Search results

1

Лексемы: «война», «борьба» и их употребление в современном русском языке

100%

Warchołek M.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

|

2015

|

vol. 15

193-202

PL

Lexemes "war", "battle" and their use in the modern russian language The notion of “war” plays a crucial role in Russian linguistic worldview. On the basis of the material analyzed, one can observe that the concept of “war” represents a complex mental product which is reflected in various types of linguistic units. The purpose of cognitive interpretation of “war” is presenting how the conceptualizer formulates such a fragment of reality. Semantic fields of the analyzed concept as used in everyday contexts constitute the theme of the paper. Material used was extracted from Russian dictionaries with explainations and confronted with everyday use of given lexis in war literature and periodicals. In recent years, the notion of Chechen War became strongly lexicalized. One can observe certain regularities conntected with describing the concept. The neutral lexeme “war” in specific conditions is subsituted with a softer linguistic sign of “battle”. The latter may have positive connotations if we consider righteous cause and ultimate values. Key words: war; fight; conceptualization; concept; lexem; lingwistic picture of the world;

2

Językowy obraz drogi w języku polskim i ukraińskim

84%

Łazarowycz O.

Poradnik Językowy

|

2022

|

vol. 790

|

issue 1

109-128

EN

The presented paper analyses the linguistic view of the road in Polish and Ukrainian from a comparative perspective. It describes the meanings presented in dictionaries, synonyms, metaphors and metonyms, proverbs reflecting the concept of the road. The reconstruction of the linguistic view of the road includes the analysis of the lexical connectivity of the word road, the connotation layer and the phenomenon of “semantics expansion” based on an analysis of text corpora. The paper is part of the stream of ethnolinguistically oriented linguistic research, while using the research apparatus of structuralism and cognitivism.

PL

W przedstawionym artykule poddano analizie językowy obraz drogi w języku polskim i ukraińskim w perspektywie porównawczej. Opisano znaczenia leksemu droga przedstawione w słownikach, synonimy, metafory i metonimie, przysłowia ilustrujące różne znaczenia drogi. W rekonstrukcji językowego obrazu drogi uwzględniono analizę łączliwości leksykalnej wyrazu droga, warstwę konotacyjną, czyli zjawisko „rozszerzania się semantyki” na podstawie analizy korpusów tekstowych. Artykuł wpisuje się w nurt badań językoznawczych ukierunkowanych etnolingwistycznie, wykorzystując aparat badawczy strukturalizmu i kognitywizmu.

3

O rodzaju żeńskim we współczesnym języku polskim

84%

Stefańczyk W. T.

Kwartalnik Polonicum

|

2019

|

issue 31/32

46-51

EN

The paper consists of two parts – a theoretical and a practical one. The first part presents the contemporary conceptions concerning the category of grammatical gender, and especially the problem of its recognisability on the basis of the form of Nominative singular. The analytical part takes into consideration quantitative and qualitative data regarding feminine nouns in contemporary lexicological works. A detailed analysis has been undertaken particularly with regard to irregular gender forms of the postać (‘figure; character’), noc (‘night’), or krew (‘blood’) type. Moreover, part two also provides suggestions concerning the teaching of irregular gender forms at particular levels of language advancement/command.

4

Nazwy potraw w polskich gwarach na Litwie, Białorusi i Syberii wobec przemian cywilizacyjnych

84%

Ananyeva N.

Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

|

2017

|

vol. LXIV

5-12

EN

In the article culinary vocabulary in Polish dialects of Lithuania, Belorussia and Siberia and changes in it taking place against the background of civilizational processes are analyzed. In particular the passing of some part of vocabulary into the passive layer of spoken vocabulary (words, connected with baking bread, lithuanisms raug’en’a // ravg’en’a and gryžyna, the word pensak ‘pęcak, pęczak’ and others in dilects of Lithuania and Belorussia). Word specific for Polish dialects of Lithuania, Belorussia and Siberia relating to cooking food are pointed out (in particular germanisms in siberian Polish dialects and lithuanisms in Polish peripheric dialects of north-eastern type finding correspondence in Belorussian dialects).

PL

W artykule omawia się słownictwo kulinarne polskich gwar Litwy, Białorusi i Syberii oraz zmiany, które zachodzą w tym słownictwie na skutek przemian cywilizacyjnych. Analizowane jest m.in. przejście tego słownictwa do warstwy słownictwa biernego, nieaktualizowanego (słownictwo związane z pieczeniem chleba, lituanizmy raug’en’a // ravg’en’a i gryžyna, wyraz pensak ‘pęcak, pęczak’ i in. w gwarach Litwy i Białorusi). Wyodrębnia się charakterystyczne dla polskich gwar Syberii i Białorusi wyrazy, będące składnikami tematu „Przygotowanie jedzenia”, w tym germanizmy w gwarach syberyjskich oraz lituanizmy występujące w polszczyźnie północnokresowej i mające odpowiedniki w gwarach białoruskich.

5

Stabilność ekspresywna leksemu janusz i jego jednostki derywowane

67%

Kaczerzewska J.

Orbis Linguarum

|

2018

|

issue 51

85-119

EN

The expressive stability of the polish colloquial lexeme janusz and its derived formes The goal of the paper is to evaluate the expressive stability of lexeme janusz in modern colloquial polish language. This main theme is enriched by some background: history of the lexeme Janusz, polish cultural factors and analysis of numerous derivates of the lexeme janusz and phrases containing this lexeme. The evaluation of the expressive stability of lexeme consist in extracting out of similar dictionary definitions the characteristics elements which allow to find which elements are really similar. As a last step comparision of these elements based on: categories of values established by polish liguist Jadwiga Puzynina, degrees of emotional load and type of emotion contained in words in accordance with Robert Plutchik’s pschoevolutionary theory of emotions.

6

Słownictwo związane z pojęciem smutku we współczesnej polszczyźnie

67%

Taczkowska K. M.

Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

|

2021

|

vol. 20

195-211

EN

This study discusses units from the lexical family of sorrow and from the semantic group of ‘sorrow-like’ feelings in the Polish language. Based on the material – the publications of linguists, the dictionaries of the Polish language, the National Corpus of the Polish language, and the utterances of the users of the web portals – the author reconstructed the lexical and semantic field organized around the lexeme sorrow. She also examined the relationships between particular elements in the field, with special emphasis on those that are subject to neo-semantization in contemporary texts of the Polish language.

PL

W pracy omówione zostały jednostki z rodziny leksykalnej smutku oraz z grupy „odczuć w rodzaju” smutku. W oparciu o materiał – publikacje językoznawców, słowniki języka polskiego, Narodowy Korpus Języka Polskiego oraz wypowiedzi użytkowników portali internetowych – autorka zrekonstruowała pole leksykalno-semantyczne zorganizowane wokół leksemu smutek. Zbadała także relacje między poszczególnymi elementami, które znalazły się w polu, ze szczególnym uwzględnieniem tych, które we współczesnych tekstach polszczyzny podlegają neosemantyzacji.

7

Metafizyka myślenia – syntetycznie o kwestii ‚myślenie’ czy‚ myślenie specjalistyczne’?

67%

Pawłowski G.

Applied Linguistics Papers

|

2018

|

issue 25/1

51-59

EN

Effects of previous studies show that conceptualization (in general) cannot be distinguished from language conceptualization. Conceptualization and language are interrelated, no matter whether one considers a concrete language of Polish, Greek, Catalan, etc., or a concrete language of mathematics or logic. Can the same be said about conceptualization and specialized conceptualization? Can a distinction be made between these expressions' designata? I answer these questions while referring to results of empirical studies and reflecting on (specialized) cognitive work.

8

Zum Einfluss fremder Morpheme auf die deutsche Sprache aus der Zeit der SARS-CoV-2-Pandemie

67%

Owsiński P.

Colloquia Germanica Stetinensia

|

2021

|

issue 30

139-154

PL

Artykuł stanowi próbę analizy obcojęzycznych morfemów w języku niemieckim, wiążących się z nazewnictwem wirusa SARS-CoV-2 oraz wywołaną przez niego epidemią. Korpus badawczy stanowią leksemy pojawiające się we współczesnej niemczyźnie na fali doniesień o szerzeniu się ogólnoświatowej epidemii. Poszczególne jednostki leksykalne poddano analizie ze względu na ich budowę oraz stopień asymilacji w systemie leksykalnym i morfologicznym języka docelowego.

EN

The paper hereunder is an attempt at an analysis of the foreign language morphemes on the example of the COVID-19 virus’ and its pandemic’s nomenclature in German language. The research area has been presented on the basis of the lexemes, which come into the German in the context of the reports about the spread of the global epidemic. The individual lexical units are sorted on account of the life areas of the language users and analysed in view of their structure and assimilation’s grade in the lexical and morphological system of the target language.

DE

Der Beitrag ist ein Versuch der Analyse der fremdsprachlichen Einflüsse, die im Kontext der SARS-CoV-2-Pandemie feststellbar sind. Gegenstand der Untersuchung ist die Präsenz fremder Morpheme, die mit der Nomenklatur der COVID-19-Epidemie im Zusammenhang stehen. Die einzelnen lexikalischen Einheiten werden hinsichtlich der Lebensbereiche der Sprachbenutzer gruppiert, in die die fremden Elemente gelangen. Analysiert wurden ihre Struktur sowie der Grad ihrer Assimilation im lexikalischen und morphologischen System.

Refine search results

1 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

1 Applied Linguistics Papers

1 Colloquia Germanica Stetinensia

1 Kwartalnik Polonicum

1 Orbis Linguarum

1 Poradnik Językowy

1 Rozprawy Komisji Językowej ŁTN

1 Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny

1 Ananyeva N.

1 Kaczerzewska J.

1 Owsiński P.

1 Pawłowski G.

1 Stefańczyk W. T.

1 Taczkowska K. M.

1 Warchołek M.

1 Łazarowycz O.

1 2022

2 2021

1 2019

2 2018

1 2017

1 2015