Search results

1

Pan Whicher w przedpowstaniowej Warszawie i radca Estar Van Houten w sklepie Wokulskiego – kryminał historyczny jako opowieść o przeszłości

100%

Izdebska A.

|

2018

|

vol. 50

|

issue 4

173-194

EN

This article addresses two novels that, seemingly or truly, realise the historical crime convention. One of the novels is Pan Whicher w Warszawie (“Mr. Whicher in Warsaw”) by Agnieszka Chodkowska-Gyurics and Tomasz Bochiński, and the other one is Carska roszada (“The Tsar Castling”) by Melchior Medard. Genre aspects of both works are considered, and the consequences the conventional location carries for the way in which the 19th century reality is constructed in both novels. Finally – despite the differences between them – in both crime novels, the Polish history of the 19th century is shaped via many elements; one of them is strong reliance on the discourse of romantic martyr-related provenance.

PL

Artykuł dotyczy dwóch powieści, które – pozornie lub rzeczywiście – są realizacją konwencji kryminału historycznego. Pierwsza z nich to Pan Whicher w Warszawie Agnieszki Chodkowskiej-Gyurics i Tomasza Bochińskiego, druga to Carska roszada Melchiora Medarda. W tekście rozważane są aspekty genologiczne obu dzieł i konsekwencje owego gatunkowego usytuowania dla sposobu, w jaki ukazywana jest w nich dziewiętnastowieczna przeszłość. Ostatecznie – mimo różnic – w obu powieściach w sposobie konstruowania wieku XIX widać silne uwikłanie w dyskurs oromantyczno-martyrologicznej proweniencji.

2

O (nie)egzystencji polskiego kryminału regionalnego. Gatunkowe rozważania z lekkim przymrużeniem oka

89%

Brylla W.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2023

|

vol. 66

|

issue 1

45-70

EN

The article sets out to answer the question whether there exists a subgenre of regional crime fiction in Poland. In Europe and particularly in Germany, unlike in Poland, it enjoys considerable popularity among the readers. It stands out not just due to its region-specific geographical features but also certain elements of the narrative, such as dialect. Why is the regional crime fiction in Poland virtually non-existent or adapted to fit other subgenres? Is there any scope for it to come out of the shadows of subgenres such as historical or urban crime fiction? This article pivots around those questions, attempts to outline the structure of regional crime fiction, and introduces an example to demonstrate what Polish novels in this subgenre could aim to be.

PL

Artykuł zamierza odpowiedzieć na pytanie, czy w ogóle istnieje w Polsce subgatunek regionalnej powieści kryminalnej. W przeciwieństwie do polskiej rzeczywistości literackiej na zachodzie Europy, przede wszystkim w Niemczech, cieszy się on wśród czytelników sporą popularnością. Wyróżnia się nie tylko konkretnym (regionalnym) sznytem przestrzennym, ale też innymi elementami narracyjnymi, jak np. dialektem. Dlaczego jednak nad Wisłą do tej pory kryminał regionalny tkwi w niebycie lub przyjmuje inne kształty gatunkowe? Czy jest w stanie wyjść z cienia kryminałów historycznych albo miejskich? Właśnie te zagadnienia znajdują się w centrum zainteresowania artykułu, który próbuje z perspektywy strukturalistycznej oraz tzw. teorii literatury regionalnej naświetlić kompozycję kryminału typu regio. Powołując się na pewien literacki przykład, ukazuje, jak polski regional crime fiction mógłby wyglądać, gdyby samo pojęcie zostało terminologicznie dopracowane i było przede wszystkim w samym dyskursie wykorzystywane.

3

Oświecenie sensacyjne w powojennej literaturze polskiej

71%

Kaczyński P.

Prace Polonistyczne

|

2016

|

vol. LXXI

139-155

EN

The Enlightenment inspired the Polish post-war authors to create thriller fables in different ways: first of all, there were attempts to literary work out authentic histories, then some authors “revealed” alleged inside stories of real events, finally some stories presented completely fictional episodes set in the realities of Polish, sometimes also European, Age of Enlightenment. The vision of the epoque, based on historical sources and studies, is most often rather stereotypical and illustrative in character, but nothing else should be expected in the popular literature. If there are any attempts to revise the view of that times, they refer only to the traditions of popular literature as well (like in the novel “Choć nas potępiają umysły zacięte...” written by Jerzy Siewierski, which clearly refers polemically to Aleksander Dumas’s “Diaries of a Doctor”). Except historical studies, diaries and other sources, also the literature of the Enlightenment is used in different ways. There are quotes or crypto-quotes in the plot, characters often read books that were popular in that times, we can also recognize features of some characters as typical for satire, comedy or novel of the Enlightenment Ages. Sometimes the narrative-fictional patterns of the eighteenthcentury novel are used as literary allusion. However, the most interesting works are the ones in which authors managed not only to compare a sensational, spy or criminal episode to the realities of the epoque, but also make elements of “the Spirit of the Enlightenment” an integral part of that plot. It is especially visible in the novels of Siewierski’s or Jerzy Piechowski’s.

Refine search results

2 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

1 Prace Polonistyczne

1 2023

1 2018

1 2016

1 Brylla W.

1 Izdebska A.

1 Kaczyński P.

Pan Whicher w przedpowstaniowej Warszawie i radca Estar Van Houten w sklepie Wokulskiego – kryminał historyczny jako opowieść o przeszłości

O (nie)egzystencji polskiego kryminału regionalnego. Gatunkowe rozważania z lekkim przymrużeniem oka

Oświecenie sensacyjne w powojennej literaturze polskiej