Search results

1

Юридическая компаративистика. Общая характеристика

100%

Krauze-Lisowiec I.

Prawo

|

2015

|

issue 317

107 - 113

EN

Comparative law (lat. Comparativus — comparative) is a summary of relatively homogeneous characteristics of at least two subjects in order to disclose identicality, similarities and differences between them. Among comparative scholars both in Russia and in Poland, there is no unambiguous and common position whether comparative law is only a method of research and learning about the law, or a separate branch of legal science. As the dominant view in both countries one should consider theories granting comparative law a status of legal science. An important aspect of comparative law is that its purpose is not confined exclusively to describing the common or differing characteristics found in research subjects compared, but goes much further — its content is the assessment, evaluation of the identity of similarities and differences between compared research subjects, in order to make it possible to make a choice. The subject of comparative law is very wide. It can include a variety of legal solutions, judgments, positions, doctrine, etc. The subject of comparative law may be referred to within historical or contemporary limits, in its territorial scope it may be limited to the territory of States the rights of which are compared, or may be dealt with in a broader sense. However, the subject of comparative law, in its full sense, arises only in determining the essence of the connection between the compared elements, which on the one hand connects them, on the other, justifies the meaning and direction of comparison. According to many scholars, concluded research has a significant meaning in the context of comparative law only if it is of an international character. An important aspect of comparative research and comparative studies of different legal systems is also a feature of objectivity, which is manifested by the fact that the studies do not indicate directly the ideology of any particular country and not strive to prove at any cost the superiority of one of the legal systems compared. In terms of the presented concept of the perception of comparative law one can distinguish the following fundamental functions: cognitive, educational, legislative, interpretative, integrative and ideological. Comparative law plays a great role in the development of legal systems of the countries, including Poland and Russia, in the improvement of the rule of law and legislation, operation of law in society, as well as helps in the process of approximation of the laws of different states, and accompanies the development of international relations and cooperation of researchers, the exchange of knowledge, ideas, theories, and the multidimensional nature of comparative legal research allows for analyzing and resolution of every legal problem.

2

Klauzula rebus sic stantibus jako konstrukcja włoskiego prawa cywilnego

100%

Czornyj M. D.

Czasopismo Prawno-Historyczne

|

2014

|

vol. 66

|

issue 1

241-246

PL

Autor analizuje jedną z fundamentalnych instytucji prawa zobowiązań, a mianowicie klauzulę rebus sic stantibus, a więc nadzwyczajnej zmiany okoliczności. Ukazuje jej miejsce i zastosowanie w systemie prawa włoskiego jako instytucji stosunkowo młodej, nieznanej przez lata.

3

Z zagadnień komparatystyki prawniczej

75%

Supernat J.

Przegląd Prawa i Administracji

|

2018

|

vol. 114

219-234

EN

Legal comparatistics has always been critically important for passing and applying the law, but in emerging supranational spaces is indispensable. Under these circumstances the text discusses four chosen issues: studying law and reflections on it, looking for similarities and differences, pragmatic research in the European administrative-legal space and nominal legal comparatistics.

4

MIĘDZY PRECYZJĄ A NIEOSTROŚCIĄ – O PROBLEMATYCE PRZEKŁADU NIEMIECKICH I POLSKICH TERMINÓW NIEOKREŚLONYCH

71%

KĘSICKA K.

Comparative Legilinguistics

|

2014

|

vol. 17

77-94

EN

The paper tries to outline the characteristics of vague legal terms and the problem oftheir translation. At the beginning of the article, the author points out some reasons for semanticindeterminacy in technical terminology, with particular focus on the language of the law. Thediscussion of examples is followed by the presentation of some theoretical issues related to vaguelegal terms. On that basis, the author presents examples of vague legal concepts and terms in theGerman and Polish civil law and analyses ways to handle translation problems with the assistanceof legal interpretation and comparative law which were proposed in the translated legal texts andbilingual legal dictionaries. The applied analysis model based on the rules of comparative legalanalysis will be made on the basis of the following steps: semantic analysis of the legal conceptsdefined in the source legal system, comparative legal analysis with a view tosimilarities/differences concerning the interpretation of the legal concepts in both legal systemsand the analysis of terminological equivalence of translation into the target language.

PL

Celem artykułu jest przedstawienie problemów towarzyszących tłumaczeniu terminów prawnych odnoszących się do pojęć nieostrych w prawie takich jak klauzule generalne i zwroty szacunkowe oraz ocena stopnia osiągnięcia ekwiwalencji semantycznej w przekładzie tychżeterminów. W artykule wskazuje się na źródła i możliwe formy nieokreśloności semantycznej w terminologii specjalistycznej, ze szczególnym uwzględnieniem terminologii prawnej. Prezentację i omówienie przykładów klauzul generalnych i zwrotów szacunkowych poprzedza teoretyczna refleksja nad specyfiką pojęć nieostrych. Przedmiot analizy stanowią klauzule generalne i zwroty szacunkowe szczególnie relewantne dla polskiego i niemieckiego porządkuprawnego. Badanie przeprowadzane jest przy użyciu modelu odwołującego się do zasad praktykowanych w modelach analizy prawno-porównawczej i obejmuje trzy etapy: analizę znaczenia danego pojęcia w porządku prawnym języka A, analizę prawno-porównawcza pojęcia pod kątem podobieństw/różnic między interpretacją pojęcia przez doktrynę w porządku prawnym języka A i B, a następnie analizę ekwiwalentu terminologicznego zaproponowanego w języku B.

5

Prawne przesłanki przeprowadzenia zabiegu przerwania ciąży w wybranych krajach – problem aborcji „na żądanie” (na tle prawnoporównawczym). Część II: Niemcy, Słowacja, Ukraina, Białoruś, Rosja, Litwa, Szwecja i Dania

63%

Zych B.

Studia Prawnicze: rozprawy i materiały

|

2022

|

vol. (31)

|

issue 2

117-134

EN

The article is the second part of a study devoted to the problem of abortion “on demand” on the background of comparative law. It sets out the conditions allowing abortion in countries neighboring Poland and states that in all of them, the possibility of abortion “on demand” is allowed at least in the first twelve weeks of pregnancy. It was also established that the penalization of termination of pregnancy does not affect the need to terminate the pregnancy, but it reduces the level of safety of the procedure. Therefore, as the study shows, the abortion law in Poland should allow the possibility of abortion “on demand” during its initial period.

PL

Artykuł ten jest drugą częścią opracowania poświęconego problemowi przerywania ciąży „na żądanie” na tle prawnoporównawczym. Zestawiono w nim przesłanki dopuszczające przerwanie ciąży w krajach sąsiadujących z Polską i stwierdzono, że we wszystkich z nich możliwość przeprowadzenia aborcji „na żądanie” dopuszczalna jest co najmniej w pierwszych 12 tygodniach trwania ciąży. Ustalono też, że penalizacja przerywania ciąży nie ma wpływu na potrzebę przerwania ciąży, zmniejsza ona jednak poziom bezpieczeństwa przeprowadzonego zabiegu. Zatem, jak wynika z badania, prawo aborcyjne w Polsce powinno dopuszczać możliwość przeprowadzenia zabiegu przerwania ciąży „na żądanie” w początkowym okresie jej trwania.

6

Prawne przesłanki przeprowadzenia zabiegu przerwania ciąży w wybranych krajach – problem aborcji „na żądanie” (na tle prawnoporównawczym). Część I: Polska i Czechy

63%

Zych B.

Studia Prawnicze: rozprawy i materiały

|

2022

|

vol. (30)

|

issue 1

205-224

PL

Artykuł ten jest pierwszą z dwóch części opracowania poświęconego problemowi przerywania ciąży „na żądanie” na tle prawnoporównawczym. Przeanalizowano w nim akty prawne regulujące w Polsce i w Czechach, możliwość przeprowadzenia zabiegu przerwania ciąży, a nadto literaturę stanowiącą we wskazanym temacie podstawę doktryny prawa. Zauważono, że restrykcyjne prawo aborcyjne w Polsce nie zmniejsza liczby przeprowadzonych aborcji, a jedynie prowadzi do wykonywania większej ilości aborcji nielegalnych lub do „turystyki aborcyjnej”.

EN

The article is the first of two parts of a study devoted to the problem of abortion “on demand” on the background of comparative law. It analyses the legal acts regulating the possibility of performing an abortion in Poland and in the Czech Republic, as well as the literature constituting the basis of the legal doctrine in the indicated topic. It was noticed that the restrictive abortion law in Poland does not reduce the number of abortions but leads only to more illegal ones or to “abortion tourism”.

7

References to Natural Law in the Constitutions of Modern States

63%

Maroń G.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2020

|

issue 5 (57)

269-282

EN

The article is a comparative study of constitutional references to natural law, with a particular emphasis on the Constitution of the Republic of Poland. The findings presented in the study are both of qualitative and quantitative nature. References to natural law, recognized in the constitutions of 48 countries in the world, relate almost exclusively to fundamental human rights and freedoms. Usually, the constitution-maker assigns the title “natural” or “inherent” to all fundamental rights of person or to some of them. In none of the Basic Laws, natural law has been included into formal sources of law, nor its hierarchical relation to positive law shown. No constitution specifies a definite concept of natural law. The authors of the constitutions, speaking generally about natural rights, have not wanted to engage in philosophical and legal disputes accompanying the category of ius naturale.

PL

Artykuł stanowi komparatystyczne studium konstytucyjnych odwołań do prawa naturalnego, ze szczególnym uwzględnieniem Konstytucji RP. Przedstawione w opracowaniu ustalenia są natury zarówno jakościowej, jak i ilościowej. Rozpoznane w konstytucjach 48 państw świata odniesienia do prawa naturalnego dotyczą niemal wyłącznie podstawowych praw i wolności człowieka. Zwykle ustrojodawca miano praw „naturalnych” lub „przyrodzonych” przypisuje albo wszystkim prawom fundamentalnym jednostki, albo poszczególnym z nich. W żadnej z ustaw zasadniczych prawa naturalnego nie zaliczono do formalnych źródeł prawa, jak i nie wskazano jego relacji hierarchicznej do prawa pozytywnego. W żadnej też z konstytucji nie określono konkretnej koncepcji prawa naturalnego. Twórcy konstytucji mówiąc ogólnie o prawach naturalnych nie chcieli angażować się w spory filozoficzno-prawne towarzyszące kategorii ius naturale.

8

Nierzetelne praktyki aukcyjne i środki ich zwalczania w wybranych obcych systemach prawnych

63%

Stec P.

Opolskie Studia Administracyjno-Prawne

|

2011

|

vol. VIII

79-101

EN

Auction sales, in particular art auctions are vulnerable to manipulation by buyers and sellers. There is a well established catalogue of more or less common unfair auction practices, like, for instance, bogus bids, taking bids of the wall or auction rings. All analyzed legal systems contain laws aimed directly or indirectly at combating such practices. It should however be noted that even countries with well developed art auction market and established tradition in fighting auction frauds fail to prevent market manipulation. Usually it is hard to prove that a manipulation took place, furthermore some of the practices became so common that even persons participating in the art market consider them to be legitimate trade customs.

9

The legal standing in environmental litigation before regional international courts in Africa and Latin America

63%

Kahl S.

Opolskie Studia Administracyjno-Prawne

|

2022

|

issue 2

63-86

PL

Artykuł porównuje regulacje sytuacji prawnej w sprawach przed wybranymi regionalnymi międzynarodowymi organami sądowymi lub quasi-sądowymi działającymi w Afryce i Ameryce Łacińskiej, z perspektywy sporów środowiskowych. Autorka skupia się na aktywnej sytuacji prawnej prywatnych jednostek w spornych sprawach wnoszonych przeciwko państwu. Artykuł systematyzuje reguły rządzące stanem prawnym w dwóch szerokich kategoriach: sporu subiektywnego (opartego na prawach) oraz obiektywnego konfliktu interesów. Następnie, podejście każdego z sądów zostaje przeanalizowane na podstawie jego reguł proceduralnych i orzecznictwa. Można wyróżnić kilka trendów, włącznie ze skłanianiem się sądów praw człowieka w stronę traktowania takich spraw jako obiektywnego konfliktu interesów, trendem udzielania organizacjom pozarządowym uprzywilejowanej pozycji wszczynania sporów środowiskowych, oraz wzmacnianiem podejścia opartego na prawach społeczności przez sądy w celu regionalnej integracji ekonomicznej, które mogą stać się istotne w przyszłości.

EN

This article compares the rules governing the legal standing before selected regional international judicial and quasi-judicial bodies in Africa and Latin America from the perspective of environmental litigation. The focus is on active legal standing of private entities in contentious proceedings against states. The article sytematizes the rules governing the legal standing into two broad categories: subjective (rights based) litigation and objective interest litigation. Subsequently, the approach of each court will be analyzed on the basis of its procedural rules and jurisprudence. Several trends can be identified, including a tendency of human rights courts to move towards objective interest litigation, a trend to grant non-governmental organizations a privileged position to initiate environmental litigation, and the development of community rights based approach by courts for regional economic integration that could become relevant in the future.

10

Niemiecki kodeks cywilny w pracach Komisji Kodyfikacyjnej nad Kodeksem zobowiązań z 1933 roku

51%

Wydmański W.

Miscellanea Historico-Iuridica

|

2021

|

vol. 20

|

issue 1

27-51

EN

The work aims to discuss the use of the German Civil Code from 1896 (BGB) by the Codification Commission in the work on the Code of Obligations from 1933. The subject of codification and unification of private law in the interwar period is of great interest to historians of law. It is also an issue for experts in comparative legal studies. This is since the process of unification and codification of the law of obligations in the Second Polish Republic assumed the development of a code combining elements of all laws of the former partitioning states. As a result, the Polish Code of Obligations does not belong to either the Romanesque or the Germanic system. Particularly noteworthy is the use by members of the BGB Codification Committee. The work will present a list of the provisions of the Code of Obligations that were modeled only on the German law or on the BGB and other codes. Additionally, the use of BGB will be presented on selected regulations of the Code of Obligations. When determining the impact of BGB on the rules of the Code of Obligations, a comparative method and the texts of normative acts, legislative materials, and legal literature will be used. The justification for the draft Code of Obligations by Roman Longchamps de Bérier will be particularly helpful. The subject matter raised in the paper may turn out to be attractive to Polish and German researchers studying the impact of the BGB on the development of Polish obligation law.

PL

Celem niniejszej pracy jest omówienie wykorzystania przez Komisję Kodyfikacyjną II RP niemieckiego kodeksu cywilnego z 1896 r. (BGB) w pracach nad Kodeksem zobowiązań z 1933 r. Tematyka kodyfikacji i unifikacji prawa prywatnego w okresie międzywojennym cieszy się wielkim zainteresowaniem wśród historyków prawa, a także dla znawców komparatystyki prawniczej. Wynika to z faktu, iż proces unifikacji i kodyfikacji prawa zobowiązań w II Rzeczypospolitej zakładał opracowanie kodeksu łączącego w sobie elementy wszystkich ustaw dawnych państw zaborczych. Dzięki temu polski kodeks zobowiązań nie zaliczał się ani do systemu romańskiego ani germańskiego. Na szczególną uwagę zasługuje wykorzystanie przez członków Komisji Kodyfikacyjnej BGB. W pracy zostanie zaprezentowany wykaz przepisów kodeksu zobowiązań, które były wzorowane wyłącznie na niemieckiej ustawie lub na BGB oraz innych kodeksach. Ponadto zostanie zaprezentowane wykorzystanie BGB na wybranych przepisach kodeksu zobowiązań. Przy ustaleniu wpływu BGB na przepisy kodeksu zobowiązań wykorzystana zostanie metoda porównawcza oraz teksty aktów normatywnych, materiały legislacyjne oraz literatura prawnicza. Szczególnie pomocne będzie uzasadnienie projektu kodeksu zobowiązań autorstwa referenta Romana Longchamps de Bérier. Tematyka poruszona w pracy może okazać się atrakcyjna dla badaczy polskich oraz niemieckich, badających wpływ BGB na rozwój polskiego prawa obligacyjnego.

11

Sprachliche Herausforderungen an die Rechtsvergleichung im Agrarrecht

51%

Martínez J.

Przegląd Prawa Rolnego

|

2021

|

issue 2(29)

331-348

IT

Il diritto agrario combina due direzioni opposte di sviluppo del diritto in generale. Da un lato, si tratta di un aspetto locale o regionale. Infatti, come nessun’altra disciplina, essa è legata a una specificità regionale, culturale, tradizionale e infine linguistica. Ciò consegue dalla sua particolare natura. Dall’altro, il diritto agrario è quell’area del diritto a livello dell’Unione europea che si caratterizza per il maggior grado di integrazione. La politica agricola comune è riuscita a far europeizzare questo ambito del diritto, radicato a livello locale e regionale, e al tempo stesso ha fatto nascere un linguaggio tecnico specifico del diritto agrario europeo. Quindi, le ricerche giuridiche comparate di diritto agrario si trovano costrette a dover affrontare una sfida del tutto particolare, vale a dire devono saper combinare le specificità linguistiche, locali e regionali, con il linguaggio tecnico europeo del diritto agrario. Fortunatamente, il relativismo del linguaggio tecnico del diritto agrario non va a ostacolare gli studi giuridici comparati, anche se, oltre alle conoscenze linguistiche, richiede al ricercatore pure una approfondita conoscenza culturale, sociale ed economica di un altro Paese. Il Professor Budzinowski incarna queste abilità nella sua ricerca giuridica comparata come quasi nessun altro scienziato.

PL

Prawo rolne łączy w sobie dwa przeciwstawne kierunki rozwoju prawa. Z jednej strony zawiera element lokalny lub regionalny. Jak mało która dziedzina jest ono związane z określonym regionem, kulturą i tradycją, a także z określonym językiem. Jest to konsekwencją swoistego charakteru prawa rolnego. Z drugiej strony jest ono dziedziną prawa funkcjonującą na poziomie Unii Europejskiej, którą cechuje największy stopień integracji. Wspólna Polityka Rolna zeuropeizowała tę dziedzinę prawa, która jest zakorzeniona lokalnie i regionalnie, a przy tym stworzyła specyficzny język techniczny europejskiego prawa rolnego. Prowadzenie badań prawnoporównawczych w dziedzinie prawa rolnego staje zatem przed wyzwaniem połączenia lokalnej i regionalnej specyfiki językowej oraz europejskiego języka technicznego prawa rolnego. Relatywizm technicznego języka prawa rolnego nie stoi na przeszkodzie komparatystyce prawniczej. Jednak poza znajomością języka wymaga ona od badacza również dogłębnej wiedzy kulturowej, społecznej i ekonomicznej na temat innego państwa. Profesor Budzinowski wykorzystuje te umiejętności w swoich badaniach prawnoporównawczych jak mało który uczony.

EN

Agricultural law combines two opposing directions of development of law in general. One is connected with the local or regional element and indeed, like no other discipline, is linked to a specific region, culture, tradition and linguistic specificity, being a consequence of the specific nature of agricultural law. On the other hand, at the level of the European Union it is characterised by the greatest degree of integration. The Common Agricultural Policy has made agricultural law locally and regionally rooted but, at the same time, it has created a specific technical language of European agricultural law. Therefore, conducting a comparative legal research into the field of agricultural law faces a particular challenge as it requires combining both local and regional linguistic specificities with the European technical language of agricultural law. This relativism of the technical language of agricultural law does not, however, stand in the way of legal comparativism. However, apart from the linguistic knowledge, it requires the researcher to possess thorough cultural, social and economic knowledge of another country. Professor Budzinowski, unlike many other scholars, embodies these skills in his comparative legal research.

12

The Category of Truth in the Constitutions of Modern States

51%

Maroń G.

Przegląd Prawa Konstytucyjnego

|

2022

|

issue 2 (66)

237-251

PL

Przedmiotem artykułu są odniesienia do prawdy w konstytucjach państw współczesnych. Komparatystyczne studium pokazuje wielość kontekstów, w których kategoria prawdy jest wzmiankowana w kilkudziesięciu ustawach zasadniczych. Pozytywnie należy ocenić wymienianie w konstytucjach prawdy jako części składowej aksjologii porządku prawnego i społecznego, podstawy sprawiedliwości tranzycyjnej czy zasady postępowania sądowego i administracyjnego. Poważne zastrzeżenia budzi natomiast czynienie z prawdy granicy wolności słowa. Przyznanie konstytucyjnej ochrony jedynie wypowiedziom prawdziwym może tłumić publiczną debatę na sprawy społecznie doniosłe. Przeprowadzona analiza nie potwierdza tezy liberalizmu politycznego o irrelewantności prawdy dla prawa i polityki.

EN

The subject of the article is references to the truth in the constitutions of modern states. The comparative study shows multiplicity of contexts in which the category of truth is mentioned in several dozen fundamental laws. The mention of truth in the constitutions as a component of the axiology of the legal and social order, the basis of transitional justice or the principle of court and administrative proceedings should be assessed positively. However, making the truth a limit of freedom of speech raises serious reservations. Granting constitutional protection only to truthful statements can stifle the public debate on socially prominent issues. The conducted analysis does not confirm the thesis of political liberalism that the truth is irrelevant for law and politics.

13

Wypowiadanie umów o pracę z przyczyn organizacyjnych w czeskim i polskim środowisku prawnym. Część 1

51%

Kadlubiec V., Horecký J.

Praca i Zabezpieczenie Społeczne

|

2021

|

issue 1

12-19

EN

This two-part article aims to compare and analyze the Czech and Polish legal regulations on the termination of employment due to organizational changes adopted by the employer. In particular, the analysis deals with the extent, to which the compared legal regulations protect the employee and the durability of his employment, and (on the other hand) the employer's right to freely conduct business activity by managing his enterprise and deciding on the composition of his workforce. The first part of the article contains a comparison of selected aspects of the basic legal regulation of termination of employment in both countries and the presentation of the conditions for the application of organizational reasons for termination of employment, focusing mainly on the Czech regulation and its judicial interpretation. The second part of the article aims to compare the previously described Czech approach with its Polish counterpart, as well as to compare other socio-legal tools of employee protection related to the main topic, such as the application of the provisions on collective redundancies and mandatory severance pay, special protection of various groups of employees against dismissal, obligatory consultations with trade unions, etc. On this background, the authors also formulate certain proposals for legislative changes in the subject area.

PL

Celem artykułu jest porównanie oraz analiza czeskiej i polskiej regulacji prawnej wypowiadania umów o pracę z przyczyn zmian organizacyjnych zachodzących u pracodawców. Przedmiot analizy stanowi zwłaszcza zakres, w jakim regulacje te chronią z jednej strony pracownika i trwałość jego zatrudnienia, a z drugiej prawo pracodawcy do swobodnego prowadzenia działalności gospodarczej poprzez zarządzanie zakładem pracy oraz decydowanie o składzie jego kadry pracowniczej. Pierwsza część artykułu zawiera porównanie wybranych aspektów podstawowej regulacji prawnej wypowiadania stosunku pracy w obu krajach oraz warunków zastosowania organizacyjnych przyczyn wypowiedzenia stosunku pracy, skupiając się głównie na czeskich unormowaniach i wykładni sądowej. Druga część, która ukaże się w kolejnym numerze, ma na celu porównanie czeskich rozwiązań z ich polskimi odpowiednikami, a także powiązanych z tematem głównym prawnych narzędzi ochrony pracownika, takich jak stosowanie przepisów o zwolnieniach grupowych i obowiązkowa wypłata odprawy, szczególna ochrona różnych grup pracowników przed wypowiedzeniem, obowiązkowe konsultacje ze związkami zawodowymi itp. Na tym tle autorzy formułują również propozycje, w jakim kierunku powinny zmierzać możliwe zmiany legislacyjne w zakresie omawianej problematyki.

14

Wypowiadanie umów o pracę z przyczyn organizacyjnych w czeskim i polskim środowisku prawnym. Część 2

51%

Kadlubiec V., Horecký J.

Praca i Zabezpieczenie Społeczne

|

2021

|

issue 2

24-32

EN

This two-part article aims to compare and analyze the Czech and Polish legal regulations on the termination of employment due to organizational changes adopted by the employer. In particular, the analysis deals with the extent, to which the compared legal regulations protect the employee and the durability of his employment, and (on the other hand) the employer's right to freely conduct business activity by managing his enterprise and deciding on the composition of his workforce. The first part of the article contains a comparison of selected aspects of the basic legal regulation of termination of employment in both countries and the presentation of the conditions for the application of organizational reasons for termination of employment, focusing mainly on the Czech regulation and its judicial interpretation. The second part of the article aims to compare the previously described Czech approach with its Polish counterpart, as well as to compare other socio-legal tools of employee protection related to the main topic, such as the application of the provisions on collective redundancies and mandatory severance pay, special protection of various groups of employees against dismissal, obligatory consultations with trade unions, etc. On this background, the authors also formulate certain proposals for legislative changes in the subject area.

PL

Celem artykułu jest porównanie oraz analiza czeskiej i polskiej regulacji prawnej wypowiadania umów o pracę z przyczyn zmian organizacyjnych zachodzących u pracodawców. Przedmiot analizy stanowi zwłaszcza zakres, w jakim regulacje te chronią z jednej strony pracownika i trwałość jego zatrudnienia, a z drugiej strony prawo pracodawcy do swobodnego prowadzenia działalności gospodarczej poprzez zarządzanie zakładem pracy oraz decydowanie o składzie kadry pracowniczej. W pierwszej części artykułu, opublikowanej w poprzednim numerze, autorzy porównali wybrane aspekty podstawowej regulacji prawnej wypowiadania stosunku pracy w obu krajach oraz przedstawili warunki zastosowania organizacyjnych przyczyn wypowiedzenia stosunku pracy, skupiając się głównie na czeskich unormowaniach oraz wykładni sądowej. Druga część artykułu ma na celu porównanie czeskich rozwiązań z ich polskimi odpowiednikami, a także powiązanych z tematem głównym prawnych narzędzi ochrony pracownika, takich jak stosowanie przepisów o zwolnieniach grupowych i obowiązkowa wypłata odprawy, szczególna ochrona różnych grup pracowników przed wypowiedzeniem, obowiązkowe konsultacje ze związkami zawodowymi itp. Na tym tle autorzy formułują również propozycje, w jakim kierunku powinny zmierzać możliwe zmiany legislacyjne w zakresie omawianej problematyki.

15

Het competentieprofiel van de juridische vertaler en de methode van rechtsvergelijking als instrument bij het vertalen van ‘onvertaalbare’ juridische terminologie

51%

Knap-Dlouhá P.

Roczniki Humanistyczne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 5: Neofilologia. Zeszyt specjalny

49-62

PL

Komparastykę prawniczą można definiować na dwa sposoby. Po pierwsze, z perspektywy opisowej, gdzie można ją zastosować do wyjaśnienia, w jaki sposób działają dwa systemy prawne lub niektóre instytucje w ramach danego systemu prawnego. Po drugie, jako instrument dla osiągnięcia innych celów w obszarze prawa. Wykorzystanie metod porównywania prawa jest właśnie częścią obszaru stosowanego przez tłumaczy tekstów prawnych i prawniczych. Komparastyka prawnicza sensu stricto nie jest tematem niniejszego artykułu, traktuje się ją jako narzędzie edukacyjne czy też materiał do ćwiczeń z tłumaczenia tekstów prawnych i prawniczych. W pierwszej kolejności zbadana została metodologia komparatystyki prawnej, a następnie zastosowano ją do konkretnych problematycznych czy też „nieprzetłumaczalnych” terminów prawnych i prawniczych. Przykładami są odniesienia do koncepcji prawnych, instytucji lub procedur, które występują w systemie prawnym języka źródłowego, ale nie występują w systemie prawnym języka docelowego. Jedną z najważniejszych zasad komparastyki prawniczej jest to, że jeżeli chcemy porównać dwa obiekty czy też pojęcia, należy przyjąć, ze są one porównywalne, przynajmniej w odniesieniu do jednego aspektu (tertium comparationis). W przeciwieństwie do prawników, którzy bezpośrednio stosują metody komparastyki, tłumacze tekstów prawnych i prawniczych nie mogą zadowolić się wyżej opisaną zasadą. Bez względu na tertium comparationis muszą znaleźć tłumaczenie dla danego podmiotu prawnego, dokumentu lub procedury, nawet jeśli nie mają one odpowiednika w systemie prawnym języka docelowego. Punktem wyjścia do zilustrowania określonych rozwiązań tego typu problemów tłumaczeniowych jest to, ze tłumacze tekstów prawnych i prawniczych muszą działać jako pośrednicy między różnymi kulturami prawnymi, mając za zadanie efektywne przekazanie informacji prawnej niezależnie od różnych tradycji i języków prawa.

EN

We can define the legal comparison in two ways. From the perspective of the description, in which it can be used to explain how two legal systems or certain institutions operate within a particular legal system, or from an application as an instrument to achieve other purposes within the legal domain. The use of the methods of comparative law comparison for legal translators lies precisely in this applied area. In this article, comparative law is not approached in itself, but purely as an educational tool and exercise in legal translation. We will examine the methodology of legal comparison and apply it to concrete problematic, or ‘untranslatable,’ legal terms. Examples are references to legal concepts, institutions or procedures that only occur in the source language legal system but not in the target language legal system. One of the most important principles of legal comparison is that if we want to compare two objects or concepts, we must assume that they are comparable, at least in relation to one aspect (tertium comparationis). Unlike lawyers who use the method of legal comparison directly, legal translators cannot content themselves with this principle. They must find a translation for a particular legal entity, document or procedure, even if it has no equivalent in the target language legal system. The starting point for illustrating certain solutions to such translation problems is that legal translators should act as mediators between different legal cultures with the task of effectively transferring legal information, regardless of different legal traditions and legal languages.

NL

We kunnen de rechtsvergelijking op twee manieren definiëren: vanuit het perspectief van de beschrijving, waarin het kan worden gebruikt om uit te leggen hoe twee rechtsstelsels of bepaalde instellingen binnen een bepaald rechtsstelsel opereren, of vanuit de toepassing als een instrument om andere doelen binnen het juridische domein te bereiken. Het gebruik van de rechtsvergelijkingsmethoden voor juridische vertalers ligt juist in dit toegepaste gebied. In dit artikel wordt rechtsvergelijking niet an sich benaderd, maar louter als een educatief hulpmiddel en een oefening in juridische vertaling. We zullen de methodologie van rechtsvergelijking onderzoeken en deze toepassen op concrete problematische, of ‘onvertaalbare’, juridische termen. Voorbeelden zijn verwijzingen naar juridische concepten, instellingen of procedures die alleen voorkomen in het rechtssysteem van de brontaal, maar niet in het rechtssysteem van de doeltaal. Een van de belangrijkste principes van rechtsvergelijking is dat we moeten aannemen, als we twee objecten of concepten willen vergelijken, dat ze vergelijkbaar zijn, tenminste in relatie tot één aspect (tertium comparationis). In tegenstelling tot advocaten die de methode van rechtsvergelijking rechtstreeks gebruiken, kunnen juridische vertalers zich niet tevreden stellen met dit principe. Ze moeten een vertaling vinden voor een bepaalde rechtspersoon, document of procedure, zelfs als deze geen equivalent heeft in het rechtssysteem van de doeltaal. Het uitgangspunt voor het illustreren van bepaalde oplossingen voor dergelijke vertaalproblemen is dat juridische vertalers moeten optreden als bemiddelaars tussen verschillende juridische culturen met de taak om juridische informatie effectief over te dragen, ongeacht de verschillende juridische tradities en juridische talen.

16

Przestępstwo prania brudnych pieniędzy w ujęciu komparatystycznym. Rozważania porównawczoprawne na tle porządków prawnych wybranych państw europejskich, azjatyckich oraz kontynentu amerykańskiego

38%

Szwarnowski W.

Studenckie Zeszyty Naukowe

|

2017

|

vol. 20

|

issue 32

EN

The purpose of this paper is to expound the reasons for systematic growth of the money laundering crime, as well as its variations and chosen aspects of the attempt stadial form. Regardless of legal culture perspective, the complex of features required as an element of analyzed offence is, as a rule, comparable or at least similar. Hitherto a numerous of normative regulations at national and supranational level has been presented and implemented. Thoughtful, consistent and intransigent legal strategy of anti-money laundering in different countries (e.g. in the Republic of India or in the People’s Republic of Bangladesh) resulted in a noticeable reduction of the scope of the described practice. Of all the twelve analyzed countries, in the author’s assessment, the best anti-money laundering legal solutions characterized the Kingdom of Norway. Partially, beyond the outstanding substantive law, this favorable position was achieved thanks to mixed character of Norway’s legal culture. In addition, the complex of features of analyzed offence is not too narrow or too wide. In the Norwegian penal code there is no question of superfluous casuistry. On the other side, author contrasted anti-money laundering legislation of the Russian Federation and of the Ukraine. The Russian and Ukrainian legislation in subject of criminal law is erratic, the complex of features required as an element of analyzed offence is too wide and what more, a numerous groups of entities are excluded from the action of specified provisions of positive law. Thus, the Russian Federation is gradually becoming a central entity of European money laundering issue.

PL

W niniejszym artykule została poruszona przekrojowo, w ujęciu prawnoporównawczym, problematyka tzw. prania brudnych pieniędzy (money laundering) jako jednego z szeregu przestępstw przeciwko obrotowi gospodarczemu. Rozważania zaprezentowano na tle różnych, odmiennych względem siebie, systemów ochrony obrotu gospodarczego. Spektrum analizy obejmuje swym zakresem takie państwa, jak: Stany Zjednoczone Ameryki Północnej, Republika Islandii, Konfederacja Szwajcarska, Republika Austrii, Wielkie Księstwo Luksemburga, Republika Federalna Niemiec, Królestwo Szwecji, Królestwo Norwegii, Federacja Rosyjska, Ukraina, Republika Indii, Ludowa Republika Bangladeszu. Punkt odniesienia stanowią unormowania prawne przeciwdziałające zjawisku prania brudnych pieniędzy, mające charakter prawa pozytywnego w Rzeczypospolitej Polskiej.

RU

Цель данной статьи - изложить причины систематического роста преступности отмывания денег, а также ее вариации и выбранные аспекты стадийной формы. Независимо от юридической культуры, комплекс признаков, требуемый в качестве элементов анализируемого преступления, как правило, сопоставим или по крайней мере схож. До настоящего времени было представлено и реализовано множество нормативных положений: на национальном и наднациональном уровнях. В результате, последовательная и непримиримая правовая стратегия борьбы с отмыванием денег в разных странах (например, в Республике Индия или в Народной Республике Бангладеш) привела к заметному сокращению масштабов описанной практики. Из всех двенадцати проанализированных стран, по оценке автора, лучшие правовые решения по борьбе с отмыванием денег характеризуют Королевство Норвегии. Частично, помимо выдающегося материального права, эта благоприятная позиция была достигнута благодаря смешанному характеру правовой культуры Норвегии. Кроме того, комплекс нормативных признаков анализируемого преступления не является слишком узким или слишком широким. В норвежском уголовном кодексе не возникает вопроса о чрезмерной казуистике. С другой стороны, автор противопоставил законодательства по противодействию отмыванию денег, являющиеся действующими правами в Российской Федерации и на Украине. Российское и украинское законодательство по уголовному праву является неустойчивым, комплекс нормативных признаков, требуемый в качестве элементов анализируемого преступления, кажется быть слишком широк и, что более того, многочисленные группы юридических лиц есть исключены из действия указанных положений позитивного права. Таким образом, Российская Федерация постепенно становится центральным субъектом европейского отмывания денег.

Refine search results

Юридическая компаративистика. Общая характеристика

Klauzula rebus sic stantibus jako konstrukcja włoskiego prawa cywilnego

Z zagadnień komparatystyki prawniczej

MIĘDZY PRECYZJĄ A NIEOSTROŚCIĄ – O PROBLEMATYCE PRZEKŁADU NIEMIECKICH I POLSKICH TERMINÓW NIEOKREŚLONYCH

Prawne przesłanki przeprowadzenia zabiegu przerwania ciąży w wybranych krajach – problem aborcji „na żądanie” (na tle prawnoporównawczym). Część II: Niemcy, Słowacja, Ukraina, Białoruś, Rosja, Litwa, Szwecja i Dania

Prawne przesłanki przeprowadzenia zabiegu przerwania ciąży w wybranych krajach – problem aborcji „na żądanie” (na tle prawnoporównawczym). Część I: Polska i Czechy

References to Natural Law in the Constitutions of Modern States

Nierzetelne praktyki aukcyjne i środki ich zwalczania w wybranych obcych systemach prawnych

The legal standing in environmental litigation before regional international courts in Africa and Latin America

Niemiecki kodeks cywilny w pracach Komisji Kodyfikacyjnej nad Kodeksem zobowiązań z 1933 roku

Sprachliche Herausforderungen an die Rechtsvergleichung im Agrarrecht

The Category of Truth in the Constitutions of Modern States

Wypowiadanie umów o pracę z przyczyn organizacyjnych w czeskim i polskim środowisku prawnym. Część 1

Wypowiadanie umów o pracę z przyczyn organizacyjnych w czeskim i polskim środowisku prawnym. Część 2

Het competentieprofiel van de juridische vertaler en de methode van rechtsvergelijking als instrument bij het vertalen van ‘onvertaalbare’ juridische terminologie

Przestępstwo prania brudnych pieniędzy w ujęciu komparatystycznym. Rozważania porównawczoprawne na tle porządków prawnych wybranych państw europejskich, azjatyckich oraz kontynentu amerykańskiego