Search results

1

„Fabryki zboża, mięsa i mleka” . Państwowe Gospodarstwa Rolne w województwie zielonogórskim w latach 1950-1956. Wprowadzenie do problematyki

100%

Koteluk D.

Studia Zachodnie

|

2016

|

vol. 18

177-212

PL

Wzorowane na radzieckich sowchozach Państwowe Gospodarstwa Rolne miały, w myśl kalkulacji władz, w ramach gospodarczego planu sześcioletniego, realizować konkretne zadania. Powinny zgodnie z partyjnymi założeniami być rentownymi socjalistycznymi przedsiębiorstwami zaopatrującymi ludność w podstawowe artykuły rolne, a także ośrodkami ideologicznymi oddziaływującymi na chłopów w celu ich przekonania do socjalistycznej produkcji rolnej. W rzeczywistości gospodarstwa te cechował ekstensywny charakter produkcji osiągany w następstwie wzrostu zatrudnienia oraz powiększania powierzchni areałów. W województwie zielonogórskim w 1950 roku obejmowały one 67 285 ha użytków rolnych, w 1953 ich stan posiadania, kosztem ziemi przejętej od rolników indywidualnych, wzrósł do 163 939 ha. W 1955 roku z kolei będącą w dyspozycji tego przedsiębiorstwa powierzchnię gruntów rolnych szacowano na 176 067 ha. Liczba pracowników należących do grupy wytwórczej w tym państwowym gospodarstwie w 1956 roku stanowiło 24 318 osób. W tej sytuacji na 100 ha użytków rolnych przypadało zaledwie 14 z nich. Przyjmowanie nowych gruntów, notoryczne zmiany ich granic i powierzchni oraz organizacji fatalnie rzutowało na efekty ekonomiczne Państwowych Gospodarstw Rolnych. W 1956 roku, bowiem ogólny wynik finansowy zielonogórskiego przedsiębiorstwa charakteryzował się deficytem określanym w milionach zł na poziomie 353,7.

2

Propaganda osiągnięć spółdzielni produkcyjnych i państwowych gospodarstw rolnych na łamach czasopisma „Głos Szczeciński” do 1956 roku. Z dziejów komunistycznej indoktrynacji polskiego społeczeństwa na Pomorzu Zachodnim

86%

Urbanowicz A. A.

Przegląd Zachodniopomorski

|

2015

|

issue 1

125-143

EN

The article deals with the communist propaganda, which was supposed to convince the readers of the advantages of productive cooperatives and state agricultural farms during the period of intensive collectivisation of the Polish villages. ‘Głos Szczeciński’ was a newspaper that played a very special role in the communist propaganda in West Pomerania. The Polish community was indoctrinated there through a manipulated image of the reality presented in documentaries, commentaries and reports of the party’s and state’s bodies. The articles published in ‘Głos Szczeciński’ dealt with such problems as the creation of new cooperatives, the completion of production plans, work competition, the role of the party and the fight against the kulaks (Russian: кулáк).

3

Tworzenie polskich kołchozów narodowościowych w ramach kolektywizacji rolnictwa na Podolu w latach 20. i 30. XX w. Przyczynek do dziejów rolnictwa na radzieckiej Ukrainie

81%

Januszkiewicz B.

Zeszyty Wiejskie

|

2020

|

vol. 26

109-126

EN

One of the most important part of Leninist policy in the 1920s and the early 1930s was collectivization of agriculture whose aim was the creation of so-called collective farms. Kolkhozes were created as a result of a forced takeover of land from farmers called “kulaki”. The establishment of collective farms in Ukraine faced the greatest resistance of the civilian population, especially the Polish population whose numerous clusters existed in the Podole region. Evidence of the authorities ruthlessness in implementing the collectivization plan was a decree from August 7 1932 about the death penalty and prison – “for stealing and wasting socialist property”. This document was called “law of five ears”. In order to break the resistance against enfranchisement of the population, the authorities intentionally evoked “great hunger” which caused the deaths of six million people.

PL

Jedną z najważniejszych części „leninowskiej polityki” w latach 20. i na początku lat 30. XX w. była kolektywizacja rolnictwa, przewidująca tworzenie tzw. kolektywnych gospodarstw. Kołchozy powstawały w wyniku przymusowego przejęcia ziemi od indywidualnych rolników nazywanych „kułakami”. Zakładanie kołchozów na Ukrainie napotykało na największy opór miejscowej ludności, szczególnie ludności polskiej, której liczne skupiska istniały m.in. w obwodzie kamieniecko-podolskim. Dowodem bezwzględności władz bolszewickich w realizowaniu planu kolektywizacji był dekret z 7 VIII 1932 r. o karze śmierci i więzienia „za wszelką kradzież lub roztrwonienie socjalistycznej własności”, nazwany przez ludność wiejską „prawem pięciu kłosów”. W celu przełamania czynnego i biernego oporu przeciwko uwłaszczeniu ludności wiejskiej władze celowo, w sposób wymuszony, wywołały „wielki głód”, który spowodował śmierć 5–6 mln ludzi.

4

“Праўда часу” ў творах беларускiх пiсьменнiкаў 1930-х гадоў

72%

Мельнiкава А.

Białorutenistyka Białostocka

|

2015

|

vol. 7

PL

Autor artykułu analizuje sposoby opisu rzeczywistości w latach 30-ych XX wieku oraz procesu kolektywizacji, które charakteryzują utwory białoruskich pisarzy omawianego okresu. Badacz pokazuje, że białoruska literatura odzwierciedlała zgubne rezultaty naruszeń i zaniedbań tradycyjnych wartości, i ukazywała „prawdę czasów”, dramatyzm życia w nowych warunkach, tragedię chłopów, a także proces narodzin moralnie nieskażonych „nowych ludzi”

EN

The author of the article analyzes the ways of description of the reality of the 1930s and the process of collectivization, which are reflected in works of Belarusian writers of the period. The researcher shows that Belarusian literature reflected the pernicious results of infringement and negligence of traditional moral values, and was able to depict ”the truth of the time”, the drama of the living in a new surrounding, the tragedy of peasants. Belarusian writers showed the process of forming the class of ”new people”, who are not sophisticated in moral relations, and moral degradation.

5

Wpływ kolektywizacyjnej polityki państwa na marginalizację tradycyjnych wartości rodziny w chłopskiej w Polsce w połowie XX wieku

72%

SKONIECZNY T.

Wychowanie w Rodzinie

|

2014

|

vol. X (2/2014)

55-76

PL

Na podstawie wywiadów, materiałów autobiograficznych i dokumentów archiwalnych, pochodzących z połowy XX wieku, poszukiwano na ile kolektywizacja rolnictwa w Polsce zerwała rodzinne, emocjonalne i ekonomiczne więzi młodych z rodziną oraz gospodarstwem rolnym. Podjęcie przez rząd decyzji o konieczności jak najszybszego uspółdzielczenia rolnictwa wyzwalało młodych od dotychczasowego wręcz obowiązku dziedziczenia gospodarstwa i pozwalało, bez narażania się rodzicom, podjąć pracę poza rolnictwem. Powstanie spółdzielni produkcyjnej pozwalało kontynuować naukę w szkole ponadpodstawowej i zrealizować marzenie części ówczesnych młodych – zamieszkać w mieście, co było o tyle ułatwione, że rozbudowujący się przemysł potrzebował rąk do pracy. Nastąpiło w ten sposób obalenie wypracowanej przez dziesięciolecia wizji ojcowizny jako jedynej podstawy życia dziecka chłopskiego. Jednak wraz z przeprowadzką do miasta ulegały ponadto zatarciu tradycyjne wartości chłopskiego wychowania: autorytet ojca, pobożność, szacunek do chleba. Prowadziło to do licznych konfliktów z rodziną pozostającą na wsi.

EN

Based on interviews, autobiographical materials, and archival documents from the mid-twentieth century, there is an attempt made to find answers to the question of how much the collectivization of agriculture in Poland broke young people’s emotional and economic ties with the family and their farms. The government’s decision on the necessity of making agriculture collective as soon as possible liberated the young from the previous obligation to inherit farms and allowed them to work outside agriculture without risking parental dissatisfaction. The establishment of production cooperatives enabled them to continue their studies in secondary school and made the dreams of those young people come true, namely to live in the city. It was much easier because the developing industries needed labour. This way the idea of patrimony, developed throughout decades as the sole basis of life of the peasant child was overthrown. Thus, with the move to the city such traditional peasant values as the authority of the father, piety, respect for bread faded away. The situation led to numerous conflicts with the family remaining in the countryside.

6

Do spółdzielni produkcyjnej i z powrotem. Przemiany własności w powojennych narracjach pamiętnikarskich

58%

Zborowska A.

Kultura i Społeczeństwo

|

2022

|

vol. 66

|

issue 2

71-98

EN

The article analyses representations of the experience of changes in ownership in the diaries of Poles ideologically involved in creating production cooperatives in Poland after WWII. The author uses unpublished archival materials from the competition for “New Peasants Diaries” [Nowe pamiętniki chłopów, 1955–1956] and diaries published in the volumes Young Rural Generation of the Polish People’s Republic [„Młode pokolenie wsi Polski Ludowej”, 1963–1967]. The first part of the article focuses on the experiences and hopes associated with the process of creating socialist ownership and tries to answer the question of how cooperative members understood the challenges of the future in the context of socialism. Following this, the article analyses the diaries of rural youth. These narratives describe the process of liquidating the cooperatives and how the idea of production cooperatives existedafter 1956.

PL

Artykuł dotyczy analizy reprezentacji doświadczenia przemian własnościowych w pamiętnikach osób zaangażowanych ideowo w tworzenie spółdzielni produkcyjnych w Polsce po drugiej wojnie światowej. Autorka korzysta z większości nieopublikowanych materiałów archiwalnych z konkursu na „Nowe pamiętniki chłopów” (nadsyłanych w latach 1955-1956) oraz wypowiedzi opublikowanych w tomach „Młode pokolenie wsi Polski Ludowej” (1963-1977). Pierwsza część artykułu skupia się na doświadczeniach i nadziejach związanych z procesem tworzenia własności socjalistycznej, starając się odpowiedzieć na pytanie jak członkowie spółdzielni rozumieli wymagania przyszłości w kontekście socjalizmu. W kolejnych częściach artykułu analizowane są narracje młodego pokolenia, które opisuje proces likwidacji tej własności, a także sposoby istnienia idei spółdzielni po 1956 roku.

Refine search results

1 Białorutenistyka Białostocka

1 Kultura i Społeczeństwo

1 Przegląd Zachodniopomorski

1 Studia Zachodnie

1 Wychowanie w Rodzinie

1 Zeszyty Wiejskie

1 2022

1 2020

1 2016

2 2015

1 2014

1 Januszkiewicz B.

1 Koteluk D.

1 SKONIECZNY T.

1 Urbanowicz A. A.