Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help

  1. 14 Język Polski

  2. 8 Prace Językoznawcze

  3. 7 Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

  4. 4 Lingwistyka Stosowana / Applied Linguistics / Angewandte Linguistik

  5. 3 Język. Religia. Tożsamość

More...
Years help

  1. 5 2023

  2. 8 2022

  3. 8 2021

  4. 7 2020

  5. 4 2019

More...
Authors help

  1. 5 Migdał J.

  2. 4 Bobrowski J.

  3. 4 Lisiecka-Czop M.

  4. 3 Piotrowska-Wojaczyk A.

  5. 2 Białek E.

More...

Results found: 82

first rewind previous Page / 5 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  leksykografia
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 5 next fast forward last
1
Content available remote

Ist ein Glückspilz unter einem glücklichen Stern geboren? – Zur deutschen Phraseologie des Glücks

100%
Szczęk J.
Colloquia Germanica Stetinensia
|
2009
|
issue 16
157-168
PL
Artykuł prezentuje przegląd niemieckiej frazeologii z zakresu pola semantycznego „szczęście”. Zastosowany został podział dychotomiczny na związki frazeologiczne zawierające leksem „szczęście” oraz te, które go nie zawierają, ale poprzez swoje znaczenie mieszczą się w zakresie opisywanego pola semantycznego. Na podstawie zebranego korpusu dokonano analizy semantycznej wybranych związków frazeologicznych oraz opisano tzw. nośniki szczęścia we frazeologii niemieckiej.
2
Content available remote

Phraseologismen im zweisprachigen Wörterbuch. Anmerkungen zum Problem der zielsprachigen Äquivalenten im deutsch-polnischen Teil des PONS Großwörterbuches

100%
Sulikowska A.
Annales Neophilologiarum
|
2011
|
issue 5
109-119
EN
In article Sulikowska discussed the problem of a lexical equivalent in German-Polish PONS Dictionary. The main field of interest were primary the unproper equivalents of German phraseologisms in Polish translation in the mentioned dictionary. The article has a critical charakter, basing upon contrastive lexicographic research between German and Polish languages.
PL
W artykule autorka analizuje problem ekwiwalentu słownikowego w niemiecko-polskim słowniku PONS na podstawie frazeologizmów, skupiając się przede wszystkim na niewłaściwych ekwiwalentach frazeologizmu niemieckiego w języku polskim w słowniku PONS. Praca ma charakter krytyczny, bazuje na kontrastywnych badaniach leksykograficznych niemiecko-polskich.
3
Publication available in full text mode
Content available

Osobliwe określenia przymiotnikowe i ekwiwalenty rzeczownikowe mitologizmów leksykalnych w Słowniku języka polskiego Samuela Bogumiła Lindego

100%
Puda-Blokesz M.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica
|
2014
|
issue 9
PL
Samuel Bogumił Linde’s Słownik języka polskiego comprises not only a rich set of mythology-based lexical expressions (as headwords or sub-entries in sections on derivatives), but also an account of their then-current colourful linguistic and poetic context, by which the following is meant: adjectives (mostly given in a sub-entry and exhibiting the form of compounds called compound epithets) and noun equivalents of mythological expressions (present adjacently in lexicographical notation). This context has been analyzed from various perspectives: semantic and lexical, morphological and structural, stylistic and varietal, textual and source-focused, lexicographical. Some language units included in the context, often marked by Linde with two superscript asterisks, are called peculiar here as they are provocative in form and meaning (morphological neologisms, borrowings, morphological calques and stylized semantic neologisms).
4
Publication available in full text mode
Content available

Leksykograficzne historie wyrazów – słowniki w słownikach. Uwagi wstępne o leksemie słownik

100%
Migdał J.
Język. Religia. Tożsamość
|
2022
|
issue 2 A (26)
67-73
PL
W artykule przedstawiono dzieje leksemu słownik w polskiej leksykografii. Rozważania dotyczą podstawowego znaczenie słowa, czyli określenia uporządkowanego zbioru wyrazów jakiegoś języka. Polska leksykograficzna historia słownika rozpoczyna się w XVII wieku w Tezaurusie Grzegorza Knapskiego i trwa nieprzerwanie do dzisiaj.
EN
The article presents the history of the lexeme słownik (dictionary) in Polish lexicography. The considerations concern the basic meaning of a word, i.e. the definition of an ordered set of words in a language. The Polish lexicographic history of słownik begins in the 17th century in Grzegorz Knapski’s Tezaurus and continues uninterruptedly to this day.
5
Publication available in full text mode
Content available

Uwagi o słownictwie i frazeologii więziennej w Praktycznym słowniku współczesnej polszczyzny pod redakcją Haliny Zgółkowej

100%
Piotrowska-Wojaczyk A.
Język. Religia. Tożsamość
|
2016
|
issue 1(13)
173-187
EN
The aim of this article is to exhibit prison vocabulary and phraseology included in Praktyczny słownik współczesnej polszczyzny [The Practical dictionary of modern Polish language], ed. H. Zgółkowa as well as present the semantic analysis of the lexis. On the basis of the collected materials, it has been concluded that the basic characteristic of prison lexis is a substantial narrowing of the world view. However, thematic vocabulary related to living conditions – taking into account the poverty of designata – is very rich. Many vocabulary items used in prison jargon are emotionally loaded, which testifies to subjective and evaluative character. The language of prisoners is abundant in expressive vocabulary, which in fact is already known in the general language, but here, it receives new, usually metaphorical, meaning.
6
Publication available in full text mode
Content available

Wybrana współczesna polska terminografia z zakresu nauk humanistycznych – przegląd, próba syntezy

89%
Woźniak-Wrzesińska E.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica
|
2020
|
vol. 54
71-89
EN
The aim of the article is to present Polish terminological dictionaries in the field of humanities. After presenting the state of research, the method of data collection and methods of its description I come to the descriptive part, where I characterize several parameters of collected specialized dictionaries.  
PL
Celem artykułu jest zaprezentowanie polskich słowników terminologicznych z zakresu nauk humanistycznych. Po scharakteryzowaniu stanu badań, sposobu gromadzenia danych oraz metod jego opisu przechodzę do części deskryptywnej, w której opisuję kilka parametrów zebranych słowników specjalistycznych.  
7
Publication available in full text mode
Content available

Cerkiewnosłowiańskie określenia dzieci i osób młodych w wybranych źródłach leksykograficznych

88%
Petrov I.
Latopisy Akademii Supraskiej
|
2020
|
vol. Dzieci w kulturze duchowej Prawosławia
|
issue 11
17-28
EN
This article discusses the description of the meaning of nouns (and some derivatives) that refer to children and youth in the Church Slavic language (both Old and New Church Slavic). It provides a compilation and comparison of entries and definitions extracted from the most important and, possibly, the newest lexicographic sources of the Church Slavic language: definitional dictionaries, bilingual dictionaries, a paronym dictionary, and a phraseological dictionary. The observations concern the degree of concretization of individual lexemes’ meaning, the scope of synonimization and lexicological hierarchy within a given semantic field, as well as the possibilities of using the analyzed words in a general or figurative sense noted in the dictionaries. Based on the review of the existing lexicographic sources, postulates are formulated regarding further possible directions of linguistic and translational analysis of the subject lexis
8
Publication available in full text mode
Content available

Rak jako metafora w języku internautów – znaczenie i nacechowanie ekspresywne

75%
Wabnic K.
Orbis Linguarum
|
2018
|
issue 51
223-235
EN
Rak (Cancer) as a metaphor in the language of Internet users – meaning and expressive attitude This paper concerns the description and expressive evaluation of the word rak (cancer), which appears in texts of Internet users. The new uses of word rak are the language change caused by English borrowing sentence pattern that appears in image macro “That Post Gave Me Cancer”. That image macro quickly gained ground on the Polish Internet last years. This paper concentrates on the metaphorical use of the word rak and its previous meanings in Polish. In addition, in the description of the expressive attitude, the article refers to the general tendency to use the disease names as sources of metaphors.
9
Publication available in full text mode
Content available

„Słownik gwar polskich” PAN – nowe możliwości, nowe wyzwania

75%
Kucharzyk R.
Rozprawy Komisji Językowej ŁTN
|
2015
|
vol. LXI
163-173
PL
Przedmiotem rozważań w tym artykule są dalsze losy Słownika gwar polskich PAN. Odpowiadając na postulaty środowiska językoznawczego, zaniepokojonego odległą perspektywą ukończenia tego monumentalnego dzieła, zespół autorski rozpoczął dyskusję nad wprowadzeniem zmian w sposobie opracowania SGP PAN. W artykule omówione zostały główne modyfikacje, które autorzy słownika zamierzają wprowadzić, a najważniejszą z nich jest przejście od tradycyjnej, drukowanej formy publikowania do wersji elektronicznej.
EN
The subject of the article includes the future of the Dictionary of the Polish Dialects of PAN. Responding to the postulates of the linguists, who are anxious about the length of time within which this monumental work may be finished, the team of authors have started a discussion on introducing changes in the way of preparing the DPD of PAN. The article presents the main modifications which the lexicon authors are about to introduce. The most important of those changes includes the transition from the traditional, printed form of publishing to the electronic version.
10
Content available remote

Z historii kwalifikatorów w polskiej leksykografii. Kwalifikatory w "Słowniku synonimów polskich" Adama Stanisława Krasińskiego z 1885 roku

75%
Jankowiak L. A.
Studia Językoznawcze. Synchroniczne i diachroniczne aspekty badań polszczyzny
|
2013
|
vol. 12
55-72
EN
The goal of the paper is presentation of very wide range of definitions (singular words and word combinations) which may be recognized as qualifiers in the first Slavic dictionary of synonyms. The author described different structures which are the following types of quali-fiers: chronological, attendance, normative, stylistic, expressive, specialist and etymological.
11
Publication available in full text mode
Content available

Leksykograficzne świadectwo wpływu europejskich języków i kultury na Indian Nahua: Szymon Gruda, Language and Culture Contact Phenomena in the Sixteenth-Century Vocabulario trilingüe in Spanish, Latin and Nahuatl, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2018, 218 s.

75%
Koczarski Z.
Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury
|
2020
|
vol. 32
12

Wikisłownik – pierwszy naprawdę uniwersalny słownik polski?

75%
Andrejewicz U., Sienicki T.
Prace Językoznawcze
|
2010
|
issue 12
5-19
EN
The article discusses the Wikisłownik (Wiktionary), a project which is interesting both from the lexicographical and the sociological points of view. Due to the enormous potential of the new medium – the wiki technology – this on-line dictionary has a chance of becoming a real compendium: a collection of many kinds of dictionaries providing information on all aspects of an infinite number of words. The new possibilities, however, give rise to certain specific threats. The scope of the article is limited to a careful analysis of the inflection data provided by the dictionary. The authors point out its good and bad sides and suggest solutions which might minimalise the number of potential errors whose occurrence cannot be entirely avoided in such a project.
13

Jednostki leksykalne z wyrażeniem światło

75%
Bulińska A.
Prace Językoznawcze
|
2010
|
issue 12
49-63
EN
The author of the article attempts to prove that the registration of lexical units may not be a simple task. Therefore, it is very important is to make thorough analyses of explored expressions. The author adopts the concept unit of language proposed by Andrzej Bogusławski (cf. Bogusławski 1976) and she registers a few Polish units of language including the phrase światło, namely: w świetle dnia, światło górne, światło świeci się, światło pali się, światło dochodzi gdzieś.
14

O zasadach ustalania wartości konotacyjnej nazw własnych

75%
Rutkowski M.
Prace Językoznawcze
|
2011
|
issue 13
207-213
EN
Paper provides the basic problems regarding the setting the connotative values of proper names for the dictionary. Author proposes that following linguistic phenomena have to be considered: metaphorical usage of proper names, words from proper names, phrasal constructions, as well as collocations with proper names. All these phenomena makes it possible to get the connotative characteristics of the names. Tentative and sketchy remarks that are considered in the paper may to be useful to preparing the entries for, which is being written by the author.
15

Wielki słownik języka polskiego PAN w 2022 roku – osiągnięcia, perspektywy, wyzwania

75%
Żmigrodzki P.
Język Polski
|
2022
|
vol. 102
|
issue 2
129-136
EN
The article briefly presents the history of work on the Polish Academy of Sciences Great Dictionary of Polish (pol. Wielki słownik języka polskiego PAN), its status in April 2022, indicating the important features of the dictionary as a source of knowledge about the contemporary Polish language, and also the plans of the lexicographic team for the years to come.
PL
W artykule zwięźle przedstawiono historię prac nad Wielkim słownikiem języka polskiego PAN, omówiono ich stan w kwietniu 2022 roku, wskazując istotne cechy słownika jako źródła wiedzy o współczesnym języku polskim oraz przedstawiono plany zespołu leksykograficznego na dalsze lata.
16

Kategorie znaczeniowe haseł funkcyjnych w Wielkim słowniku języka polskiego PAN

75%
Magdalena Ż.
Język Polski
|
2022
|
vol. 102
|
issue 2
95-107
PL
Wyrażenia funkcyjne od wielu lat są w Polsce przedmiotem szczegółowych analiz językoznawczych. Jednak klasyfikacja semantyczna całej klasy wyrażeń nie była podejmowana przez długi czas. W WSJP PAN po raz pierwszy w słowniku ogólnym zastosowano kwalifikację znaczeniową wszystkich wyrażeń funkcyjnych. Artykuł opisuje koncepcję opisu semantycznego wyrażeń funkcyjnych w WSJP PAN w zestawieniu z klasyfikacją tematyczną wyrażeń. Hasła słownikowe zostały przeanalizowane ręcznie w celu odtworzenia klas znaczeniowych przypisanych poszczególnym wyrażeniom funkcyjnym wraz z ich podziałem na klasy gramatyczne. Autor formułuje również propozycje udoskonalenia zastosowanego w WSJP PAN podziału znaczeniowego wyrażeń funkcyjnych oraz wskazuje na jego praktyczne zastosowania.
EN
Function words have been a widely discussed topic in linguistics in Poland for many years. However, the semantic classification of the whole class of these expressions was a long-neglected issue. In WSJP PAN, for the first time, the semantic qualification of all function words was used. The article examines the concept of semantic description of function words in WSJP PAN in comparison to thematic classification. The dictionary entries were manually parsed to identify the semantic classes of the function words and their grammatical diversities. The author also formulates suggestions for improving the applied semantic division of function words and points out its practical applications. function words,
17
Publication available in full text mode
Content available

Wielkopolskie Słowniki Regionalne – założenia leksykograficzne serii

75%
Sierociuk J.
Gwary Dziś
|
2021
|
vol. 14
289-305
EN
Therefore, the proposed series Greater Poland Regional Dictionaries is an attempt to make up for these drawbacks. Due to the limited size of the dialectologist team (only 3 persons), a decision was made to cooperate with various local communities, especially with schools. Field exploration with a clear lexicographic assumption is narrowed down to a selected subject field, and a special questionnaire is designed, containing 600–800 tailored questions encouraging the interlocutors to make longer statements. Photographs of these designations are equally desirable. Thematically identical dictionaries are to be prepared for several regions of Greater Poland; the intended number is 4–5. In longer terms, it offers an opportunity of comparative analyses. It would also be possible to compile similar dictionaries of different Polish dialects as well as in the broader Slavic context. Dictionaries are in the realm of popular science; this is the reason why we decided against grammatical information, etymology, etc. The scientific value is also emphasized by the presence of lexical units important in linguistic research, both regarding the Polish language and some Slavic relations. The principle of synchrony is respected – we provide the day when the material was registered in the field, the characteristics of the contemporary dialect and brief information about the history of the area and the cooperating school.
PL
Gwary wielkopolskie są najsłabiej udokumentowane leksykograficznie, toteż proponowana seria Wielkopolskie Słowniki Regionalne jest próbą nadrobienia tych zaległości. Ze względu na ograniczoną liczebność zespołu dialektologów (tylko 3 osoby) zdecydowano, że współpracować będziemy z różnymi środowiskami lokalnymi, szczególnie ze szkołami. Eksploracja terenowa o wyraźnym założeniu leksykograficznym zawężona jest do wybranego pola tematycznego, a specjalny kwestionariusz zawiera 600–800 specjalnie skonstruowanych pytań prowokujących rozmówców do dłuższych wypowiedzi; pożądane też są fotografie omawianych desygnatów. Identyczne tematycznie słowniki mają być przygotowane dla kilku regionów Wielkopolski – w zamierzeniu ma ich być 4–5 – co w dalszej perspektywie stwarza możliwości analiz komparatystycznych. Dopuszczamy ponadto możliwość zestawiania podobnych słowników także z różnych dialektów polskich jak i w kontekście slawistycznym. Słowniki mają mieć charakter popularnonaukowy, przez co rezygnujemy z zamieszczania informacji gramatycznych, etymologii itp. Wartość naukową dodatkowo akcentuje obecność jednostek leksykalnych istotnych w badaniach lingwistycznych, zarówno dotyczących języka polskiego jak i niektórych zależności slawistycznych. Przestrzegana jest zasada synchronii – podajemy datę rejestracji materiału w terenie, charakterystykę współczesnego stanu gwary oraz szkic o historii terenu i współpracującej szkoły.
18
Publication available in full text mode
Content available

Leksykograficzne historie wyrazów – słowniki w słownikach. Słownik – część II

75%
Migdał J.
Język. Religia. Tożsamość
|
2023
|
issue 2 (28)
179-186
PL
Artykuł stanowi kontynuację badań podejmujących problematykę słownikowych historii nazw zbiorów leksykograficznych. Rozważania dotyczą dziejów leksemu słownik w polskiej leksykografii w zakresie innych niż podstawowe znaczenie słowa, czyli ‘uporządkowany zbiór wyrazów jakiegoś języka’. Zaprezentowano w układzie chronologicznym historię zanotowanych w polskich słownikach znaczeń: ‘człowiek słowny, honorowy’, ‘redakcja słownika; lokal gdzie się mieści redakcja słownika’, ‘pewien określony zasób wyrazów; słownictwo’, ‘książka zawierająca uporządkowany zbiór wyrazów jakiegoś języka’ oraz ‘publikacja zawierająca teksty informujące o określonych zagadnieniach, uporządkowane alfabetycznie według wybranych słów lub terminów’. Często pojawienie się niektórych znaczeń wynika z przyjętych przez autorów zasad opracowania słownika, ze szczegółowości w wyodrębnianiu znaczeń i podznaczeń.
EN
The article is a continuation of research dealing with the problem of dictionary history of names of lexicographic collections. The considerations concern the history of the lexeme dictionary in Polish lexicography in terms other than the basic meaning of a word, i.e. ‘an ordered set of words of a language’. The history of the following meanings recorded in Polish dictionaries is presented in a chronological order: ‘man of words, honorable’, ‘editor’s office; the premises where the editorial office of the dictionary is located’, ‘a certain set of words; vocabulary’, ‘a book containing an ordered collection of words of a language’ and ‘a publication containing texts informing about specific issues, arranged alphabetically according to selected words or terms’. Often, the emergence of some meanings results from the principles adopted by the authors of the dictionary, from the detail in extracting meanings and underlinings.
19
Publication available in full text mode
Content available

Koncepcja Słownika języka i kultury Wielkopolski a seria Wielkopolskie Słowniki Regionalne

75%
Osowski B.
Poradnik Językowy
|
2023
|
vol. 808
|
issue 9
84-91
EN
The Greater Polish dialect is one of the least developed ones in Poland in terms of lexicography. There are amateur dictionaries available and thematic dictionaries on individual parts of the dialect have been published, but there is no lexicographic study covering the entire Greater Poland proper. A publication of this type will therefore fill this gap. Moreover, the existence of dictionaries (or works on them) from other regions will enable comparative and general dialectal studies. This text is a conceptual rather than a material, analytical, or synthetic study. Its objective is to present the idea of a dictionary covering the whole Greater Poland.
PL
Dialekt wielkopolski jest jednym z najsłabiej opracowanych w Polsce pod względem leksykograficznym. Istnieją słowniki amatorskie oraz rozpoczęto wydawanie słowników tematycznych z poszczególnych części dialektu, brak jednak opracowania leksyki dotyczącego całej Wielkopolski właściwej. Publikacja tego typu będzie zatem wypełnieniem owej luki. Ponadto dzięki istnieniu słowników (lub pracom nad nimi) z innych regionów możliwe będą badania porównawcze oraz o charakterze ogólnogwarowym. Niniejszy tekst nie jest studium o charakterze materiałowym, analitycznym czy syntetycznym, lecz opracowaniem koncepcyjnym. Jego zadaniem jest przybliżenie pomysłu słownika ogólnowielkopolskiego.
20
Publication available in full text mode
Content available

ДОСЛІДЖЕННЯ УКРАЇНСЬКО-НІМЕЦЬКИХ ЛЕКСИЧНИХ ПАРАЛЕЛЕЙ У СЛОВНИКОВОМУ ФОРМАТІ

71%
Дубічинський В., Reuther T.
Studia Ukrainica Posnaniensia
|
2019
|
vol. 7
|
issue 1
45-54
EN
The article presents the lexicographical description of lexical parallels - formally similar words in two languages which are semantically similar or not - for Contemporary Ukrainian and German. In addition, the authors revise the concepts of crosslinguistic homonyms and synonyms.
PL
Artykuł dotyczy kwestii opisu leksykografi cznego ukraińskoniemieckich paraleli leksykalnych, których cechą charakterystyczną jest podobieństwo pod względem brzmienia i pisowni oraz niezupełne podobieństwo bądź jego brak pod względem znaczenia. Przytoczono przykłady opisu słownikowego homonimów i paronimów międzyjęzykowych.
first rewind previous Page / 5 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.