Search results

1

Liberty in Equality: Lord Acton’s Teaching on Participatory Democracy

100%

Łazarski K.

Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

|

2019

|

vol. 63

7-21

PL

Historyk wolności Lord Acton nie jest zwykle postrzegany jako zwolennik równości i demokracji. Silne przesłanki wskazują jednak, że najlepszym praktycznym ustrojem byłaby – według niego – demokracja pomimo jego ponawianych ataków zarówno na równość, jak i demokrację. Acton zawsze utrzymywał, że władza pochodzi od ludu oraz że dojrzała wolność wymaga równości i powszechnych praw wyborczych, nawet jeśli w pewnych sytuacjach wolność może się bez nich obyć. Co więcej, Acton jest autorem oryginalnej koncepcji, jak zbudować demokrację uczestniczącą bez uciekania się do zabiegów socjotechnicznych. Zawsze twierdził, że wolność polityczna i obywatelskość powstają na szczeblu lokalnym. Jeśli lokalne wspólnoty potrafią stworzyć wyższe szczeble władzy, poczynając od gminy i powiatu, a kończąc na władzy państwowej, mamy wówczas do czynienia z demokracją oddolną, w której to obywatele (a nie elity) rządzą krajem.

EN

The historian of liberty Lord Acton is not ordinarily viewed as a supporter of equality and democracy. There is a strong evidence, however, that his best practical regime is a participatory democracy, his constant philippics against equality and democracy notwithstanding. He always stressed that political power originates in the people and that mature liberty implies equality and universal franchise, even if in certain circumstances freedom can exist without them. Further, Acton is also the author of an original idea how to build participatory democracy without resorting to social engineering. He maintained that political freedom and citizenship begin with self-rule on a local level. If local communities create higher levels of authority, starting from a village and county and ending with the national government, we then deal with a grassroots democracy, in which citizens (not elites) run the country.

2

Estetyczne fundamenty polityki w koncepcji Wilhelma von Humboldta

100%

Chmieliński M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2023

|

vol. 102

13-21

EN

The article examines the esthetic conception of self-cultivation (Bildung), which is the key idea of the political thought of Wilhelm von Humboldt, one of the most important representatives of German idealism and pre-Romanticism. Conceptions of pre-Romanticism and Romanticism have brought new, revolutionary paradigm of an artistic activity. Unlike the classical concepts (e.g. Plato), which generally saw art as an imitation of nature, the pre-Romantic and Romantic conceptions have started to interpret art primarily as an expression of an artist’s originality and individuality. The starting point for this change of esthetic paradigm was surprisingly the Kantian philosophy of the subject, interpreted in a radical manner by German pre-Romantics and Romantics. In Humboldt’s thought, the new, esthetic and individualist paradigm creates foundations for the classical, liberal conception of the minimal state. Therefore, the esthetic conception of self-cultivation became the very foundation of Humboldt’s political philosophy.

PL

Przedmiotem artykułu jest oparta na estetycznej idei samodoskonalenia (niem. Bildung) koncepcja polityczna przedstawiciela preromantyzmu niemieckiego Wilhelma von Humboldta. Autor zwraca uwagę, że charakterystyczna dla preromantyzmu i romantyzmu niemieckiego koncepcja estetyczna wprowadziła nowy paradygmat w zakresie postrzegania twórczości artystycznej. Klasyczna wizja sztuki jako naśladownictwa za sprawą zradykalizowanej przez preromantyków i romantyków niemieckich Kantowskiej filozofii podmiotu została przeformułowana w filozofię kreacji artystycznej pojmowanej jako ekspresja indywidualności i oryginalności artysty. Na tym nowym estetyczno-indywidualistycznym paradygmacie Wilhelm von Humboldt oparł swoją klasycznie liberalną wizję państwa minimalnego. Estetyczna koncepcja Bildung stała się w ten sposób fundamentem filozofii politycznej.

3

Wyzwania dla krajów UE i ekonomii oraz możliwości ich realizacji w warunkach neoliberalizmu

80%

Księżyk M.

Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

|

2015

|

issue 41

214-233

PL

Ponieważ nadal „dwiema najważniejszymi wadami systemów społeczno-gospodarczych, w których żyjemy, są niezdolność do realizowania pełnego zatrudnienia oraz dowolny i niespra-wiedliwy podział bogactwa i dochodów” [Keynes, 2003, s. 340], istotnymi celami rozwoju w krajach demokratycznych powinna być likwidacja bezrobocia, ubóstwa, głodu i wykluczenia społecznego. Stawia to przed krajami i ekonomią wielkie wyzwania. Podstawowym problemem oczekującym rozwiązania jest: jak utrzymać popyt społeczeństwa na poziomie gwarantującym pełne zatrudnienie, wykorzystanie zdolności wytwórczych gospodarki i możliwości, jakie stwarza technika i technologia w zakresie produkcji dóbr zaspokajających potrzeby mieszkańców krajów. Doświadczenia pokazują, że odejście od „państwa dobrobytu” (Welfare State) i mit racjonalnego, doskonałego i samoregulującego się rynku nie służą realizacji tych wyzwań. Oparcie sytemu ekonomicznego (w Polsce i wielu innych krajach gospodarki rynkowej) na doktrynie neoliberali-zmu powoduje, że mamy słabe, ograniczające funkcje socjalne i podporządkowane rynkowi pań-stwo. Skutkiem tego, wzrost gospodarczy nie przynosi wszystkim uczestnikom procesów gospoda-rowania i mieszkańcom krajów odpowiednich korzyści (zapewniających godne warunki życia). Kierując się potrzebą realizacji powyższych wyzwań oraz podstawowych celów UE, jakimi są: dobrobyt, pokój, demokracja i prawa człowieka, ideologiczną podstawą polskiej polityki spo-łeczno-gospodarczej (i innych krajów UE) powinien być liberalizm socjalny, otwarty na problema-tykę pełnego zatrudnienia, egalitaryzm i bezpieczeństwo socjalne obywateli. Uzasadniając tę tezę, treścią opracowania jest wyjaśnienie treści ekonomicznej pojęcia „libe-ralizm” w jego historycznym rozwoju, pokazanie, że obecny polski liberalizm, nazywany neolibe-ralizmem, stanowiący podstawę polityki gospodarczej nie jest tożsamy z klasycznym liberali-zmem, ani też z innymi lewicowymi jego odmianami, w tym i ze współczesnym neoliberalizmem głoszonym przez zachodnią prawicę. Poza tym pokazanie, że polski neoliberalizm nie zapewnia realizacji podstawowego celu procesów gospodarowania, jakim powinien być stały wzrost pozio-mu życia ogółu mieszkańców kraju.

EN

The two major weaknes of economic and social systems is still their inability to full employ-ment and unjust wealth and income distribution [Keynes, 2003, s. 340]. Thus, the crucial targets of development of democratic countries should be the limitation of unemployment, poverty, hunger and social exclusion. These are great challenges to countries and economics. The big problem to solve is about how to hold the demand of society on a level that guaranties full employment, utili-zation of production possibilities and opportunities resulting from technology in production of goods fulfilling the needs of country’ inhabitants. The examples shows that dropping the welfare state and myth of rational, perfect and self-ordering market do not help to face these challenges. Economic system in Poland and other market economies is based on neoliberals. Consequently, social functions of a state are limited and subordinated by the market. In result economic growth does not bring sufficient benefits for all participants of production and inhabitants. In regards to achieve these targets and aims of the EU, which are welfare, peace, democracy and civil rights, the ideological bases for social and economic policy in Poland should be social liberalism, open to full employment, egalitarism and social security of citizens. Content of a paper is to explain the economic essence of the term liberalism in its historical development, and showing that current liberalism in Poland, called neoliberalism is not equivalent to classical liberalism and to other leftist its variation, including the modern neoliberalism promot-ed by the western rightists. Moreover, neoliberalism in Poland does not facilitate the achievement of basic aim of economic operation, which is the constant improvement of level of life.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

1 Athenaeum. Polskie Studia Politologiczne

1 Nierówności społeczne a wzrost gospodarczy

1 2023

1 2019

1 2015

1 Chmieliński M.

1 Księżyk M.

1 Łazarski K.

Liberty in Equality: Lord Acton’s Teaching on Participatory Democracy

Estetyczne fundamenty polityki w koncepcji Wilhelma von Humboldta

Wyzwania dla krajów UE i ekonomii oraz możliwości ich realizacji w warunkach neoliberalizmu