W artykule przedstawiono sposoby rozumienia pojęcia jasności prawa w koncepcjach Zygmunta Ziembińskiego i Chaïma Perelmana. Autor analizuje podobieństwa i różnice między koncepcjami. Zasadniczym rysem obu koncepcji jest przedstawienie malejącego przekonania o jasności przepisów prawa.
EN
The paper presents the ways of understanding the term of legal clarity in the concepts of Zygmunt Ziembiński and Chaïm Perelman. The author analyzes similarities and differences between presented concepts. Their main feature is to provide a declining conviction of clarity of the provisions of law.
The aim of the article is to find Chinese expressions and verb phrases used in selected statutory instruments, which provide a transparent structure of statutory instruments and communicativeness. Since the author has not found the typology of statutory clauses and the most commonly used expressions and verb phrases in Chinese legislative regulations, she has found them in selected Chinese statutory clauses and has translated them into Polish. The author analyzed the selected parallel texts applying the model of pragmatic translation of legal terms described by Kierzkowska. The corpora of Polish and Chinese statutory instruments encompass the following: amending clauses, reference clause, derogative clause, commencement clause and extent clauses. The results of the analyses indicate, that the Chinese legislator applies an specific and not very elaborate catalogue of expressions and verb phrases when creating statutory instruments. The author presents the most commonly used expressions and verb phrases which may be found in investigated Chinese statutory clauses.
PL
Celem artykułu jest wyodrębnienie chińskich środków językowych zastosowanych w wybranych przepisach ustawowych, które pozwalają na zachowanie przejrzystej konstrukcji aktów prawotwórczych i ich komunikatywności. Ponieważ autorka nie znalazła wśród chińskich regulacji dotyczących podstawowych zasad legislacji typologii przepisów i stosowanych w nich środków językowych, postanowiła odnaleźć je w wybranych chińskich przepisach i przetłumaczyć na język polski. W tym celu autorka dokonała analizy tekstów paralelnych w oparciu o pragmatyczny model tłumaczenia terminów prawnych Kierzkowskiej. Korpus badawczy stanowiły fragmenty aktów prawotwórczych polskich i chińskich, zawierające przepisy nowelizujące, odsyłające, uchylające, przepisy o wejściu ustawy w życie i przepisy o zakresie zastosowania. Wyniki przeprowadzonej analizy pozwalają stwierdzić, że chiński ustawodawca tworząc przepisy stosuje swoisty i mało rozbudowany katalog środków językowych. Autorka przedstawiła je w niniejszym artykule.
The article discusses two issues connected with the philosophy of law. On the one hand, the law should be formulated in a general way, because it must be applicable in many relevant situations. On the other, it should be precise, because people should be aware exactly of what they can do and what is forbidden to them. In the article the author points out such features of law and language which influence a text to help formulate and interpret it in a particular way that meets both criteria: to be vague and yet enough precise. In the first part, the article points out some kinds of interpretation in law which are especially closely connected with language level. In the second part, the author discusses such features of language which are important when we interpret those texts which are legal, especially the semantic meaning of some vague expressions. In the third part the author points out such language features which may help to make a text more precise, such as definitions, context and other ways of making terms more precise. In the last section the author points out some vague expression grouped grammatically. As the base of her empirical research the author has used Polish and Hungarian legal texts.
PL
Tematem artykułu jest problematyka związana z dwoma nurtami w filozofii prawa, według których prawo z jednej strony powinno być formułowane w sposób ogólny, by zawrzeć rozwiązanie dla wielu przypadków w różnych okolicznościach, a z drugiej strony powinno być dokładnie sprecyzowane tak, by obywatel wiedział z pewnością, co może, a czego nie może czynić. W artykule wskazane są narzędzia prawne i językowe, które w taki sposób wpływają na formułowanie i odczytywanie przepisów, by zostały spełnione oba te kryteria. W pierwszej części artykułu wymienione zostają niektóre rodzaje wykładni prawa, które są szczególnie ściśle powiązane z językiem jako narzędziem pozwalającym formułować przepisy oraz niektóre zasady interpretacji tekstu prawnego. W drugiej części omówione są cechy języka istotne dla interpretacji tekstów prawnych, przede wszystkim w odniesieniu do zakresów znaczeniowych wyrazów, w tym wyrażeń niedookreślonych i nieostrych. W części trzeciej autorka wskazuje na narzędzia językowe, które pozwalają zwiększyć precyzję tekstową, takie jak definicje, wykorzystanie kontekstu, określanie granic nieostrości, wprowadzanie zdań warunkowych itd. Ostatnia część poświęcona jest wyrazom niedookreślonym, grupowanym według kategorii gramatycznych. Za materiał do badań empirycznych posłużyło przede wszystkim prawo polskie i węgierskie.
This article is an attempt to outline the structure of legal provisions in the state system. In the general sense of the structure, there are such attributes as orderliness, organization, hierarchy, properties and relationships – which allows to regard the structure (particularly in a normative sense) as a systemic approach. Legal norms, or rationed messages are the elementary link of this system, which reflect the legal order imposed by the legislation. The typification of the sources of law gives the recipients of these communications (citizens, state authorities) a certain pattern of behavior, constituting the principle of legalism. The control powers of the Constitutional Tribunal (CT) concentrate on decoding (affirming or denying) the legality of directives in the light of the application of norms stated by the law. The article puts a substantive emphasis on the phenomenon of coupling national standards with the international regulations (agreements). The established practice of treating the amendment of contracts as a part of the national legal order was undermined without any internal promulgation. An example of the lack of a justification of the Constitutional Tribunal was also presented, which was taken into consideration according to the principle of nullum crimen sine lege scripta – which forbids the criminalization of acts by means of subordinate acts.
PL
Niniejszy artykuł jest próbą zarysu struktury norm prawnych w ustroju państwa. Już w ogólnym znaczeniu struktury zawierają się takie jej atrybuty jak uporządkowanie, organizacja, hierarchia, właściwości i relacje – co pozwala potraktować strukturę (w szczególności normatywną) w ujęciu systemowym. Elementarnym tworzywem tego systemu są normy prawne, czyli reglamentowane komunikaty, które odwzorowują narzucony przez legislatywę porządek prawny. Typizacja źródeł prawa deleguje adresatom tych komunikatów (obywatelom, organom państwowym) pewien schemat postępowania, konstytuujący zasadę legalizmu. Kontrolne kompetencje Trybunału Konstytucyjnego (TK) sprowadzają się do odkodowywania (stwierdzania lub zaprzeczania) praworządności dyrektyw w świetle stosowania norm z przepisów prawa. W artykule położono merytoryczny nacisk na zjawisko sprzężenia norm krajowych z regulacjami (umowami) międzynarodowymi. Poddano pod wątpliwość ukształtowaną praktykę traktowania nowelizacji umów – jako części krajowego porządku prawnego – bez ich każdorazowego wewnętrznego promulgowania. Podano również przykład braku wyraźnego stanowiska (uzasadnienia) TK, jakie było zajmowane w przedmiocie zasady nullum crimen sine lege scripta – zabraniającej kryminalizacji czynów w drodze aktów rangi podustawowej.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.