Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 10

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  language functions
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

„Wiolka mówi o obrzydliwych rzeczach”. O semantyce i funkcji nazw intymnych części ciała w kobiecym stand-upie

100%
Chudzik A.
Academic Journal of Modern Philology
|
2022
|
issue 15
127-142
EN
The topic of this article concerns the names of intimate body parts that appear in the performances of Polish female stand-up comedians. The aim of the considerations is to show the dominant semantic forms of naming intimate parts of the body and to indicate their functions in speech and genre discourse. The article begins with theoretical findings on the genre features of stand-up and the specificity of the vocabulary relating to body parts considered taboo. Further considerations include an analysis of the material divided into the part concerning semantics and the part concerning the function of the studied vocabulary. The methodological approach used in the study is lexical semantics in terms of cognitive linguistics with elements of pragmalinguistics.
2
Publication available in full text mode
Content available

Funkcje wybranych typów derywatów w polszczyźnie familijnej XIX stulecia (na podstawie korespondencji małżeńskiej Zofii Kraszewskiej)

88%
OLMA M., OLMA M.
Stylistyka
|
2009
|
vol. 18
287-299
PL
The paper prepared on the basis of 842 hand-written letters of Zofia Kraszewska to her husband Józef Ignacy, is the author’s next publication of 19th century epistolography.Cosidering the specific features of family letters the author starts from the theory of literaturę, pragmatics and sociolinguistics, which describes variant of language in different social groups.Then he presents some types of derivatives used by Kraszewska to show to the addres- see the situation context of writing, to express her permanent sensitives and temporary affections, as well as to fortify the pragmatic impact of particular letters. They are the equivalent of conversation and should compensate the lack of face-to face contact bet- ween the wife and her lamous husband.
3
Publication available in full text mode
Content available

The functions of punning utterances in English and Chinese: a cross-cultural perspective

88%
Solska A.
Beiträge zur allgemeinen und vergleichenden Sprachwissenschaft
|
2021
|
vol. 10
175-199
EN
Capitalizing on the universal linguistic feature of ambiguity, punning utterances can be found in languages as distinct as the Indo-European, marginally inflected English and the Sino-Tibetan, monosyllabic, inflectionless Chinese. Though forming a tiny fraction of the utterances produced in these languages, they tend to stand out and can be encountered in diverse communicative settings, including poetry and prose, jokes and comedy routines, advertising slogans and book titles. Whether perceived as “the lowest form of wit” or a lofty rhetorical device, they perform a wide range of functions which are often grounded in distinct cultural and historical backgrounds they are embedded in. The objective of this article is to identify the most striking differences in the functions served by typical English and Chinese puns and to investigate the cultural factors underlying these differences. Adopting Jakobson’s model of language functions as the organizing principle for the discussion, I examine a range of puns in the two languages, comparing and contrasting the motivations for their use.
4
Publication available in full text mode
Content available

On the Language of the Preamble to the Constitution of the Republic of Poland and its Functions

75%
Doliwa K.
Przegląd Prawa Konstytucyjnego
|
2023
|
issue 6(76)
365-374
PL
Przedmiotem i celem artykułu jest refleksja nad językową formą preambuły do obowiązującej Konstytucji RP. Jak wszystkie preambuły, ma ona specyficzną formę, która wyraźnie różni się od zwykłych tekstów formułowanych w języku prawa, przez co jej normatywny charakter bywa kwestionowany w doktrynie. Tekst preambuły pełni szereg funkcji: opisową, ekspresyjną, impresyjną, a także performatywną (sprawczą) i poetycką, i może być analizowany przez pryzmat każdej z nich. Analiza preambuły różni się zatem od analizy typowej wypowiedzi sformułowanej w języku prawa.
EN
The object and purpose of this paper is to reflect on the linguistic form of the preamble to the current Constitution of the Republic of Poland. Like all preambles, it has a specific form that is clearly different from ordinary texts formulated in the language of the law, and as a result, its normative character is sometimes questioned in the doctrine. The text of the preamble performs a number of functions: descriptive, expressive, impressionistic, as well as performative (causal), and poetic, and can be analyzed through the lens of each of them. Thus, the analysis of the preamble differs from that of a typical utterance formulated in the language of the law.
5
Publication available in full text mode
Content available

Kompetencje językowe i komunikacyjne dzieci/uczniów na poziomie przedszkolnym i wczesnoszkolnym w diagnozie nauczycielskiej-pedagogicznej. Rozwijanie funkcji językowych w sytuacji nauki zdalnej

63%
Wieczór E.
Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne
|
2021
|
vol. 17
|
issue 4
10-50
EN
The subject of the article focuses on the linguistic communication of a child in preschool and early school age. Language competences are defined as key to development and their acquisition process is described in the context of the educational and home environment. Determining the language level of a child's development is an important area of pedagogical diagnosis. Each early education teacher becomes a conscious and competent diagnostician in everyday observation (a child in a task and play situation) and in the linguistic relationship with the child. Experiencing the everyday life of a child in a remote learning situation allowed to observe and diagnose how the child's language and communication, dexterity and graphomotor skills, as well as awareness of the handwriting develop in the period of on-line learning.
PL
Tematyka artykułu skupia się wokół komunikacji językowej dziecka w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym. Kompetencje językowe definiowane są jako kluczowe w rozwoju, a ich proces nabywania opisuje się w kontekście środowiska edukacyjnego i domowego. Określenie poziomu językowego rozwoju dziecka stanowi ważny obszar diagnozy pedagogicznej. Każdy nauczyciel wczesnej edukacji w codziennej obserwacji (dziecko w sytuacji zadaniowej i zabawowej) i relacji językowej z dzieckiem, staje się świadomym i kompetentnym diagnostą. Doświadczanie codzienności dziecka w sytuacji nauki zdalnej, pozwoliło zaobserwować i zdiagnozować, jak w okresie uczenia się on-line rozwija się język i komunikacja dziecka, manualność i grafomotoryka oraz świadomość pisma.
6
Publication available in full text mode
Content available

Konwencjonalne zwroty wykrzyknikowe (quasi-religijne) ze składnikiem Bóg, Jezus, Matka Boska itp. w utworach Władysława Orkana

63%
Kobylińska J.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
|
2018
|
issue 13
42-58
EN
Conventional quasi-religious interjections with the component Bóg [God], Jezus [Jesus], Matka Boska [Mother of God] etc. in writings by Władysław Orkan
7
Publication available in full text mode
Content available

Uwagi o polszczyźnie jako języku religijnym na Wschodzie (ze szczególnym uwzględnieniem Litwy)

63%
Karaś H.
Studia Elbląskie
|
2019
|
vol. 20
147-159
EN
The paper discusses Polish as a religious language in Eastern Europe, particularly in Lithuania, and – to a lesser extent – Belarus and Ukraine. The author focuses on language changes within the sphere of religion concerning the use of Polish and other languages in the Roman Catholic Church. The process of depolonizing the Roman Catholic Church along with its Belarusization in Belarus and Ukrainization in Ukraine has been observable. Moreover, the article overviews the response of the Church members to the eradication of Polish as a religious language and replacing it with Belarussian and Ukrainian. With respect to Lithuania, the analysis based on field research (informants) depicts the current situation of the Polish language as its usage has come to be limited and as it has begun to be eradicated from the Church in two Polish-speaking enclave communities that are disintegrated today (the Kaunas region and the Zarasai region).
PL
Artykuł dotyczy polszczyzny jako języka religijnego na Wschodzie, zwłaszcza na Litwie, w mniejszym stopniu na Białorusi i Ukrainie. Uwagę skupiono na zmianach językowych w sferze religijnej, w użyciu polszczyzny i innych języków w Kościele rzymskokatolickim. Zasygnalizowano proces depolonizacji Kościoła rzymskokatolickiego: białorutenizacji na Białorusi i ukrainizacji na Ukrainie i omówiono postawy wiernych wobec usuwania polszczyzny z funkcji języka religijnego na rzecz języka białoruskiego i ukraińskiego. W odniesieniu do Litwy przedstawiono sytuację języka polskiego i proces ograniczania użycia polszczyzny i rugowania jej z Kościoła w dwóch enklawach polskojęzycznych, dziś zdezintegrowanych (Kowieńszczyzna i rejon jezioroski) na podstawie badań terenowych (wypowiedzi informatorów).
8
Publication available in full text mode
Content available

From Standardization to Abstractionalization of Language: Problems Arising in Translating Realistic Metaphysics Texts

45%
Maryniarczyk A.
Roczniki Humanistyczne
|
2020
|
vol. 68
|
issue 8
47-58
FR
Dans le processus de traduction des textes philosophiques, en particulier ceux concernant la métaphysique réaliste, en d’autres langues, apparaît une complication, qui finalement détermine le sens des mots et des phrases entières. Nous nous trouvons devant une triade concernant différents problèmes, à savoir : la standardisation du vocabulaire, l’abstractionnalisation des termes et la parcellarisation des fonctions du langage. La normalisation du langage se manifeste par le fait qu'au lieu de synonymes riches et diversifiés, apparaît un seul terme, avec lequel on veut exprimer divers processus et actions. A son tour, l’abstractionnalisation du langage consiste à fixer notre attention cognitive par le langage sur les termes et sur les concepts, et nous oriente à les analyser. Par contre, la parcellarisation des fonctions langagières revient à rompre l'unité de sa triple fonction (sémantique, syntaxique et pragmatique) et à se focaliser sur une seule d’entre elles: soit sémantique (concernant le sens), soit syntaxique (concernant la structure), soit pragmatique (concernant l’utilité). La triade entière est directement liée à la traduction du texte métaphysique original en langues étrangères, et les problèmes qui en résultent ont été discutés dans l'article ci-dessus. Bien entendu, ce sont des tendances linguistiques générales que nous rencontrons dans divers domaines. Cependant, dans le domaine des traductions du langage de la philosophie réaliste – c’est-à-dire de la métaphysique, qui a pour objet les choses réelles – le langage devrait guider la «vision» cognitive de ces choses réellement existantes.
EN
In the process of translation of philosophical texts, especially those concerning realistic metaphysics, a complication arises, which ultimately determines the meaning of words and whole sentences. This gives rise to the problem-related triad, namely: standardization of vocabulary, abstractionalization of terms, and fragmentation of the functions of language. Standardization of language manifests itself in the fact that, instead of rich and diverse synonyms a single term appears, with which diverse processes and actions are named. Abstractionalization of language, in turn, is that language arrests our cognitive attention at terms and concepts, and compels us to analyze them. Fragmentation of the language functions consists in the breaking up of their threefold unity: semantic, syntactic, and pragmatic, and focusing instead on a single one of them: either semantic (concerning sense), or syntactic (concerning structure), or pragmatic (concerning usefulness). This triad is directly linked to the processes of translation of original metaphysical texts into foreign languages, and the resulting issues are discussed in this article. Of course, this triad represents current language trends encountered in various areas. However, in the field of translating the language of realistic philosophy, i.e. metaphysics that has real things as its object, the cognitive “seeing” of that object should be guided by language.
PL
Od standaryzacji do abstrakcjonalizacji języka: problemy językowe przy przekładach tekstów metafizyki realistycznej W ramach przekładów tekstów filozoficznych, a szczególnie tych z metafizyki realistycznej, na inne języki, pojawia się komplikacja, która w ostateczności rozstrzyga o znaczeniu słów, jak i o sensie całych zdań. Pojawia się triada, która nazwiemy problemową, a mianowicie: standaryzacja słownika, abstrakcjonalizacja terminów oraz parcelaryzacja funkcji języka. Standaryzacja języka przejawia się w tym, że w miejsce bogatych i różnorodnych synonimów pojawia się jeden termin, którym chce się oddać różnorodność procesów czy działań. Abstrakcjonalizacja języka z kolei polega na tym, że język zatrzymuje naszą uwagę poznawczą na terminach i pojęciach i nakierowuje nas na analizę tych terminów czy pojęć. Natomiast parcelaryzacja funkcji języka sprowadza się do rozbicia jedności jego potrójnej funkcji: semantycznej, syntaktycznej i pragmatycznej oraz koncentrowaniu się na jednej z nich: albo tylko semantycznej (znaczeniowej), albo tylko syntaktycznej (składniowej), albo tylko pragmatycznej (użytecznościowej). Cała ta triada jest związana bezpośrednio z przekładami oryginalnego tekstu metafizycznego na języki obce, a problemy z tego wynikające zostały omówione w powyższym artykule. Oczywiście są to ogólne tendencje językowe, z którymi spotykamy się w rożnych dziedzinach. W dziedzinie jednak przekładów języka filozofii realistycznej – czyli metafizyki, która ma za przedmiot rzeczy realne – na „widzenie” poznawcze tychże realnie istniejących rzeczy powinien naprowadzać język. De la normalisation à l’abstractionnalisation de la langue: problèmes survenant dans la traduction de textes de métaphysique réaliste Dans le processus de traduction des textes philosophiques, en particulier ceux concernant la métaphysique réaliste, en d’autres langues, apparaît une complication, qui finalement détermine le sens des mots et des phrases entières. Nous nous trouvons devant une triade concernant différents problèmes, à savoir : la standardisation du vocabulaire, l’abstractionnalisation des termes et la parcellarisation des fonctions du langage. La normalisation du langage se manifeste par le fait qu'au lieu de synonymes riches et diversifiés, apparaît un seul terme, avec lequel on veut exprimer divers processus et actions. A son tour, l’abstractionnalisation du langage consiste à fixer notre attention cognitive par le langage sur les termes et sur les concepts, et nous oriente à les analyser. Par contre, la parcellarisation des fonctions langagières revient à rompre l'unité de sa triple fonction (sémantique, syntaxique et pragmatique) et à se focaliser sur une seule d’entre elles: soit sémantique (concernant le sens), soit syntaxique (concernant la structure), soit pragmatique (concernant l’utilité). La triade entière est directement liée à la traduction du texte métaphysique original en langues étrangères, et les problèmes qui en résultent ont été discutés dans l'article ci-dessus. Bien entendu, ce sont des tendances linguistiques générales que nous rencontrons dans divers domaines. Cependant, dans le domaine des traductions du langage de la philosophie réaliste – c’est-à-dire de la métaphysique, qui a pour objet les choses réelles – le langage devrait guider la «vision» cognitive de ces choses réellement existantes.
9
Publication available in full text mode
Content available

Histoire d’un amour et d’une haine inconditionnels : les surnoms et les sobriquets des équipes de football

45%
Kacprzak A., Napieralski A.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica
|
2021
|
issue 16
195-208
EN
Our article is a lexical analysis that concerns the world of football and speaks about unofficial names for football teams, which exist alongside their official names and often reflect the strong feelings of their supporters and their opponents. For example, beside the official name, Futbol Club Barcelona the media use metonymic names evoking the colors of the club like Blaugranes or Azulgranas, but they also use a more emotional name – Barça. However, this same club is sometimes given a pejorative name – culés, coming from cul ‘behind’ in Catalan, or polacos ‘Poles’ (the pejorative name by which the Spanish designate the Catalans). Our analysis of the forms, content and roles of the unofficial names of some (French, Spanish and Polish) football teams allows us to propose a clear distinction between two types of nicknames: surnoms and sobriquets, two very distinct categories of chrematonyms.
FR
Notre article aborde la question des appellations non officielles des équipes de football, qui tout en existant à côté des appellations officielles de celles-ci, témoignent souvent des sentiments forts de leurs supporters et de leurs adversaires. Par exemple, à côté de la dénomination officielle, le Futbol Club Barcelona est souvent désigné par les médias au moyen des noms métonymiques évoquant les couleurs du club, Blaugranes ou Azulgranas, mais aussi par un nom plus affectif, Barça. Or, ce même club se voit parfois attribuer une dénomination dépréciative, culés, venant de cul ‘derrière’ en catalan, ou encore polacos ‘Polonais’ (nom péjoratif par lequel les Espagnols désignent les Catalans). Notre analyse des formes, du contenu et des rôles des appellations officieuses d’un certain nombre d’équipes de football (françaises, espagnoles et polonaises) permet de proposer une nette distinction entre les surnoms et les sobriquets, deux catégories de chrématonymes bien distinctes.
10
Publication available in full text mode
Content available

Tajemnice ASMR – perspektywa ogólna i lingwistyczna

32%
Ozga K.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica
|
2020
|
vol. 58
|
issue 3
301-334
EN
The article presents the concept of ASMR (Autonomous Sensory Meridian Response) from a general and a linguistic perspective. The definition of the notion and a review on the state of research is followed by a classification of ASMR triggers based on the senses which constitute the source of experiencing the ASMR effect. The author argues that touch and smell be included in the classification of the triggers. The linguistic analysis focuses on the following issues: the phonetic properties of the voice triggers, onomastics – a grammatical and conceptual study of the 17 classes of medionyms (names of ASMR channels) which were distinguished in the present research, and the ASMR discourse as the space where phatic and social functions are carried out on the part of ASMRtists as factors developing bonds within the ASMR community and where evaluative and persuasive functions are prominent in the comments of the recipients.
PL
Artykuł prezentuje zjawisko ASMR (Autonomous Sensory Meridian Response, tłum. pol. samoistna odpowiedź meridianow czuciowych) z perspektywy ogólnej i lingwistycznej. Definicja pojęcia i zreferowanie stanu badań stanowią wprowadzenie do klasyfikacji wyzwalaczy ASMR ze względu na zmysły stanowiące źródło doświadczania tzw. efektu ASMR. Autor przedstawia argumenty za włączeniem dotyku i zapachu do klasyfikacji wyzwalaczy. Lingwistyczna analiza zjawiska koncentruje się wokół fonetycznych właściwości wyzwalaczy głosowych, aspektów onomastycznych – analiza gramatyczna i konceptualna wyodrębnionych 17 klas medionimów (nazw kanałów ASMR) oraz dyskursu jako przestrzeni, w której realizowane są funkcje – fatyczna i socjalizująca (budujące więź w obrębie społeczności ASMR; ich realizacja leży po stronie artysty ASMR) oraz ewaluatywna i perswazyjna (ich realizacja leży po stronie odbiorców nagrań).
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.