Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 19

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  kolor
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Matematyka i kolor – abstrakcje geometryczne Jerzego Grabowskiego

100%
Kłos A.
Powidoki
|
2019
|
issue 2: Re-konstruktywizm
30-35
EN
Jerzy Grabowski (1933–2004) is one of the most important representatives of geometric abstraction in European graphic art. His work based on mathematical structures had its roots in the European avant-garde and the Bauhaus theory of colour. Grabowski's graphics can be found in the collections of many Polish museums and galleries. These graphics were accompanied by hundreds of less known, fascinating sketches and notes, which are the key to a deeper understanding of the artist.
2
Publication available in full text mode
Content available

Przestrzeń barwna Czystej Formy. Kolor w teorii i praktyce twórczej Stanisława Ignacego Witkiewicza

75%
Żakiewicz A.
Przestrzenie Teorii
|
2010
|
issue 14
123-13
EN
Colour was a very important problem in the whole work of Stanisław Ignacy Witkiewicz. Not only a whole chapter of his basic theoretical work Nowe formy w malarstwie (New Forms in Painting, published 1919) was devoted to that but the artist also examined his theory in practice executing many paintings presenting his ideas (e.g. Self-portrait, 1913, Portrait of Feliks Lewiński, 1917, Portrait of Maria Witkiewiczowa, 1918 and many others). A base for that was a harmony of complementary colours: green and red, blue and orange, violet and yellow. Many theorists before Witkacy were interested in that: Wolfgang Goethe, Philip Otto Runge, Wassili Kandinsky. The artist didn’t mention them in his deliberations but a psychologist, Hermann Ebinghaus (Grundzüge der Psychologie, 1897) and other artists only: Paul Gauguin and Pablo Picasso. Witkacy even copied one of Gauguin’s paintings, Te Arii Vahine and described it in his writings as the best example of Pure Form. Witkacy enthusiastically described Picasso’s paintings in his first novel 622 upadki Bunga (622 Downfalls of Bungo, written ca. 1910, first published 1972) and mentioned many times in his theoretical works. The artist appreciated also Georges Seurat’s paintings and his thoughts on colours. Witkacy himself created a detailed systempresenting the best colour schemes and described many compositions corresponding to that. In 1938 the artist wrote an article O istocie malarstwa (On the Essence of Painting), which was an opposition to his earlier thoughts. In the end of his life the artist decided that the most important was imagination instead of theoretical rules.
PL
Żakiewicz Anna, Przestrzeń barwna Czystej Formy. Kolor w teorii i praktyce twórczej Stanisława Ignacego Witkiewicza [The Colourful Space of Pure Form. The Problem of Colour in Theory and Practice in the Work of Stanisław Ignacy Witkiewicz]. „Przestrzenie Teorii” 14. Poznań 2010, Adam Mickiewicz University Press, pp. 123-134. ISBN 978-83-232-2210-1. ISSN 1644-6763. Colour was a very important problem in the whole work of Stanisław Ignacy Witkiewicz. Not only a whole chapter of his basic theoretical work Nowe formy w malarstwie (New Forms in Painting, published 1919) was devoted to that but the artist also examined his theory in practice executing many paintings presenting his ideas (e.g. Self-portrait, 1913, Portrait of Feliks Lewiński, 1917, Portrait of Maria Witkiewiczowa, 1918 and many others). A base for that was a harmony of complementary colours: green and red, blue and orange, violet and yellow. Many theorists before Witkacy were interested in that: Wolfgang Goethe, Philip Otto Runge, Wassili Kandinsky. The artist didn’t mention them in his deliberations but a psychologist, Hermann Ebinghaus (Grundzüge der Psychologie, 1897) and other artists only: Paul Gauguin and Pablo Picasso. Witkacy even copied one of Gauguin’s paintings, Te Arii Vahine and described it in his writings as the best example of Pure Form. Witkacy enthusiastically described Picasso’s paintings in his first novel 622 upadki Bunga (622 Downfalls of Bungo, written ca. 1910, first published 1972) and mentioned many times in his theoretical works. The artist appreciated also Georges Seurat’s paintings and his thoughts on colours. Witkacy himself created a detailed system presenting the best colour schemes and described many compositions corresponding to that. In 1938 the artist wrote an article O istocie malarstwa (On the Essence of Painting), which was an opposition to his earlier thoughts. In the end of his life the artist decided that the most important was imagination instead of theoretical rules.
3
Publication available in full text mode
Content available

Rośliny lecznicze z komponentem kolorystycznym w polskim i niemieckim językowym obrazie świata

75%
Bawej I.
Półrocznik Językoznawczy Tertium
|
2019
|
vol. 4
|
issue 1
PL
 Niniejszy artykuł poświęcony jest semantyczno-kulturowej interpretacji nazw ziół w polskim i niemieckim językowym obrazie świata. Jego celem jest opis porównawczy nazw gatunkowych roślin leczniczych z komponentem barwy. Określenia takie są bogate znaczeniowo, przekazują nie tylko informacje o wartości i funkcji koloru w codziennym życiu, ale pokazują również, w jaki sposób ludzie w danej kulturze postrzegają, uwydatniają i wartościują elementy otaczającej ich rzeczywistości pozajęzykowej. Nomenklatura fitoterapeutyczna z elementem kolorystycznym jest bowiem produktem określonej kultury, łączącym w sobie elementy codziennego życia użytkowników danego języka, odzwierciedlającym tradycje, zwyczaje oraz sposoby myślenia członków danego narodu o rzeczywistości pozajęzykowej. Przedmiotem analizy jest materiał egzemplifikacyjny pochodzący ze źródeł leksykograficznych. Z badania wynika m.in., że językowy obraz nazw roślin leczniczych zależy nie tylko od wyglądu rośliny, jej walorów smakowych, wartości czy mocy, ale również od potrzeb i wybranych skojarzeń danej zbiorowości językowej, a największą reprezentację w nazwach ziół znalazły barwy biała i czarna.Słowa klucze: zioła, kolor, rzeczywistość, analiza, podobieństwa, różnice 
4
Publication available in full text mode
Content available

KOLOR JAKO ELEMENT KSZTAŁTOWANIA TOŻSAMOŚCI JEDNOSTKOWEJ I ZBIOROWEJ

75%
Jurek K.
Zeszyty Naukowe KUL
|
2014
|
vol. 57
|
issue 4
55-66
EN
The aim of this article is an attempt to analyze the function of color involving the shaping of personal and collective identity. Psychologists believe that colors emphasize human personality. Colors allow to express emotions and promote shared values. Symbols of color unite people, facilitate communication, strengthen social bonds and motivate to action. The author assumes that we live in a culture of images and color is one of the tools and methods of cognition of the social reality.
PL
Celem niniejszego artykułu jest próba analizy jednej z funkcji koloru, jaką jest konstruowanie tożsamości osobistej oraz tożsamości zbiorowej. Psychologowie dowodzą, że kolor podkreśla osobowość człowieka, pozwala na wyrażanie swoich emocji, upowszechnianie uznawanych wartości. Symbolika koloru jednoczy ludzi, ułatwia komunikację, wzmacnia więzi społeczne, stanowi czynnik motywujący do działania. Autor zakłada, że żyjemy w kulturze obrazu, a kolor jako jego element staje się jednym z narzędzi i sposobów poznania życia społecznego.
5
Publication available in full text mode
Content available

Kolory przeciwstawne w teorii barw W. Kandinskiego jako element architektury współczesnej

75%
Balcerzak R.
Architectus
|
2020
|
issue 4(64)
15-22
PL
Celem artykułu jest zwrócenie uwagi na potrzebę umiejętnego posługiwania się kolorem w architekturze. W olbrzymim skrócie na podstawie opracowania W. Kandinskiego "O duchowości w sztuce" przedstawiono, jak do tematu koloru podchodzono w Bauhausie. Następnie, posługując się abstrakcyjną kompozycją malarską, nieprzedstawiającą konkretnych kształtów ani tematów, poddając ją zabiegom zmieniającym zachodzące w niej relacje barwne, podjęto próbę sprawdzenia i potwierdzenia myśli sformułowanych przez Kandinskiego. Prezentowane ilustracje oraz przynależne im komentarze w intencji autora przybliżyć mają omawiane zagadnienie czytelnie oraz w miarę możliwości w obiektywnym stopniu, z ukierunkowaniem na stosowanie koloru w architekturze współczesnej.
EN
The aim of the article is to draw attention to the need for skillful use of color in architecture. On the basis of W. Kandinski’s study Concerning the "Spiritual in Art" , the Bauhaus approach to color was briefly presented. Then, using an abstract painting composition which did not represent specific shapes or themes and subjecting it to changes of the color relations, an attempt was made to verify and confirm the thoughts formulated by Kandinsky. It was the author’s intention that the presented illustrations and the accompanying comments should present the issues under discussion clearly and, if possible, objectively, with a focus on the use of color in contemporary architecture.
6
Publication available in full text mode
Content available

The sacred in beauty of the building space for meditation, prayer and liturgy

63%
Rabiej J.
Rocznik Teologii Katolickiej
|
2017
|
vol. 16
|
issue 3
EN
Architecture links the pragmatic and metaphysical dimension of the culture. This phenomenon of architecture is particularly visible in sacred buildings. Churches are also the signs of the sacred in the “semiotic landscape” of modern cities. The full meaning of sacred architecture is not only connected with the institutionalised forms of religious cult. The value of location, plan composition, outlines’ shapes, architectural detail make these buildings the reinterpretation of the sacred buildings’ archetypes. In their forms we can interpret the meaning of universal symbols: a road, gate, nave, vault, tower, light and colours. We can find the sequences of these notions in modern buildings which semantic dimension lacks direct references to religion. The attributes typical of churches imitate architectural forms of museums, opera houses, theatres and shopping arcades ... The redefinition in the cultural space is deepened by the signs of “parasacralization” of its areas which have been connected so far with mass culture, entertainment or even commerce or consumption. The ideas of the sacred and beauty – having been redefined for ages – still determine the nature of erected buildings which were religiously inspired. We can identify the elements of these ideas in diverse forms of space which is used for meditation, prayer and liturgy. The symbolic originators of their architecture, which contemporary-wise keep a particular power of message, are light and colours.
PL
Architektura spaja wymiar pragmatyczny z wymiarem metafizycznym kultury. Szczególnie czytelnymi wyrazami tego fenomenu architektury są budowle sakralne. Świątynie są również znakami sacrum w „krajobrazie semiotycznym” współczesnych miast. Pełny sens architektury sakralnej nie wiąże się wyłącznie z instytucjonalnymi formami kultu religijnego. Walory lokalizacji, kompozycje planów, kształty sylwet, detale architektoniczne czynią te budowle reinterpretacjami archetypów budowli sakralnych. W ich formach odczytujemy wymowę uniwersalnych symboli: drogi, bramy, nawy, sklepienia, wieży, światła i kolorów. Sekwencje tych pojęć rozpoznajemy także we współczesnych budowlach, których wymiar znaczeniowy pozbawiony jest bezpośrednich odniesień do religii. Przymioty właściwe świątyniom naśladują formy architektoniczne muzeów, oper, teatrów, galerii handlowych... Przewartościowania w przestrzeni kulturowej pogłębiają obecnie przejawy „parasakralizacji” tych jej obszarów, które dotąd związane były z kulturą masową, rozrywką, czy nawet handlem lub konsumpcją. Idee sacrum i piękno - poddawane od wielu stuleci redefinicjom - wciąż wyznaczają istotę budowli wznoszonych z inspiracji religijnych. Pierwiastki tych idei identyfikujemy w różnorodnych formach przestrzeni, służących medytacji, modlitwie i liturgii. Symbolicznymi kreatorami ich architektury - zachowującymi współcześnie szczególną siłę wyrazu - są światło i kolor.
7
Content available remote

Wittgenstein 1929–1930 – problem dwóch kolorów w tym samym miejscu

63%
Nowak S.
Diametros
|
2015
|
issue Diametros 46
55-73
EN
The colour incompatibility claim was first introduced by Wittgenstein in the Tractaus. It states that there can be only one colour in one place and time. It is commonly believed that Wittgenstein abandoned his conception of logical atomism after he had understood the consequences of his colour incompatibility claim. The main goal of this article is to provide an interpretation of the colour incompatibility claim in terms of Wittgenstein's phenomenology. I will focus on two works which are of great significance for the colour incompatibility claim, namely, Some Remarks on Logical Form and Philosophical Remarks. The period between 1929 and 1930 is the time when these two works came into existence, and it is the beginning of the “middle period” of Wittgenstein's philosophy. My attention will not only concern the fact that Wittgenstein formulated the colour incompatibility claim, but I will also address the issue of how this claim was justified. The grasp of Wittgenstein's justification of the colour incompatibility claim will help to understand his phenomenology and his theory of philosophical grammar.
PL
Już w Traktacie Wittgenstein sformułował tezę o ekskluzji kolorów. Głosiła ona, że w jednym miejscu i czasie może być tylko jeden kolor. Powszechnie uważa się, że ponowne przemyślenie tej właśnie tezy skłoniło Wittgensteina do odrzucenia podstawowych założeń logicznego atomizmu. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie filozoficznej interpretacji tezy o ekskluzji kolorów. W naszych dociekaniach skupimy się na dziełach, w których problem ekskluzji kolorów zajmuje szczególne miejsce. Pierwszym jest artykuł Kilka uwag o formie logicznej, drugim natomiast obszerniejszy tekst pod angielskim tytułem Philosophical Remarks. Lata 1929–1930, czas powstania obu dzieł, zapoczątkowały tak zwany „średni okres” filozofii Wittgensteina. Przede wszystkim zwrócimy uwagę na sposób, w jaki teza o ekskluzji kolorów była uzasadniania w Kilku uwagach o formie logicznej, a w jaki w Philosophical Remarks. Sposób uzasadniania tej tezy przez Witgensteina będzie miał istotne znaczenie dla kształtowania się jego koncepcji fenomenologii oraz gramatyki filozoficznej.
8
Content available remote

Wittgenstein 1929-1930 – problem dwóch kolorów w tym samym miejscu

63%
Nowak S.
Diametros
|
2015
|
issue Diametros 43
118-136
EN
Wittgenstein introduced his claim about colour incompatibility originally in the Tractatus Logico-Philosophicus, where he stated that there could be only one colour in one place and time. It is commonly believed that Wittgenstein abandoned his conception of logical atomism when he realized the consequences of this claim. The aim of this article is to provide an interpretation of the colour incompatibility claim in terms of Wittgenstein’s phenomenology. I will focus on two works of great significance for the claim: Some Remarks on Logical Form and Philosophical Remarks. These two works were written between 1929 and 1930, which is the beginning of the “middle period” in Wittgenstein’s philosophy. I will focus not only on Wittgenstein’s formulation of the colour incompatibility claim, but also on how this claim was justified. The explanation of Wittgenstein’s justification of this claim will help to understand his phenomenology and theory of philosophical grammar.
PL
Już w Traktacie Wittgenstein sformułował tezę o ekskluzji kolorów. Głosiła ona, że w jednym miejscu i czasie może być tylko jeden kolor. Powszechnie uważa się, że ponowne prze-myślenie tej właśnie tezy skłoniło Wittgensteina do odrzucenia podstawowych założeń logicznego atomizmu. Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie filozoficznej interpretacji tezy o ekskluzji kolorów. W naszych dociekaniach w sposób szczególny skupimy się na dziełach, w których problem ekskluzji kolorów zajmuje szczególne miejsce. Pierwszym jest artykuł Kilka uwag o formie logicznej, drugim natomiast obszerniejszy tekst pod angielskim tytułem Philosophical Remarks. Lata 1929–1930, czas powstania obu dzieł, zapoczątkowały tak zwany „średni okres” filozofii Wittgen-steina. W sposób szczególny zwrócimy uwagę na sposób, w jaki teza o ekskluzji kolorów była uza-sadniania w Kilku uwagach o formie logicznej, a w jaki w Philosophical Remarks. Sposób, w jaki owa teza była przez Witgensteina uzasadniania, będzie miał istotne znaczenie dla kształtowania się Wittgensteinowskiej koncepcji fenomenologii oraz gramatyki filozoficznej.
9
Content available remote

Wpływ barw otoczenia na reakcje fizjologiczne i zachowanie – przegląd badań i próba oceny

63%
Zieliński P.
Roczniki Psychologiczne
|
2007
|
vol. 10
|
issue 1
11-25
PL
W psychologii barw znanych jest wiele teorii dotyczących wpływu barwy otoczenia na fizjologię, reakcje emocjonalne i zachowanie człowieka. Wiedza na ten temat może mieć, potencjalnie, różnorodne zastosowania praktyczne, nie jest jednak, jak dotąd, oparta na mocnych podstawach empirycznych. Artykuł prezentuje przegląd dostępnych w literaturze badań, odnoszących się do wpływu barw otoczenia i barw obiektów znajdujących się w tym otoczeniu na reakcje i zachowanie odbiorcy, a także próbę podsumowania ich wyników i zasygnalizowania podstawowych problemów, które należałoby uwzględnić w przyszłych badaniach.
EN
There are many theoretical approaches in color psychology, describing how color of environment influences human physiology, emotional reactions and behavior. This knowledge could potentially be of various practical uses, however, it is still lacking a strong empirical base. This article presents a review of studies concerning effects of environmental color and color of objects on human responses and behavior. It also attempts to evaluate these findings and point out most common problems that should be dealt with in further studies.
10
Publication available in full text mode
Content available

Płaszczyzna obrazu i jej przemienienie. Uwagi do Jerzego Wolffa rozważań o obrazie

63%
Mordka A.
UR Journal of Humanities and Social Sciences
|
2017
|
issue 2(3)
118-132
EN
This article presents JerzyWolff’s understanding of the picture plane. For Wolff this plane is a special object which transforms its “face”: from a physical surface into an artistic and finally aesthetic space. This process of transformation and the category of metamorphosis itself are analysed in each part of the article. In the first part, which concerns the physical surface of a thing, the thesis that an artist can paint on everything is developed, thus the picture plane is any surface on which a painter applies paints. However, the fact of its distinction and acting on it causes that this surface acquires the status of an intentional object. In the second part of the article the picture plane is considered as the primed surface of a thing, especially as primed canvas, which is an artistic object with its own secondary beauty. Priming is a kind a painting which brings new qualities and causes that the picture plane has colour, dimension, space and texture. In the third part the picture plane is presented as the proper organised space of a picture which has the aesthetic qualities. The presence of this plane is a sign that a painting is a work of art.
PL
Artykuł prezentuje Jerzego Wolffa rozumienie płaszczyzny obrazu. Jest ona dla tego malarza swoistym przedmiotem, który zmienia swe „oblicze” – z fizycznej powierzchni rzeczy przemienia się w artystyczną, a ostatecznie estetyczną przestrzeń. Ten proces transformacji oraz sama kategoria przemienienia są analizowane w poszczególnych częściach artykułu. W części pierwszej, która dotyczy fizycznej powierzchni rzeczy, rozwijana jest teza, że artysta może malować na wszystkim, że zatem płaszczyzna obrazu to dowolna powierzchnia, na której malarz kładzie farbę. Jednakże sam fakt jej wyróżnienia i działania na niej sprawia, że nabiera ona charakteru przedmiotu intencjonalnego. W części drugiej płaszczyzna obrazu jest rozważana jako zagruntowana powierzchnia rzeczy, w szczególności płótna, zatem jako obiekt artystyczny, dla którego właściwe jest tzw. piękno wtórne. Gruntowanie jest już bowiem rodzajem malowania, które wnosi określone jakości i sprawia, że płaszczyzna malarska posiada kolor, rozmiar, przestrzeń i fakturę. Natomiast w części trzeciej ukazana zostaje płaszczyzna jako pewna odpowiednio zorganizowana przestrzeń obrazu o wysokiej wartości estetycznej. Obecność tej płaszczyzny świadczy o tym, że obraz jest dziełem sztuki.
11

KOLORYTY KOBIECEJ TOŻSAMOŚCI – REFLEKSJE ANDRAGOGICZNO-BIOGRAFICZNE

63%
Sulik M.
Edukacja Dorosłych
|
2018
|
vol. 2(79)
103-118
PL
Autorka posługując się tropami odnalezionymi w literaturze o charakterze biograficznym, ale również w oparciu o zebrany materiały badawczy, na który składa się 75 pisemnych wypowiedzi studentek pedagogiki, podjęła próbę ukazania kolorytów kobiecej tożsamości. Nie chodzi tu jednak o stworzenie ujednoliconego obrazu czy portretu kobiety, lecz o odkrywanie różnorakich barw i metaforycznych odcieni, które składają się na ten obraz, z świadomością, że przecież każdy przeżywa siebie zupełnie inaczej, buduje inaczej, bo jest kimś innym. Chciałbym nieustannie pokazywać z zachwytem cudowną barwność świata i zarazem przypominać, że zasadza się ona na jedności H. Hesse
EN
The author, using the traces found in the biographical literature, but also based on the collected research materials, which consist of 75 written statements of pedagogy students, attempted to show the colours of the female identity. However, this is not about creating a unified image or a woman’s portrait but about discovering the various colours and metaphorical shades that make up this image, with the knowledge that everyone experiences themselves differently, builds differently, because they are someone else.
12
Content available remote

Apple consumers’ preferences on the example of the Poznań University of Life Sciences students

51%
Kierczyńska S.
Journal of Agribusiness and Rural Development
|
2013
|
issue 4(30)
EN
The aim of this paper was to present the preferences of apple consumers (students) concerned on the functional and sensory apples’ quality features: the apple cultivar and taste, skin colour, fruit size and fruit firmness. The survey data were collected in the years 2009 and 2011 among 265 and 208 students of the Poznan University of Life Sciences. The respondents completed the survey questionnaires in presence of the researcher. The respondents could choose no more than three of the listed apple cultivars. Furthermore the respondents could choose one answer from each list of the preferable apples quality features (taste, skin colour, fruit size and firmness of flesh). The most preferred apple cultivars were: Lobo, Jonagold, Szampion, Golden Delicious and Cortland. The percentage of students whose did not know the name of the apple cultivar they consumed was high and it amounted to 17% in 2009 and 24% in 2011. Students preferred sweet-winy taste of apples, the red colour of fruit skin, with blush, the fruits of medium size and tough. The colour of apple skin was the least important quality feature – it did not matter for more than 1/3 of respondents, mainly males. The differences between males and females students appeared in taste of apple fruits and firmness of flesh. The sour taste of apples was preferred by relatively more males than females and for bigger percentage of males the taste of fruits was not important. More females preferred sweet and very sweet apples and tough.
PL
Celem pracy było przedstawienie preferencji konsumentów jabłek (studentów) w zakresie funkcjonalnych oraz sensorycznych cech jakościowych jabłek, takich jak: odmiana oraz smak, kolor skórki, wielkość owocu i twardość miąższu. Podstawą analizy były wyniki badań ankietowych przeprowadzonych wśród studentów Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu w dwóch okresach: w 2009 roku (265 ankiet) oraz w 2011 roku (208 ankiet). Respondenci wypełniali ankietę w obecności osoby przeprowadzającej badanie. Studenci mogli wybrać maksymalnie trzy spośród wymienionych odmian jabłek lub jedną z odpowiedzi: „Nie wiem”, „Nie ma znaczenia”, „Nie jadam jabłek”, „Inne” i wpisać swoją propozycję. Ponadto respondenci mogli wybrać jedną odpowiedź z każdej listy dotyczącej preferencji w zakresie cech jakościowych jabłek (smaku, koloru skórki, wielkości owocu i twardości miąższu). Ulubionymi odmianami jabłek były: Lobo, Jonagold, Szampion, Golden Delicious i Cortland. Odsetek studentów, którzy nie znali nazwy ulubionych odmian jabłek był wysoki i wynosił 17% w 2009 roku oraz 24% w 2011 roku. Większość studentów preferowała słodko-winny smak jabłek, owoce koloru czerwonego, z rumieńcem, średniej wielkości oraz twarde. Cechą, która nie miała znaczenia dla relatywnie największego odsetka ankietowanych (ponad 1/3 ankietowanych), był kolor skórki. Różnice w preferencjach pomiędzy mężczyznami a kobietami pojawiły się w przypadku smaku jabłek oraz twardości miąższu. Kwaśny smak jabłek preferowało relatywnie więcej badanych mężczyzn, a dla większości z nich smak nie miał znaczenia. Więcej kobiet lubiło jabłka słodkie, bardzo słodkie oraz twarde.
13
Publication available in full text mode
Content available

Słona, wielka, modra – obraz wody w polskich szantach

51%
Pięcińska A.
Annales Universitatis Mariae Curie-Sklodowska, sectio FF – Philologia
|
2015
|
vol. 33
|
issue 1
EN
The aim of this paper is to present some profiles of the concept of water at the backdrop of the linguistic image of the world methodology. The analyses have proved that water in the sailors’ songs has the color, taste (usually salty) and the temperature (most often it is cold). It is able to produce sounds, among which some are typically human ones like the laugh, cry or singing. Water is translucent and horizontally expansive. It has its depth and it might be regarded as one of the borderlines that mark the area of the sailor’s universe. In the texts of Polish shanties not only the typical linguistic contexts are being livened but also the original ones that are based on the unique experience of sailing.
PL
Niniejszy artykuł wpisuje się w nurt badań nad językowym obrazem świata i dotyczy wybranych profili pojęcia „woda” w polskich szantach. Analizy zebranego materiału wykazują, iż woda w żeglarskich piosenkach ma barwę, smak (najczęściej słony) i temperaturę (zwykle niską). Wydaje dźwięki – w tym także jak człowiek śmieje się, płacze i śpiewa. Cechuje ją przejrzystość i rozległość w płaszczyźnie poziomej. Ma również głębię oraz jest jedną z granic wyznaczających przestrzeń świata żeglarzy. W szantach aktualizowane są zarówno konteksty obecne w języku ogólnym, jak i te, które wynikają ze specyficznego doświadczenia żeglugi.
14
Publication available in full text mode
Content available

Kolory poezji (Na przykładzie poezji lirycznej Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego)

51%
Rydz A.
Przestrzenie Teorii
|
2016
|
issue 25
361-373
EN
The article presents the category of colour in modern Polish poetry, and based on an interpretation of Ewa Górecka’s book, Konstatnego Ildefonsa Gałczyńskiego gry barwą z wyobraźnią i kulturą [Colours as Konstanty Ildefons Gałczyński’s Play with Imagination and Culture]. The colour palette in Gałczyński’s poetry includes golden, silver, green, blue, red and black. Culture was an inspiration for the poet, but he didn’t avoid entering into dialogue with it, establishing the meanings of colours in his writing. The colours present in Gałczyński’s lyric poetry also indicate the changes in his poetic language. The way in which the poet uses them in his early works differs from their use in those created after 1945.
15
Publication available in full text mode
Content available

Rośliny lecznicze z komponentem kolorystycznym w polskim i niemieckim językowym obrazie świata

51%
Bawej I.
Półrocznik Językoznawczy Tertium
|
2019
|
vol. 4
|
issue 1
EN
In the paper I focus on the problem of a contrastive description of medicinal plants with colour terms in the Polish and German linguistic picture of the world. The article discusses the question of what people think about the world and its elements on the base of herbs. Colours in the botanical nomenclature express some social contents, they are signs, have value and convey information about reality in two languages. They result from a complex set of circumstance e.g. traditions, habits, ways of life, experiences and the mentality of Poles and Germans. The contrastive description demonstrates also that the most plants have in both languages the names with ‘white’ and ‘black’.
PL
Niniejszy artykuł poświęcony jest semantyczno-kulturowej interpretacji nazw ziół w polskim i niemieckim językowym obrazie świata. Jego celem jest opis porównawczy nazw gatunkowych roślin leczniczych z komponentem barwy. Określenia takie są bogate znaczeniowo, przekazują nie tylko informacje o wartości i funkcji koloru w codziennym życiu, ale pokazują również, w jaki sposób ludzie w danej kulturze postrzegają, uwydatniają i wartościują elementy otaczającej ich rzeczywistości pozajęzykowej. Nomenklatura fitoterapeutyczna z elementem kolorystycznym jest bowiem produktem określonej kultury, łączącym w sobie elementy codziennego życia użytkowników danego języka, odzwierciedlającym tradycje, zwyczaje oraz sposoby myślenia członków danego narodu o rzeczywistości pozajęzykowej. Przedmiotem analizy jest materiał egzemplifikacyjny pochodzący ze źródeł leksykograficznych. Z badania wynika m.in., że językowy obraz nazw roślin leczniczych zależy nie tylko od wyglądu rośliny, jej walorów smakowych, wartości czy mocy, ale również od potrzeb i wybranych skojarzeń danej zbiorowości językowej, a największą reprezentację w nazwach ziół znalazły barwy biała i czarna.Słowa klucze: zioła, kolor, rzeczywistość, analiza, podobieństwa, różnice 
16

Żółty w języku polskim i gelb w języku niemieckim. Semantyczna analiza porównawcza

51%
Bawej I.
Prace Językoznawcze
|
2017
|
issue XIX/3
5-25
EN
The paper presents a contrastive description of the basic colour term ‘yellow’ in Polish and German from the point of view of its prototypical reference, etymological data, symbolism, linguistic collocations, connotative features, linguistic and cultural reference and figurative use in both languages to discover cultural similarities and differences ‘hidden’ in the analysed expressions. The author discusses the linguistic conceptualisation and the sense of żółty /yellow in Polish in comparison to that of gelb/yellow in German and compares the classes of objects referred to by the given colour terms. Various types of objects (plants, animals, anatomic structure, body parts, illnesses, appearance, terms for people, foods, artifacts, idiomatic expressions) in each of the languages are studied.
17
Content available remote

Rozważania o różnorodności kolorów i ich łacińskich oraz greckich nazwach w Nocach attyckich (2.26) Aulusa Gelliusza

45%
Piechocka-Kłos M.
Studia Warmińskie
|
2016
|
issue 53
319-329
PL
W niniejszym artykule omówiono treść dwudziestego szóstego rozdziału zawartego w drugiej księdze Nocy attyckich autorstwa Aulusa Gelliusza. Rozdział ten nie doczekał się jeszcze opracowania w języku polskim. Jednakże podjęta w nim kwestia rozważań na temat różnorodności kolorów i ich łacińskich oraz greckich nazw sprawiła, że wątek ten poddano badaniom pod kątem historyczno-filologicznym. Co ważne, Noce attyckie to bogaty materiał z różnych dziedzin, takich jak filozofia, etyka, literatura, gramatyka, etymologia, nawet krytyka tekstu, historia, retoryka i prawo. Tak więc jest to niezwykle cenne źródło wiedzy o antyku.
EN
This publication presents the contents of Chapter 26 of Book II of Attic Nights by Aulus Gellius. This chapter has not been discussed yet in the Polish language. However, because of the issue of the variety of colours and their Latin and Greek names that the chapter explores, this thread has been studied from the historical and philological perspective. It should be remembered that Attic Nights contains a rich amount of material pertaining to various disciplines, such as philosophy, ethics, literature, grammar, etymology and even textual criticism, history, rhetoric and law. Therefore, it constitutes an extremely precious source of knowledge about antiquity.
DE
Die vorliegende Publikation befasst sich mit dem Inhalt des 26. Kapitels im zweiten Buch der Noctes Atticae von Aulus Gellius. Dieses Kapitel erfuhr bisher keine Behandlung in polnischer Sprache. Da jedoch die in ihm enthaltene Fragestellung bezüglich der Verschiedenartigkeit der Farben und der Bezeichnungen von Farben in lateinischer und griechischer Sprache von Bedeutung ist, wurde das Kapitel mit Untersuchungen im Hinblick auf historisch-philosophische Themen belegt. Es ist zu beachten, dass die Noctes Atticae reich an Material aus verschiedenen Wissensbereichen sind, da in dem Werk Themen der Philosophie, der Ethik, der Literatur, der Grammatik, der Etymologie und sogar der Textkritik, der Geschichte, der Rhetorik und der Rechtswissenschaften angesprochen werden. Dieses Werk stellt sich daher als außerordentlich wertvolle Quelle des Wissens über die Antike dar.
18

La peinture est aussi un artisanat. Sur les degrés de spécialisation dans les textes traitant de la problématique de la couleur dans la peinture

38%
Gostkowska K.
Roczniki Humanistyczne
|
2019
|
vol. 67
|
issue 8: Lingwistyka korpusowa i translatoryka
105-117
EN
The colour in art is a complicated issue that concerns not only art historians, but also chemists, who prepare new pigments, and painters themselves. The body of texts related to colours in art is thus extremely diversified. The aim of this article is to verify how terms relating to “perceived” colours and the “material” colours (the pigments) can function in specialised texts. Adopting the point of view represented by the theory underlying the existence of different variations in terminology (so-called théorie variationniste de la terminologie) we study the morphology and the syntax of colour terms. Our main goal is to verify the hypothesis stating that not only the choice of terms, but also their insertion in a right context depends on the degree of specialisation of the given text. The article is an attempt to characterize the different types of texts in their terminological layer.
PL
Kolor w sztuce stanowi bardzo złożone zagadnienie, którym zajmują się nie tylko historycy sztuki, ale również chemicy opracowujący nowe pigmenty czy wreszcie sami malarze. Zbiór tekstów traktujących o kolorach w sztuce jest więc niezwykle różnorodny. Celem niniejszego artykułu jest sprawdzenie, w jaki sposób w zebranych tekstach mogą funkcjonować terminy odnoszące się do kolorów „postrzeganych” i do kolorów „materialnych” (czyli do pigmentów). Wychodząc z punktu widzenia teorii kładącej nacisk na istnienie wariantów w terminologii (tzw. théorie variationniste de la terminologie), przyjrzymy się zarówno cechom morfologicznym tych terminów, jak i ich funkcjonowaniu składniowemu w badanych tekstach. Nadrzędnym celem jest weryfikacja hipotezy, zgodnie z którą nie tylko wybór terminów, ale również ich osadzenie w odpowiednim kontekście są uzależnione od stopnia specjalizacji danego tekstu. Artykuł ten jest zarazem próbą zarysowania charakterystyki poszczególnych typów tekstów w ich warstwie terminologicznej.
FR
La problématique de la couleur dans l’art constitue un sujet très vaste qui occupe non seulement les historiens de l’art, mais aussi, notamment, les chimistes qui fournissent de nouveaux pigments ou les peintres. Les textes qui traitent de la thématique des couleurs dans l’art sont donc extrêmement variés. Notre but est de vérifier comment, dans les textes spécialisés, peuvent fonctionner les termes relatifs aux couleurs « perçues » et aux couleurs « matières » (c’est-à-dire aux pigments). Partant du point de vue de la théorie variationniste de la terminologie, nous dégageons les traits morphologiques de ces termes et nous étudions leur fonctionnement syntaxique dans les textes. Notre but principal est de voir si le degré de spécialisation d’un texte peut déterminer non seulement le choix des termes utilisés mais aussi leur apparition dans un contexte prédéfini. Cet article se pose également comme objectif de relever les caractéristiques de ces différents textes du point de vue terminologique.
19
Publication available in full text mode
Content available

Dialog architektury i sztuki w twórczości pracowni Herzog & de Meuron

32%
Haduch B.
Państwo i Społeczeństwo
|
2018
|
issue 2
83-93
EN
Rich and diverse portfolio of works by Herzog & de Meuron is an unique example of a vast potential of combining contemporary art and architecture. Instead of basing on usual scheme of a work of art and its neutral background, described activities, rooted in Jacques Herzog’s artistic experiences, broaden standard definitions of both disciplines. Numerous a empts of collaboration between the architects and the artists (e.g. Rémy Zaugg, Thomas Ruff, Ai Weiwei, Olafur Eliasson and occasionaly even extended in a larger scale. Works by Herzog & de Meuron may be treated as a barometer of contemporary time – showing, interpreting, or even stimulating certaing architectural trends and tendencies.
PL
Bogata i różnorodna twórczość pracowni Herzog & de Meuron jest unikalnym przykładem olbrzymiego potencjału łączenia współczesnej architektury i sztuki. Nie chodzi tu jednak o tradycyjny schemat dzieła i neutralnego tła. Działania zakorzenione w doświadczeniach artystycznych Jacques’a Herzoga dają efekty wykraczające poza standardowe rozumienie obu dziedzin. Liczne próby współpracy architektów z artystami (byli to m.in. Rémy Zaugg, Thomas Ruff, Ai Weiwei, Olafur Eliasson i Anish Kapoor) poszerzają granice sztuki i architektury, dając czasem prekursorskie rozwiązania, kontynuowane i rozwijane później w szerszej skali. Twórczość Herzoga i de Meurona można traktować jako swoisty barometr współczesności – ukazujący, interpretujący bądź wyprzedzający i stymulujący pewne trendy i tendencje w architekturze.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.