Search results

1

Katastrofizm Czesława Miłosza

100%

Miklas-Frankowski J.

Studia Gdańskie. Wizje i rzeczywistość

|

2014

|

vol. 11

61-72

EN

This article is an attempt to look at Miłosz’es catastrophism from the side that has usually been ommitted in research so far – Miłosz’es own attitude to catastrophism – his individual characteristic. It the reconstruction I used Miłosz’es statements about catastrophism from The Land of Ulro, The Witness of Poetry, Native Realm, from conversations with Renata Gorczyńska („World Traveler”) as well as from a polemic article „Death to Cassandra” from 1945. According to Miłosz catastrophism has a planetary scale. It is the end of one world and civilization and the beginning of a new unknown, global world. Diagno-sis of XX century in his opus magnum The Land of Ulro indicates it’s decadent critical character. Civilization and society have been deprived of life-giving „onto-logical ground” and last only thanks to a phenomenon called by Miłosz „the law of delay”. Though, as per Miłosz, catastrophism is not a hopeless vision. The catastro-phe is necessary to let the broken down world be reborn and return to order. In the conclusion to The Land of Ulro author admits that from Oscar Miłosz he inherited faith (…) in a distant happy era of humanity reborn. And in his last Harvard lecture On Hope Miłosz announced that humanity will enter a new, regenerating dimen-sion, regaining it’s historical awareness and will begin learning of its past, contem-plating cultural heritage left behind by past civilizations and generations.

2

„Œconomia divina” Czesława Miłosza jako projekt dystopii

100%

Garbol T.

Prace Filologiczne. Literaturoznawstwo

|

2014

|

issue 4(7)

383-396

EN

The article is a contextual interpretation of Czesław Miłosz’s poem Œconomia Divina. Connoting other Miłosz’s works published at the time of Œconomia Divina publication allows to present its dystopian character. The dystopian character is self-evident in Miłosz’s unfinished novel The Parnas Mountains. Œconomia Divina appears to be a project of dystopia which was more completely realized in this novel.

3

Le conte dans la poésie catastrophiste : Krzysztof Kamil Baczyński et Tadeusz Gajcy

84%

Vandenborre K.

Prace Polonistyczne

|

2014

|

vol. 69

163-175

EN

In the present article an attempt is made to describe the use of fairy tale in catastrophist poetry, focusing more specifically on Krzysztof Kamil Baczyński and Tadeusz Gajcy’s works. Both poets allude to the despair of the Second World War by contrasting the idyllic Arcadia of fairytale world with the hopeless universe of the apocalyptic reality. Unconnected with the reality, fairy tale may seem unattainable, like an unseizable dream. But it can also be the victim of the omnipresent evil of the war and decomposes from the inside, unable to avoid its baleful power. A careful analysis of Baczyński and Gajcy’s works shows that this subtle relationship between fairy tale and evil or death recurs in their poetry, and is even widespread in their period. The popularity of this strategy raises therefore the question of the existence of a separate category that could be called ‘catastrophist fairy tale’. The paper is divided into three parts: the first part is devoted to Baczyński, the second one — to Gajcy and the third one offers a synthetic reflection on the notion of ‘catastrophist fairy tale’.

4

Literatura lęku, literatura nadziei – przemiany wybranych kategorii katastrofizmu i postapokaliptyki na przełomie wieku XX i XXI

84%

Wierel K.

Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia

|

2018

|

vol. 36

|

issue 2

EN

The motifs of catastrophe, end and apocalypse constitute the main construction points of this analysis and direct research attention to their use in fantastic works, with particular emphasis on its literary relationship with the works of the late 20th century and the beginning of the 21st century. To illustrate the changes that these motifs undergo, I will refer to concepts such as: fantasy, post-apocalyptic fantasy, catastrophism, cosy catastrophe, speculative fiction, or dark ecology and their literary and film accomplishments. The main way of thinking of the dissertation is to take into account the differences between catastrophic and post-apocalyptic creativity and to indicate the implications between these styles and their textual narratives. After the analysis and interpretation of the collected material, it can be noticed that the conventions characteristic of the turn of the 20th and 21st century, being an example of "blurred species" within science fiction, refer to the plot of the current discourses in the field of the new humanities, affirmative humanities or humanities involved in fundamental issues for the humanities themselves, such as human, life, humanity, non-human.

PL

Głównym celem rozprawy jest wskazanie ewolucji i zróżnicowania strategii narracyjnej w obrębie fantastyki naukowej, ze szczególnym uwzględnieniem twórczości, którą można zakwalifikować jako cosy catastrophe, speculative fiction, dystopia postapokaliptyczna czy ekotopia, wraz z przykładami literackimi i filmowymi. Motywy katastrofy, końca i apokalipsy stanowią główne punkty konstrukcyjne niniejszej analizy i kierują uwagę na ich wykorzystanie w literaturze fantastycznej, szczególnie z końca wieku XX i początku wieku XXI. W celu zobrazowania przemian, jakim ulegają owe motywy, przywołano pojęcia takie jak: fantastyka, fantastyka postapokaliptyczna, katastrofizm, cosy catastrophe, speculative fiction. Odmiany te przedstawiono wraz z przykładami dzieł przynależących do fantastyki naukowej. Wykorzystano narzędzia oferowane przez hermeneutykę oraz intuicjonizm. Po analizie i interpretacji zgromadzonego materiału zauważono, iż konwencje charakterystyczne dla „gatunków zmąconych” z przełomu wieku XX i XXI są podobne pod względem konstrukcji fabuły do aktualnych dyskursów prowadzonych w obszarze nowej humanistyki, humanistyki afirmatywnej czy humanistyki zaangażowanej w kwestie podstawowe dla całej dziedziny, takie jak zdefiniowanie pojęć: człowiek, życie, człowieczeństwo, nie-człowiek. Konwencje katastroficzna i postapokaliptyczna, które bazują na perspektywie stworzenia rzeczywistości odmiennej od tej sprzed katastrofy, uruchamiają obszary wiedzy z dziedziny antropologii kultury, socjologii czy psychologii w celu interpretacji tematów istotnych dla paradygmatów nowej humanistyki końca XX i początków XXI wieku. Zarysowują pejzaż intelektualny i emocjonalny czasu przełomu.

5

Tomorrow is the fear. Lęk przed technologią w twórczości grup rockowych i metalowych

84%

Małczyński B.

Kultura Współczesna. Teoria. Interpretacje. Praktyka

|

2018

|

vol. 101

|

issue 2

157-173

EN

This sketch analyses the series of images used by rock and metal bands (King Crimson, Voivod, Pestilence) on their selected album covers. They depict a distinctive motif of a face wincing because of some extreme traumatic sensation. Sources of theses extreme emotions are various, but one of the most significant is a sudden awareness of threats deriving form the unstoppable development of technology. Selected lyrics focusing on ominous and dystopian themes are also reflected upon and analysed. Their content clearly confirms the presence of fears and obsessions embedded in rock and metal music.

6

Marks jako fałszerz tradycji socjalistycznej. Diagnoza Gieorgija Fiedotowa

84%

Mazurek S.

|

2018

|

vol. 40

|

issue 1

57-70

EN

The author tries to demonstrate that Georgii Fedotov, who at first sight seems to be not very interested in the philosophy of Marx, was an insightful and very severe critic of marxism. In order to prove it he explains what part the criticism of marxism plays in his philosophy of history. According to Fedotov the only way to overcome the crisis of civilization is reconciling of liberalism, socialism and Christianity. Such a reconciliation is quite possible because liberalism is compatible with Christianity while socialism has Christian sources as it was demonstrated in the course of ecclesial history and in the history of socialism whose founders (Leroux, Lammenais, George Sand and others) proposed an ideology with a strong religious bias. The materialistic and atheistic marxism, however, cut the ties between Christianity and socialism; thus it constitutes one of the major obstacles to reconcile the three traditions and overcome the crisis.

7

Tło zmieszane z niczego. Problem nihilizmu u Witkacego

67%

Sztaba W.

Przestrzenie Teorii

|

2014

|

issue 21

247-297

EN

As Witkacy wrote in Narcotics, it is “the surrounding nothingness which creates a negative background for all being” that makes things visible. Nihilism provides a framework for Witkacy’s work. His philosophy and esthetics are a response to the nihilistic lack of meaning and the absolute, while his cultural pessimism is a projection of the lost paradise. The romantic attitude that he had developed by reading Schopenhauer and Nietzsche left deep traces in his art, thus generating the iconography of his paintings and permeating his dramas and novels.

8

The memory of Intermarium culture in Jerzy Stempowski's ‘Rubis d’Orient’

67%

Zemła M., Zemła M.

Ruch Literacki

|

2021

|

issue 1

9

Life after the end of the world: Post-apocalypse in Marek Baraniecki's “Cassandra's Head” and Jacek Dukaj's “The Old Axolotl”

67%

Błaszkowska M., Błaszkowska M.

Ruch Literacki

|

2020

|

issue 2

10

Jerzy Jedlicki jako historyk XIX stulecia

67%

Kożuchowski A.

Klio Polska. Studia i Materiały z Dziejów Historiografii Polskiej

|

2018

|

issue 10

PL

Artykuł podejmuje próbę podsumowania dorobku badawczo-pisarskiego Jerzego Jedlickiego (1930–2018) jako historyka XIX w. Analizie poddane zostały wszystkie książki Jedlickiego, ważniejsze artykuły oraz recenzje, a także zasoby archiwalne z Instytutu Historii PAN, z którym związana była cała jego kariera zawodowa. Zaakcentowano następujące zagadnienia: ewolucja stosunku do marksizmu i – szerzej – determinizmu historycznego; nowatorskie podejście na styku historii społecznej i historii idei; poglądy na miejsce historii pośród nauk społecznych i naturę poznania historycznego; indywidualny styl pisarski Jedlickiego oraz funkcję ironii jako narzędzia interpretacyjnego; wreszcie jego poglądy na społeczne i polityczne konsekwencje głównych nurtów ideowych w Polsce w XIX stuleciu. The article analyses the legacy of Jerzy Jedlicki (1930–2018) as a historian of the nineteenth century. The analysis covers his books, his main articles and the most characteristic reviews, as well as archival materials from the Institute of History of the Polish Academy of Sciences, where Jedlicki worked for his entire professional career. The following problems are emphasized: the evolution of his attitude to Marxism and historical determinism; his attempts to combine the methods of social history and the history of ideas; his approach to the main challenges of history as a social science and a discipline of the humanities; his individual authorial style and the function of irony as an interpretative tool. And finally, his attitude towards the main ideological currents in the nineteenth-century Poland.

11

Henryk Elzenberg a istota stoicyzmu

67%

Kowalik Ł.

Przegląd Filozoficzny. Nowa Seria

|

2017

|

issue 4

12

Jabłonowski after 1918: Continuation/Breakaway

59%

Urbanowski M., Urbanowski M.

Ruch Literacki

|

2021

|

issue 1

13

Postapokaliptyczna przyszłość świata w kinematografii SF

51%

Kutyła D.

|

2019

|

vol. XVI (2019)

|

issue 1: Filozofia: Lwów-Preszów-Rzeszów

167-180

PL

Zagłada ludzkości od zawsze była obecna w ludzkich refleksjach dotyczących losów świata i samego człowieczeństwa. W drugiej połowie XX wieku filmy o tematyce postapokaliptycznej stają się coraz popularniejsze. Wszelkie interpretacje porządku społecznego po globalnej katastrofie stają się od tego czasu nieodłącznym elementem kinematografii science-fiction. Wizje te są jednocześnie artystycznymi egzemplifikacjami postapokaliptycznej dystopii – czyli piekła, jakie człowiek sam sobie może zgotować w różnie rozumianej i ukazywanej przyszłości. Globalna pustynia staje się w nich największą obawą, egzystencjalnym lękiem, koszmarem rodzącym się w głowie człowieka, wyrastającym na bazie pesymizmu historiozoficznego. Na przełomie XX i XXI wieku człowiek jak nigdy dotąd posiadł narzędzia skłonne doprowadzić do globalnej zagłady. Dystopie postapokaliptyczne są także pewną interpretacją idei katastroficznej, doskonale znanej z historii filozofii i socjologii. Ze względu na sposób ukazania owego postapokaliptycznego świata, wizje te możemy podzielić na: technokratyczne, pandemiczne, anarchistyczne, postapokaliptyczne kino wędrówki, postapokaliptyczne kino azylu.

EN

The destruction of humanity has always been present in human reflections about the fate of the world and humanity itself. In the second half of the 20th century, post-apocalyptic films became more and more popular. All interpretations of the social order after the global disaster have since become an inseparable element of science-fiction cinematography. At the same time, these visions are artistic exemplifications of post-apocalyptic dystopia - that is, hell that man can prepare for himself in a differently understood and shown future. The global desert becomes the greatest fear in them, existential fear, a nightmare born in the head of man, arising on the basis of historiosophical pessimism. At the turn of the 20th and 21st centuries, man has never before had tools that would lead to global destruction. Post-apocalyptic dystopias are also a certain interpretation of the catastrophic idea, well known in the history of philosophy and sociology. Because of the way this post-apocalyptic world is portrayed, these visions can be divided into: technocratic, pandemic, anarchist, post-apocalyptic wandering cinema, post-apocalyptic asylum cinema.

RU

Разрушение человечества всегда присутствовало в человеческих размышлениях о судьбе мира и самого человечества. Во второй половине 20-го века постапокалиптические фильмы становились все более и более популярными. Все интерпретации социального порядка после глобальной катастрофы с тех пор стали неотъемлемым элементом научно-фантастического кинематографа. В то же время, эти видения являются художественными примерами постапокалиптической дистопии - то есть ада, которое человек может подготовить себя в по разному понимаемом и указываемом в будущем. Глобальная пустыня является там величайшим страхом, экзистенциальным кошмаром, рожденным в голове человека, возникающим на основе историософского пессимизма. На рубеже 20 и 21 веков у человека как никогда прежде были орудия, которые могли бы привести к глобальному разрушению. Постапокалиптические дистопии также являются определенной интерпретацией катастрофической идеи, хорошо известной в истории философии и социологии. Из-за того, как этот постапокалиптический мир изображается, эти видения можно разделить на: технократическое, пандемическое, анархистское, постапокалиптическое блуждающее кино, постапокалиптическое кино убежища.

14

I wojna światowa w Hymnach Józefa Wittlina. Poetyka odwrócenia

43%

Nowicka D.

Polonistyka. Innowacje

|

2016

|

issue 3

23-34

EN

The article presented below tries to analize at Hymns Joseph Wittlin’s anthems through categories of corporeality and fragmentariness. Reading of Wittlins’ chosen works makes us able to notice the necessarity of moving beyond the classical framework of the religious anthem. The article describes the problem of the separate identity of the person, who experiences the trauma of war. The Wittlins analysed prose reveals the uncovered places on the literary map, which points to the category of paradox and repetition. Hymns function on the line of the sacred and the profane.

PL

Niniejszy artykuł stanowi próbę spojrzenia na Hymny Józefa Wittlina przez kategorie cielesności i fragmentaryczności. Lektura wybranych utworów Wittlina pozwala zauważyć konieczność wyjścia poza ramy klasycznego hymnu religijnego, pokasprowiczowskiego. W artykule opisano problem osobnej tożsamości podmiotu, uwikłanego w wojenną traumę. Poezja Józefa Wittlina odkrywa miejsca nieokreślone na mapie literackiej, wskazuje na kategorię paradoksu i powtórzenia. Hymny to utwory funkcjonujące na granicy sacrum i profanum, polemiczne.

Refine search results

Katastrofizm Czesława Miłosza

„Œconomia divina” Czesława Miłosza jako projekt dystopii

Le conte dans la poésie catastrophiste : Krzysztof Kamil Baczyński et Tadeusz Gajcy

Literatura lęku, literatura nadziei – przemiany wybranych kategorii katastrofizmu i postapokaliptyki na przełomie wieku XX i XXI

Tomorrow is the fear. Lęk przed technologią w twórczości grup rockowych i metalowych

Marks jako fałszerz tradycji socjalistycznej. Diagnoza Gieorgija Fiedotowa

Tło zmieszane z niczego. Problem nihilizmu u Witkacego

The memory of Intermarium culture in Jerzy Stempowski's ‘Rubis d’Orient’

Life after the end of the world: Post-apocalypse in Marek Baraniecki's “Cassandra's Head” and Jacek Dukaj's “The Old Axolotl”

Jerzy Jedlicki jako historyk XIX stulecia

Henryk Elzenberg a istota stoicyzmu

Jabłonowski after 1918: Continuation/Breakaway

Postapokaliptyczna przyszłość świata w kinematografii SF

I wojna światowa w Hymnach Józefa Wittlina. Poetyka odwrócenia