W wyniku niepowodzenia wielostronnych negocjacji handlowych rundy rozwoju z Doha, grupa państw rozwiniętych zainicjowała w 2013 r. rozmowy z zamiarem osiągnięcia porozumienia liberalizującego handel usługami, nazwanego TiSA. Negocjacje początkowo były prowadzone poza strukturami WTO, ale projekt porozumienia bazował na tekście GATS z rundy urugwajskiej. Zakładano, że TiSA zostanie włączona do WTO jako porozumienie plurilateralne. Do grudnia 2016 r. odbyło się 21 rund rozmów z udziałem 22 państw i UE. Oczekiwano zakończenia negocjacji do końca 2016 r. Jednakże wiele spraw pozostało nieuzgodnionych. Głównymi punktami spornymi był transport morski i usługi finansowe na poziomie stanowym po stronie Stanów Zjednoczonych oraz ochrona danych osobowych w e-handlu i zobowiązanie do objęcia liberalizacją przyszłych rodzajów usług po stronie UE. Mimo że potencjalny wpływ makroekonomiczny TiSA na dochód narodowy, zatrudnienie i środowisko naturalne oszacowano jako marginalny, negocjacje wywołały falę krytyki ze strony różnych instytucji, głównie organizacji pracowniczych. Celem artykułu jest dokonanie przeglądu potencjalnych skutków TiSA i ocena szans jego wdrożenia.
EN
As a result of the failure of multilateral trade negotiations of the Doha round, a group of developed countries launched in March 2013 services negotiations with the aim to reach an ambitious agreement on liberalizing trade in services, named Trade in Services Agreement (TiSA). The draft agreement was based closely on GATS. It was assumed that once TiSA is agreed it should be incorporated as a plurilateral agreement into the set of WTO texts. By December 2016 there had been 21 rounds of talks in which participated 22 countries and the EU. The deadline was set for the end of 2016. However, many matters have remained unresolved. The main sticking points are the maritime transport and financial services on sub-federal level on the US side and the privacy protection for e-commerce and commitment to include within TiSA future new services on the EU side. Although macroeconomic effects of TiSA are estimated as very marginal in terms of national income, employment and environmental issues, the negotiations raised severe criticism from different institutions, mainly workers organisations. The aim of the article is to overview potential effects of TiSA and assess its prospects of success.
Szacuje się, że w 2010 r. światowe przychody z handlu usługami prośrodowiskowymi wyniosły blisko 506 mld USD. W ujęciu sektorowym największy udział w tych przychodach miały usługi z zakresu gospo-darki wodnej i wodno-ściekowej, a następnie gospodarowanie odpadami stałymi (w tym niebezpiecznymi). Największe przychody ze świadczenia usług prośrodowiskowych osiągnęły kraje rozwinięte – Stany Zjedno-czone, Europa i Japonia. Liberalizacja handlu usługami prośrodowiskowymi jest szeroko dyskutowana na forum międzynarodo-wym. W dyskusjach wskazuje się m.in., że omawiany sektor jest trudny do scharakteryzowania, przede wszystkim z powodów klasyfikacyjnych. O sposobie definiowania usług prośrodowiskowych decyduje kilka czynników, w tym wprowadzenie nowych przepisów regulujących zarządzanie zanieczyszczeniami, rosnąca świadomość ekologiczna społeczeństw, a także tendencje prywatyzacyjne i liberalizacyjne, które pobudzają popyt sektora prywatnego na usługi prośrodowiskowe. Celem artykułu jest wskazanie głównych problemów związanych z uzgodnieniem stanowisk różnych państw zainteresowanych liberalizacją handlu usługami prośrodowiskowymi. Omówiono w nim trudności definicyjne, jak również problemy z ustaleniem takiego wykazu usług, który byłby do zaakceptowania przez wszystkie strony zainteresowane ich liberalizacją. W konkluzji wskazuje się, że pełne pogodzenie stanowisk rządów poszczególnych państw, różnych grup społecznych, organizacji non-profit i środowisk biznesowych jest prawie niemożliwe. Uzgodnienie stanowisk będzie z pewnością wymagać kompromisów i ustępstw ze strony wszystkich negocjujących stron.
EN
It is estimated that in 2010 global revenues from trade in environmental services amounted to nearly 506 billion USD. Water and wastewater services represented the largest share of global sectoral revenues, fol-lowed by solid and hazardous waste services. Overall, developed countries: the United States, Europe, and Japan account for the vast majority of global revenues in the environmental services sector. The liberalisation of trade in environmental services is widely discussed on international fora. It is stressed that the sector is difficult to characterise, primarily because of classification problems. The defini-tion of environmental services is determined by several factors, including the introduction of new rules gov-erning the management of pollution, the growing awareness of ecological issues among communities as well as trends in privatisation and liberalisation, which stimulate private sector’s demand for environmental ser-vices. The aim of the article is to show why reconciliation of the positions of different countries interested in the liberalisation of trade in environmental services is so problematic. It discusses the difficulties with definition and the list of services acceptable to all countries interested in the liberalisation of the services in question. In conclusion, it is pointed out that a full reconciliation of the positions of national governments, various social groups, non-profit organisations and business circles is hardly possible. It will certainly require compromises and concessions from all negotiating parties.
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.