Search results

1

Odwołania do literatury pięknej w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka

100%

Maroń G.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2019

|

vol. 81

|

issue 2

67-82

EN

The article discusses the practice of invoking literary works in the jurisprudence of the European Court of Human Rights. The quantitative analysis of the case law allowed for the formulation of some conclusions. Firstly, literary references appear exclusively in dissents and concurrences, not in the Court’s judgments themselves. Secondly, the phenomenon of citing fiction in the ECtHR’s case law is neither common nor marginal. Thirdly, in the last two decades there has been a marked intensification in the use of literary references by the Court’s judges. Fourthly, the willingness to cite works of fiction in the dissent or concurrence is essentially independent of the judge’s nationality, sex or country of origin. Fifthly, literature is one of many extra-legal sources quoted in the ECtHR’s case law, among those such as philosophy, movies or music.

PL

W artykule omówiono praktykę posługiwania się odwołaniami do literatury pięknej w orzecznictwie Europejskiego Trybunału Praw Człowieka. Kwantytatywne studium orzecznictwa pozwoliło na sformułowanie kilku wniosków. Po pierwsze, beletrystyczne odniesienia pojawiają się nie w uzasadnieniach wyroków Trybunału, a wyłącznie w zdaniach odrębnych i zbieżnych do tych wyroków. Po drugie, praktyka posiłkowania się utworami literackimi w orzecznictwie strasburskim jakkolwiek nie jest powszechna, to zarazem nie ma też charakteru sporadycznego. Po trzecie, w ostatnich dwóch dekadach sędziowie Trybunału co raz częściej przywołują dzieła literatury pięknej. Po czwarte, gotowość posłużenia się literackim odniesieniem jest zasadniczo niezależna od narodowości i płci sędziego oraz typu kultury prawnej właściwej dla jego kraju pochodzenia. Po piąte, literatura piękna to jedno z wielu źródeł pozaprawnych wykorzystywanych przez sędziów Trybunału w zdaniach odrębnych i zbieżnych, obok np. filozofii, kinematografii czy muzyki.

2

Marriage, Liberty and Constitution: a Corpusassisted Study of Value-Laden Words in Legal Argumentation

99%

Goźdź-Roszkowski S.

Research in Language

|

2019

|

vol. 17

|

issue 1

71-91

EN

This paper investigates the interplay between judicial argumentation and evaluative or emotive language identified in two US Supreme Court landmark cases on the right of same-sex couples to marry. The analysis of both majority and dissenting opinions leads to two main observations. First, marriage and liberty are indeed emotive words and they represent two major sites of contention between the concurring and dissenting judges. Second, there are important differences within the argumentative strategies employed by the judges. While (re)defining the concepts remains the major argumentative goal for both types of opinion, the majority opinions tacitly integrate the redefined concept of marriage into their argumentation. It is the dissenting opinions that explicitly raise the issue of (re)definition in order to defend and retain the original sense of marriage.

3

Основні методологічні підходи до розуміння й дослідження правового аргументування й правової аргументаціїej

71%

Dudasz T.

Wrocławsko-Lwowskie Zeszyty Prawnicze

|

2017

|

vol. 8

103-123

PL

Artykuł został poświęcony argumentacji prawniczej (dalej – AP). Rozpatrzone w nim zostały metodologiczne podejścia do jej rozumienia i badania. Autorka wyświetla metodologiczną podstawę zaproponowaną w teorii argumentacji i ustala, że najbardziej przydatnym systemem metody do badania AP jest ta, którą zaproponowały F. Wan Jemjuren i E. Feteris. W teorii argumentacji prawniczej chodzi o dwa wymiary badania AP – normatywny oraz opisowy. Normatywny wymiar ma na celu uzyskanie odpowiedzi na pytanie, jaka powinna być AP. Praktyczny wymiar badania AP odpowiada na pytanie, w jaki sposób AP stosowana jest w praktyce. Badanie AP musi brać pod uwagę aspekty filozoficzne, teoretyczne, empiryczne, analityczne oraz praktyczne. Aspekt filozoficzny odnosi się do koncepcji racjonalności, gdzie należy wymienić: «koncepcję geometryczną» – argumentacja jest stworzona na bezspornej podstawie i w logicznie doskonały sposób; «koncepcję antropologiczną» – argumentacja bazuje na racjonalności uznawanej przesz członków określonej wspólnoty komunikacyjnej; oraz «krytyczną» – argumentacja zakłada systematyczne sprawdzanie stosowalności wszystkich kroków argumentacji. Każda z nich warunkuje wybór pewnego teoretycznego modelu argumentacji – logicznej, retorycznej oraz dialogicznej. Modele teoretyczne, z kolei, warunkują analityczne, empiryczne i praktyczne elementy badania AP. Można więc wyróżnić trzy podejścia do rozumienia i badania AP – logiczny, retoryczny i dialogiczny. Każde z tych podejść jest zorientowane na badanie albo «kontekstu ujawnienia» (argumentacja), albo «kontekstu uniewinnienia». Ze względu na właściwości AP, trzeba uwzględniać, że różne podejścia do jej rozumienia i badania ogarniają normatywny albo opisowy wymiary AP. Logiczne podejście jest przydatne do badania normatywnego wymiaru AP, natomiast retoryczne i dialogiczne podejście do badania opisowego. Ustalono, że każde ze wspomnianych trzech podejść posługuje się różnym standardem (kryterium) argumentacji. Podejściu logicznemu podporządkowana jest słuszność argumentacji. Retorycznemu – siła przekonywania argumentacji. Dialektycznemu (dialogicznemu) – stosowalność argumentacji przez strony. Wskazane standardy nie wyłączają się wzajemnie i mogą łączyć w konkretnych sytuacjach argumentacji. Autorka proponuje własne rozumienie każdego z podejść do AP. Zgodnie z logicznym podejściem AP to słowne uzasadnienie (umotywowanie) określonych kwestii prawnych przez przywołanie odpowiednich logicznych, zgodnych z prawdą argumentów. Według retorycznego podejścia AP to sposób wpływu na opinię publiczną przez zastosowanie odpowiednich środków komunikacji, których siła przekonywania zależy od kontekstu sytuacji co do zasadniczych kwestii prawnych. Podejście dialogiczne AP – to forma racjonalnej komunikacji kilku podmiotów w celu osiągnięcia w trakcie wzajemnej dyskusji konsensusu co do stosowalności prawniczo znaczących wniosków.

EN

The article is devoted to legal argumentation (hereinafter – LA). Methodological approaches to its understanding and research are under consideration. The author covers methodological base proposed by theory of argumentation (namely by F. Van Emeren and E. Feteris) to determine the most appropriative methods of LA research. Theory of argumentation deals with two dimensions of LA research – normative and descriptive. Normative dimension of LA has its purpose to answer the question what the LA should be like, while practical dimension of LA answers the question in what way LA is providing in the real life in legal context. Research of LA should include philosophical, theoretical, empirical, analytical and practical components. Philosophical component consists in the conception of rationality. There are only few conceptions of rationality: geometrical, anthropological, and critical. Each of them determines choice of particular theoretical model of argumentation – logical, rhetorical or dialogical respectively. These theoretical models of argumentation in their turn determine the analytical, empirical and practical components of LA research. Particular theoretical model of argumentation concerns LA in one of two contexts – either in the «context of discovery» or in the «context of justification». With regard to peculiarities of LA its normative and descriptive dimensions are to be covered with different theoretical models of argumentation. Logical theoretical model of argumentation is appropriative for normative dimension of LA research, while rhetorical and dialogical models of argumentation are applicable to describe LA provided in the real life. Particular approach to LA uses different standards of soundness of the argumentation. They are validity of argumentation for logical approach, persuasive force of argumentation= for rhetorical approach and acceptability of argumentation for the parties in dialogical approach. The above mentioned standards do not exclude each other and may be applied cumulatively in particular argumentative situations. Logical approach to LA steers from the understanding of legal argumentation as justification via proving through presentation of corpus of arguments concerning a particular legal issue in accordance with logical rules of truth. According to rhetorical approach LA is a form of influence on legal audience through application of communicative and interactional means which persuasive force depends on the context of argumentative situation on legal issues. In dialogical (or dialectic) approach LA is a form of rational communication of a few subjects who seek for consensus in mutual discussion concerning acceptability of legal issues. Pobierz artykuł

4

Reflexive Justification and the Problem of its Reception in Robert Alexy’s theory

71%

Skuczyński P.

Studia Iuridica

|

2018

|

vol. 78

430-454

EN

The aim of following paper is to reconstruct the discussion concerning reflexive justification on the basis of philosophy and philosophy of law. At first, the presented proposition is a project of Immanuel Kant’s philosophy transformation, framed within the study of the philosophy of language and realized by K.-O. Apel and W. Kuhlmann. This analysis concerns both its construction and its relation to the theory of argumentation, using the concept of an ideal and unlimited communicative community. The next discussed issue is the pleas concerning this approach, formulated by J. Habermas from reconstructive perspective, which rejects the reflexive justification and, instead of the conditions of argumentation’s possibility, it examines conditions of possibility of communication as such. The analysis also concerns R. Alexy’s transcendentalpragmatic argument, which shows similarities between the reconstructive approach of J. Habermas and the reflexive justification theories of K.-O. Apel and W. Kuhlmann. In this paper, there are two streams of critique presented regarding this approach – the first concerning justification of general practical discourse’s rules, and the second concerning reception of discursive ethics in legal argumentation, a so-called Sonderfallthese. The critique of R. Alexy’s legal discourse may be interpreted as a theory searching for the difficult to accept third way between reflection and reconstruction.

5

Koherencyjny model rozumowań prawniczych

71%

Araszkiewicz M.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2010

|

vol. 1(1)

19-38

PL

Celem artykułu jest prezentacja modelu rozumowań prawniczych opartego na pojęciu koherencji (spójności) wypracowanym przez nauki kognitywne. Mówiąc dokładniej, model ten, określany dalej jako koherencyjny MRP (Model Rozumowania Prawniczego), jest bazowany na teorii koherencji wypracowanej przez Paula Thagarda. Zdaniem autora koherencyjny MRP wydaje się w sposób bardzo satyfakcjonujący spełniać kryteria zazwyczaj wykorzystywane w ocenie teoretycznoprawnych modeli argumentacji. Jest on w stanie przedstawić wnioskowanie prawnicze czy to jako sieć neuronową, czy też – bardziej tradycyjnie – jako sformalizowaną grę argumentacyjną. W konsekwencji koherencyjny MRP oferuje obiecującą „trzecią drogę” wobec tradycyjnych dedukcyjnych i niededukcyjnych modeli wnioskowań prawniczych.

EN

The aim of the article is to present a model of legal reasoning based of the concept of coherence, as this concept is understood in recent developments of cognitive science. More precisely, the model, hereafter referred to as CMLR (Coherence Model of Legal Reasoning) is based on the constraint satisfaction theory of coherence, elaborated and defended by Paul Thagard. The claim of the author is that CMLR appears very satisfactory when assessed against criteria typically employed for evaluation of legal-theoretical models of argumentation. It is able to represent legal reasoning either as a neural network or, more traditionally, as a formal dialogue game. In consequence, CMLR offers a plausible “third road” between traditional deductive and non-deductive models of legal thinking.

6

Narracyjność języka prawniczego w procesie tworzenia prawa

71%

Skuczyński P.

Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

|

2020

|

vol. 1(22)

66-83

PL

Artykuł dotyczy relacji między argumentacyjnym i narracyjnym charakterem teksów prawniczych oraz pytania, czy te ostatnie mogą być pojmowane jako teksty narracyjne. Tekst narracyjny rozumiany jest jako przekazujący odbiorcy opowieść za pomocą określonego medium. Opowieść jest zatem treścią tekstu narracyjnego i stanowi konkretny sposób zamanifestowania fabuły. Fabuła jest więc swego rodzaju wewnętrzną logiką opowieści. Tę samą fabułę można opowiedzieć na wiele sposobów. Tekst narracyjny nie przedstawia wydarzeń bezpośrednio, lecz poprzez opowieść, która wymaga opowiadającego ją podmiotu – narratora. Oczywiście może być on w tekście mniej lub bardziej ujawniony i występują różne jego rodzaje. W konsekwencji można wyodrębnić c co najmniej pięć stanowisk dotyczących relacji argumentacji i narracji w prawie: 1) Sceptyczne – narracja jest zaprzeczeniem rozumności prawa, 2) Narracja jest strukturą prezentacji faktów, 3) Narracja jest środkiem perswazji retorycznej, 4) Narracja jest strukturą meta-argumentacyjną, 5) Narracja jako przedmiot analizy krytycznej – ujawnia tożsamość autora. Teoria narracji zostanie zastosowana do szczegółowego zagadnienia uczestniczenia samorządów zawodowych w tworzeniu prawa.

EN

The paper concerns the relation between argumentative and narrative features of legal texts and the question whether legal texts can be perceived as narrative texts. A narrative text is understood as transferring a story to the recipient through a given medium. The story, being the content of a narrative text, constitutes a specific way of manifesting the plot. The latter is a sort of internal logic of the story. The very same plot might be told in many different ways. Hence, the narrative text does not depict events directly, but through a story that requires a storytelling agent – the narrator. Certainly, there are different kinds of narrators, who can be more or less exposed within the text. In consequence, there are at least five positions concerning the relation between argumentation and narration in law: 1) sceptic – narration is a negation of the reasonableness of law; 2) narration is a structure of presentation of facts; 3) narration is a means of rhetoric persuasion; 4) narration is a meta-argumentative structure; 5) narration is a subject of critical analysis as it reveals the identity of an author. The theory of narration is applied to a particular problem of participation of professional self-governments in law-making.

7

Trzy poziomy zamknięcia argumentacji prawniczej

71%

Grzybowski T.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2021

|

vol. 97

251-262

EN

Article presents three analytical perspectives of the problem of closing legal argumentation against the background of the central interpretative assumptions of two leading Polish theories of interpretation, i.e. the clarificative and derivational concept. Author presents thesis that the ability of operative interpretation to regulate social relations is, inter alia, the resultant of conclusiveness of a given interpretative paradigm and the cultural context in which it is embedded. Regardless of the validation of the result of interpretation in the legal discourse, i.e. in the environment of professionals, it is possible that the directives of interpretation, which constitute a cultural artifact, are not fully compatible with the ideological and axiological assumptions of the legal and political culture of a given society, constituting a counter-productive element of that culture.

PL

Artykuł przedstawia trzy perspektywy analityczne problemu zamknięcia argumentacji prawniczej na tle centralnych założeń interpretacyjnych dwóch wiodących polskich teorii wykładni, tj. koncepcji klaryfikacyjnej oraz derywacyjnej. Autor prezentuje tezę, że zdolność wykładni operatywnej do regulacji stosunków społecznych jest m.in. wypadkową konkluzywności danego paradygmatu wykładni oraz kontekstu kulturowego, w jakim został osadzony. Niezależnie od uprawomocnienia wyniku interpretacji w dyskursie prawniczym, tj. w środowisku profesjonalistów, możliwa jest sytuacja, gdy dyrektywy wykładni, które stanowią artefakt kulturowy, nie są w pełni kompatybilne z ideologicznymi oraz aksjologicznymi założeniami kultury prawnej i politycznej danego społeczeństwa, stanowiąc niejako kontrproduktywny element tejże kultury.

8

Legal Heuristics and the Positivisation of Law in Dogmatic Discourse

71%

Leszczyński J.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

|

2022

|

vol. 100

83-92

PL

Powszechna opinia, że tekst prawa nie wyznacza jego zastosowania prowadzi do zrozumienia roli dogmatyki prawniczej i praktyki orzeczniczej w rozwiązaniu tego problemu. Wspólne pole tematyczne obu obszarów działalności prawników pozwala wyodrębnić dyskurs dogmatyczny, w którym prawo jest pozytywizowane poprzez utrwalanie stosowalnych (operatywnych) wzorów rozwiązywania problemów prawnych. Wzory te powstają przez odwołania do tekstowości, językowości prawa i systemowości prawa, ale również do historii samego dyskursu. Pozytywizacja prawa jest wynikiem określonych heurystyk prawnych, polegających na łączeniu znaczeń, oczekiwań, wartości i istniejących praktyk w rozwiązywaniu problemów prawnych. Heurystyka prawnicza nie sprowadza się do metody, jest raczej ramą, kontekstem i zespołem warunków poznania nakierowanego na rozwiązywanie praktycznych problemów.

EN

The general opinion that the text of the law does not imply its use leads to an understanding of the role that legal dogmatics and legal practice can play in solving this problem. Common thematic field of both those lawyers’ activities allows us to distinguish a dogmatic discourse, by which and in which the law is positivised by consolidating applicable (operative) patterns of solving legal problems. These patterns are created by referring to the aspects of text, language, and system of law, but also to the history of the discourse. The positivisation of law is the result of specific legal heuristics, consisting in combining meanings, expectations, values, and existing practices in solving legal problems. Legal heuristics does not boil down to a method, but, rather, is a framework, a context, and a set of conditions for cognition aimed at solving practical problems.

9

Argumentacja prawnicza w relacjach prawnik – klient

57%

Lewandowski S.

Studia Iuridica

|

2018

|

vol. 78

264-279

PL

A lawyer’s conversation with a client is discourse of special character including elements of a legal discourse. One of the parties in this discourse (client) speaks about facts and the other party (lawyer) provides information about law. The content, form as well as effectiveness of the legal argumentation which a lawyer presents in such a situation depends on a number of factors in terms of both the subject matter and the person concerned. This argumentation is characterised by lack of formalisation, however, it has certain limitations of legal, pragmatic and ethical nature. It precedes and to some extent prepares the argumentation which will be presented in the process of law application.

Refine search results

2 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Iuridica

2 Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej

2 Studia Iuridica

1 Research in Language

1 Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

1 Wrocławsko-Lwowskie Zeszyty Prawnicze

1 2023

1 2021

1 2020

4 2019

1 2017

1 2010

2 Skuczyński P.

1 Araszkiewicz M.

1 Dudasz T.

1 Goźdź-Roszkowski S.

1 Grzybowski T.

1 Leszczyński J.

1 Lewandowski S.

1 Maroń G.