Search results

1

Ingerencje władz państwowych w sprawowanie kultu publicznego na przykładzie działań zielonogórskiej administracji wyznaniowej wobec Kościoła gorzowskiego w latach 1945-1972

100%

Mazurkiewicz D.

Colloquia Theologica Ottoniana

|

2019

|

issue 2

35-55

EN

After World War II, the state authorities of the People’s Poland in a planned way departed from the principle of ideological neutrality of the state. In its place came the thesis stating the need for far-reaching intervention in matters of conscience and religion of citizens. As a result, the communist authorities tried to interfere in both human consciences and impede the exercise of the right to public profession of faith. The Bureau for religious affairs established in 1950 played a special role in the denominational policy of the state. His real task was to oversee and fight the Catholic Church and other denominations. He did not run an independent policy, but performed the tasks assigned by the political bureau of the Central Committee of the PZPR. In voivodeships, in turn, policy towards religion was implemented by departments for religious affairs. The department in Zielona Góra, among many actions aimed at the functioning of the Gorzów Church, interfered in the exercise of public worship. His actions consisted in hindering pilgrimages, services and celebrations. The apogee of the department’s hostile actions towards the Church occurred during the peregrination of the image of Our Lady of Częstochowa and the millennium of the baptism of Poland, when by all possible and often unlawful methods, religious administration employees tried to prevent the participation of the faithful in services. The repression used against the clergy and lay faithful did not bring the expected results. The externalized forms of religiosity could not be removed from the public space, what is more, attempts to interfere in the performance of public worship not only did not result in atheisation of society, but resulted in even greater participation of the faithful in religious ceremonies.

PL

Po II wojnie światowej władze państwowe Polski Ludowej w planowy sposób odeszły od zasady neutralności światopoglądowej państwa. W jej miejsce pojawiła się teza głosząca konieczność daleko posuniętej interwencji w sprawy sumienia i wyznania obywateli. Skutkiem tego władze komunistyczne starały się ingerować zarówno w ludzkie sumienia, jak i utrudniać realizację prawa do publicznego wyznawania wiary. Szczególną rolę w polityce wyznaniowej państwa odgrywał powołany w 1950 roku Urząd do Spraw Wyznań. Jego prawdziwym zadaniem było nadzorowanie i zwalczanie Kościoła katolickiego oraz innych wyznań. Nie prowadził on w zasadzie samodzielnej polityki, ale wykonywał zadania wyznaczone przez biuro polityczne KC PZPR. Z kolei w województwach politykę wyznaniową realizowały wydziały do spraw wyznań. Wydział w Zielonej Górze, spośród wielu akcji wymierzonych w funkcjonowanie Kościoła gorzowskiego, ingerował w sprawowanie kultu publicznego. Jego działania polegały na utrudnianiu przeprowadzania pielgrzymek, nabożeństw i uroczystości. Apogeum wrogich wobec Kościoła działań wydziału przypadło na czas peregrynacji obrazu Matki Bożej Częstochowskiej i milenium chrztu Polski, kiedy to wszelkimi możliwymi, a przy tym niejednokrotnie bezprawnymi metodami, pracownicy administracji wyznaniowej starali się uniemożliwiać udział wiernych w nabożeństwach. Stosowane represje wobec duchowieństwa i wiernych świeckich nie przyniosły jednak spodziewanych efektów. Nie udało się wyrugować z przestrzeni publicznej uzewnętrznionych form religijności, co więcej, próby ingerencji w wykonywanie kultu publicznego nie tylko nie skutkowały ateizacją społeczeństwa, ale powodowały jeszcze liczniejszy udział wiernych w uroczystościach religijnych.

2

Wydział do Spraw Wyznań Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu wobec procesji Bożego Ciała w latach 1950-1965

100%

Resler T.

Studia z Prawa Wyznaniowego

|

2021

|

vol. 24

405-427

EN

Public worship between 1950–1989 in Poland was considered hostile to the idea of secular state. The state authorities regarded the Catholic Church as an ideological enemy and sought to limit the freedom of conscience and religion of citizens, pushing religion into the private sphere. Similar tactics were used in relation to one of the most important Catholic holidays – Corpus Christi. The denominational administration in Wrocław tried to limit religious expression in public spaces on that day. The assembly law, which gave the instruments to license religious processions, was used for this purpose. The measures taken by the state authorities against the Catholic Church and its believers violated the legal standards of the time. The laws were often interpreted expansively or ignored altogether. Numerous restrictions were imposed on participants of processions and the pressure was exerted, for example, through workplaces. In addition, the state authorities competed with the Catholic Church by organizing numerous alternatives. Open-air events, excursions and sports competitions were supposed to draw the faithful away from religious ceremonies. These efforts directly violated the standards of state-church separation.

PL

Publiczne sprawowanie kultu w latach 1950–1989 w Polsce było uznawane za wrogie wobec idei państwa świeckiego. Władze państwowe uznawały Kościół Katolicki za wroga ideologicznego i dążyły do ograniczenia wolności sumienia i wyznania obywateli, spychając religię do sfery prywatnej. Podobną taktykę stosowano wobec jednego z najważniejszych dla katolików świąt – Bożego Ciała. Administracja wyznaniowa we Wrocławiu starała się ograniczać w tym dniu ekspresję religijną w przestrzeni publicznej. Wykorzystywano do tego prawo o zgromadzeniach, które dało narzędzia do koncesjonowania procesji religijnych. Środki podejmowane przez organy państwowe w stosunku do Kościoła Katolickiego i jego wiernych naruszały standardy ówczesnego prawa. Bardzo często dokonywano rozszerzającej wykładni przepisów lub wprost ignorowano poszczególne akty prawne. Na uczestników procesji nakładano liczne ograniczenia oraz wywierano presję, wykorzystując do tego na przykład kierownictwo zakładów pracy. Dodatkowo władze państwowe konkurowały z Kościołem Katolickim organizując liczne wydarzenia alternatywne. Imprezy plenerowe, wycieczki i zawody sportowe miały za cel odciągnięcie wiernych od uroczystości religijnych. Oceniając te zabiegi należy stwierdzić, że wprost naruszały one standardy rozdziału Kościoła od państwa.

3

Konkordatowe i pozakonkordatowe gwarancje sprawowania kultu publicznego

80%

Bartczak A.

Łódzkie Studia Teologiczne

|

2016

|

vol. 25

|

issue 2

41-55

EN

The Polish law guarantees freedom of religion. Freedom to profess religion manifests itself in the exercise of public worship. It is guaranteed by the system of law: the constitution, the concordat and other laws. This article presents the concept of public worship, place of public worship and time of public worship. The subject analysis shows that in this situation we have to deal with the norm of civil law and canon law. For this reason, there are many difficulties.

4

Równe czy identyczne traktowanie osób duchownych w prawie polskim?

80%

Pieron B.

Annales Canonici

|

2017

|

vol. 13

EN

According to law, Polish churches and other religious associations, benefiting from the freedom of conscience and religion, assign to some of their members the status of clergyman. The Republic of Poland is characterized by a variety of religious associations which present different doctrines. In the same time, they set before their assigned clergymen precise goals and tasks to accomplish. The regulations of the Polish law related specifically to clergymen provide for some distinctiveness which influences the legal status of the persons within the mentioned group. In the present article, the author undertakes an effort to respond to the question whether the regulations related specifically to clergymen favor the members of the larger religious associations at the expense of the smaller community ministers, or not. The question touches upon the issue of observing the principle of equal right expressed in the art. 32 of the Constitution of the Republic of Poland. In order to answer the question, the author points at the indicators of the differentiated treatment of clergy. He concludes, that the regulations of the Polish law take into account some differences specific to the ministry of clergymen and respect their distinctiveness on the basis of their own laws. Such a situation doesn’t contradict the principle of equal right.

PL

Zgodnie z prawem polskim kościoły i inne związki wyznaniowe korzystające z gwarancji wolności sumienia i religii niektórym ze swoich członków nadają status duchownego. Rzeczpospolitą Polską cechuje różnorodność funkcjonujących wspólnot wyznaniowych. Prezentują one różną doktrynę. Jednocześnie też ustanawianym przez siebie duchownym stawiają ściśle określone cele i zadania do realizacji. Przepisy prawa polskiego odnoszące się bezpośrednio do duchownych przewidują pewne odrębności wpływające na status prawny również w obrębie tej grupy osób. W niniejszym artykule podjęta jest próba odpowiedzi na pytanie: czy przepisy odnoszące się bezpośrednio do duchownych faworyzują tych, którzy przynależą do większych wspólnot wyznaniowych, kosztem pełniących swe funkcje w kościołach i innych związkach wyznaniowych o niezbyt wielkiej liczbie wiernych. Innymi słowy chodzi o to, czy w obrębie tej szczególnej grupy zachowana jest zasada równości wyrażona w art. 32 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej. W celu rozwiązania postawionego problemu konieczne jest wskazanie wyznaczników zróżnicowanego traktowania osób duchownych, co zostaje zrealizowane w prezentowanym tekście. Na podstawie przeprowadzonej analizy należy stwierdzić, że przepisy prawa polskiego, określając status duchownych, biorą pod uwagę pewne szczególne różnice w pełnionej przez nich posłudze, jak również uwzględniają odrębności na gruncie prawa własnego. Ten stan nie jest sprzeczny z zasadą równouprawnienia.

Refine search results

1 Annales Canonici

1 Colloquia Theologica Ottoniana

1 Studia z Prawa Wyznaniowego

1 Łódzkie Studia Teologiczne

1 2021

1 2019

1 2017

1 2016

1 Bartczak A.

1 Mazurkiewicz D.

1 Pieron B.

1 Resler T.

Ingerencje władz państwowych w sprawowanie kultu publicznego na przykładzie działań zielonogórskiej administracji wyznaniowej wobec Kościoła gorzowskiego w latach 1945-1972

Wydział do Spraw Wyznań Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej we Wrocławiu wobec procesji Bożego Ciała w latach 1950-1965

Konkordatowe i pozakonkordatowe gwarancje sprawowania kultu publicznego

Równe czy identyczne traktowanie osób duchownych w prawie polskim?