę do wstępnego określenia liczebności społeczności i podstawowych danych osobowych.

8

"Kult Matki Bożej w klasztorze oo. Karmelitów na Piasku jako element charyzmatu karmelitańskiego", Benignus Józef Wanat, Łańcut 2004

63%

Marszalska J. M.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2004

|

vol. 82

467-469

9

Karmelici trzewiczkowi prowincji wielkopolskiej w XVII-XIX wieku

63%

Kloskowski G.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2012

|

vol. 98

149-271

EN

The inspiration for writing this article was “A small chronicle of the residence of the Carmelites of the Ancient Observance in Poznań”. The following work is the first study based on sources concerning directly the monks from the province of Great Poland. The presented data refl ect only the information included in the given sources and publications and they are the basis for the further study on this monastic family. The study focuses on the Carmelites of the Ancient Observance in the Great Poland Province from 1686, the year when they came into their own, to the dissoluton of the orders in the 19th century. The article is not the catalogue of the monks; it only shows the basic biographical details, which should be confronted with other sources. This source study does not follow the current standards either; it is only the compilation of a few sources. In this way we can gain more details about particular monks. These are not probably all monks of this province, and the subsequent manuscripts and publications will show new characters.

10

[Recenzja]: "Drukarnia Karmelu Fortecy Najświętszej Maryi Panny w Berdyczowie : działalnośc wydawnicza i poligraficzna Karmelitów Bosych w Berdyczowie na Ukrainie", Benignus Józef Wanat, Kraków 2002

63%

Marszalska J. M.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2003

|

vol. 80

409-410

11

Eliasz Karmelita (1690–1752) i jego muzyczne środowisko zakonne

63%

Puziak M.

Muzyka

|

2023

|

vol. 68

|

issue 3

99-110

EN

Elias of Mount Carmel was a Carmelite friar-composer of the first half of the eighteenth century. Source research has made it possible to verify the life dates of this previously little-known artist and reconstruct the course of his monastic career. Born as Jan Mataski on 4th November 1690, he took his monastic vows on 20th July 1713, and spent the rest of his life at the Corpus Christi Monastery in Poznań. Apart from his musical activity, he also taught philosophy and theology, educated and looked after young novices, and periodically held administrative functions (as the convent’s procurator). He died on 23rd October 1752 in Poznań. Other monastic musicians were working in Poznań in his lifetime, to mention only Sebastianus of St John the Baptist and Fabianus of St Valentine. There were also other Carmelites who were either pursuing or just beginning their work as musicians: Paphnutius of St Placidus, Udalricus of St Procopius, Tiburtius of St Francis, Theophilus of St Dorothy, Quintinus of St Anthony, Casimirus of St John the Baptist, Christophorus of the Trinity, Nepomucenus of St Paul’s Conversion, and Josephus of St Anthony.

PL

Eliasz od Góry Karmel, karmelitański kompozytor z I poł. XVIII w. był dotąd słabo znany. Kwerenda źródłowa pozwoliła zweryfikować daty jego życia i uściślić bieg jego kariery zakonnej. Właściwie Jan Mataski, urodził się 4 XI 1690 r., śluby zakonne złożył 20 VII 1713 roku. Do końca życia przebywał w konwencie Bożego Ciała w Poznaniu. Oprócz rozwijania działalności muzycznej wykładał filozofię i teologię, zajmując się również wychowaniem młodych zakonników w nowicjacie i okresowo pełniąc funkcje administracyjne (prokurator konwentu). Zmarł w Poznaniu 23 X 1752 roku. Za jego życia w Poznaniu działali także inni muzycy zakonni, wśród których należy wyróżnić dwóch: Sebastiana od św. Jana Chrzciciela i Fabiana od św. Walentego. Oprócz nich aktywni byli, lub swoją działalność muzyczną zaczynali inni karmelici: Pafnucy od św. Placyda, Udalryk od św. Prokopa, Tyburcjusz od św. Franciszka, Teofil od św. Doroty, Kwintyn od św. Antoniego, Kazimierz od św. Jana Chrzciciela, Krzysztof od Trójcy Świętej, Nepomucen od Nawrócenia św. Pawła oraz Józef od św. Antoniego.

12

Carmelite music ensembles in the Greater Poland province in the eighteenth century. Musicians and their repertoire

63%

Bebak M.

Muzyka

|

2023

|

vol. 68

|

issue 4

20-37

PL

Artykuł dotyczy kultury muzycznej karmelitów dawnej obserwancji na terenie Wielkopolski w XVIII w. i został przygotowany na podstawie materiałów archiwalnych przechowywanych w polskich i zagranicznych archiwach. W 1743 r. zakonne władze Prowincji Wielkopolskiej wprowadziły zarządzenie, zgodnie z którym z karmelitańskich zespołów mieli być usunięci świeccy muzycy. W tekście wskazano zatem te karmelitańskie ośrodki, w których w XVIII w. aktywne były kapele wokalno-instrumentalne (Poznań, Markowice, Gdańsk, Kcynia, Obory, Drohobycz i Płońsk, a także nieznane wcześniej informacje o kapeli karmelitów w Warszawie), oraz wymieniono muzyków związanych z tymi zespołami (kapelmistrzów, organistów i innych muzyków). Szczególną uwagę zwrócono na kompozytorów i kopistów. W toku badań ustalono wiele szczegółów z życia Eliasza (Elias a Monte Carmeli), który przez wiele lat pełnił obowiązki kapelmistrza w Poznaniu, wskazano jego świeckie imię i nazwisko (Jan Matalski), a także podsumowano informacje na temat źródeł do jego twórczości. Zwrócono uwagę na postać Fabiana od św. Walentego (Valentinusa Winklera), który będąc kapelmistrzem i organistą, prawdopodobnie również komponował. Przybliżono ponadto sylwetkę Teofila od św. Doroty (Theophilus a S. Dorothea), który był kapelmistrzem w Markowicach i Warszawie, a także kopistą dzieł, m.in. arii Hassego i Pergolesiego. Wskazując organistów aktywnych na terenie karmelitańskiej Prowincji Wielkopolskiej, odniesiono się do terminów „organista choralis” oraz „organista figuralis”, które obecne są w źródłach zakonnych, a także wskazano obowiązki organistów znane z drukowanego ceremoniału z 1766 roku.

EN

This article deals with the musical culture of the Carmelites of the Ancient Observance in the territory of Greater Poland in the 18th century and has been prepared on the basis of archival materials stored in Polish and foreign archives. In 1743, the monastic authorities of the Greater Poland Province introduced a decree according to which secular musicians were to be removed from Carmelite ensembles. The text therefore identifies those Carmelite centres where vocal and instrumental ensembles were active in the 18th century (Poznań, Markowice, Gdańsk, Kcynia, Obory, Drohobycz and Płońsk, as well as previously unknown information about the Carmelite ensemble in Warsaw), and lists the musicians associated with these ensembles (Kapellmeisters, organists and other musicians). Special attention was paid to composers and copyists. In the course of the research, many details have been established about the life of Elias (Elias a Monte Carmeli), who served as Kapellmeister in Poznań for many years, his civilian name (Jan Matalski) has been indicated, and information about the sources for his works has been summarised. Attention was drawn to the figure of Fabian of St Valentine (Valentinus Winkler), who, while he was Kapellmeister and organist, probably also composed. In addition, a profile of Teofil a S. Dorothea, who was Kapellmeister in Markowice and Warsaw and a copyist of works such as arias by Hasse and Pergolesi, is presented. In identifying the organists active in the Carmelite Province of Greater Poland, reference is made to the terms 'organista choralis' and 'organista figuralis' found in monastic sources and the duties of organists known from the printed Ceremonial of 1766 are indicated.

13

Karmelitańskie kapele w Rozdole i Horodyszczu w XVIII wieku

63%

Bebak M.

Muzyka

|

2022

|

vol. 67

|

issue 3

137-150

EN

Library research conducted in the first quarter of 2022 at the Library of the Carmelite Monastery at Piasek in Kraków (within the framework of a project titled ‘Carmelite Musical Culture in the Old Polish-Lithuanian Commonwealth in the 17th–18th Centuries – A Research Reconnaissance’) attracted attention to two previously unresearched historical sources (inventories) which comprise information about the activity of music ensembles at Carmelite churches in Rozdół (now Rozdil) and Horodyszcze (now Horodyshche, both in Ukraine) in the eighteenth century. Previously unknown to scholars, these inventories mention the instruments and music-related sources available to Carmelite musicians in the second half of the eighteenth century. Unfortunately, for the music sources from Rozdół we are only given a list of genres (Masses, litanies, Vespers, symphonies, ‘plancti’, etc.), while from Horodyszcze we have a general remark that ‘music documents of various kinds can be found in a bookcase where the ensemble performs’. We can also learn from these inventories that the ensembles in both places included violins, oboes, trumpets, horns, and keyboard instruments (church organ or positive organ), which made it possible to perform the current repertoire in different genres. The inventories thus contain valuable information about musical life in minor Carmelite centres in the eastern parts of the Old Commonwealth and change our knowledge about Carmelite musical life in that period.

PL

W trakcie kwerendy przeprowadzonej w pierwszym kwartale 2022 roku w Archiwum OO. Karmelitów w Krakowie na Piasku w ramach projektu zatytułowanego „Kultura muzyczna karmelitów w dawnej Rzeczpospolitej (XVII–XVIII w.) – rekonesans badawczy”, zwrócono uwagę na dwa inwentarze – niewykorzystane dotąd źródła historyczne, w których znajdują się informacje na temat działalności kapel muzycznych w kościołach karmelitańskich w Rozdole i Horodyszczu w XVIII wieku. Inwentarze te nie były wcześniej znane badaczom. Odnotowano w nich instrumentarium i muzykalia, jakie mieli do dyspozycji muzycy karmelitańscy w II połowie XVIII wieku. Niestety spis muzykaliów z Rozdołu ogranicza się jedynie do podania gatunków (msze, litanie, nieszpory, symfonie, plankty itd.), natomiast z Horodyszcza przynosi jedynie ogólną informację, że „papiery muzyczne rożne znajdują się w szafie przy kapeli”. Z obu inwentarzy wynika również, że obsada kapel w Rozdole i Horodyszczu obejmowała skrzypce, oboje, trąbki, waltornie, a także instrumenty klawiszowe (organy lub pozytyw). Zespoły te mogły zatem wykonywać bieżący, zróżnicowany gatunkowo repertuar. Inwentarze przynoszą cenne informacje o życiu muzycznym mniejszych ośrodków karmelitańskich, zlokalizowanych na wschodzie dawnej Rzeczpospolitej, i zmieniają naszą wiedzę na temat działalności muzycznej karmelitów w tym okresie.

14

Historia Loretańskiego kościoła Matki Zbawiciela Świata bł. Baptysty Mantuana. Wstęp i tłumaczenie

63%

Górka E., Bekieszczuk K. J.

Collectanea Theologica

|

2023

|

vol. 93

|

issue 3

147-174

EN

The article explores the literary description of the Marian shrine at Loreto written by Blessed Baptista Mantuanus (1447–1516), a prominent Christian poet of the Renaissance. Despite its historical significance, this work has received little attention in the research on the shrine. The origins of the text can be traced back to a brief period in the history of the Loreto Basilica when it was under the administration of the Carmelites, the order to which Blessed Baptista Mantuanus belonged. He played a crucial role in the spiritual renewal of the order at the end of the 15th century, and his personal devotion to the Virgin Mary is reflected in the work. For the first time, this article presents a Polish translation and a scholarly analysis of the text. Written in the 15th century, the work gained popularity and was translated into Italian shortly after its publication. It is divided into three main parts: a description of the miraculous transfer of the Holy House to Italy, an account of the events related to the expansion of the sanctuary and the Carmelites’ stewardship, and a demonstration of the exceptional nature of Loreto by comparing it to other places in salvation history.

PL

Artykuł prezentuje rzadko dotąd uwzględniany w badaniach nad historią sanktuarium maryjnego w Loreto literacki opis tego miejsca ułożony przez bł. Baptystę Mantuana (1447–1516) – czołowego poetę chrześcijańskiego epoki renesansu. Powstanie utworu związane jest z krótkim epizodem z historii Bazyliki Loretańskiej, kiedy opiekę nad nią sprawowali karmelici. Sam bł. Baptysta Mantuanus należał do tego zakonu i był jednym z głównych promotorów jego odnowy duchowej w końcu XV wieku. Dzieło stanowi zarazem jeden z licznych wyrazów osobistej pobożności maryjnej poety. Artykuł udostępnia po raz pierwszy polskie tłumaczenie i opracowanie naukowe tekstu, który krótko po napisaniu zdobył niemałą popularność i został przełożony na język włoski jeszcze w XV wieku. Dzieło bł. Baptysty Mantuana składa się z trzech zasadniczych części: opisu cudownego przeniesienia Świętego Domku do Italii, prezentacji wydarzeń związanych z rozbudową sanktuarium i powierzeniem pieczy nad nim karmelitom, ukazania wyjątkowości Loreto poprzez zestawienie z miejscami z historii zbawienia.

15

Azyl kościelny w protestanckim Gdańsku w świetle incydentu z 1700 roku, opisanego w diariuszu syndyka miejskiego Johanna Ernesta von der Lindego

51%

Kościelak S.

Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego

|

2016

|

vol. 19

109-125

EN

The event from 1700 presented in the article was described in the diary of a contemporary municipal syndic, Johann Ernst von der Linde. A group of fugitives from the Gdańsk Penitentiary (i.e. prison) attempted to invoke the right of the church sanctuary. For this purpose they claimed sanctuary inside the Carmelite Monastery in the Old Town of Gdańsk (Danzig). The incident illustrates tendencies present in the transitional period between early modern times – when such right was accepted – and more recent times – when sense and legitimacy of such procedure were already questioned. The event took place in Gdańsk, a powerful, self-governing, economic centre with a very good system of local law, additionally being a mainstay of Protestantism in the region. The event was also a particular test of authority between the dominant religion and a religious minority. A successful escape from the municipal prison, negotiations between the stakeholders referring to the written law, custom and precedents, and the final lack of any consequences for the fugitives casts an interesting light on the penitentiary and criminal system of Gdańsk and the issue of maintaining order in the city in the late 17th and early 18th centuries.

PL

Przedstawione w niniejszym artykule zdarzenie z 1700 r., opisane w diariuszu ówczesnego syndyka miejskiego, Johanna Ernesta von der Lindego, to próba odwołania się do prawa azylu kościelnego przez grupę zbiegów z gdańskiego Domu Poprawy, chroniących się w klasztorze karmelitów na Starym Mieście. Incydent ten ilustruje tendencje okresu przejściowego pomiędzy epoką wczesnonowożytną – skłonną to prawo akceptować, a nowszymi czasami – kwestionującymi jego sens i zasadność. Do zdarzenia doszło w Gdańsku, silnym, samorządnym ośrodku gospodarczym z doskonale ukształtowanym systemem własnego prawa, na dodatek bastionie protestantyzmu w tym regionie. Była to więc zarazem swoista próba sił pomiędzy wyznaniem dominującym a mniejszościową grupą religijną. Udana ucieczka z miejskiego więzienia, negocjacje zainteresowanych stron, odwołujących się do litery prawa, obyczaju i precedensów, wreszcie – w ostatecznym rozrachunku – uniknięcie konsekwencji przez uciekających z Domu Poprawy przestępców, w ciekawym świetle przedstawiają gdański system penitencjarny i karny oraz kwestię utrzymania porządku w mieście na przełomie XVII i XVIII w.

16

Conclusion

51%

De Cevins M.-M.

Hereditas Monasteriorium

|

2013

|

vol. 3

135-140

EN

The above papers show the main aspects of the textual sources about the material running of the mendicant friaries in Central Europe between the 1220’s and the 1550’s. First, much more documents did survive in this area than one could expect at first glance – especially from the mid-fifteenth century onwards. Moreover they belong to a wide variety of texts (endowment charters, accounts, records, last wills, obituaries...). Most of them are located in the Polish lands and come from the Dominicans. A large number were produced upon instruction from urban authorities. The planned programme (MARGEC) promises indeed to be fruitful.

17

Nieznana księga pochodząca z biblioteki Zygmunta Augusta w kolekcji oo. karmelitów na Piasku w Krakowie

51%

Tylus Z.

Biuletyn Biblioteki Jagiellońskiej

|

2019-2020

|

vol. 69-70

35-43

EN

The subject of the article is a recently discovered printed book from the library of the King Sigismund II Augustus, currently preserved in the monastery of Carmelites of the Ancient Observance in Kraków. The book contains legal texts published in the middle of the 16th century, and was once part of a large collection of legal works belonging to the King, especially books devoted to the revived Roman law. The collection had a comprehensive character, involving multiple languages and wide range of subjects, which proved its Renaissance character as well as its European dimension. After the King’s death in 1572, his library was dispersed. The book in question belonged first to Wojciech Perlicki, who died in 1607, then to the Cathedral Chapter in Lviv, next to the Carmelites of the Ancient Observance in Lviv, and only after the Second World War it found itself in the Carmelites’ monastery in Krakow.

PL

Przedmiotem artykułu jest nowo odkryty druk pochodzący z księgozbioru króla Zygmunta Augusta, obecnie przechowywany w kolekcji oo. karmelitów trzewiczkowych na Piasku w Krakowie. Księga zawiera teksty prawnicze opublikowane w połowie XVI wieku i była niegdyś częścią obszernej królewskiej kolekcji dzieł prawniczych, zwłaszcza ksiąg poświęconych odradzającemu się prawu rzymskiemu. Zbiór cechowała przede wszystkim wszechstronność, wielojęzyczność oraz różnorodność tematyczna, co świadczy o jego renesansowym charakterze i europejskim wymiarze. Po śmierci króla w roku 1572 jego księgozbiór uległ rozproszeniu. Część kolekcji znalazła się u karmelitów trzewiczkowych w Krakowie, choć nie bezpośrednio. Omawiana księga należała najpierw do Wojciecha Perlickiego (zmarł w 1607 roku), potem do kapituły katedralnej we Lwowie, następnie do karmelitów trzewiczkowych we Lwowie, a po II wojnie światowej znalazła się w klasztorze karmelitów trzewiczkowych w Krakowie.

18

Biblioteka klasztoru karmelitów w Kcyni

51%

Szudrowicz A.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2002

|

vol. 78

243-274

DE

Der Orden der Karmeliter kam 1621 nach Kcynia. Im Jahre 1835 wurde das Kloster auf Beschluß der preußischen Behörden aufgelöst. Der Konvent von Kcynia besaß eine recht umfangreiche Bibliothek, deren Büchersammlung nach der Aufhebung des Klosters verstreut wurde. Die Bücher wurden unter die Dekanatsbibliotheken verteilt. Ein Verzeichnis der Bücher aus der Karmeliterbibliothek in Kcynia ist im "Inventarium" von 1681 enthalten. Diese Büchersammlung zählte 377 Titel, zusätzlich wurden auf einer getrennten Liste noch 12 liturgische Bücher genannt. Die Bücher wurden auf den aufeinanderfolgenden Seiten des "Inventariums" in zwei Spalten beschrieben, und zwar nach dem Kriterium ihrer Größe. Weil der Titel bei einem beträchtlichen Teil der genannten Bücher nur in Kurzfassung erscheint, ist es schwierig, sie zu identifizieren. An vielen Stellen werden keine Autoren genannt. Da die Patres, die dieses Verzeichnis anfertigten - Bertold Wojaczewski und Kazimierz Szodrowicz -, nicht imstande waren, einige beträchtlich defekte Bücher näher zu bestimmen, schrieben sie bei diesen Titeln "ohne Anfang und Ende" ("sine principio et fine"). Das Verzeichnis ordnet die Büchersammlung auch nicht thematisch; berücksichtigt wurde nur die Größe der Bücher in drei Formaten (in folio, in quarto, in octavo). In der im Folgenden angegebenen Beschreibung dieser Bibliothek wurde eine Gliederung nach den Inhalten der besprochenen Werke vorgenommen, und zwar: liturgische Bücher, Heilige Schrift und Bibelexegese, Kirchenväter, Theologie, Verteidigung des Glaubens, Predigtschaffen (die meisten Bücher), Spiritualität, Philosophie, Geschichte, Grammatik und Bücher für den Lateinunterricht sowie verschiedene Werke. Nach der Analyse dieser Büchersammlung scheint es, daß der Orden der Karmeliter ein stärkeres Interesse an der Kontemplation hatte als am intellektuellen Leben - was mit den allgemeinen Prinzipien der karmelitanischen Spiritualität durchaus übereinstimmen würde.

19

Komputeryzacja biblioteki klasztoru OO. Karmelitów Bosych w Czernej w ramach współpracy z Federacją Bibliotek Kościelnych FIDES

51%

Janisz A.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

2002

|

vol. 77

53-61

20

Biblioteka Klasztoru OO. Karmelitów Bosych w Czernej

51%

Długosz J.

Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne

|

1965

|

vol. 11

109-117

EN

-

Refine search results

Kiedy Karol Wojtyła przyjął szkaplerz karmelitański?

Lista przeorów karmelitów gdańskich w XVIII i XIX wieku

Zarys dziejów klasztoru oo. karmelitów w Sąsiadowicach

Ausdrücke elianischer Frömmigkeit der Karmeliten in der Neuzeit

Fragmenty księgozbioru klasztoru karmelitów w Sąsiadowicach w zbiorach Zakładu Narodowego im. Ossolińskich

Processionale z klasztoru OO. Karmelitów w Oborach

Schematyzmy karmelitów prowincji galicyjskiej

"Kult Matki Bożej w klasztorze oo. Karmelitów na Piasku jako element charyzmatu karmelitańskiego", Benignus Józef Wanat, Łańcut 2004

Karmelici trzewiczkowi prowincji wielkopolskiej w XVII-XIX wieku

[Recenzja]: "Drukarnia Karmelu Fortecy Najświętszej Maryi Panny w Berdyczowie : działalnośc wydawnicza i poligraficzna Karmelitów Bosych w Berdyczowie na Ukrainie", Benignus Józef Wanat, Kraków 2002

Eliasz Karmelita (1690–1752) i jego muzyczne środowisko zakonne

Carmelite music ensembles in the Greater Poland province in the eighteenth century. Musicians and their repertoire

Karmelitańskie kapele w Rozdole i Horodyszczu w XVIII wieku

Historia Loretańskiego kościoła Matki Zbawiciela Świata bł. Baptysty Mantuana. Wstęp i tłumaczenie

Azyl kościelny w protestanckim Gdańsku w świetle incydentu z 1700 roku, opisanego w diariuszu syndyka miejskiego Johanna Ernesta von der Lindego

Conclusion

Nieznana księga pochodząca z biblioteki Zygmunta Augusta w kolekcji oo. karmelitów na Piasku w Krakowie

Biblioteka klasztoru karmelitów w Kcyni

Komputeryzacja biblioteki klasztoru OO. Karmelitów Bosych w Czernej w ramach współpracy z Federacją Bibliotek Kościelnych FIDES

Biblioteka Klasztoru OO. Karmelitów Bosych w Czernej