Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 7

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  karmelitanki bose
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Zabytki Karmelitanek w Krakowie

100%
karmel. K.
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
|
1987
|
vol. 54
103-103
EN
-
2
Publication available in full text mode
Content available

"Żywot serafickiej pannej Teresy świętej" – karmelitański cykl poetycki pisany na ryciny

84%
Czerniak N.
Język - Szkoła - Religia
|
2022
|
vol. 17
64-73
EN
The article deals with the lyrical biography of saint Teresa of Ávila from 18thcentury. The text of the work has been preserved in two copies in the collection of the Library of the Discaleced Carmelites in Cracow (reference numbers 4 and 38). The anononymous poet based on the engravings from the Rime sopra la vita di santa Teresa, the carmelite lyrical cycle is an example of the engraving poems, a syncretic genre that combines image and word.
PL
Artykuł dotyczy lirycznej biografii św. Teresy z Ávili z XVIII w. Odpis utworu zachował się w dwóch przekazach przechowywanych w Bibliotece Karmelitanek Bosych w Krakowie (sygn. 4 i 38). Podstawą pracy anonimowego poety były ryciny zaczerpnięte z Rime sopra la vita di santa Teresa, karmelitański cykl stanowi więc przykład wierszy na ryciny – gatunku synkretycznego łączącego obraz i słowo.
3
Publication available in full text mode
Content available

Dzieje budowlane warszawskiego pałacu Adama Kazanowskiego w świetle badań architektonicznych

84%
Rozbicka M., Kunkel R., Wółkowski W.
Ochrona Zabytków
|
2017
|
issue 1
5-47
PL
Pałac marszałka Adama Kazanowskiego, jedna z największych, a jednocześnie najsłabiej rozpoznanych pod względem dziejów budowlanych rezydencji wazowskiej Warszawy, aż do początku XXI wieku nigdy nie była przedmiotem kompleksowych badań architektonicznych in situ. Badania najcenniejszej części dawnego pałacu, czyli skrzydła wschodniego, udało się wykonać dopiero w 2007 roku podczas prac remontowych prowadzonych przez Caritas Archidiecezji Warszawskiej. Artykuł prezentuje ich wyniki, które pozwoliły na weryfikację licznych hipotez na temat faz budowy i pierwotnego wyglądu rezydencji Kazanowskiego, doprecyzowanie chronologii powstawania poszczególnych elementów budowli, a także zrekonstruowanie układu przestrzennego i funkcjonalnego obiektu w kolejnych etapach jego istnienia. Do najważniejszych ustaleń należy zaliczyć przede wszystkim dokładne określenie zasięgu skrzydła pałacowego oraz budynku arsenału, ustalenie lokalizacji części pierwotnych, XVII-wiecznych otworów okiennych, a także odkrycie reliktów pozwalających na rekonstrukcję unikatowego w skali Warszawy sposobu ukształtowania głównej klatki schodowej pałacu. Za ważne należy również uznać ustalenie charakteru i zakresu przekształceń całego zespołu pałacowego w okresach, gdy był on siedzibą klasztoru Karmelitanek Bosych, a potem Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności.
EN
The palace of marshal Adam Kazanowski, one of the largest residences of its kind in Warsaw during the reign of the Vasa dynasty, has also been one of the most mysterious in terms of the history of its construction, since no comprehensive architectural research has been performed on its site until the early 21st century. It was only in 2007 that a survey of the most valuable section of the now-vanished palace – its eastern wing – was performed in the course of renovation works conducted by the Warsaw Archdiocese branch of the Caritas. This article presents the results of this survey which allowed to verify various hypotheses concerning the phases of the construction of the palace as well as its original appearance, to make a more precise determination as to the chronology of the construction of its individual sections as well as to reconstruct the spatial and functional layout during the subsequent phases of its existence. The most significant conclusions include the precise determination of the area covered by the main body of the palace and the arsenal, the determination of the location of original, 17th-c. window openings as well as the discovery of the remnants which allowed to reconstruct the original layout of the main staircase – a truly unique design in its times in Warsaw architecture. Another important issue is the nature and scope of alterations of the palace complex during the times when it served as a Discalced Carmelite convent and, later on, as the seat of the Warsaw Charitable Society.
4
Publication available in full text mode
Content available

Inwentarz zespołu akt klasztoru pw. św. Marcina sióstr Karmelitanek Bosych w Krakowie

84%
Dudała H.
Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne
|
2022
|
vol. 119
81-130
EN
The Monastery of the Discalced Carmelite nuns in Kraków on Grodzka Street was the first female foundation in Poland of the Order of the Blessed Virgin Mary of Mount Carmel, reformed in the 16th century by St Teresa of Avila and St John of the Cross. The Discalced Carmelite nuns arrived in Kraków in 1612 and resided in their original abode until the monastery became dissolved in 1787. At that time, the documents of the monastery were transferred to the archives of the second monastery of the nuns of the same order in Kraków, that is, to the archives of the monastery of St Teresa of Jesus and St John of the Cross in the Wesoła district. The first attempt to inventory the holdings of this archive was made as early as 1961 by Professor Benignus Wanat, OCD. The creation of the now-published inventory was preceded by preliminary studies, focusing particularly on the order’s own regulations regarding the documentation produced and its archiving practices. The resource base of the archives of St Martin’s Monastery in Kraków consists of 190 archival units representing 12.5 linear meters of files. They are divided into 10 series reflecting the overall daily life of the community entirely devoted to asceticism and contemplation.
PL
Klasztor karmelitanek bosych w Krakowie przy ul. Grodzkiej był pierwszą w Polsce żeńską fundacją zreformowanego w X VI wieku przez św. Teresę z Avila i św. Jana od Krzyża Zakonu Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel. Karmelitanki bose przybyły do Krakowa w 1612 roku i w pierwotnej lokalizacji zamieszkiwały aż do likwidacji klasztoru w 1787 roku. Wówczas jego dokumenty przeniesione zostały do archiwum drugiego klasztoru mniszek tej reguły w Krakowie, czyli do archiwum klasztoru pw. św. Teresy od Jezusa i św. Jana od Krzyża w dzielnicy Wesoła. Pierwszą próbę inwentaryzacji zasobu tego archiwum podjął już w 1961 roku prof. Benignus Wanat OCD. Powstanie obecnie publikowanego inwentarza poprzedziły studia wstępne zwłaszcza w zakresie prawa własnego Zakonu dotyczącego wytwarzanej dokumentacji oraz praktyk jej archiwizacji. Zasób archiwum klasztoru św. Marcina w Krakowie tworzy 190 jednostek archiwalnych stanowiących 12,5 metrów bieżących akt. Podzielone one zostały na 10 serii odzwierciedlających całokształt życia wspólnoty prowadzącej życie w całości poświęcone ascezie oraz kontemplacji.
5
Publication available in full text mode
Content available

Księga fundacyj klasztorów karmelitanek bosych prowincyjej polskiej Ducha Świętego – projekt historiograficzny, artystyczny, literacki i niezwykła książka rękopiśmienna krakowskich zakonnic z początku XVIII wieku

67%
Nowicka-Struska A.
Facta Simonidis
|
2022
|
vol. 15
|
issue 2
11-27
EN
The article discusses issues such as the authorship, structure, purpose, artistic binding, and overall idea of the 17th-century historiographic manuscript Księga fundacyj klasztorów karmelitanek bosych prowincyjej polskiej Ducha Świętego, kept in the Library of the Discalced Carmelites in Cracow, file No. 255. The monastic historiography of the Discalced Carmelites is a unique phenomenon in the writing of the Old Polish era. The chronicles were written in simple, colloquial language, far from sophisticated erudition, and their authors passionately reported on the most important events in the life of the convent. Their relations are an example of domestic diarism featuring a collective protagonist. The initial parts of the chronicle, the so-called “little chronicles” or “brief descriptions of foundations,” had an elevated and solemn character. The manuscript discussed in the article is a collection of all the “short descriptions,” i.e. the introductory parts of the conventual chronicles of Carmelite foundations in Poland and Lithuania, written up to 1725. Manuscript No. 255 is one of the most beautiful manuscripts preserved in the collection of the Discalced Carmelite nuns in Cracow. All the elements of the manuscript prove that it was designed as a comprehensive, unique manuscript book, combining diverse graphic and printmaking techniques with foundational texts crucial to monastic identity. The analysis of the manuscript reveals the manuscript’s relations with other manuscripts from the Library of the Discalced Carmelites and European Teresian texts (Vita Effigiata Della Serafica Vergine S[aint] Teresa di Gesù, 1670). When designing the book, the author of the manuscript used poetic texts on the title page and frontispiece. The manuscript contains brief descriptions of the foundation of the convents in the order of their creation. Various elements of the manuscript make it possible to determine the time of its creation and its author, as well as the process of creation and the purpose of the work. The beautiful codex shows the ambitions of the convent and reflects the passion of the author.
PL
W artykule omówione są zagadnienia, takie jak: autorstwo, struktura, cel spisania, oprawa artystyczna i całościowa idea, związane z historiograficznym rękopisem XVII-wiecznych karmelitanek bosych: Księga fundacyj klasztorów karmelitanek bosych prowincyjej polskiej Ducha Świętego, znajdującym się w Bibliotece Karmelitanek Bosych w Krakowie, sygn. nr 255. Historiografia zakonna karmelitanek bosych jest w skali piśmiennictwa polskiego epoki staropolskiej wyjątkowym zjawiskiem. Kobiece kroniki pisane były prostym, potocznym i dalekim od wyrafinowanej erudycji językiem, a ich autorki z pasją relacjonowały najważniejsze wydarzenia domowe. Ich zapiski stanowią przykład pamiętnikarstwa domowego, którego bohaterem była zbiorowość. Początkowe części kronik, tzw. małe kroniki, czy krótkie opisania fundacyj miały podniosły i uroczysty charakter. Manuskrypt omawiany w artykule jest zbiorem wszystkich powstałych do 1725 roku kronikarskich „krótkich opisań”, czyli wstępnych części kronik konwentualnych fundacji karmelitańskich w Polsce i na Litwie. Rękopis nr 255 należy do najpiękniejszych manuskryptów zachowanych w zbiorach karmelitanek bosych w Krakowie. Wszystkie elementy rękopisu zdradzają, że został on zaprojektowany jako całościowa, wyjątkowa książka rękopiśmienna, łącząca zróżnicowane techniki graficzne i drukraskie z kluczowymi dla tożsamości zakonnej tekstami założycielskimi. Analiza rękopisu pokazuje zależności manuskryptu z innymi rękopisami z Biblioteki Karmelitanek Bosych i europejskimi tekstami terezjańskimi (Vita effigiata della serafica vergine s[ancta] Teresa di Gesu 1670). Autorka rękopisu projektując książkę, posłużyła się na stronie tytułowej i frontyspisie tekstami poetyckimi. Manuskrypt zawiera krótkie opisy fundacji klasztorów bosaczek w porządku ich powstawania. Różne elementy rękopisu pozwalają wskazać czas jego powstania i twórczynię tej książki, a także proces powstawania i cel pracy. Rękopis ukazuje ambicje twórczyni, środowiska zakonnego i pasję autorki tego pięknego kodeksu.
6
Publication available in full text mode
Content available

Opis drogi do Wilna Marii Magdaleny od Zbawiciela, Anny Żaboklickiej, lubelskiej karmelitanki bosej. Pierwszy polski kobiecy diariusz podróżny z 1638 roku

51%
Nowicka-Struska A.
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
|
2020
|
vol. 38
|
issue 2
EN
The aim of the article is to present the first Polish travel journal written by a woman, a Discalced Carmelite nun based in Lublin, Sister Mary Magdalene of the Saviour [Maria Magdalena od Zbawiciela] (Anna Żaboklicka), who in 1638, set out from Lublin to Lithuania in order to establish a new convent of Discalced Carmelite nuns. It is a unique text in the history of female memoirs and literary output, as it represents a genre of applied literature. Its recognition in the context of diaristic writings fills a lacuna in the research of Old Polish literature. The manuscript is a record of the trip to Vilnius. It combines elements of female private experience with a description of the world steeped in the conviction as to the importance of the mission of expanding the Carmelite Order and bolstering its status through historiographic writing. The Carmelite’s journal served as the origin for the chronicle of the Vilnius convent. The manuscript has been presented in the context of Old Polish memoirist literature with a particular emphasis on the features of travel journals. The text was addressed to the monastic community. It was analysed in terms of its structure, the elements of the setting, and cultural references interesting to the author (especially the cuisine of Lithuania and Podlachia).
PL
Przedmiotem artykułu jest przedstawienie pierwszego polskiego diariusza podróżnego kobiety, lubelskiej karmelitanki bosej – Marii Magdaleny od Zbawiciela (Anny Żaboklickiej), która wyruszyła z Lublina w podróż na Litwę w 1638 w celu założenia nowego klasztoru karmelitanek bosych. Jest to wyjątkowy w historii memuarystyki i piśmiennictwa kobiecego tekst, należący do pisarstwa użytkowego. Jego przedstawienie w kontekście diarstyki uzupełnia lukę w badaniach nad literaturą staropolską. Rękopis zawiera zapis podróży do Wilna. Manuskrypt łączy elementy kobiecego, prywatnego doznawania i opisu świata z głębokim przeświadczeniem o istotności misji rozszerzania zakonu karmelitańskiego i budowania jego statusu przez piśmiennictwo historiograficzne. Dziennik karmelitanki stał się początkiem kroniki klasztoru wileńskiego. Manuskrypt ukazany został w kontekście pamiętnikarstwa staropolskiego ze szczególnym wskazaniem cech diariuszy podróżnych. Tekst adresowany był do zbiorowości zakonnej. Materiał przeanalizowano pod kątem struktury, elementów świata przedstawionego, informacji kulturowych interesujących dla autorki (zwłaszcza kulinariów litewskich i podlaskich). 
7
Publication available in full text mode
Content available

Za murami klasztoru. Historiografia lubelskich karmelitanek bosych

48%
Nowicka-Struska A.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
|
2019
|
vol. 53
|
issue 2
79-116
EN
The research on the written works of nuns in homogeneous city space allows to restore the memory of a few generations of women who lived in Lublin, discover their intellectual activity, their literary culture, customs, interests, and their word view. The ego-documents left by the Carmelite Nuns are good materials for the scientific prospect of this isolated group of women and the research microscale remains in the circle of anthropological historical orientation. The Lublin manuscripts, documents and the evidence of intellectual activity of the nuns were completely dispersed in the 19th century. The aim of the article is to merge the knowledge about the discovered texts of Lublin Carmelite Nuns, determine the main features of the texts and name their authors. In my work I have examined a group of “official” papers (a convent visitation book, letters – certamen) and the chronicles of two Lublin monasteries. The first chronicle of the St. Joseph’s Monastery is vast, while the second one from the Immaculate Conception Monastery is only an introductive part of the lost text. The article also enumerates other types of convent writing, such as silva rerum spiritual texts, personal prayer books, the compilation of letters, the adaptations of emblematic collections. The main source of information on Lublin Carmelite Sisters were chronicles. The chronicles were a type of domestic historiography, joining the form of the books of the dead or the vesture books, and a narrative presenting the events from nuns’ lives in chronological order. The chronicle of the first monastery was written from the year 1624 to 1701. The book was written consistently by a few anonymous nuns who differed from each other in terms of their interests, writing skills and ways of outlining the information. The first author of the chronicle (from 1625) was presumably sister Febronia of Jesus. Natural oral tradition, a part from personal experience of the author was the most important source of knowledge about the monastic life. In view of a future reader and in order to make the text historiographical and reliable the authors added letters. The chronicle contains also other texts and exogenic genres. Worth mentioning are one-plot micro narrations which highlight extraordinary literary value of the Carmelites’ chronicles. The micro narrations show the expression of female authors, their ability to present vibrant and fluent narration, and to transfer oral tradition into the chronicle. A tale character of the notes points to the diary features of the text and guides culture researchers to a category of privacy, identity and memory of a small group of women to a significant degree isolated from the outside world. The chroniclers frequently indicated how crucial for the convent was the identity of a group. The opposition “we – they”, “inside – outside (the monastery)”, emphasizing individualism and otherness of the convent, show the far-reaching self-consciousness of the authors.
PL
Badanie piśmiennictwa zakonnic w jednorodnej przestrzeni miasta służy przywracaniu pamięci o kilku pokoleniach kobiet, które żyły w Lublinie, odkrywaniu ich aktywności intelektualnej, kultury literackiej, obyczajów i zainteresowań, kształtowania obrazu świata. Piśmiennictwo kobiet w epoce staropolskiej wciąż otwiera nowe możliwości poznawcze dla literaturoznawców, badaczy zajmujących się geopoetyką, zainteresowanych zagadnieniami pamięci zbiorowej, prywatności, obiegu teksów, tożsamości bohaterek i identyfikacji zbiorowej czy mentalności grupy. Pozostałe po karmelitankach egodokumenty są dobrym materiałem oglądu naukowego tej wyizolowanej grupy, a mikroskala badawcza pozostaje w obrębie antropologicznej orientacji historycznej. Lubelskie rękopisy, dokumenty i świadectwa aktywności intelektualnej sióstr uległy w XIX wieku całkowitemu rozproszeniu. Artykuł ten ma na celu scalenie wiedzy na temat odnalezionych tekstów karmelitanek lubelskich, określenia najważniejszych cech części dorobku zakonnic, wskazania autorek tekstów, Analizie poddano grupę pism „urzędowych”, (księga wizytacji klasztoru, listy - certaminy) oraz kroniki dwóch lubelskich klasztorów, z których pierwsza, klasztoru pw. Św. Józefa jest znacznych rozmiarów, druga, z kalsztoru pw. Niepokalanego Poczęcia, stanowi zaledwie wstępną część zaginionego najprawdopodobniej tekstu.. Wskazane zostały także inne formy piśmiennictwa klasztornego: żywoty, sylwiczne zbiory duchowościowe, modlitewniki osobiste, zbiór listów, adaptacje zbiorów emblematycznych. Najważniejszymi źródłami wiedzy o lubelskich karmelitankach były kroniki. Były one rodzajem domowej historiografii i miały charakter pośredni pomiędzy księgami zmarłych czy księgami obłóczyn, a regularnie prowadzoną narracją, przedstawiającą w porządku chronologicznym wydarzenia z życia grupy. Kronika pierwszego klasztoru obejmuje okres od 1624 do 1701 roku. Księga pisana była konsekwentnie przez kilka anonimowych kronikarek różniących się zainteresowaniami, sposobami precyzowania przekazu i umiejętnościami pisarskimi. Najprawdopodobniej pierwszą autorką kroniki (od 1625 roku) była Febronia od Jezusa. Naturalny przekaz ustny, oprócz osobistego doświadczenia piszącej był najważniejszym źródłem wiedzy o wydarzeniach w domu klasztornym. Ze względu na przyszłego odbiorcę kroniki i potrzebę uwiarygodnienia historiograficznego zostały dodane listy. W strukturze kroniki zostały zamieszczone także inne teksty i gatunki egzogenne. Szczególna uwagę zwracają jednowątkowe mikronarracje. Fragmenty te stanowią o nadzwyczajnej wartości literackiej kronik karmelitańskich. Ukazują ekspresję piszących kobiet, umiejętność w zakresie prowadzenia potoczystej narracji i transponowania przekazu oralnego na karty kroniki. Gawędowy ton zapisków kieruje uwagę w stronę pamiętnikarskich cech kroniki, a kulturoznawców ku kategorii prywatności, tożsamości i pamięci tej niewielkiej grupy odizolowanych w znacznym stopniu od świata kobiet. Kronikarki wielokrotnie sygnalizowały, jak istotną wartością jest dla konwentu tożsamość grupy. Konfrontacje my – oni, wewnątrz – zewnątrz (klasztoru), podkreślanie indywidualizmu i odmienności zakonu pokazują daleko idącą autoświadomość autorek. Potoczyste w narracji kroniki klasztorne, pozwalają spojrzeć na przeszłość grupy, wspólnoty jako na całość, ale też jako na przestrzeń działania konkretnych, ambitnych i mających wiele do powiedzenia kobiet. W rzeczywistości zakonu klauzurowego „rozgadane” historie karmelitanek wydają się rewersem obowiązującego milczenia zakonnego, przekorą wobec drewienek noszonych w ustach dla jego zachowania czy dzwonków służących do klasztornej komunikacji, które miały zastępować zbędne i uznane za grzeszne słowa.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.