Search results

1

Some reflections on the lexical meaning

100%

Bursuc A.-M.

Human and Social Studies

|

2012

|

vol. 1

|

issue 1

95-106

EN

The purpose of this article is to present some reflections on the problems and solutions concerning the lexical meaning determination. First, to determine the meaning of the words it is specified the status of conceptual layer in the semiotic triangle. According to the German linguist Jost Trier, it is emphasized that semantic changes concern not only the individual words but the whole lexical field to which they belong, and thus the entire vocabulary. Thus, the meaning of a word is a part of the language content and each language evaluates and organizes the reality according to its own laws. Some examples compare the organization of the language content in different languages. It is necessary to study the lexical meaning in relation with the language content.

2

Leksem świnia i formy pokrewne jako wyrazy motywujące w polskiej onimii

51%

Wójcik U.

Onomastica

|

2020

|

vol. 64

53-67

EN

The aim of the article is an attempt to trace the fate of several appellatives grouped in the lexical field around the hyperonym świnia ʽpig, swine’ (wieprz ʽhog’, knur/kiernoz ʽboar’ and prosię ʽpiglet’) as the motivation of many names in Polish onymy, mainly in anthroponymy and toponymy. My research has been conducted along the lines of historical anthropology. Proper names in this approach play an important role in the reconstruction of the past. The field of interest of this article includes mainly names belonging to the old onymic layer. Proper names arise from the lexicon of a given language, which is why my analysis is based on lexical and semantic methodology. My point of departure is the meaning (often reconstructed) of appellative lexical units, including their semantic modifications in the proprial layer. I interpret proper names on the basis of findings regarding their origin and motivation. The first names motivated by the lexeme świnia were associated with the economic organization of the Piast state. In the article I present the history of their creation. I go on to discuss the other lexemes which became the basis of many names belonging to different naming categories. The presence of etymons of interest to us in so many proper names during the Middle Ages allows us to draw the conclusion that pigs played an extremely important role in the lives of our ancestors.

PL

Tematem artykułu jest próba prześledzenia losów kilku apelatywów zgrupowanych w polu leksykalnym wokół hiperonimu świnia (wieprz, knur, kiernoz, prosię) jako wyrazów motywujących powstanie wielu nazw w onimii polskiej, głównie w antroponimii i toponimii. Moje rozważania, osadzone są w perspektywie badawczej antropologii historycznej. Analiza jest oparta na metodologii leksykalno-semantycznej. Wychodzę od znaczenia (często rekonstruowanego) apelatywnych jednostek leksykalnych, z uwzględnieniem ich modyfikacji znaczeniowych w warstwie proprialnej. Nazwy własne interpretuję na podstawie ustaleń genetyczno – motywacyjnych. Szczegółowa analiza pozwoliła na sformułowanie kilku zasadniczych wniosków. Według obliczeń na liście rankingowej nazw miejscowych motywowanych jednostkami leksykalnymi określającymi zwierzęta, leksem świnia znajduje się w pierwszej piątce (na pierwszej pozycji znalazła się kobyła, na drugim miejscu koń). Obecność interesujących nas etymonów w tak wielu nazwach własnych w okresie średniowiecza pozwala na sformułowanie wniosku o niezwykle istotnej roli świń w życiu naszych przodków. Wydaje się, że w tym okresie leksemy związane z tym polem były semantycznie obojętne. Świadczy o tym ich obecność, jako wyrazów fundujących, w wielu starych nazwach osobowych. We współczesnym zasobie nazwisk formacje motywowane interesującymi nas leksemami należą do bardzo rzadkich, zapewne były one usuwane z powodów konotacyjnych. Wnosiły one w widoczny sposób elementy negatywnego (ośmieszającego) profilowania znaczeń. Do tej pory utrzymały się w większej liczbie nazwiska odmiejscowe i formy często przekształcone fonetycznie, które oderwały się swojego pierwotnego źródła motywacji i są neutralne semantycznie. Niewielka ilość osób została przy starych nazwiskach typu Wieprzek.

3

Poprawność polityczno-kulturowa w słowniku. Pola tematyczne a typy mikrostrukturalnych informacji leksykograficznych

51%

Biesaga M.

Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego

|

2018

|

vol. 74

145-156

PL

W artykule omówiony został problem poprawności polityczno-kulturowej w słowniku. Istotność zagadnienia wzrasta wraz z rozwojem leksykografii internetowej i komputerowej, umożliwiającej łatwe prezentowanie onomazjologicznego porządku haseł, w tym również grup znaczeń potencjalnie wrażliwych kulturowo. Stąd w niniejszym artykule wskazane zostaną te pola tematyczne leksyki, które są w szczególny sposób związane z poprawnością polityczno-kulturową. Następnie omówionych zostanie kilka wybranych przykładów (odnoszących się do różnych elementów mikrostruktury słownika: definicji, cytatów, kolokacji, ilustracji), które pozwolą praktycznie zanalizować ten problem.

EN

The aim of this paper is to address the problem of political and cultural correctness in dictionaries. Its significance increases in parallel to the development of electronic lexicography which facilitates the presentation of the onomasiological ordering of dictionary entries, including meanings that are potentially culturesensitive. The article focuses on those thematic fields that are related to political and cultural correctness. A discussion of selected examples referring to various elements of the dictionary microstructure, such as definitions, citations, collocations, and illustrations, will serve as an illustration of the analysed issues.

4

La Métaphore de l’Alcool dans l’argot roumain

51%

Bălă L.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica

|

2019

|

issue 14

33-45

EN

This article aims at treating the lexical field of the ALCOHOL, which is extremely rich in all slangs, including the Romanian slang. Without pretending to be exhaustive – which is practically impossible under the conditions of a veritable plethora of terminology conveyed in this field – we will merely offer a series of metaphors that name alcohol, both those that are most well-known and some that are surprising. These metaphors and metaphorical constructions prove that the inventiveness of slang users is inexhaustible. Thus, due to the fact that the idea that alcohol is a medicine is deeply rooted in the popular mind of Romanians, what I have called the ‘medical metaphor’ is very well represented in the Romanian slang (e.g. doctorie – from ‘doctor’/‘physician’ + suffix ‘-ie’ – means ‘spirit drink’). Especially at the declarative level, religious Romanians also use the religion-related vocabulary to use words that they attribute with an ‘alcoholic’ meaning, e.g. agheasmă (sl. agiazma or ngr. αγιασμα – agiásma), which translates into ‘holy water’, also means ‘spirit drink’ and is part of the ‘religious metaphor’.

FR

Notre article vise à traiter le champ lexical de l’alcool, extrêmement riche dans tout argot, donc dans l’argot roumain aussi. Sans prétendre à être exhaustif, chose pratiquement impossible dans les conditions d’une véritable pléthore de terminologies véhiculées dans ce domaine, nous nous arrêterions à une série de métaphores désignant l’alcool, les plus connues mais surtout les plus surprenantes. Ces métaphores et constructions métaphoriques prouvent que l’inventivité des utilisateurs d’argot est inépuisable. Ainsi, grâce à l’idée profondément enracinée dans la pensée populaire des Roumains, que l’alcool est un médicament, ce que nous avons appelé la « métaphore médicale » est très bien représentée dans l’argot roumain (par exemple, doctorie (de docteur ‘docteur’, ‘médecin’ + suf. -ie) signifie ‘boisson spiritueuse’). Religieux, surtout au niveau déclaratif, les Roumains utilisent également le vocabulaire religieux pour employer des mots auxquels ils attribuent… une signification alcoolique : agheasmă (< sl. agiazma ou ngr. αγιασμα – agiásma) ‘eau bénite’ signifie également ‘boisson spiritueuse’ et fait partie de la « métaphore religieuse ».

5

Eine vergleichende Studie zu Verwandtschaftsbezeichnungen im Chinesischen und im Deutschen

51%

Duan J., Aptacy J.

Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen

|

2021

171-188

PL

Badania nad nazwami pokrewieństwa są ważną częścią leksykologii i kultury społeczeństw. W niniejszym artykule zdefiniowano niemieckie i chińskie nazwy pokrewieństwa, określono ich cechy i przedstawiono ich semantykę w celu ich porównania w obu językach. Ponadto podjęto próbę identyfikacji różnic między kulturą chińską i niemiecką w tym obszarze oraz ustalić ich możliwe przyczyny.

EN

Research of kinship terms is an important part of lexicology and of social culture studies. This article defines German and Chinese kinship terms, determines their characteristics and presents their semantics in order to compare the terms in the two languages. The Author attempts to identify key differences between Chinese and German culture in this respect and to determine their underlying causes.

DE

Die Forschung im Bereich der Verwandtschaftsbezeichnungen ist ein wichtiger Bestandteil der Lexikologie und der sozialen Kultur. In diesem Beitrag werden deutsche und chinesische Verwandtschaftsbezeichnungen definiert, es werden ihre Merkmale erschlossen und ihre Semantik dargestellt, um die Bezeichnungen in den beiden Sprachen zu vergleichen. Dadurch wird auch versucht, die Unterschiede zwischen der chinesischen und der deutschen Kultur in diesem Bereich zu identifizieren und deren mögliche Gründe zu ermitteln.

6

Le champ lexical d’aimer dans l’argot commun des jeunes Hongrois

51%

Kovács M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica

|

2021

|

issue 16

105-117

EN

Our research focuses on the analysis of the lexical field of love in Hungarian youth slang. The point of departure of our research is Dávid Szabó’s doctoral thesis entitled L’argot des étudiants budapestois (The youth slang of Budapest), published in 2004, which contains in an appendix a Hungarian-French bilingual dictionary of youth slang. Based on Szabó’s research and dictionary, our online questionnaire study had three main objectives: 1) verify the frequency of use of words and expressions related to the lexical field of love and present in Szabó’s dictionary, 2) collect a new corpus composed of words and expressions presenting the actual usage, 3) analyse some communicative situations in which those words and expressions are used. Our article drew the conclusion that Hungarian youth slang both does and does not change. Nearly twenty years after Szabó’s research, there are of course new expressions used by young Hungarians, but the various mechanisms governing word formation in Hungarian youth slang remain the same.

FR

Notre recherche se concentre sur l’analyse du champ lexical d’aimer dans l’argot commun des jeunes Hongrois. Le point de départ de ce travail est la thèse de doctorat de Dávid Szabó intitulée L’argot des étudiants budapestois, publiée en 2004, et qui contient en annexe un dictionnaire bilingue hongrois-français de l’argot des jeunes. Basée sur ce dictionnaire et sur des recherches menées par Szabó, notre étude par questionnaire en ligne avait trois objectifs principaux : 1) vérifier le degré d’utilisation des mots et expressions liés au champ lexical d’aimer et présents dans le dictionnaire de Szabó, 2) recueillir un nouveau corpus composé de mots et expressions présentant l’usage actuel, 3) analyser quelques situations de communication dans lesquelles ces mots et expressions sont utilisés. Notre article conclut que l’argot des jeunes Hongrois change et ne change pas en même temps. Près de vingt ans après les recherches de Szabó, de nouvelles expressions sont employées par les jeunes, mais les différents procédés régissant la formation de ce vocabulaire d’argot commun restent les mêmes.

Refine search results

2 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica

1 Biuletyn Polskiego Towarzystwa Językoznawczego

1 Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen

1 Human and Social Studies

1 Onomastica

2 2021

1 2020

1 2019

1 2018

1 2012

1 Aptacy J.

1 Biesaga M.

1 Bursuc A.-M.

1 Bălă L.

1 Duan J.