Search results

1

Георгий Александрович Малютин Польский вопрос в русской общественно-политической мысли в 1830-е – начале 1860-х гг. Москва — Санкт-Петербург: Нестор-История, 2013, 206 ss.

100%

Opacki Z.

Studia Rossica Gedanensia

|

2015

|

issue 2

446-452

PL

Artykuł stanowi omówienie monografii Gieorgija Maliutina pt. Польский вопрос в русской общественно-политической мысли в 1830-е – начале 1860-х гг., poświęconej kwestii polskiej w rosyjskiej myśli społeczno-politycznej XIX wieku w okresie między polskimi zrywami powstańczymi lat 1830–1863.

2

Chorwackie echa walki Polaków o wolność: Powstanie Styczniowe w chorwackiej opinii publicznej

63%

Kale S.

Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

|

2014

|

vol. 49

|

issue 1

PL

W niniejszej pracy ukazane zostały stanowiska zajmowane przez chorwacką opinię publiczną w sprawie Polaków i kwestii polskiej w czasie Powstania Styczniowego. Stanowiska te zbadano na podstawie najważniejszych zagrzebskich dzienników: „Pozor” i „Narodne novine”. „Narodne novine” i „Pozor” opowiadały się za odstąpieniem od powstania i były przeciwne niezależności Polski. Na terenie Chorwacji Właściwej istniała jednak część opinii publicznej, która nie zgadzała się z tym głównym nurtem. W „Pozorze” taki sposob myślenia, stojący w opozycji do głównego stanowiska reprezentowanego przez ten dziennik, przedstawiał pisarz August Šenoa, który popierał polską walkę o niepodległość.Focusing on the most important newspapers in Croatia in the second part of the nineteenth century „Pozor” (from January 1863 to January 1864) and „Narodne novine” (from January 1863 to December 1864), the present article examines attitude of Croatian public opinion towards the Poles and the Polish question in the time of January Uprising 1863‑1864. The article shows resignation of the uprising and objections towards autonomy of Poland as the main standpoints of „Narodne novine” and „Pozor”. No significant differences in the attitudes represented by the newspapers were found.

3

„Trochę za późno i za mało ale coś jest”. Polacy w Galicji wobec Aktu 5 listopada 1916 r.

63%

Szymczak D.

Historia Slavorum Occidentis

|

2017

|

issue 2 (13)

85-101

EN

During the outbreak of WWI, a majority of Poles in Galicia were in favour of the Austria-Poland solution. They hoped that once the Kingdom of Poland was taken away from Russia, Franz Joseph I would become the king of Poland. As a result, a new and powerful state would emerge: Austria-Hungary-Poland. In order to pursue this idea, Poles established the Supreme National Committee and the Polish Legions, a military force. Austria’s military defeats and general weakness of the monarchy put an end to these plans as the politicians in Vienna failed to be equally willing to pursue the solution. The initiative regarding the Polish cause was taken over by Germans and the Act of 5th November was proclaimed. This indicated that the reconstruction of the Polish state would be modelled by the Reich rather than the Habsburg monarchy. On the one hand, the proclamation of the Act of 5th November was welcomed in Galicia: it was the first document taking the Polish cause to the international arena. On the other hand, the end of the Austria-Poland idea led to resentment. Poles in Galicia were afraid that they would be left outside the new Polish state.

4

История Польши и польский вопрос в России в оценке А.С. Будиловича

45%

Kruczkowski T.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2022

|

vol. zeszyt

|

issue XXXVI

10-34

PL

Artykuł omawia główne pozycje oceniające rosyjskiego historyka, filologa A.S. Budilowicza piszącego o historii Polski i kwestii polskiej w Rosji. Te poglądy naukowca są rozpatrywane na tle ogólnych stanowisk oceniających w rosyjskiej historiografii. Deklarowany temat w twórczym dziedzictwie A.S. Budilowicz był ściśle związany z historią prawosławnych ziem Rzeczypospolitej oraz z kwestią zachodnio-rosyjską (białoruską i ukraińską). Na kształtowanie poglądów naukowych i społeczno-politycznych A.S. Budilowicza wpłynął zarówno charakter jego wykształcenia, jak i środowisko społeczno-polityczne ówczesnej zachodniej Rosji. Ogólnie rzecz biorąc, historyczna polonistyka A.S. Budilowicza w pełni odpowiadała podstawowym ideom rosyjskiej polonistyki historycznej XIX-początku XX w., mających konserwatywny i słowianofilski charakter, najczęściej o antyzachodnich poglądach. Najważniejszymi atrybutami jedności słowiańskiej dla A.S. Budilowicza były wspólnota religijną Słowian i ich wspólny język. Prawosławie wydawało mu się fundamentem, na którym wyłącznie Słowianie mogli zachować własną tożsamość. Misję Rosji w Polsce A.S. Budilowicz tłumaczył chęcią uratowania Polaków przed zagrażającą im germanizacją i „ożywieniem” zdrowych sił moralnych i psychicznych. Naukowiec był jednym z zwolenników słowianofilskiego podejścia do historii, zwolennikiem idei pansłowiańskich, należy go przypisać szkole zachodniorusyzmu (białoruski regionalny wariant słowianofilstwa).

EN

The article discusses the main evaluative positions of the Russian historian, philologist A.S. Budilovich on the history of Poland and the Polish question in Russia. These views of the scientist are considered against the background of the general evaluative positions of Russian historiography. The author analyzes how the main works of A.S. Budilovich of a polonistic nature, related to the history of Poland and the Polish question in Russia, as well as studies of modern Russian historical polonistics on similar issues. The declared theme in the creative heritage of A.S. Budilovich was closely connected with the history of the Orthodox lands of the Commonwealth and the Western Russian (Belarusian and Ukrainian) issue. The formation of scientific and socio-political views of A.S. Budilovich was influenced by both the nature of his education and the socio-political environment of what was then Western Russia. In general, historical polonistics of A.S. Budilovich fully corresponded to the fundamental ideas of Russian historical polonistics of the 19th- early 20th centuries, conservative and Slavophile in nature, most often of an anti- Western persuasion. The most important attribute of Slavic unity for A.S. Budilovich was the religious community of the Slavs and their common language. Orthodoxy seemed to him the foundation, exclusively on which the Slavs could preserve their own identity. A.S. Budilovich explained the mission of Russia in Poland by the desire to save the Poles from the Germanization that threatened them and to “bring to life” healthy moral and mental forces. The scientist was one of the latest adherents of the Slavophile approach to history, a supporter of pan-Slavic ideas, he should be attributed to the school of Western Russianism (Belarusian regional version of Slavophilism).

RU

В статье рассматриваются основные оценочные позиции российского историка, филолога А.С. Будиловича на историю Польши и польский вопрос в России. Эти взгляды ученого рассматриваются на фоне общих оценочных позиций российской историографии. Автор анализирует, как основные работы А.С. Будиловича полонистического характера, относящиеся к истории Польши и польскому вопросу в России, так и исследования современной ученому российской исторической полонистике по сходной проблематике. Заявленная тематика в творческом наследии А.С. Будиловича была тесно связана с историей православных земель Речи Посполитой и западнорусским (белорусским и украинским) вопросом. На формирование научных и общественно-политических взглядов А.С. Будиловича оказали влияние как характер его образования, так и общественно-политическпя среда тогдашней Западной России. В целом историческая полонистика А.С. Будиловича полностью соответствовала фундаментальным идеям российской исторической полонистики ХІХ – начала XX века, консервативного и славянофильского характера, чаще всего антизападного толка. Важнейшим атрибутом славянского единства для А.С. Будиловича была религиозная общность славян и их общий язык. Православие представлялось ему фундаментом, исключительно на котором славяне могли сохранить собственную идентичность. Миссию России в Польше А.С. Будилович объяснял желанием спасти поляков от грозившего им онемечивания и «вызвать к жизни» здоровые нравственные и умственные силы. Ученый был одним из самых поздних приверженцев славянофильского подхода к истории, сторонником панславистских идей, его следует отнести к школе западноруссизма (белорусского регионального варианта славянофильства).

5

De ‘Poolse kwestie’ in Nederland in de jaren 1914–1918: De rol van Poolse persbureaus in de cultuur- en kennistransfer over Polen

38%

Łyczykowska M.

Roczniki Humanistyczne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 5: Neofilologia. Zeszyt specjalny

343-354

PL

Wraz z wybuchem Wielkiej Wojny powstała nowa “przestrzeń” — miejsce, w którym rozgrywały się różnego rodzaju wydarzenia równoległe do walki zbrojnej. Prowadziły do powstania nowych sieci zależności między instytucjami i aktorami indywidualnymi. Nie tylko w krajach okupowanych i walczących zbrojnie, ale i w tych neutralnych miała równolegle miejsce walka o przychylność opinii publicznej. W Niderlandach aktywne były biura prasowe państw walczących, których celem było zbieranie i dystrybucja wiadomości w sensie konwencjonalnym, dziennikarskim, choć z ukrytymi intencjami. Oprócz nich działalność prowadziły przedstawicielstwa prasowe innych krajów, między innymi Polski. Ich zadaniem było sprawienie, by ‘kwestia Polska’ była obecna na łamach niderlandzkiej prasy. Do najważniejszych instytucji należało Polskie Biuro Prasowe Zygmunta Gargasa i biuro prasowe pod auspicjami Naczelnego Komitetu Narodowego. Grały one częściowo również rolę w ‘psychologicznej wojnie’ niemieckiego aparatu propagandy.

EN

With the outbreak of the Great War, there arose a new “space”, in which various events took place, parallel to the armed struggle. They led to the development of new relational networks between institutions and individuals. Not only in the warring and the occupied countries, but also in the neutral states, besides the armed fight, an ardent battle took place for the favours of public opinion, waged by means of propaganda activities. In addition to the press agencies of the fighting countries active in the Netherlands, which were intended to collect and distribute news in a conventional journalistic sense (but with hidden intentions), there were also press representatives from other countries, including Poland. They made sure that the Polish question was present in the Dutch press. The most important among those institutions were Sigismund Gargas’s Poolsch Persbureau (Polish Press Office) and the news agency under the auspices of the Naczelny Komitet Narodowy (Supreme National Committee). In part, they also played a role in the ‘psychological warfare’ of the German propaganda apparatus.

NL

Met de uitbraak van de Grote Oorlog is een nieuwe ‘ruimte’ ontstaan waarin zijdelingse gebeurtenissen plaatsvonden. Ze leidden tot de ontwikkeling van nieuwe betrekkingsnetwerken tussen verschillende instituties en personen. Niet alleen in de gewapend strijdende en bezette landen, maar ook in de neutrale staten, vond er naast het gewapend gevecht ook een veerkrachtige strijd plaats door middel van propaganda-activiteiten om de gunsten van de publieke opinie. Behalve de in Nederland actieve persbureaus van de vechtende landen, die ten doel hadden nieuws te verzamelen en distribueren in een conventionele, journalistieke zin (echter met verborgen intenties), waren er ook persvertegenwoordigers van andere landen actief, waaronder Polen. Ze zorgden ervoor dat de Poolse kwestie in de Nederlandse pers aanwezig was. De belangrijkste instellingen waren het Poolsch Persbureau van Sigismund Gargas en het persbureau onder de auspiciën van het Nationaal Hoofdcomité. Gedeeltelijk speelden ze ook een rol in de “psychologische oorlogvoering” van de Duitse propaganda-apparaat.

6

Weterani Insurekcji Kościuszkowskiej w powstaniu 1806 roku w Wielkopolsce

32%

Dudziński P.

Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej

|

2021

|

issue 1(15)

49-60

EN

The fall of the Polish-Lithuanian Commonwealth after the uprising of 1794 did not mean that Poles abandoned their independence efforts. In most political circles, there was a growing awareness that the hopes for regaining sovereignty should be tied to the political actions of France and the victorious Napoleon Bonaparte. After the victories on the fields of Jena and Auerstädt on October 14, 1806, the French army was tired and could not cope with the Prussian-Russian offensive. The remnants of the Prussian army remained on the former Polish territories, which made the French think of the possibility of an armed engagement of the Poles against them, in exchange for a vague promise of restoring Poland’s political existence. General Jan Henryk Dąbrowski, founder of the Polish Legions in Italy, was chosen to organize a diversion in the enemy’s rear. In Greater Poland (Wielkopolska) the general was highly respected as a hero of the Kościuszko insurrection of 1794. Napoleon, wanting to win Poles over to his own political goals, decided to use the authority of Tadeusz Kościuszko, who turned out to be sceptical of French promises. The instrumental attitude towards the Polish leaders was confirmed both by the dishonest actions of French diplomacy and by Napoleon’s preserved correspondence. The announcement of the uprising in Greater Poland, which was enthusiastically welcomed by the urban population, was met with distrust by part of the society. The institution of the nobility’s mass mobilisation and conscription in the cantonal system were reactivated. The command of the created formations was often entrusted to officers with insurrection past, who in addition to moral authority, represented the continuity of tradition. Although there are many unknowns connected with the 1806 uprising, not only with regard to the attitude of the society, but also as far as the actions of French diplomacy are concerned, the scale of involvement of the Kościuszko Insurrection veterans in the next chance to rebuild the Republic of Poland has become a permanent part of historical memory.

PL

Upadek Rzeczypospolitej po powstaniu z 1794 roku nie przesądził o zaniechaniu dążeń niepodległościowych przez uczestników Insurekcji Kościuszkowskiej. Po zwycięstwach na polach Jeny i Auerstädt 14 października 1806 roku armia francuska była zmęczona i mogła nie sprostać ofensywie prusko-rosyjskiej. Na dawnych ziemiach polskich wciąż znajdowały się resztki armii pruskiej, co wysuwało na pierwszy plan kwestię zaangażowania Polaków przeciwko Prusom oraz wspierającej je Rosji w zamian za niejasną obietnicę przywrócenia Polakom bytu politycznego. Do zorganizowania dywersji na tyłach przeciwnika wybrano pełniącego funkcję generalnego inspektora kawalerii włoskiej generała Jana Henryka Dąbrowskiego, twórcę Legionów Polskich we Włoszech. W Wielkopolsce generał był otaczany szacunkiem, który zdobył podczas Insurekcji Kościuszkowskiej w 1794 roku. Chcąc pozyskać Polaków do realizacji własnych celów politycznych, Napoleon postanowił wykorzystać autorytet Tadeusza Kościuszki, silnie związanego z tradycją francuskiego i amerykańskiego Oświecenia. Kościuszko nie ufał deklaracjom Napoleona, nie stanął na czele Legionów Polskich, choć często występował w roli mentora wobec władz francuskich. Zdecydowanie odmówił także firmowania działań w Wielkopolsce. Jego sceptycyzm wzmacniało stanowisko dyplomacji francuskiej względem insurekcji z 1794 roku. Instrumentalne traktowanie polskich przywódców potwierdzają zarówno nieuczciwe działania dyplomacji francuskiej, jak i zachowana korespondencja Napoleona. Ogłoszenie powstania w Wielkopolsce, entuzjastycznie przyjęte przez mieszkańców miast, spotykało się z nieufnością części społeczeństwa. Reaktywowano instytucję pospolitego ruszenia szlachty, wzorem insurekcji przeprowadzono pobór w systemie kantonalnym. Dowództwo tworzonych formacji często powierzano oficerom z przeszłością insurekcyjną, którzy oprócz autorytetu moralnego reprezentowali ciągłość tradycji. Mimo że w epizodzie z 1806 roku pozostaje dostatecznie wiele niewiadomych, nie tylko w odniesieniu do postawy polskiego społeczeństwa, ale i działań dyplomacji francuskiej, skala zaangażowania weteranów Insurekcji Kościuszkowskiej w kolejną szansę odbudowy Rzeczypospolitej wpisuje się na trwałe do pamięci historycznej.

Refine search results

1 Historia Slavorum Occidentis

1 Roczniki Humanistyczne

1 Studia Rossica Gedanensia

1 Studia i Materiały Centralnej Biblioteki Wojskowej

1 Studia z Dziejów Rosji i Europy Środkowo-Wschodniej

1 Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

1 Dudziński P.

1 Kale S.

1 Kruczkowski T.

1 Opacki Z.

1 Szymczak D.

1 Łyczykowska M.

1 2022

1 2021

1 2018

1 2017