Search results

1

Zaskakujące pojęć wędrówki i związki. O kolektywie myślowym Ludwika Flecka i wspólnocie interpretacyjnej Stanleya Fisha

100%

Cyzman M.

Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne

|

2019

|

vol. 7/2

305-317

PL

Celem artykułu jest porównanie kolektywu myślowego i wspólnoty interpretacyjnej, dwu zaskakująco do siebie podobnych pojęć sformułowanych niezależnie przez Ludwika Flecka i Stanleya Fisha. We współczesnym dyskursie oba te pojęcia zwykło się utożsamiać, tymczasem dokładna analiza kontekstów użycia interesujących terminów poświadcza, że odpowiednikiem wspólnoty interpretacyjnej jest zarówno pojęcie kolektywu, jak i stylu myślowego, oba te terminy w rozważaniach Fisha ulegają bowiem kontaminacji. Dokładna repartycja pojęcia wspólnoty interpretacyjnej wydaje się istotna ze względu na częstość jego wykorzystywania w pracach z zakresu interpretacji i poznania literaturoznawczego. W artykule zostają także przedstawione ogólniejsze uwagi na temat funkcjonowania i możliwej genezy tego typu sobowtórów pojęciowych i ich roli w poznaniu naukowym.

EN

The aim of the article is to compare the thought collective and the interpretive community, two surprisingly similar notions formulated independently by Ludwik Fleck and Stanley Fish. In contemporary discourse, both concepts are used as synonims, while an accurate analysis of the contexts of the use of interesting terms proves that the equivalent of the interpretive community is rather thought collective, as well as the thought style, both of these concepts in the deliberations of Fish are subject to contamination. The exact repartition of the notion of interpretive community seems to be important due to the frequency of its use in works in the field of literary interpretation and cognition. The article also presents more general remarks on the functioning and possible origin of twin terms and their role in scientific cognition.

2

Surprising peregrinations and relationships of concepts. On the thought collective of Ludwik Fleck and the interpretive community of Stanley Fish

80%

Cyzmann M.

Filozofia i Nauka

|

2019

|

vol. 7

3

Do Scientists Seek the Truth?

61%

Gurczyńska-Sady K.

Zagadnienia Naukoznawstwa

|

2014

|

vol. 50

|

issue 4(202)

301-312

EN

In this article I try to answer the question if it is true that scientists discover the truth. The question is based on the tradition which the existence of objective truth about reality treats like a myth. I recall the hermeneutics tradition, according to which there is nothing like an objective truth, but there are truths. According to Gadamer, a human being is not the subject who discovers the objective reality, but the interpreter, one who brings out the meaning. On the basis of these framework assumptions I ask two questions. The first of these concerns the object of research for scientists. What is the reality of an interpreter built from? Using a variety of traditions, as referring to Fleck, Wittgenstein and Derrida I give an answer that these are cultural and historical components, not the objects as they are understood in the mathematical sciences. The second question concerns the issue of consciousness of the scientist. In reply I conclude that, despite the fact that the concept of objective truth is empty, it has a character of a white lie. The myth presents in philosophy is false but useful: the conviction of scientists that this myth is true allows for the new meaning to appear.

PL

Artykuł stanowi próbę odpowiedzi na pytanie czy naukowcy odkrywają prawdę? Pytanie to postawione zostaje w oparciu o tradycję, w której istnienie obiektywnej prawdy na temat rzeczywistości jest mitem. Przywołana zostaje tradycja hermeneutyczna, zgodnie z którą istnieją prawdy, a nie prawda. Według Gadamera podmiot nie jest podmiotem poznającym obiektywną rzeczywistość ale interpretatorem, który wydobywa znaczenie, sens w jakim jawi się rzeczywistość. Na bazie tak sformułowanych założeń postawione zostają dwa pytania. Pierwsze z nich dotyczy przedmiotu badań naukowców. Co jest budulcem rzeczywistości interpretatora? Korzystając z różnych tradycji, bo odnosząc się zarówno do Flecka, Wittgensteina, jak i Derridy formułuję odpowiedź, że są to kulturowe i historyczne komponenty, nie zaś przedmioty tak jak się je rozumie w naukach matematycznych. Drugie zaś pytanie dotyczy kwestii świadomości naukowca. Rozważania na ten temat konkluduję twierdzeniem, że mimo tego, że pojęcie prawdy obiektywnej jest puste, przybiera charakter białego kłamstwa. Jest użytecznym – bo pozwalającym by świat ukazał się w pewnym ze swych znaczeń – ale jednak mitem przekonanych o jego prawdziwości naukowców.

Refine search results

1 Filozofia i Nauka

1 Filozofia i nauka. Studia filozoficzne i interdyscyplinarne

1 Zagadnienia Naukoznawstwa

2 2019

1 2014

1 Cyzman M.

1 Cyzmann M.

1 Gurczyńska-Sady K.

Zaskakujące pojęć wędrówki i związki. O kolektywie myślowym Ludwika Flecka i wspólnocie interpretacyjnej Stanleya Fisha

Surprising peregrinations and relationships of concepts. On the thought collective of Ludwik Fleck and the interpretive community of Stanley Fish

Do Scientists Seek the Truth?