Search results

1

Normalizacja na tle innych czynników kształtowania języka literackiego

100%

Migdał J., Walczak B.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica

|

2020

|

vol. 54

35-42

EN

The authors - basing on statements from the XVI and the first half of the XVII century - advocate the role of normalization in the process of Polish literary language development. The confrontation of linguistic normalization with graphization in this process is left for separate study.

PL

Autorzy - opierając się na wypowiedziach z epoki, tzn. z XVI i pierwszej połowy XVII w. - upominają się o rolę normalizacji w procesie kształtowania się polskiego języka literackiego. Skonfrontowanie normalizacji językowej z grafizacją w tym procesie pozostawiają do osobnego opracowania.

2

Mitteilung oder Manipulation? – 7 Thesen zu einem Koncept internationaler Kommunikation

85%

Wirt P.

Colloquia Germanica Stetinensia

|

2009

|

issue 16

145-156

PL

W artykule podjęto istotne problemy komunikacji między narodami i kulturami. Autor zwraca uwagę na niebezpieczeństwo ewentualnej globalizacji kultur, a tym samym sposobów ich wyrażania i porozumiewania się – w ramach tych kultur i pomiędzy nimi. Manipulacja językiem może się przejawiać na płaszczyźnie niektórych pojęć, takich jak tolerancja, powszechnie używanych w publicznym dyskursie, jednak nie zawsze w sposób racjonalnie motywowanych i różnie interpretowanych. Sformułowane przez autora siedem tez staje się przyczynkiem do dyskusji o języku i jego zmieniającej się roli w komunikacji.

3

KONTAKTY JĘZYKOWE W FINLANDII

85%

Wojan K.

Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego

|

2019

|

vol. 75

211-230

PL

Artykuł w ogólnym zarysie opisuje kontakty językowe mające miejsce w Finlandii w różnych okresach, począwszy od prehistorii po współczesność obejmującą obecną dekadę stulecia. Podkreśla się usankcjonowaną historycznie wielojęzyczność i wielokulturowość kraju. Postawiono tezę o silnych wpływach odmiennych języków na fińszczyznę będącą w różnym stadium rozwoju (tj. na prehistoryczne odmiany mówione prafińszczyzny, średniowieczny ludowy język Finów, nowofiński doby nowożytnej, jak też na współcześnie rozwarstwiony język, który cechuje dyglosja i tryglosja). Scharakteryzowano najnowsze zjawisko socjojęzykowe – interferencję języków migrantów w rozczłonkowanej odmianie mówionej języka fińskiego oraz rozwijających się żargonach miejskich. Obiektem analizy lingwistycznej objęto języki krajowe Finlandii oraz języki mniejszości etnicznych, w tym języki migowe (aspekt socjolingwistyczny). W artykule zawarto wzmiankę na temat najnowszych osiągnięć genetyki lingwistycznej.

EN

The article outlines linguistic contacts in Finland in different periods of time, from prehistory to the present day. It emphasizes the historically validated multilingualism and multiculturalism of the country. A thesis has been formulated concerning the strong influences of various languages on Finnish at various stages of its development (i.e. on prehistoric spoken Proto-Finnish, the medieval folk language of the Finns, Finnish of the modern era, as well as on the contemporary stratified language characterized by diglossia and triglossia). The author describes the latest sociolinguistic phenomena such as the interference of migrant languages with the stratified Finnish language and with its urban jargons. The analysis includes the national languages of Finland and languages of ethnic minorities, including sign languages (and their sociolinguistic aspect). The article refers to the latest developments in genetic linguistics.

4

O potrzebie badań bilingwizmu w historii polszczyzny

85%

Zarębski R.

Prace Językoznawcze

|

2021

|

vol. XXIII/3

71–86

PL

Bilingwizm na gruncie polskiego językoznawstwa interesuje badaczy głównie w wymiarze współczesnym. Ostatnio jednak daje się zauważyć rosnącą tendencję do opisów bilingwizmu jednostkowego i grupowego w ujęciu historycznym. W kontekście zachowań bilingwalnych rozpatruje się coraz częściej problemy dawniej podejmowane z innej perspektywy. Zmiana optyki, wiążąca się z podkreśleniem roli bilingwizmu w historii polszczyzny, stanowi skutek kilku czynników. Do najważniejszych należy odchodzenie od normatywnego stosunku do zagadnienia kontaktów językowych, wartościującego negatywnie przejawy mieszania języków oraz porzucenie przekonania o marginalnej skali zjawiska w polskiej przeszłości językowej. Celem opracowania jest przyjrzenie się dotychczasowym opisom bilingwizmu historycznego, zwrócenie uwagi na źródła badań oraz próba wskazania perspektyw badawczych, jakie otwiera ten kierunek.

EN

Polish researchers are interested mainly in contemporary bilingualism, although recently one can observe a growing tendency to describe individual and group bilingualism from a historical perspective. Moreover, problems which were earlier considered from other perspectives are now analysed in the context of bilingual behaviours. A new approach stressing the role of bilingualism in the history of Polish is due to several factors. The most important one is the fact that a normative approach to language contacts that negatively assesses blending of languages is no longer popular. Bilingualism in the Polish linguistic past is also no longer treated as a marginal phenomenon. The aim of the article is to investigate how historical bilingualism was presented, to focus on research sources and to attempt to point out possible perspectives for further research

5

Rachatłukum w słowiańskich ustach

71%

Stachowski M.

Rocznik Slawistyczny

|

2018

|

issue 67

103-113

EN

Two types of names for ‘Turkish delight’ are known in the Slavic languages: rahat-lokum ~ ratluk, and lokum. Even though most etymological dictionaries derive them from the same Arabo-Turkish etymon, their different structures are not discussed and the phonetic differences not explained. The aim of this paper is to establish the relative chronology of changes made to the original phrase, as well as to point out some problems which still remain more or less obscure.

6

O polonizmach w języku rosyjskim raz jeszcze

71%

Witkowski W.

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

|

2018

|

vol. 66

531-552

PL

Przytoczone w artykule wyrazy hasłowe powiększają w znaczący sposób kilkutysięczny zbiór, jaki zawiera wydany w 2006 roku Nowy słownik zapożyczeń polskich w języku rosyjskim.

EN

The following examples extend in a significant way the collection of thousands of words contained in the Nowy słownik zapożyczeń polskich w języku rosyjskim (New dictionary of Polish borrowings in Russian), published in 2006.

7

Wpływy języka rosyjskiego na polszczyznę – stan i problemy badań

71%

Karaś H.

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

|

2018

|

vol. 66

185-218

PL

Artykuł dotyczy polsko-rosyjskich kontaktów językowych i ich rezultatów w polszczyźnie, zarówno w kraju, jak i poza nim, zwłaszcza na dawnych Kresach Wschodnich. Uwagę skupiono na stanie badań i problemach metodologicznych w badaniach rusycyzmów w języku polskim. Omówiono rodzaje źródeł i ich przydatność do tego typu analizy, wybór metodologii (ujęcie leksykalistyczne lub morfosemantyczne), kryteria i sposoby etymologizacji zapożyczeń rosyjskich, ich typy, chronologię, zasięg i zakres użycia oraz zróżnicowanie terytorialne i społeczne.

EN

The paper deals with Polish-Russian language contacts and their impact on the Polish language, both within the country and abroad, especially in the Eastern Borderlands. The focus is on reviewing the current state of knowledge and discussing methodological problems of studying Russianisms in the Polish language. The author discusses available sources of data and their suitability for this type of research, selection of methodology (lexical or morphosemantic approach), criteria and ways of etymologizing Russian borrowings, types of borrowings, chronology, scope of usage, territorial and social variation.

8

„Lodzer Zeitung” (1863–1915) jako historyczne zwierciadło relacji społeczno-politycznych w Łodzi

71%

Michoń M.

Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego

|

2019

|

vol. 22

127-140

EN

The archive numbers of the German paper Lodzer Zeitung, which was issued in Łódź between 1863–1915, allow presumptions regarding the life in the city of Łódź in the second half of the 19th and the beginning of the 20th century. The paper prints official announcements and implements this way the plans of the current authorities in the city. The texts show at the same time the multicultural nature of the society in Łódź, which has build the industrial metropolis in the 19th century.The issues of the Lodzer Zeitung are furthermore an important witness to political events in Europe and the world, as well as express the bond of the Germans in Łódź towards their heritage and the city they have devoted their lives to.

PL

Archiwalne teksty niemieckojęzycznej gazety „Lodzer Zeitung” wydawanej w Łodzi w latach 1863–1915 pozwalają snuć przypuszczenia dotyczące życia w tym mieście w drugiej połowie XIX i na początku XX w. Gazeta realizowała założenia ówczesnych władz miasta poprzez publikację obwieszczeń urzędowych. Wiele tekstów pokazuje multikulturowy charakter społeczeństwa łódzkiego, które swym życiem i pracą budowało w XIX w. metropolię przemysłową. Wydania „Lodzer Zeitung” są ponadto archiwalnym świadectwem ważnych wydarzeń politycznych w Europie i na świecie, a także wyrazem przywiązania łódzkich Niemców tak do kultury, z której pochodzą, jak i miejsca, z którym związali swoje życie.

9

„Bakłażan” i „oberżyna” – pierwotne wspólne pochodzenie nazw psianki podłużnej

71%

Dębowiak P., Waniakowa J.

Język Polski

|

2016

|

vol. 96

|

issue 3

80-89

PL

Artykuł traktuje o pochodzeniu dwóch powszechnie używanych we współczesnej polszczyźnie nazw psianki podłużnej (Solanum melongena): „bakłażan” i „oberżyna”. Szczegółowe zbadanie historii obydwu określeń w szeroko zarysowanym kontekście innych języków europejskich pozwala wyjaśnić, dlaczego są one synonimiczne.

EN

The article deals with the origin of two names of the eggplant (Solanum melongena), commonly used in contemporary Polish: "bakłażan" and "oberżyna". A detailed study of the history of both terms in the wider context of other European languages allows for the explanation as to why they are synonymous.

10

Język migowy w perspektywie socjolingwistycznej

71%

Tomaszewski P., Piekot T.

Socjolingwistyka

|

2015

|

issue 29

63-87

PL

Od roku 2011, czyli od czasu wejścia w życie ustawy o języku migowym, wzrasta w Polsce zainteresowanie tą formą komunikacji nie tylko w instytucjach publicznych czy mediach, ale także w środowiskach naukowych. W Polsce nieliczne badania nad językiem migowym koncentrowały się dotąd na jego wymiarze gramatycznym. Niniejszy tekst jest próbą wyznaczenia nowej, socjolingwistycznej perspektywy badań języka migowego w Polsce. Z tego też powodu ma charakter przeglądowy. Autorzy — w odniesieniu do języka migowego — proponują cztery obszary badań socjolingwistycznych. Pierwszy to opis wariantów językowych (zwłaszcza fonologicznych i leksykalnych), drugi — to obserwacja życia wyrazów i zmian historycznych w obrębie migowej leksyki, trzeci — badanie kontaktów językowych, zwłaszcza kodów wchodzących w skład kontinuum migowego. Ostatnim obszarem godnym uwagi jest rekonstrukcja obecnych wśród głuchych Polaków postaw wobec języka migowego. Proponowany kierunek badań jest istotny zwłaszcza w świetle ogólnoświatowej tendencji do wymierania języków migowych (a więc i zanikania kultury) — głównie z powodów cywilizacyjnych.

EN

Since 2011, or since the entry into force of the Sign Language Act, there has been growing interest in Poland in this form of communication not only among public institutions or mass media but also among scholars. To date, Polish research into sign languages, not very extensive anyway, has focused on their grammar aspects. This paper is an attempt to bring a new, sociolinguist perspective in sign language research in Poland. Hence, it has some of the character of a review. The Authors propose four areas of sociolinguist research into sign language. The first one is the description of lexical variants (especially the phonological and the lexical ones), the second one is the observation of the life of words and the historical changes in the sign language lexis, while the third area involves research on language interactions, especially the codes included in the so called sign language continuum. The last area considered by the Authors is the reconstruction of deaf Poles’ attitudes to sign language. The suggested direction of research is especially important in the light of the global tendency of languages (and thus of cultures) to die out, mostly for reasons of civilization.

11

Geschichte und Gegenwart der kaschubisch-polnisch-deutschen Sprachkontakte

71%

Bartelik P.

Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego

|

2019

|

vol. 75

29-43

PL

Artykuł rozpatruje różnorodne aspekty historii i współczesności kontaktów językowych kaszubszczyzny z polszczyzną i z językiem niemieckim (lub jego dialektami), które są doskonałymi przykładami heterogenicznych i skorelowanych procesów, mechanizmów i tendencji o charakterze filogenetycznym, wynikających z kontaktów językowych i modyfikowanych przez współczesne tendencje normatywne. Wychodząc z szerokiego kontekstu historycznego kontaktów językowych zilustrowanych tu leksemami poszczególnych warstw zapożyczeń i wyróżniającego się przede wszystkim zjawiskami dyglosji i tryglosji językowej, przeprowadzone badania koncentrują się na współczesnym, normatywnym statusie zapożyczeń z niemczyzny. Na podstawie zebranego korpusu pochodzącego z nowych słowników kaszubskich przeanalizowano więc przypadki zastępowania zasymilowanych pożyczek przez rodzime leksemy i ich pozycjonowania w hierarchii odpowiedników danego lematu.

EN

This contribution examines various aspects of historical and contemporary language contacts between Kashubian, Polish and German (and its dialects), which are excellent examples of heterogeneous and correlated processes, mechanisms and tendencies with phylogenetic, contact-induced and normative background. Beginning with a wide historical context of language contact, which has been illustrated with lexemes of particular language contact stages and which can be characterized mainly with the phenomena of diglossia and triglossia, the survey concentrates on the contemporary, normative status of German loanwords. On the basis of the investigated corpus, which has been collected from newer dictionaries of Kashubian, various tendencies in the language norm of contemporary Kashubian have been analyzed. These involve, above all, the processes of the substitution of assimilated German loans with native equivalents and their positioning in the hierarchy of a given lemma’s equivalents.

12

Zagadnienie ugrofińskiego substratu w językach bałtyckich

71%

Witczak K. T.

Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego

|

2019

|

vol. 75

195-210

PL

Celem tego artykułu jest przegląd 10 argumentów, przytoczonych przez Witolda Mańczaka, które mają świadczyć o obecności substratu ugrofińskiego w językach bałtyckich, a także prezentacja uwag krytycznych zgłoszonych przez Jana Henrika Holsta. Autor omawia szczegółowo wszystkie problematyczne kwestie i wyraża własne stanowisko w powyższej dyskusji.

EN

The aim of the paper is to review Witold Mańczak’s ten arguments supporting the hypothesis on the existence of a Finno-Ugric substratum in Baltic languages, as well as to discuss Jan Henrik Holst’s critical remarks on the matter. The present author discusses all the problematic issues and presents his own position.

13

Wyrazy mi(e)zyniec, mizynek ‘mały palec’, ‘najmłodsze dziecko, cielę, prosię, kurczę’ odczytane na nowo

71%

Rembiszewska D. K., Siatkowski J.

Język Polski

|

2021

|

vol. 101

|

issue 2

112-118

PL

Przedmiotem omówienia są wyrazy mi(e)zyniec, mizynek ‘mały palec’, ‘najmłodsze dziecko, cielę, prosię, kurczę’. Kilkadziesiąt lat temu K. Nitsch poświęcił im odrębne studium opublikowane w „Języku Polskim”. Nasze omówienie, biorące za podstawę metody geografii lingwistycznej, przedstawia historię i geografię tych wyrazów w języku polskim na szerokim tle ogólnosłowiańskim. Z przedstawionych materiałów wynika, że poszczególne formy od rdzenia *měz- niewątpliwe należy oceniać różnie. Pewne formy można najpewniej uznać za relikty dawnej wspólnoty słowiańskiej i nie sposób w ich wypadku mówić o pożyczce leksykalnej. Inne zaś formy, a zwłaszcza derywat *mězinъkъ, który nie ma w języku polskim żadnego poświadczenia postaci z mie-, może należy przyjąć jako ukraińską pożyczkę wyrazową.

EN

The text discusses the words mi(e)zyniec, mizynek ‘little finger’, ‘youngest child, calf, piglet, chicken’. A few decades ago, K. Nitsch dedicated a separate study to this subject, published in the Język Polski journal. Our text, contingent on the methodologies of linguistic geography, presents the history and geography of these words in Polish within the broader Slavic context. It follows from the findings that the individual forms from the *měz- stem are to be differently viewed. Some forms may certainly be seen as relics of the early Slavic unity and cannot be treated as lexical borrowings. Besides, some forms, especially the *mězinъkъ derivative which has no equivalent of the mie- form in the Polish language, can be seen as a Ukrainian loan word.

14

Najdawniejsze zapożyczenia chińskie w językach tocharskich

71%

Witczak K. T.

Roczniki Humanistyczne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 9: Sinologia

121-138

EN

Tocharian tribes—of Indo-European origin—settled along the northern edge of the Tarim Basin (now 新疆 Xinjiang, China) around 2000 BC. Living on the ancient trade route leading from China to Europe, they controlled an important section of the Silk Road, running along the Taklamakan Desert (塔克拉玛干沙漠) for about three millennia. The Tocharians were the first Indo-Europeans who came into contact with a Sino-Tibetan population, in particular—with Chinese tribes. The author analyses the oldest Chinese borrowings which entered the two Tocharian languages in the Old Chinese period (1000–200 BC), as well as in the epoch of the Han Dynasty (206 BC–220 AD) and in the Early Middle Chinese period (ca. 600 AD). The Tocharians adopted various achievements of Old Chinese civilization, e.g. the terms for ‘rice’ (Toch. AB klu ← OCh. 稻), ‘brandy’ (Toch. B śak(u)se ← OCh. 粟酒), ‘lamp’ (Toch. AB cok ← EMCh. 燭), ‘pot’ (Toch. B lwāke ← OCh. 陶壶), or ‘abacus’ (Toch. B ṣipāṅkiñc ← EMCh. 數盤工句). They also took over Chinese names of measures and units that proved useful in trade, e.g. Toch. B cāk ‘hundred quarts’ (← OCh. 石), Toch. B cāne* ‘cash’ (← OCh. 錢), Toch. B tau ‘ten quarts’ (← EMCh. 斗), Toch. B ṣaṅk ‘a measure of volume’ (← EMCh. 升). The term for a larger settlement (Toch. A ri, B riye ‘town, city’ ← OCh. 里 ‘village, community’) was also borrowed in the Old Chinese era, as was the name of the last month of the year (Toch. B *rāp ← OCh. 臘). In the early phase of the Middle Chinese period, Tocharian tribes also borrowed the Chinese name of a beautifully-colored exotic bird (Toch. A yāmutsi, B yāmuttsi ‘a kind of waterfowl’ ← EMCh. 鸚鵡子 ‘parrot’).

PL

W artykule zostały omówione najstarsze zapożyczenia chińskie, które trafiły do języków tocharskich w epoce starochińskiej i we wczesnej epoce średniochińskiej. Tocharowie po osiedleniu się w Kotlinie Tarymskiej na pradawnym szlaku handlowym, prowadzącym z Chin do Europy, zaadaptowali różne zdobycze starożytnej chińskiej cywilizacji, m.in. nazwę ‘ryżu’ (toch. AB klu ← stchiń. 稻), ‘wódki zbożowej’ (toch. B śak(u)se ← stchiń. 粟酒), ‘lampy’ (toch. AB cok ← stchiń. 燭), ‘naczynia glinianego’ (toch. B lwāke ← stchiń. 陶壶), ‘liczydła’ (toch. B ṣipāṅkiñc ← śrchiń. 數盤工句). Plemiona tocharskie przejęły także chińskie nazwy miar i jednostek, które okazały się użyteczne w handlu, np. toch. B cāk ‘sto funtów’ (← stchiń. 石), toch. B cāne* ‘jakaś jednostka monetarna’ (← stchiń. 錢), toch. B tau ‘dziesięć kwart’ (← śrchiń. 斗), toch. B ṣaṅk ‘litr’ (← śrchiń. 升). W dobie starochińskiej zapożyczono także nazwę większej osady (toch. A ri, B riye ‘miasto’ ← stchiń. 里 ‘wieś, wspólnota’) oraz nazwę ostatniego miesiąca roku (toch. B *rāp adi. ← stchiń. 臘). Nieco później do języków tocharskich trafiła także nazwa egzotycznego ptaka o ładnym ubarwieniu (toch. A yāmutsi, B yāmuttsi ‘flaming’ ← śrchiń. 鸚鵡子 ‘papuga’).

15

Rozważania o domniemanym slawizmie w dialekcie kreteńskim języka nowogreckiego

71%

Kaczyńska E.

Roczniki Humanistyczne

|

2016

|

vol. 64

|

issue 6: Językoznawstwo

31-50

PL

Ngr. dial. (wsch.kret.) βέρα f. ‘rozejm, czasowe pogodzenie się, pojednanie’ uważa się dość powszechnie za wyraz pochodzenia południowosłowiańskiego, por. mac. vera, bułg. vjára ‘wiara, zaufanie’, pol. wiara (< psł. *věra). Gdyby kreteńsko-słowiańskie zestawienie było poprawne, to semantyka wyrazu kreteńskiego wskazywałaby na pośrednictwo wojskowe. Wyraz mógł być przejęty od słowiańskich żołnierzy zaciężnych, biorących udział w wyprawie zbrojnej Nikifora Fokasa przeciwko arabskiemu emiratowi na Krecie (960-961). Z drugiej jednak strony, dotychczasowi badacze pomijają milczeniem fakt, że wyraz kreteński βέρα może być z powodzeniem uważany za prawdopodobne zapożyczenie tureckie, por. osm. vère ‘kapitulacja, poddanie’. W nowogreckich zabytkach literackich XVIII i XIX w. pojawia się wyraz βέρα o tym samym znaczeniu (‘poddanie, kapitulacja’). Apelatyw rumuński veră ‘kapitulacja’ (brzmiący identycznie jak termin kreteński) został wyliczony wśród zapożyczeń tureckich. Także semantyka kreteńskiego słowa przemawia raczej za jego turecką, a nie słowiańską genezą.

EN

Mod. Gk. dial. (East Cretan) βέρα f. ‘armistice, truce, conciliation, reconciliation’ is usually treated as a borrowing from a South Slavic source, cf. Mac. vera, Bulg. vjára ‘faith, belief’, Pol. wiara (< Proto-Slavic *věra). If this connection would be correct, then the meaning of the Cretan word could suggest a military mediation. The word in question could be taken from Slavic mercenary soldiers, participating in the Cretan campaign of Nicefor II Fokas against the Muslim emirat of the island (960-961). On the other hand, most researchers ignore the fact that Cretan term βέρα may derive from Turkish vère ‘capitulation, surrender’. The word βέρα appears in the same meaning (‘surrender, capitulation’) in Modern Greek literary texts of the 18th and 19th c. AD. The Romanian appellative veră ‘capitulation’ (formally identical with the Cretan term βέρα) is listed among the obvious Turkish loanwords. Also the meaning of the Cretan word seems to suggest its Turkish origin (and not a Slavic one).

16

O zapożyczeniach turkijskich w języku polskim

71%

Majtczak T., Sieradzka-Baziur B., Mika D.

Roczniki Humanistyczne

|

2013

|

vol. 61

|

issue 6: Językoznawstwo

93-107

EN

The article presents a brief history of linguistic contacts between Polish and oriental languages, mainly the Turkic ones. The authors have created a word corpus containing about 1000 Polish lexemes having a connection with the Turkic languages. This list contains direct and indirect borrowings, and derivatives of these loans. The paper also includes an alphabetical index of the Turkic loan-words that have been discussed in it.

17

Metody opracowywania historycznych materiałów gwarowych na przykładzie ankiet Georga Wenkera

71%

Rembiszewska D. K.

Gwary Dziś

|

2021

|

vol. 14

35-43

EN

The article presents the general characteristics of Georg Wenker’s questionnaires for the German Language Atlas written in Slavonic languages (Czech, Lusatian, Kashubian, and Polish) and the methods used to compile them. The materials from East Masuria (e.g. phonetic features, lexis) are discussed in detail. The text points out the importance of questionnaires in the reconstruction of the old dialect system and the study of language change, especially in border areas. Moreover, attention has been drawn to the use of surveys as a source of information on old customs, folk costumes and religious practices.

PL

W artykule przedstawiono ogólną charakterystykę ankiet Georga Wenkera do Niemieckiego atlasu językowego zapisanych w językach słowiańskich (ankiety czeskie, łużyckie, kaszubskie, polskie) i metody ich opracowywania. Szczegółowiej omówiono materiały z Mazur wschodnich (m.in. cechy fonetyczne, leksykę). W tekście wskazano na znaczenie ankiet w odtwarzaniu dawnego systemu gwarowego oraz badaniu zmian językowych, szczególnie na obszarach pogranicznych. Zwrócono również uwagę na wykorzystanie ankiet jako źródła informacji o dawnych zwyczajach, strojach ludowych, praktykach religijnych.

18

Wpływ języka niemieckiego na system gramatyczny kaszubszczyzny w świetle nowszych badań

71%

Bartelik P.

Gwary Dziś

|

2015

|

vol. 7

215-230

EN

The diachronic and synchronic analyses presented in this paper show the possible influences of German on the Kashubian tense system. The diversity of relation between Slavonic substrate and German adstrate, which are determined by the geographical location and historical conditions, are perfectly noticeable in the Kashubian tense system. The Slavonic tense substrate, which manifests itself in the preservation of Slavonic analytic perfect tense and its further analysis to the synthetic form jô béł, co-occur with the periphrastic constructions with the verbs miec and bëc with passive participles. Such structures may – at least partly – result from language contact with German. The confrontative analysis presented in this paper of the Kashubian periphrastic constructions of the verb miec with passive parti-ciples against respective Polish and German constructions are the evidence of the unique structure of Kashubian language system, which merges elements of various provenience.

19

Jak liczyć nazwiska?

71%

Wolnicz-Pawłowska E.

Onomastica

|

2015

|

vol. 59

389-399

EN

The article contains reflections on several methodological and terminological issues. It is inspired by the recently published book by Feliks Czyżewski “Antroponimia pogranicza polsko-wschodniosłowiańskiego w świetle inskrypcji nagrobnych”, cz. 1 “Słownik nazwisk” (Anthroponymy of the Polish-East Slavic Borderland in the Light of Funerary Incriptions, Part I: Dictionary of Last Names). The article points out some insufficiencies of information in the dictionary articles, discusses the method of working out female last names, and raises questions about the status of variants of the same name in different languages.

20

Janusz Siatkowski, Studia nad słowiańsko-niemieckimi kontaktami językowymi. – Warszawa : Uniwersytet Warszawski ; Wydział Polonistyki ; Instytut Slawistyki Zachodniej i Południowej, 2015. – 503 s.

57%

Czopek-Kopciuch B.

Rocznik Slawistyczny

|

2016

|

vol. 65

117-119

Refine search results

Normalizacja na tle innych czynników kształtowania języka literackiego

Mitteilung oder Manipulation? – 7 Thesen zu einem Koncept internationaler Kommunikation

KONTAKTY JĘZYKOWE W FINLANDII

O potrzebie badań bilingwizmu w historii polszczyzny

Rachatłukum w słowiańskich ustach

O polonizmach w języku rosyjskim raz jeszcze

Wpływy języka rosyjskiego na polszczyznę – stan i problemy badań

„Lodzer Zeitung” (1863–1915) jako historyczne zwierciadło relacji społeczno-politycznych w Łodzi

„Bakłażan” i „oberżyna” – pierwotne wspólne pochodzenie nazw psianki podłużnej

Język migowy w perspektywie socjolingwistycznej

Geschichte und Gegenwart der kaschubisch-polnisch-deutschen Sprachkontakte

Zagadnienie ugrofińskiego substratu w językach bałtyckich

Wyrazy mi(e)zyniec, mizynek ‘mały palec’, ‘najmłodsze dziecko, cielę, prosię, kurczę’ odczytane na nowo

Najdawniejsze zapożyczenia chińskie w językach tocharskich

Rozważania o domniemanym slawizmie w dialekcie kreteńskim języka nowogreckiego

O zapożyczeniach turkijskich w języku polskim

Metody opracowywania historycznych materiałów gwarowych na przykładzie ankiet Georga Wenkera

Wpływ języka niemieckiego na system gramatyczny kaszubszczyzny w świetle nowszych badań

Jak liczyć nazwiska?

Janusz Siatkowski, Studia nad słowiańsko-niemieckimi kontaktami językowymi. – Warszawa : Uniwersytet Warszawski ; Wydział Polonistyki ; Instytut Slawistyki Zachodniej i Południowej, 2015. – 503 s.