Search results

1

Szanowni Państwo!

100%

Florjanowicz P.

Ochrona Zabytków

|

2009

|

issue 4

3-4

EN

Dear Readers, Undoubtedly none o f us will deny that the most pleasant part o f the job of a historian, an art historian or an archaeologist is the moment o f direct contact with an authentic witness oj the past, a historic substance constituting a material testimony of bygone times. Particularly thrilling is the possibility* o f discovering something new on our own; hence long studies and extensive inquiries. Readers o f “Ochrona Zabytków " have the opportunity to learn about surprising results o f such research. But conservation means much more than cognition and analysis. It is mainly* a matter of protection and the will to preserve traces o f the past for posterity*. Therefore, it is so important to be able to perceive historic monuments in a wider context o f contemporary reality. Such an analysis o f threats and opportunities is extremely difficult, but necessary in order to preserve this small group o f remains o f ancient centuries. This task is particularly difficult nowadays, when we come up increasingly often with a previously unknown question: “what for?". Since the beginning o f existence o f the Polish school o f conservation, its main representatives have focused on the question: "how? \ How to protect monuments? How to analyse them? How to document them? Today we can do nothing but appreciate their efforts and brilliant achievements. It is also hard to complain that the answer to the question "what for? was not sought in the past. И hat was the purpose of protection, research and documentation? What was the purpose of preserving relics o f the past for posterity? Attempts to answer these questions were not made, because such questions themselves were treated as rhetorical. Unfortunately, this approach is no longer self explanatory today 'What for" is not a rhetorical question any* more. Those who ask it more frequently and loudly expect an answer. I f they do not receive one, they think that there is probably no reasonable justification for spending relatively* little, but nevertheless public money for the preservation o f all o f these relics and antiques. This is why the world o f conservation is changing its image. Educational efforts aimed at increasing social a wareness play* an increasingly important role and are a key part of the effective heritage protection strategy today We should, therefore, appreciate the professionalism of research works earned out With passion for many years that are described in an article about the Venerable Onuphrius Orthodox Church in Posada Rybotycka. At the same time, it is necessary to take notice of dramatic consequences o f the absence o f the subject o f protection in local law, which results in the disappearance o f historical buildings even in Warsaw. Phis problem is described in an article about the area o f the Mokotów Fort. Attention is also paid here to monuments that are relatively y*oung and probably less spectacular, but extremely important from the perspective of source value; they are described in a text about the Old Polish Industrial Region. The above content may* suggest an extremely pessimistic vision of the juture of our heritage, but, on the other hand, things do not seem to look that bad if we can greet our readers again in a new issue o f our magazine. We are absolutely* certain that the group o f persons who treat “what for?" as a rhetorical question is still large. We only' have to double our efforts to provide a satisfactory answer to those who do ask this question. I hope you will enjoy reading our magazine! Paulina Florjanowicz Director of the National Heritage Board of Poland

2

Zarządzanie dziedzictwem kulturowym : nowa dziedzina nauczania akademickiego i badań naukowych

80%

Gutowska K., Zbigniew K.

MAZOWSZE Studia Regionalne

|

2011

|

issue 6

51-72

PL

Zarządzanie dziedzictwem kulturowym to wyodrębniona część dyscypliny, zwanej zarządzaniem zasobami kulturowymi. Jej przedmiotem jest ochrona i wykorzystanie dla dobra publicznego dziedzictwa kulturowego, czyli wiążących nas z naszą przeszłością pozostałości i wspomnień, znajdujących się w krajobrazie, w sztuce, języku czy tradycjach. Ta dziedzina badań i działań praktycznych pojawiła się – równolegle – w Stanach Zjednoczonych Ameryki i w Wielkiej Brytanii w latach 70. XX wieku. Kluczową koncepcją zarządzania dziedzictwem kulturowym jest „zarządzanie zmianami”, w miejsce zapobiegania czy powstrzymywania zmian, stanowiącego cel tradycyjnie rozumianej ochrony dóbr kultury. Zmian powstrzymać nie można i nie należy, chodzi jednak o to, aby nie powodowały utraty wartości, które potencjalnie zawarte są w dziedzictwie kulturowym. Aby zrealizować tak sformułowany cel, zarządzający dziedzictwem kulturowym muszą dysponować wiedzą i umiejętnościami o charakterze inter- i transdysyplinarnym. Tradycyjna „ochrona zabytków” czy „dóbr kultury”, charakterystyczna dla etapu istnienia państw o scentralizowanej administracji, opierała się na wyspecjalizowanych służbach konserwatorskich, kompetencjach administracyjnych, dokonywaniu aktów władczych oraz eksperckich kryteriach ewaluacji zabytków i arbitralnych decyzjach co do ich losu. Współczesne „zarządzanie dziedzictwem kulturowym” opiera się natomiast na publicznej partycypacji w procesach konserwacji, wiedzy naukowej, negocjacjach i doradztwie, uwzględnianiu opinii różnych sektorów społeczeństwa i publicznym uzasadnianiu decyzji. Artykuł przedstawia prace badawcze oraz inicjatywy w zakresie nauczania zarządzania dziedzictwem kulturowym podejmowane od dziesięciu lat na Politechnice Warszawskiej i na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego.

EN

Cultural heritage management is a distinct part of the wider discipline known as cultural resource management. Its purpose is to protect and wisely use - for the public benefit - the cultural heritage, which consists of memories and material remains, binding us to our past and found in the landscape, in art, language and traditions. This field of research and practical action emerged - simultaneously - in the United States and Great Britain in the seventies of the twentieth century. A key concept of cultural heritage management is a „management of change „, contrary to prevention of the changes, which is traditionally understood as the purpose of cultural preservation. While changes cannot, and should not be stopped, the cultural heritage management attempts at guiding and informing the decisions on these changes in such a way that they would not result in the loss of values, which potentially are included in the cultural heritage. To achieve the goal, the cultural heritage managers must dispose inter-and transdisciplinary knowledge and skills. The traditional „monument protection” or „protection of cultural assets”, which was characteristic for the phase of the existence of states with centralized administration, was based on specialized conservation services, on administrative competence, on acts of governmental authority, on expert evaluation criteria of historical monuments and sites, and on arbitrary decisions as to their fate. Today’s „management of cultural heritage” is based on public participation in the processes of conservation, on scientific knowledge, on negotiations and advice, on taking into account views from different sectors of society and on the public justification of decisions.The article presents the research and the teaching initiatives in respect to the management of cultural heritage, taken during last ten years at the Warsaw University of Technology and the University of Cardinal Stefan Wyszyński in Warsaw.

3

WĘZŁOWE PROBLEMY XX-WIECZNEGO KONSERWATORSTWA

51%

Nakonieczna E.

Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo

|

2017

|

issue 11/I

33-48

PL

Z wielu względów XX wiek można uważać za przełomowy w ewolucji konserwatorstwa. W tym czasie doszło do pierwszych sformułowań teorii konserwatorskiej, obecnie uznawanej już za „klasyczną” lub „tradycyjną”. W drugiej połowie XX wieku pojawiła się także nowa, nie wymagająca refleksji teoretycznej tendencja konserwatorska określana jako scientific conservation, w której kluczową rolę odgrywają nauki ścisłe (matematyczno-przyrodnicze). Upowszechnienie zastosowania nauki w praktyce konserwatorskiej, jeżeli nie zakończyło, to w znacznym stopniu osłabiło teoretyczną debatę konserwatorską. Wraz z przyjęciem w 1964 roku Karty Weneckiej, w szeroko rozumianej konserwacji rozpoczął się okres doktrynalny, charakteryzujący się „masową produkcją” różnorodnych dokumentów doktrynalnych. Począwszy od lat 80. XX wieku w konserwatorstwie zaczęły pojawiać się także nowe trendy ideowe, alternatywne wobec dotychczasowych osiągnięć myśli konserwatorskiej lub wobec niej krytyczne. Ich charakter jest na ogół bardzo rozproszony i fragmentaryczny. Niektórzy stawiają nawet odważną tezę o istnieniu wynikającej z tego nowego obrazu konserwatorstwa „współczesnej” teorii konserwacji. Dokonana próba scharakteryzowania całokształtu XX-wiecznego konserwatorstwa, poparta analizą merytoryczną wybranych tekstów teoretycznych („klasycznych” i „współczesnych”) oraz dokumentów doktrynalnych, pozwoliła na wyodrębnienie i określenie następujących najistotniejszych problemów konserwatorskich formułowanych w odniesieniu do zabytków architektury: autentyczność, odtwarzalność, odwracalność zabiegu a ograniczenie interwencji do minimum, akceptacja społeczna.

EN

In many respects the 20th century can be regarded as a breakthrough in terms of the evolution of architectural conservation. It is during that period that the theory of architectural conservation had been formulated for the first time, the theory which nowadays is already considered as “classical” or “traditional”. In the second half of the 20th century there appeared a new tendency in architectural conservation which did not require theoretical reflection. This tendency is referred to as “scientific conservation“ and its key factors are exact sciences (mathematics and natural science). The dissemination of science applied in conservation practice has to a great extent weakened, if not put a stop to, the theoretical architectural conservation debate. The Venice Charter of 1964 brought about a doctrinal period in terms of architectural conservation in its broadest sense, characterised by the “mass production” of various doctrinal documents. Starting from the 80’s new ideological trends also began to appear in the architectural conservation, either alternative to its previous achievements, or critical of it. Their nature is in general rather dispersed and fragmentary. Some even daringly argue that this new image of architectural conservation has resulted in a “contemporary” conservation theory. This attempt to characterize the 20th century architectural conservation in its entirety backed up by a content analysis of theoretical texts (both “classical” and “contemporary”) and doctrinal documents has allowed to separate and determine the following conservation issues which have been formulated with regard to architectural heritage: authenticity, reproducibility, reversibility versus minimum intervention, social acceptance.

4

Utracone piękno. O zniszczeniach zabytkowej architektury Zakopanego

36%

Rupiewicz R.

Artifex Novus

|

2021

|

issue 5

148-173

EN

There are around 1,361 historic buildings in Zakopane, of which 1,180 are timber mountain houses of Zakopane style built from the end of the 19th century to the times of the Second Polish Republic (1918–1939). Such an accumulation of timber buildings in the local style formed an identity to the area based on spatial organization, scale and proportions. The mountain houses are valuable due to their history and tradition. Unfortunately, these structures are now superseded by investments in new developments which destroy the townscape. Such activities are facilitated by unfavorable provisions in local spatial development plans adopted during the years 2009–2012. Quite often historical buildings are deliberately set on fire in order to secure new land for investments. The article describes historic mountain houses which have been devastated or demolished in recent years. It presents the formal and legal conditions that allowed for this and the mechanisms of action. It also presents solutions which can help develop better preservation and protection of historic secular buildings.

PL

Na terenie Zakopanego znajduje się ok. 1361 obiektów zabytkowych, z których 1180 to drewniane wille, reprezentujące styl zakopiański, powstałe w okresie od końca XIX w. do 20-lecia międzywojennego. Tak intensywne nagromadzenie drewnianych brył zakopiańskich willi ukształtowało tożsamość miejsca opartą o ład przestrzenny, stosowną skalę i proporcję. Wille stanowią wartość ze względu na historię i tradycję. Niestety, zabudowa ta jest obecnie wypierana przez inwestycje deweloperskie, które niszczą krajobraz miasta. Takie działania ułatwiają niekorzystne zapisy w miejscowych planach przestrzennych, uchwalone w latach 2009–2012. Często dochodzi do celowych podpaleń zabytków w celu pozyskania nowych gruntów inwestycyjnych. W artykule omówiono zabytkowe wille, które w ostatnich latach zostały zdewastowane lub zburzone, ukazano uwarunkowania formalno-prawne oraz mechanizmy działania. Wskazano rozwiązania, które mogą przyczynić się do lepszej ochrony konserwatorskiej zabytkowych obiektów architektury świeckiej.

Refine search results

1 Artifex Novus

1 MAZOWSZE Studia Regionalne

1 Ochrona Zabytków

1 Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo

1 2021

1 2017

2 2011

1 Florjanowicz P.

1 Gutowska K.

1 Nakonieczna E.

1 Rupiewicz R.

1 Zbigniew K.

Szanowni Państwo!

Zarządzanie dziedzictwem kulturowym : nowa dziedzina nauczania akademickiego i badań naukowych

WĘZŁOWE PROBLEMY XX-WIECZNEGO KONSERWATORSTWA

Utracone piękno. O zniszczeniach zabytkowej architektury Zakopanego