Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  kraje postkomunistyczne
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
PL
W artykule podjęto problem niespójności systemów instytucjonalnych postkomunistycznych krajów Europy Środkowej i Wschodniej (EŚiW) należących obecnie do Unii Europejskiej. Zakłada się, że istotnym elementem sprawności instytucji jest nie tylko ich jakość, ale również wewnętrzna spójność rozumiana jako dopasowanie formalnych elementów układu instytucjonalnego do ukształtowanych kulturowo instytucji nieformalnych. Wśród wielu aspektów niespójności instytucjonalnej te o podłożu i charakterze kulturowym jawią się jako niezwykle istotne. Niesprawne instytucje w krajach postkomunistycznych umożliwiają społeczeństwu utrwalanie postaw związanych z łamaniem podstawowych zasad funkcjonowania gospodarki rynkowej czy demokratyzacji życia społecznego. W związku z tym w artykule dokonano porównania krajów EŚiW pod kątem wybranych przejawów niespójności systemów instytucjonalnych, mających swe podłoże w kulturowo zakorzenionych postawach i wartościach społeczeństw tych państw. Tym samym – pośrednio – autorka wskazuje na istotną rolę instytucji nieformalnych w tworzeniu spójnych systemów instytucjonalnych gospodarek krajów EŚiW.
EN
The article looks at how Polish firms view corruption and whether they see it as a major obstacle to doing business. The authors investigate the relationship between the characteristic features of firms and their perception of corruption. The authors examine the findings of previous studies in the field. They conduct an empirical analysis using panel data on 25,000 firms in 27 postcommunist countries from 1999 to 2010. The research makes it possible to identify companies for which corruption is a major obstacle to doing business. The authors conclude that corruption is especially troublesome for companies producing goods for the domestic market and for private companies based on domestic capital. The study also finds that corruption poses a problem to companies regardless of their efficiency and size. The authors’ key recommendation for economic policy makers is that they should depersonalize businesses’ contacts with the government administration and reduce their frequency.
PL
Celem artykułu jest zbadanie zależności między charakterystykami przedsiębiorstw a stopniem postrzegania przez nie korupcji jako ważnej przeszkody w działalności. W artykule przedstawiono przegląd literatury na temat wpływu charakterystyk przedsiębiorstw na postrzeganie przez nie korupcji, a następnie przeprowadzono badanie empiryczne przy użyciu danych panelowych dotyczących działalności 25 tys. przedsiębiorstw w 27 krajach postkomunistycznych w latach 1999-2010. Badanie to umożliwiło identyfikację atrybutów firm, dla których korupcja może stanowić największy problem. Z przeprowadzonych badań wynika, że zjawisko to jest najbardziej dokuczliwe w przypadku przedsiębiorstw produkujących na rynek krajowy oraz przedsiębiorstw o prywatnym kapitale krajowym. Ponadto badanie wykazało, że trudności związane z korupcją nie mają związku z efektywnością czy z wielkością firmy. Natomiast duże znaczenie miał czas poświęcony osobistym kontaktom z urzędnikami oraz liczba kontroli państwowych prowadzonych w siedzibie danej firmy. Na tej podstawie w artykule przedstawiono rekomendację dla polityki gospodarczej - należy dążyć do depersonalizacji kontaktów przedsiębiorców z państwem, a także zmniejszenia ich częstości.
EN
The aim of this paper is to present the results of research on the variation in the standard of living and quality of life of the inhabitants of Central and Eastern European and the Balkan countries previously belonging to the Soviet sphere of influence. Nineteen post-communist countries were selected for this research, including: seven from the group of post-socialist countries, seven post-Soviet countries, and five from former Yugoslavia. The research procedure adopted involved static (comparative analysis of life quality indexes - Quality of Life Index (QLI) and Human Development Index (HDI) and dynamic (assessment of standard of living based on synthetic taxonomic measures for the years 2007 and 2012) data analysis. The findings indicate a significant variation in the living standards among the inhabitants of post-communist countries. Depending on the scope and accuracy of the quality life measures used, the countries’ ranking positions show a slight variation, though in all cases similar trends are noticeable. The countries of former Czechoslovakia (the Czech and the Slovak Republics) show the highest standard of living. Other countries belonging to the EU also ranked relatively high. Such Balkan states as Albania, Moldova, Bosnia and Herzegovina ranked poorly. The results of multidimensional analysis confirmed these findings and, moreover, allowed for the determination of the trends in living conditions in particular countries. In 2007 a higher-than-average standard of living was identified in nine countries, whereas in 2012 this was the case for 10 countries. As compared to 2007, GDP growth was observed in 16 countries, as well as improvements in health care (increases in health care outlays) and increases in the number of Internet users. However, some phenomena may be disturbing - the rise in unemployment (16 countries), decline in population growth (9 countries) and growing inflation (7 countries). To recapitulate, the standard of living enjoyed by the population of postcommunist countries is gradually improving, though the pace of changes and trends vary across those countries. What’s more, the results show that with the exception of those countries which are EU members, belonging to specific groups of post-communist countries (post-socialist, post-Soviet and former Yugoslavia) does not affect significantly their populations’ standard of living and quality of life.
PL
Celem artykułu jest przedstawienie wyników badań dotyczących zróżnicowania poziomu i jakości życia mieszkańców krajów postkomunistycznych Europy Środkowo- Wschodniej i krajów bałkańskich. Z grupy państw postkomunistycznych, do badań szczegółowych wybrano 19 krajów, w tym: 7 z grupy państw postsocjalistycznych, 7 poradzieckich i 5 z byłej Jugosławii. Przyjęta procedura badawcza pozwoliła na analizę zagadnienia zarówno w ujęciu statycznym (analiza porównawcza rankingów wskaźników jakości życia - Quality of Life Index (QLI) i Human Development Index (HDI)), jak i dynamicznym (ocena poziomu życia na podstawie taksonomicznych mierników syntetycznych za lata 2007 i 2012). Wyniki przeprowadzonych badań wskazują na znaczne zróżnicowanie poziomu życia mieszkańców w krajach postkomunistycznych. W zależności od zakresu i stopnia szczegółowości użytych wskaźników jakości życia pozycje rankingowe badanych krajów nieznacznie się różnią, ale we wszystkich zauważalne były te same tendencje. Najwyżej oceniono warunki życia panujące w krajach byłej Czechosłowacji (Czech i Słowacji) oraz Słowenii. Na stosunkowo wysokich pozycjach sklasyfikowano także pozostałe kraje należące do UE. Natomiast najsłabiej wypadły kraje bałkańskie takie jak: Albania, Mołdawia i Bośnia i Hercegowina. Wyniki analizy wielowymiarowej potwierdziły te oceny i ponadto, pozwoliły na określenie kierunków zmian w warunkach życia mieszkańców poszczególnych krajów. W 2007 roku poziom życia określony jako wyższy od przeciętnego stwierdzono w 9 krajach, a w 2012 roku było już 10 takich krajów. W porównaniu do 2007 roku wzrost GDP per capita odnotowano w przypadku 16 państw, poprawiła się sytuacja w ochronie zdrowia (wzrost wydatków na ochronę zdrowia) oraz wzrosła liczba użytkowników Internetu. Odnotowano również niepokojące zjawiska- wzrost bezrobocia (16 krajów), spadek przyrostu naturalnego (9 krajów) oraz rosnąca inflacja (7 krajów). Reasumując, poziom życia mieszkańców w krajach postkomunistycznych stopniowo się poprawia, lecz tempo i kierunki zmian w poszczególnych krajach nadal są różne. Ponadto stwierdzono, że w przeciwieństwie do członkostwa w Unii Europejskiej, przynależność danego państwa do określonej grupy krajów postkomunistycznych (postsocjalistycznych, poradzieckich i byłej Jugosławii) nie ma istotnego wpływu na poziom i jakość życia jego mieszkańców.
PL
Celem artykułu jest analiza procesu tworzenia otoczenia instytucjonalnego sektora organizacji pozarządowych w trzech wybranych krajach postkomunistycznych oraz analiza zmian zaufania społecznego w tych krajach w odniesienu do zmian norm prawnych i rachunkowości dla organizacji pozarządowych. Metodologia badań obejmuje analizę literatury i indukcyjną metodę analizy danych historycznych dla wybranych krajów postkomunistycznych. Do badań wybrano trzy kraje postkomunistyczne: Litwę – jeden z krajów bałtyckich, zajmujący ostatnie miejsce w rankingu World Giving Index, Polskę i Chorwację – dwa najlepsze kraje postkomunistyczne w rankingu World Giving Index. Ograniczenia badawcze wynikają z zastosowania metody opisowej i niewielkiej liczby krajów objętych analizą. Oryginalność i wartość niniejszego opracowania polega analizie problemu niskiego zaufania społecznego do organizacji pozarządowych w krajach postkomunistycznych w kontekście rozwoju otoczenia instytucjonalnego organizacji pozarządowych oraz wzrostu ich rozliczalności i cywilnej kontroli nad nimi.
EN
The purpose of the paper is to describe the process of creating institutional settings in three post-communist countries and analyze the change of the social trust in these countries in line with the development of legal and accounting rules and norms for NGOs. The design and methodology include a literature analysis and the inductive method to analyze historical data for each country. The countries that were selected for the research are Lithuania – one of the Baltic states, which is in the last place in the World Giving Index (WGI) ranking, Poland with the average result in WGI ranking, and Croatia – the best post-communist country in the WGI ranking. Research limitations include the use of the descriptive method and the small number of countries included in the analysis. The originality and value of this paper lie in the fact that the problem of low social trust in NGOs in post-communist countries is analyzed by linking it with the development of NGO accountability and civil control over them.
PL
Wskaźniki ekonomiczne nowych państw członkowskich UE, które przystąpiły do UE po 2004 roku, są generalnie pozytywne. W niniejszym artykule przeanalizowano i zinterpretowano wyniki rozwoju gospodarczego 11 nowych państw członkowskich z byłego bloku wschodniego. Zestaw poszczególnych wskaźników ekonomicznych daje stosunkowo realistyczny obraz różnic rozwojowych między poszczególnymi krajami postkomunistycznymi. W artykule wskazano na kilka czynników, które tworzą dwie zasadnicze grupy krajów różniące się pod względem kształtowania się wskaźników ekonomicznych: bardziej zaawansowana grupa krajów, które w większości wykazują postęp w procesie osiągania średniej unijnej, oraz mniej zaawansowaną grupę, której tempo konwergencji jest znacznie wolniejsze.
EN
The economic indicators of the new member states of the EU that joined after 2004 have been generally positive. In this paper, we analyse and interpret the economic development results of the 11 new Member States from the Eastern bloc. The set of individual economic indicators gives us a relatively realistic picture of the differences in development in individual post‑communist countries. The paper points out several factors which, in principle, create two groups of countries for us in terms of the development of economic indicators: A more progressive group of countries, which for the most part is showing progress towards catching up with the EU average, and a less progressive group, whose pace of convergence is significantly slower.
RU
В статье представлен круг размышлений о роли молодого поколения в процессе социальных изменений, поднимается вопрос о специфике посткоммунистических стран. Контекст происходящих там ускоренных изменений с двойной этиологией и интенсивностью (трудный процесс политического преобразования и одновременное открытие системы перед глобальными влияниями) обязывает наблюдать за происходящим там с особым вниманием. Предметом анализа является пространство социализации, в котором функционируют молодые граждане посткоммунистических стран – представители первого поколения, чья юность пришлась исключительно на новую систему, что в некотором смысле является их совместным поколенческим опытом и отличает их от старших. Что заполняет это пространство и каков социальный статус посланий, отправляемых молодежи различными институтами и социальными группами? Анализом охвачены девять посткоммунистических стран Европы и Азии. Его основой являются различные типы существующих источников – национальных и международных, собранных в сотрудничестве с иностранными партнерами.
PL
Artykuł przedstawia analizy dotyczące roli młodego pokolenia w procesie przemian społecznych w krajach postkomunistycznych. Autorka zwraca uwagę na kontekst, w jakim funkcjonuje młodzież. Z jednej strony, na młodzież ma wpływ trudny okres transformacji ustrojowej. Z drugiej strony, postawy i aspiracje młodzieży są kształtowane przez otwarcie systemu na wpływy globalne. Przedmiotem analizy jest przestrzeń socjalizacyjna, w której funkcjonują młodzi obywatele krajów postkomunistycznych – przedstawiciele pierwszego pokolenia, którego młodość przypadła wyłącznie na nowy system będący w pewnym sensie ich wspólnym doświadczeniem pokoleniowym, odróżniającym ich od starszych. Co wypełnia tę przestrzeń i jaki jest status społeczny przekazów wysyłanych do młodych ludzi przez różne instytucje i grupy społeczne? Analiza objęła dziewięć krajów postkomunistycznych w Europie i Azji. Opiera się na różnego rodzaju istniejących źródłach – krajowych i międzynarodowych, zebranych we współpracy z partnerami zagranicznymi.
Rocznik Lubuski
|
2018
|
vol. 44
|
issue 1
127-144
EN
The article identifies the main directions of changes in the philosophy of education and their structural consequences for educational biographies of the young generation. The directions are a reaction to the change of the socio-political system and to the dominant global trends. Simultaneously, the authors take into consideration the process of imitating structural solutions existing in Western societies for a long time. The main aim of the article is to identify major similarities and differences typical of the countries undergoing similar developments, the common denominator for which is the collapse of communism. Any changes in education (in structures, values and attitudes) in these varied in intensity, however, they had a common feature, namely they took the countries form of imitative modernization. The main feature of this modernization was imitating the institutional and legal solutions applied in Anglo-Saxon countries. The process of imitation combined with the globalization of values and attitudes towards education contributed to the alignment of the frames within which youth’s educational biographies are created.
PL
Artykuł wskazuje główne kierunki zmian w filozofii kształcenia i ich konsekwencje strukturalne dla biografii edukacyjnych młodego pokolenia, będące reakcją na zmianę ustroju społeczno-politycznego i dominujące trendy globalne. Uwzględniono tutaj proces imitowania rozwiązań strukturalnych obecnych już od dawna w zachodnich społeczeństwach. Zasadniczym jego celem jest próba wskazania istotnych podobieństw i różnic, będących udziałem krajów przechodzących podobną drogę rozwojową, której wspólnym mianownikiem było odrzucenie komunizmu. Jakkolwiek zmiany w edukacji (w strukturach, wartościach, postawach) w rożnych krajach miały rożne nasilenie, posiadały jednak pewną cechę wspólną, a mianowicie przybrały właściwie postać modernizacji imitacyjnej. Jej główną cechą był proces powielania rozwiązań instytucjonalno-prawnych obecnych w krajach anglo-saskich, który wraz z globalizacją postaw i wartości wobec edukacji przyczynił się do upodobnienia się ram tworzenia się biografii edukacyjnych młodzieży.
EN
This article presents the method of resolving conflicts arising around projects implemented in the area included in the revitalisation programme. The author presents the subject of social participation in the Central European context, in which the low level of social trust and the difficulty in making joint decisions in the spirit of consensus are characteristic. The aim of this article is to try to define the role of experts in the participatory planning model. The described case study allows for the assumption that in the search for the desired changes in the area covered by the revitalization program, the participation of not only stakeholders but also experts should be taken into account. Thanks to this approach, it becomes possible to articulate – often contradictory needs, which in turn increases the chances for the implementation of postulates submitted by stakeholders. Real social participation in the decision-making process regarding changes related to revitalization is possible thanks to the involvement of experts who are, in a way, “shop stewards” who guarantee not only an appropriate level of debate but also help to objectify the developed postulates.
PL
W artykule omówiono sposób rozwiązywania konfliktów pojawiających się wokół projektów realizowanych na obszarze objętym programem rewitalizacji. Autor przedstawia w nim problematykę partycypacji społecznej w kontekście środkowoeuropejskim, dla którego charakterystycznym elementem jest niski poziom zaufania społecznego oraz trudność w podejmowaniu wspólnych decyzji w duchu konsensusu. Celem artykułu jest próba określenia roli ekspertów w partycypacyjnym modelu planowania. Opisane studium przypadku pozwala przyjąć założenie, że w poszukiwaniu pożądanych zmian w obszarze objętym programem rewitalizacji należy uwzględnić udział nie tylko interesariuszy, ale także ekspertów. Dzięki takiemu podejściu możliwe staje się wyartykułowanie – często sprzecznych ze sobą – potrzeb, co w konsekwencji zwiększa szanse na urzeczywistnianie i realizację zgłoszonych przez interesariuszy postulatów. Realny udział społeczny w procesie decyzyjnym dotyczącym przemian związanych z rewitalizacją jest możliwy dzięki zaangażowaniu ekspertów, którzy są niejako „mężami zaufania”, gwarantującymi nie tylko odpowiedni poziom debaty, ale również pomoc w obiektywizacji wypracowanych postulatów.
EN
This article attempts to show the changes in higher education in selectedCentral and Eastern European countries. The article points out the main directionsof changes in the philosophy of education and their structural consequencesfor higher education as a reaction to the changing socio-political system, and thusthe opening of these countries to dominant global trends (social, cultural, economic).The basic source database is made up of publicly available databases (e.g., WorldBank reports, or OECD’s Education at a Glance), statistical studies based on them,and monographs. The article’s main goals are to identify important similarities anddifferences between countries and their socio-cultural characteristics.
PL
Niniejszy tekst jest próbą ukazania przemian w obszarze szkolnictwawyższego w wybranych krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Artykuł wskazujegłówne kierunki zmian w filozofii kształcenia i ich konsekwencje strukturalne dlasektora szkolnictwa wyższego, będące reakcją na zmianę ustroju społeczno-politycznego,a tym samym otwarcia się tych krajów na dominujące trendy globalne (m.in.społeczne, kulturowe, ekonomiczne). Podstawową bazę źródłową stanowią ogólnodostępnebazy danych (np. raporty Banku Światowego czy Education at Glance,publikowane przez OECD), opracowania statystyczne sporządzone na ich podstawieoraz monografie. Zasadniczym celem artykułu jest próba wskazania istotnychpodobieństw i różnic, będących udziałem krajów, z jednej strony, przechodzącychpodobną drogę rozwojową, z drugiej zaś, odmiennych ze względu na ich specyfikęspołeczno-kulturową.
EN
Purpose: The paper aims to find a link between the level of NGO accountability and the social trust for non-governmental organisations (NGOs). We will investigate if the accounting regulations and transpa-rency rules for NGOs in particular countries influence the social trust for NGOs. We will follow the process of the creation of accounting law for NGOs in three CEE countries: Lithuania – one of the Baltic states, which is in last place in the World Giving Index ranking, and Poland, and Croatia – the two best post-communist countries in the World Giving Index ranking. We will analyse the change in social trust in these countries in line with the development of legal and accounting rules and norms for NGOs. Methodology/approach: The design and methodology approach includes a literature review and compa-rative analysis. We supported our findings with panel regression analysis. Research limitations include the selection of only a few countries for the analysis and only nine years of observation per country. Findings: The results of our research indicate that accounting regulations are of marginal importance for social trust. We conclude that accountability alone does not solve the social trust problems faced by non- -profit organisations. Other factors affect social trust, such as lack of institutional mechanisms, lack of anempathic society, and negative media coverage. Originality/value: The originality and value of this paperlie in the fact that we explain how NGOs’ accountability and revenues influence social trust in NGOs.Furthermore, we refer to CEE countries where – due to their historical heritage – both social trust andtransparency were deeply affected.
PL
Cel: Celem artykułu jest ustalenie związku między poziomem odpowiedzialności organizacji pozarzą-dowych a zaufaniem społecznym do nich. Zostanie zbadane, czy przepisy dotyczące rachunkowości i zasady przejrzystości dla organizacji pozarządowych w wybranych krajach mają wpływ na zaufanie społeczne dla organizacji pozarządowych. Opisany zostanie proces tworzenia przepisów o rachunkowości dla organizacji pozarządowych w wybranych krajach Europy Środkowej i Wschodniej. Do badań wybrano trzy kraje Europy Środkowej i Wschodniej, są to: Litwa – jeden z krajów bałtyckich, który zajmuje ostatnie miejsce w rankingu World Giving Index, Polska i Chorwacja – dwa najlepsze ze wszystkich krajów post-komunistycznych w rankingu World Giving Index. Metodyka/podejście: Dla realizacji celu wykorzystane zostaną następujące metody badawcze: analiza literatury i analiza porównawcza. Wnioski z analizy litera-turowej i porównawczej sprawdzono stosując analizę regresji panelowej. Ograniczenia badawcze wynikają z uwzględnienia tylko trzech krajów do analizy i dziewięciu lat obserwacji. Wyniki: Rezultaty naszych badań wskazują, że rozwój rachunkowości ma marginalne znaczenie dla zaufania społecznego. Stawiamy wniosek, że wzrost poziomu rozliczalności organizacji nie rozwiązuje problemów związanych z zaufaniem społecznym, z którymi borykają się organizacje non-profit. Na zaufanie społeczne wpływają także inne czynniki, takie jak brak mechanizmów instytucjonalnych, brak społeczeństwa empatycznego oraz nega-tywne relacje w mediach. Oryginalność/wartość: Oryginalność i wartość tego opracowania polega na tym, że został wyjaśniony wpływ rozliczalności organizacji pozarządowych na zaufanie społeczne do nich. Co więcej, odwołujemy się do krajów Europy Środkowej i Wschodniej, w których – ze względu na ich historyczne dziedzictwo – zarówno zaufanie społeczne, jak i przejrzystość były poważnie zakłócone.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.