Search results

1

RZECZYWISTOŚĆ W FAZIE LIMINALNEJ. „KINO MORALNEGO NIEPOKOJU” JAKO FORMA MIĘDZYPOKOLENIOWEGO DRAMATU SPOŁECZNEGO

100%

Mielczarek R., Uniwersytet Medyczny w Łodzi; Katedra Nauk Humanistycznych

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Sociologica

|

2008

|

vol. 33

PL

Artykuł jest próbą aplikacji koncepcji dramatu społecznego autorstwa Victora W. Turnera do opisu zjawiska „kina moralnego niepokoju”. To zjawisko, obok najlepiej dostrzegalnej warstwy artystycznej, posiadało także płaszczyzną społeczną, na której rozgrywał się pokoleniowy dramat społeczny. Szczególne znaczenie miało wykorzystanie pojęcia liminalności, przy pomocy którego autor tekstu starał się pokazać pewne aspekty kolektywnego działania turnerowskich paradygmatów źródłowych. Ten proces znajdował swoje odzwierciedlenie także w filmach reżyserów „kina moralnego niepokoju”. Dlatego w drugiej części tekstu analiza skoncentrowana jest na twórczości Krzysztofa Zanussiego, jednego z najważniejszych twórców opisywanego nurtu.

2

Bezdomność uliczna - po drugiej stronie lustra

80%

Ilecki P.

Praca Socjalna

|

2020

|

vol. 35(1)

35-47

PL

Artykuł jest poświęcony problemom bezdomności ulicznej i odmiennemu postrzeganiu tego zjawiska w środowisku ludzi „domnych” i osoby bezdomne. Autor prezentuje swoisty rytuał przejścia z „normalnego” życia w kryzys bezdomności. Badania objęły 22 osoby bezdomne i były prowadzone w formie wywiadu swobodnego oraz graficznego odwzorowania „mapy świata” na wzór piramidy potrzeb Maslowa ze szczególnym naciskiem potrzeby podstawowe. Realizacja tych potrzeb, jak również potrzeb wyższego rzędu odbywa się w sposób alternatywny, odmienny od przyjętych w normach społecznych.

3

Refleksywność Białego małżeństwa Tadeusza Różewicza

70%

Nofikow E., Uniwersytet w Białymstoku I. F. P., Ewa Nofikow – dr a. w. Z. T. i. A. L. t. U. w. B. J. z. b. o. m. i. r. m. l. a. i. m. d. h. h., ewa.nofikow@gmail.com

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2013

|

vol. 02

PL

Artykuł Refleksywność „Białego małżeństwa” Tadeusza Różewicza to analiza dramatu Białe małżeństwo w kontekście (i przy użyciu) narzędzi wypracowanych przez antropologię kulturową. W tekście wykorzystane zostały takie pojęcia, jak: widowisko kulturowe, liminalność czy – przywołana w tytule – refleksywność. Kategorie te służą zarówno opisaniu wewnętrznej, dynamicznej struktury tekstu Różewicza, jak i stanowią narzędzia interpretacyjne. Utwór Białe małżeństwo odczytany został jako tekst o rytualnym (i liminalnym) tworzeniu podmiotowości oraz artystycznym ustanawianiu świata przedmiotowego. Zmagania protagonistki z własnymi ograniczeniami, a także ze swoją – narzuconą przez innych – pozycją w świecie, czyli rodzinie, pokazał Różewicz jako rytualne, a zatem niepozbawione bólu, dochodzenie do świadomości własnego bycia w świecie. Jednocześnie Białe małżeństwo okazuje się tekstem o skomplikowanej i nigdy do końca „nieskonsumowanej” relacji między artystą a światem. Jeśli przyjąć, że Bianka to figura twórcy, to relacja między nim a rzeczywistością opiera się nie tyle na mnożeniu (słów, obrazów), ile na pozbywaniu się tego, co uznawane jest za ograniczające. Jednocześnie związek artysty i rzeczywistości, ale też artysty i sztuki, zawsze będzie związkiem niepełnym – białym małżeństwem.

4

Kryzys jako dyskurs i narracja. Konteksty edukacyjne

51%

Mendel M., Szkudlarek T.

Forum Oświatowe

|

2013

|

vol. 25

|

issue 3(50)

13-34

EN

The authors propose to analyse the situation of social crises in ritual and linguistic terms, as suspension of narratives concerning social processes which leads to uncontrollable, rhizomatic proliferation of meanings (in Deleuze’s and Guattari’s sense). Overcoming crisis is possible on the condition that pre-critical discursive structures of articulation of social symbols and demands are reinvented so that new narrative trajectories can be built. This can be done by subjecting rhizomatic structures conceived in liminal conditions of the crisis to the logic of hegemony (in Laclau’s terms). This ontological structure is used to analyse the pedagogical reception of Jacques Rancière’s, though as an attempt to rearticulating the meaning of education. Those theoretical attempts have the potential to change the narratives of (in)equality and create perspectives for re-thinking education beyond the current crisis of public schooling and educational theory.

PL

Autorzy analizują kryzys w kategoriach teorii rytuałów i ujęć lingwistycznych, jako zawieszenie narracji dotyczących procesów społecznych, co skutkuje rizomatycznym rozplenianiem znaczeń (w ujęciu Deleuze’a i Guattariego). Przezwyciężenie kryzysu jest możliwe pod warunkiem zmiany przedkryzysowych struktur dyskursu łączących w określony sposób społeczne żądania i symbole. Zmiana struktury dyskursu jest warunkiem zmiany trajektorii narracyjnych zablokowanych w fazie kryzysu. Dzieje się to przez poddanie kłączowych struktur znaczeniowych charakterystycznych dla kryzysu procesom hegemonizacji (w ujęciu Laclau). Ta koncepcja ontologiczna stanowi punkt wyjścia do analizy pedagogicznej recepcji prac Jacques’a Rancière’a – jako przykładu prób rekonstrukcji znaczenia edukacji. Tego rodzaju próby teoretyczne mają zdaniem autorów potencjał zmiany narracji (nie) równości społecznych i mogą stworzyć warunki dla przekroczenia kryzysu teorii i kryzysu oświaty publicznej.

5

Paradoksy imaginacji. Williama Blake’a metaforyka przestrzeni

51%

Stępnik M.

Estetyka i Krytyka

|

2014

|

issue 2(33)

73-94

PL

Niniejszy artykuł dotyczy metafor przestrzennych występujących zarówno w wizualnym, jak i literackim oeuvre Williama Blake’a. Owa złożona metaforyka nierozerwalnie związana jest z jego oryginalnym systemem kosmoloforyka nierozerwalnie związana jest z jego oryginalnym systemem kosmologicznym, korespondującym z koncepcją człowieka jako kompletnej jedni, poniekąd wtopionego we Wszechświat – homo maximus. W Blake’owskiej mitologii Urizenowi – figurze satanicznej, wielkiemu Architektowi, przeciwstawia się Urthona – boska Wyobraźnia, siła kojarzona z poezją i intuicją. Autorka opisuje owe znaczące Przeciwieństwa (Contraries), włączając je w kontekst pojęć takich, jak diaboliczna (?) symetria, Newtonowska grawitacja (związana już choćby etymologicznie z powagą – łac. gravitas), transgresyjność (a road of excess...) czy wreszcie liminalność. Co więcej, wskazuje na szereg paradoksów znamionujących Blake’owski system, stworzony wszak przez człowieka wielowymiarowego, buntownika i outsidera. W obszar swych rozważań autorka włącza między innymi odniesienia do filozoficznych koncepcji Victora Turnera, Lamberta Wiesinga i Jeana Baudrillarda.

EN

This article is concerned with the spatial metaphors used both in the visual and the literary oeuvre of William Blake. This sophisticated metaphorics is inextricably connected with his original cosmological system, which, in turn, corresponds to the concept of the human being as a complete unity, so to say, homo maximus merged with the Universe. In Blakean mythology, Urizen – as a satanic figure, the great Architect, is contrasted with Urthona – the divine Imagination, the force associated with poetry and intuition. The author seeks to describe these significant Contraries, putting them in the context of notions such as: diabolic symmetry, Newtonian gravity (even etymologically related to sour seriousness – Latin gravitas), transgressiveness (a road of excess...), and, last but not least: liminality. What is more, the author underlines the paradoxical nature of the Blakean system, a system created by a multidimensional personality, a rebel and a sheer outsider. The text contains numerous references to, for example, Victor Turner’s, Lambert Wiesings’s and Jean Baudrillard’s philosophical concepts.

6

„Performuj albo giń”. Przystanek Woodstock jako performans kulturowy

51%

Węcławiak A.

Amor Fati

|

2016

|

issue 1(5)

109-123

EN

Performance is an occurrence commonly associated with theater, but that concept has a very broad context. Nowadays there are a lot of phenomena we can perceive this way, not just theatrical or quasi-theatrical. If we assume that the most important aspect in this field is „eventness”, almost everything could be called a performance. This specific type of phenomenon (also of aesthetic nature) can be divided into cultural performances, technological performances and organizational performances (source: J. McKenzie) or otherwise into cultural and language performances (source: M. Carlson). In the category of cultural performances we can enter a whole multiplicity of occurrences or events, including festivals, for which eventness, liminality, a kind of subversive or ritualization are an absolute necessity. From this point of view we can also consider our indigenous Polish Woodstock Festival, providing a lot reflections: cultural, social and also aesthetic. Assuming that this festival is a part of aesthetics of the performance, we can expect fulfillment of three functions mentioned by McKenzie: (1) self-reflection and social reflection, (2) presentation of alternatives and (3) possibility for maintenance or changes. It is worth to think about festival’s liminality and context to see how, during a couple of summer days, hundreds of thousands of people participate in one of the largest cultural performance.

7

Okno jako przestrzeń liminalna (Samotnik i Sześciopalcy Wiktora Pielewina)

51%

Ochniak M.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Rossica

|

2022

|

issue 15

177-187

EN

The window in Victor Pelevin’s works has numerous connotations, i.e. it is an element of the living space shaping the protagonist’s relationship with the outside world, defining his (i.e. the protagonist’s) position towards the world; it is a border (both spatial and ontological), as well as it is a link and a passage. Thus, the ambivalent characteristics of the window, its perception and feature all depend on the stance of a human beholder (or using literary terminology: a character, protagonist, and narrator) towards the window and his attitude towards the space with the window being its element. In Hermit and Six-Toes, the confined space in which the protagonists spend their entire lives is an oppressive territory, with the protagonists seeking a way to escape. The road to freedom leads, quite surprisingly, through a broken window, followed by a flight towards the sun. Thus, in this work, the window is treated as a threshold (liminal) zone, because a specific rite of passage and transformation of the characters takes place there or within. They grow to learn the truth and, rebelling in defence of their own lives, realise that they will either save themselves or succumb to the disastrous rhythm imposed on them by the world.

PL

Okno w utworach Wiktora Pielewina kryje w sobie liczne konotacje: jest elementem przestrzeni życiowej kształtującym relacje bohatera ze światem, określającym jego (czyli bohatera) pozycję wobec świata, jest granicą, łącznikiem, przejściem. Ambiwalentne cechy okna, jego postrzeganie i charakterystyka zależą zatem od pozycji człowieka-obserwatora (czy sięgając już po terminologię literaturoznawczą: postaci, bohatera, narratora) wobec okna i stosunku do przestrzeni, której elementem jest owo okno. W utworze Samotnik i Sześciopalcy zamknięta przestrzeń, w której bohaterowie spędzają całe swoje życie, jest opresyjnym terytorium, z którego bohaterowie poszukują drogi ucieczki i ocalenia. Prowadzi ona dość zaskakująco – przez rozbite okno. Jest więc ono w utworze traktowane jako strefa progowa (liminalna), ponieważ w jego miejscu czy obrębie dokonuje się swoisty obrzęd przejścia i przemiany bohaterów.

8

Życie w „pomiędzy”. Rys biograficzno-artystyczny Piotra (Petera) Lachmanna

51%

Chojnowski P.

Prace Literaturoznawcze

|

2015

|

issue 3

129-155

EN

The article is an attempt to describe the biography of an intellectual shaped by the experience of Polish-German borderland and its cultural and linguistic heritage. The main focus of attention is the "cross-border status” of the subject, and especially literary documented consequences of living in between languages (Polish and German), cultures and literatures. The article depicts the creative potential of Lachmann's bilingualism, explains his choices of language and determines nuances of liminal status of the border-crosser. His identity is presented as a process in statu nascendi – as a dynamic, unlocked and fluctuating phenomenon.

9

Liminalność jako doświadczenie terenowe w badaniu grupy bezdomnych Polaków w Brukseli

51%

Mostowska M.

Przegląd Socjologii Jakościowej

|

2014

|

vol. 10

|

issue 1

42-65

PL

Migranci z Europy Środkowo-Wschodniej stanowią coraz większą część populacji osób bez dachu nad głową w miastach zachodniej Europy. Kulturowe aspekty podwójnej marginalizacji tych grup można rozpatrywać w ujęciu opozycji communitas i„struktury społecznej” zaproponowanej przez Victora Turnera. Dzięki materiałom zebranym podczas wielokrotnych powrotów w teren, opisuję przejawy istnienia communitas w relacjach wewnątrzgrupy: niechęć do ustrukturyzowania hierarchii w grupie, wzajemność, fizyczną bliskość i intymność, wspólny język i rytuały konsumpcji alkoholu. W relacjach grupy z otoczeniem liminalność objawia się zawłaszczaniem przestrzeni publicznej, praktykami czasowego odwrócenia statusów, wchodzeniem w role osób posiadających „mądrość życiową” oraz obawami przechodniów przed skalaniem kontaktem z bezdomnymi. Interpretacja ta pozostawia jednak wątpliwości co do stosowania określeń Turnera jako kategorii narzuconych z pozycji dominacji, wzmacnianej własnymi emocjonalnymi doświadczeniami z pracy terenowej.

EN

Migrants from Central and Eastern Europe constitute a growing part of rough-sleeping population in the Western European cities. Cultural aspects of their multiple marginalization can be analyzed with the use of the opposition of communitas and “social structure” introduced by Victor Turner. Using extensive field material gathered during recurrent visits to the field, I show the manifestations of communitas within a group of Polish homeless in Brussels: reluctance to form hierarchical relationships, reciprocity, physical closeness and intimacy, shared language practices, and alcohol consumption rituals. Group’s interactions with the surrounding suggest further attributes of its members as being in a liminal stage: taking over the public space, practices of status reversal, taking roles of wise tricksters, and passers-by’s fears of contact with them. That description leaves doubts, however: Turner’s opposition is imposed from a position of power. This interpretation is further inflated by personal emotional experiences from the fieldwork.

10

Nauczanie przedmiotowo-językowe i podejście komunikacyjne jako koncepcje progowe w kształceniu przyszłych nauczycieli języków obcych w klasach I-III

51%

Gładkowska E.

Rozprawy Społeczne

|

2020

|

vol. 14

|

issue 3

76-87

EN

Abstract Actions to address the shortage of foreign language teachers in early education pose some challenges considering the training of future teachers. The purpose of this article is to present communicative approach and CLIL as threshold concepts. Material and methods Arnold van Gennep's theory of liminality and characteristics of threshold concepts by Jan H. F. Meyer and Ray Land. Results Grounding the methodological course for non-philological or linguistic graduates in threshold concepts strengthen the course considering the actual pedagogical practice and the challenges posed by the constantly updated documents qualifying pedagogical students for teaching English as a foreign language to children. Conclusions The specific methodological indications basing on the threshold concepts of early foreign language teaching in general pedagogical studies will help students to combine key recommendations in the field of glottodidactics within their didactic and educational impact.

PL

Streszczenie Działania, mające przeciwdziałać niedoborom nauczycieli języków obcych we wczesnej edukacji, łączą się z wyzwaniami dotyczącymi kształcenia przyszłych nauczycieli. Celem artykułu jest przedstawienie nauczania przedmiotowo-językowego oraz podejścia komunikacyjnego jako koncepcji progowych. Zarysowano tu także perspektywy wynikające z transformacyjnego potencjału tych zagadnień. Materiał i metody Teoria liminalności Arnolda van Gennepa i charakterystyka koncepcji progowych Jana H. F. Meyera i Raya Landa. Wyniki Wobec faktycznej praktyki pedagogicznej oraz wyzwań, które niosą ze sobą wciąż uaktualniane wymogi kwalifikujące nauczyciela do nauki języków obcych, myślenie o podejściu komunikacyjnym i integracji obszarów edukacyjnych w kategoriach koncepcji progowych wzmacnia przebieg przygotowania metodycznego szczególnie przyszłych nauczycieli języków obcych nie będących absolwentami studiów filologicznych lub lingwistycznych. Wnioski Konkretne rozwiązania metodyczne możliwe do zastosowania w przygotowaniu nauczycieli wczesnego nauczania języków obcych wymagają wnikliwej analizy i badań jakościowych. Wskazania metodyczne dotyczące koncepcji progowych wczesnego nauczania języków obcych na studiach ogólnopedagogicznych pomogą studentom połączyć w całość kluczowe zalecenia z zakresu glottodydaktyki z ich oddziaływaniem dydaktyczno-wychowawczym.

11

Ogólnopolski Strajk Kobiet jako przykład organizacji liminalnej. Wprowadzenie do tematu

41%

Góral A.

Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu

|

2023

|

vol. 67

|

issue 5

112-124

EN

This article proposes a new look at informal organizations through the prism of the concept of liminality created on the basis of anthropology by Arnold van Gennep and Victor Turner. Based on the analysis of the case study of the All-Poland Women’s Strike and the literature review, the concept of liminal organization was defined. By this term, it defines a particular way of organizing that is intentionally constructed with the intention of inducing and strengthening liminal processes experienced by people who participate in its activities. For this purpose, people co-creating a liminal organization reach for a number of management tools and methods that are to strengthen its transformative character.

PL

W niniejszym artykule zaproponowano nowe spojrzenie na organizacje nieformalne, a mianowicie przez pryzmat koncepcji liminalności stworzonej na gruncie antropologii przez Arnolda van Gennepa oraz Victora Turnera. Opierając się na analizie studium przypadku Ogólnopolskiego Strajku Kobiet oraz literatury przedmiotu, zdefiniowano pojęcie organizacji liminalnej. Mianem tym określa się szczególny sposób organizowania, który intencjonalnie konstruowany jest z zamiarem wywołania i wzmocnienia procesów liminalnych doświadczanych przez ludzi, którzy uczestniczą w podejmowanych przez nią działaniach. W tym celu osoby współtworzące organizację liminalną sięgają do szeregu narzędzi i metod zarządzania, które mają wzmacniać jej transformacyjny charakter.

12

Sprawczość uchodźców w czasie pandemii COVID-19. Przypadek obozu w Nakivale (Uganda)

41%

Krawczyk M.

Lud

|

2021

|

vol. 105

203-224

EN

The lives of refugees are burdened with challenges, which have been aggravated by the COVID-19 pandemic. Referring to Anthony Giddens' structuring theory, this article attempts to analyse the threats faced by refugees during the public health crisis. In an attempt to find an answer to the question of how the agency of refugees manifested itself during the COVID-19 pandemic, special emphasis has been placed on the relationship between the subject and structure on the example of the Nakivale (Uganda) settlement, whose inhabitants live in a prolonged state of "protraction". The article uses narratives, information and data provided by representatives of the Nakivale Researchers Network; a research network located in the Nakivale camp. The methodology of this work is based on the concept of co-presence, the use of the so-called "Technology of life", combined with the results of the field interview carried out in Nakivale before the outbreak of the COVID-19 pandemic.

PL

Życie uchodźców obarczone jest wieloma wyzwaniami, a pandemia COVID-19 dodatkowo je spotęgowała. Odwołując się do teorii strukturacji Anthony'ego Giddensa niniejszy artykuł stanowi próbę analizy zagrożeń przed jakimi stanęli uchodźcy podczas kryzysu zdrowia publicznego. Próbując odnaleźć odpowiedź na pytanie o sposób w jaki manifestowała się sprawczość uchodźców podczas pandemii COVID-19, szczególny nacisk położono na kategorię relacji podmiotu i struktury na przykładzie obozu w Nakivale (Uganda), którego mieszkańcy żyją w przedłużającym się stanie „zawieszenia” (ang. protracted refugee situations). W artykule wykorzystano narracje, informacje i dane udostępnione przez przedstawicieli Nakivale Researchers Network; sieci badawczej zlokalizowanej w obozie w Nakivale. Metodologia tej pracy oparta została na koncepcie współobecności (ang. co-presence), wykorzystaniu tzw. „technologii życia”, pogłębionych wynikami wywiadu terenowego zrealizowanego w Nakivale przed pandemią COVID-19.

13

Wizualna filozofia. Doświadczenie liminalne w „Szalonym Piotrusiu” Godarda

41%

Radomski M.

Społeczeństwo. Edukacja. Język

|

2017

|

vol. 2(6)

99-107

PL

„Szalonemu Piotrusiowi” Jeana-Luca Godarda warto się przyjrzeć, odwołując się do terminu liminalności, stosowanego przez Victora Turnera. Film zrealizowany został w 1965 roku, a zatem wpisuje się w nurt Francuskiej Nowej Fali. Najistotniejsza w konstrukcji dzieł kina francuskiego tego okresu była nowatorska forma. Charakteryzuje ją odmienny styl kadrowania, sposób montażu, używanie trzęsącej się kamery „z ręki” czy rezygnacja ze sztucznego oświetlenia na rzecz naturalnego. Artykuł analizuje film Godarda odwołując się do antropologicznych teorii rytuałów przejścia w kulturze.

EN

„Pierrot the madman” Jeana-Luca Godarda is worth looking at referring to the limitation term used by Victor Turner. „Pierrot the madman” was made in 1965 and therefore belongs to the trend of the French New Wave. The most important issue of French cinema was the innovative form - different style of framing (not focusing on the beauty of the place but on its real appearance), the way of assembly (breaking the continuity on the axis of movement), using a shaking camera from the hand or abandoning artificial lighting to the natural. The article analyzes Godard’s film by referring to the rite of passage in culture.

14

Proksemika. Studium z antropologii kulturowej

41%

Hendrykowski M.

Przestrzenie Teorii

|

2015

|

issue 23

EN

Marek Hendrykowski’s study deals with the semiotics of interpersonal proxemic relationships in today’s world. When analyzing this issue, the author puts forward three research hypotheses. First, interpersonal relationships that are connected with social space are not on the margins of systems of culture, but constitute a very important characteristic of each such system. Secondly, the traditional ways of defining proxemics, which emphasize the existence of interpersonal barriers,present the complex issues related to this field of science of signs and meanings too narrowly and usually in a schematic manner. And thirdly, the profound changes in proxemic relationships that are taking place in the macrosystem of contemporary culture have a major influence on the functioning of culture itself as well as on how individuals, groups and communities participate in this culture. When analyzed in terms of the proxemics of interpersonal relationships, the cultural ecosystem is not an abstract model but an operating system which governs the daily living conditionsof individuals, groups and communities.

PL

Marek Hendrykowski’s study deals with the semiotics of interpersonal proxemic relationships in today’s world. When analyzing this issue, the author puts forward three research hypotheses. First, interpersonal relationships that are connected with social space are not on the margins of systems of culture, but constitute a very important characteristic of each such system. Secondly, the traditional ways of defining proxemics, which emphasize the existence of interpersonal barriers, present the complex issues related to this field of science of signs and meanings too narrowly and usually in a schematic manner. And thirdly, the profound changes in proxemic relationships that are taking place in the macrosystem of contemporary culture have a major influence on the functioning of culture itself as well as on how individuals, groups and communities participate in this culture. When analyzed in terms of the proxemics of interpersonal relationships, the cultural ecosystem is not an abstract model but an operating system which governs the daily living conditions of individuals, groups and communities.

15

Uwalnianie się od prymatu pamięci albo oswajanie obcości. Tożsamościowe transformacje w "Hamlecie gliwickim" Piotra (Petera) Lachmanna

41%

Chojnowski P.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

|

2022

|

vol. 22

305-331

EN

This paper is an analysis of Hamlet gliwicki [eng. Gliwice Hamlet] (Messel 2008) by the Polish-German writer Peter Lachmann (b. 1935). The article presents the genesis of the drama inspired by the fate of a Wehrmacht soldier lost during the Battle of Stalingrad in January 1942. This is the writer’s father Ewald Lachmann. In addition to the parodic means used in the play, the intertextual links between Gliwice Hamlet and William Shakespeare’s Hamlet are discussed, as well as the topoi of Shakespearean tragedy interwoven with episodes from Lachmann’s biography and events from the history of Gliwice. The figure of Hamlet takes on the role of a mask and functions as a universal archetype behind which the play’s creator himself hides. The bilingualism of Peter - the play’s protagonist - and the overlapping of two identities, Polish and German, are examined in terms of a palimpsest. The analysis shows that Lachmann’s drama is characterised by the lack of a linear course of events and their anchoring in a fluid, liminal space-time. The protagonist’s identity transformations are accompanied by the transformation of his immediate environment, as the German city of Gleiwitz turns into the Polish city of Gliwice.

16

Wykonywanie roli zawodowej: prawnik liminalny

41%

Kaczmarek P.

Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny

|

2020

|

vol. 82

|

issue 3

17-31

EN

The article has two main goals. The first is to establish the image of a lawyer’s liminality. To carry out this task, I adapt the category of liminality to the description of the legal profession. The second is to present argumentation that draws on the thesis about the differentiation of roles, which will assist consideration of the main proposition. These goals are implemented in three stages. My starting point is an exploration of the concept of liminality. In this regard, I refer to the findings of two anthropologists: Arnold van Gennep and Victor Turner. In the next step, I discuss, following Jonas Söderlund and Elisabeth Borg, the dominant ways of examining liminality in the sociology of the organization and management of professional groups. In the last section, I relate these findings to the thesis about the differentiation of roles, distinguishing two of its approaches. As part of this reference, I try to show that the thesis on the differentiation of roles fits into the liminal approach to the professional role. This conclusion is an argument in favour of thinking about a lawyer’s liminality.

PL

Ramy prezentowanego artykułu wyznaczają dwa cele. Po pierwsze, ugruntowanie obrazu „prawnika liminalnego”. Realizując to zadanie zamierzam dokonać adaptacji kategorii liminalności do opisu zawodu prawnika. Po drugie, przedstawienie linii argumentacyjnej, odwołującej się do tezy o rozdziale ról, która skłonić ma do rozważenia przedłożonej propozycji. Tak postawione cele zostaną zrealizowane w trzech etapach. Punktem wyjścia czynię rozpoznanie pojęcia liminalności. W tym zakresie odwołam się do ustaleń dwóch antropologów Arnolda van Gennepa i Victora Turnera. W kolejnym kroku omawiam za Jonasem Söderlund i Elisabeth Borg dominujące sposoby badania liminalności w literaturze z zakresu socjologii organizacji i zarządzania. W ostatnim punkcie ustalenia te odnoszę do tezy o rozdziale ról, wyróżniając dwa jej ujęcia. W ramach tego odniesienia usiłuję wykazać, że teza o rozdziale ról wpisuje się w liminalne ujęcie roli zawodowej. Wniosek ten stanowi argument na rzecz myślenia o prawniku w kategoriach liminalności.

17

Stan przejściowy: o konstrukcie dzieciństwa w powieściach Anny Cieplak na tle polskiej i anglojęzycznej literatury dla nastolatków

36%

Kocznur A.

Porównania

|

2023

|

vol. 33

|

issue 1

277-289

EN

Anna Cieplak’s novels, from Ma być czysto (2016) to the most recent Rozpływam się (2021), explore the transition from childhood to adolescence, as well as the liminality of these two states. In her novels, Cieplak raises the question of at what point childhood ends. Is there a single, definite moment, an event in the life of a young person that terminates childhood? Or should we perhaps refer to a harmonious, blurred transition between states? The portrait of childhood that emerges from Cieplak’s fiction is confronted with the imagery of childhood contained in other contemporary YA books, either Polish-Agnieszka Wolny-Hamkało and Natalia Osinska-and foreign ones-Petra Dvorakova and Fiona Scarlett.

PL

Książki Anny Cieplak, począwszy od Ma być czysto (2016), aż do najnowszej Rozpływam się (2021), poświęcone są przechodzeniu z dzieciństwa do adolescencji, jak i liminalności tych dwóch stanów. W swoich powieściach Cieplak stawia pytania: w którym momencie kończy się dzieciństwo? Czy istnieje jeden wyraźny moment, wydarzenie w życiu młodego człowieka, które dzieciństwo przerywa? Czym może powinniśmy mówić o harmonijnym, rozmytym przechodzeniu między stanami? Portret dzieciństwa, który wydobywa się z powieści Cieplak zostaje skonfrontowany z fantazmatami dzieciństwa zawartymi w innych współczesnych książkach YA – polskich: Agnieszki Wolny-Hamkało i Natalii Osińskiej i zagranicznych: Petry Dvorakowej i Fiony Scarlett

18

Próba semiotycznej analizy kompozycji i przestrzeni elegii Vidi te in somnis (II 26A) Propercjusza

36%

Kopek W.

Roczniki Humanistyczne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 3: Filologia klasyczna

147-167

EN

The article describes the undertaken semiotic analysis of space in elegy II 26a of Properius both at the level of textual events (narrative) and at the level of poem composition. Referring to the Propertian inspiration by visual arts (M. Hubbard), the author uses the concept of an ekphrastic technique of space composition to show the function of the “border” motif in a liminal and transgressive space model as well as interpersonal relations. In result the author concludes that the above-mentioned levels of poetic images and the composition of the text are connected by a transgressive figure of the subject, able to cross the boundary created between the “story of a dream” and the narrator–reader (or listener) relationship. This leads to the argument that elegy II 26a is a form of monodrama with the central figure of the subject–actor, who, like a angellos in the drama, simultaneously operates in the “stage” space of the narrator–recipient relation and the space of textual fiction.

PL

W artykule została podjęta semiotyczna analiza przestrzeni w elegii II 26a Propercjusza na poziomie wydarzeń tekstowych (narracyjność) oraz na poziomie kompozycji utworu. Odwołując się do malarskich inspiracji poety (M. Hubbard), autor posługuje się koncepcją ekfrastycznej techniki kompozycji przestrzeni do ukazania funkcji motywu „granicy” tak w liminalnym i transgresyjnym modelu przestrzeni, jak i relacjach interpersonalnych. Ostatecznie autor konkluduje, że powyższe poziomy obrazów poetyckich i kompozycji tekstu łączy transgresyjna postać podmiotu, zdolnego do przekraczania wykreowanej w strukturze tekstu granicy między „opowieścią o śnie” a relacją narrator–odbiorca. Prowadzi to do postawienia tezy, że elegia II 26a jest formą monodramu z centralną postacią podmiotu–aktora, który niczym postać angellosa w dramacie, funkcjonuje jednocześnie w „scenicznej” przestrzeni relacji narrator–odbiorca i fabularnej przestrzeni opowieści.

19

Pomiędzy niemieckością i polskością - faza wyłączenia i separacji w prozie autobiograficznej Piotra (Petera) Lachmanna

36%

Chojnowski P.

Prace Literaturoznawcze

|

2016

|

issue 4

69-86

EN

The article discusses various aspects of autobiographical prose (essays) of the bilingual Polish-German author Piotr (Peter) Lachmann. The focus of this paper is on the process of transition of the textual subject from his "Germanness" to "Polishness". The thesis is based on Victor Turner's paradigm of ritual process which extended van Gennep's ideas to describe the process of transition between different states. According to both researchers, there are three stages of the transition. The first one is separation and exclusion. In Lachmann's essays (especially in his collection of essays Wywołane z pamięci, Olsztyn 1999) the separation applies on three different levels: The first one is the interrupted childhood, the second refers to his abandoned house, and the last one results from the isolation from the first language.

20

Muzyczne aspekty pieszej pielgrzymki Władysława Reymonta na Jasną Górę

36%

Śnieżek B.

Muzyka

|

2019

|

vol. 64

|

issue 2

89-102

EN

For the centenary of the Kosciuszko Uprising, on 5th May 1894, Władysław Reymont, then a 27-year-old beginner writer, joined a pilgrimage from Warsaw’s Praga district to Jasna Góra. His aim was to write a report on the pilgrimage for Tygodnik Ilustrowany weekly. First published in instalments and later as his book debut (A Pilgrimage to Jasna Góra. Impressions and Images, Warsaw 1895), it was favourably received by the critics and earned the young writer some recognition. Reymont’s ethnographic account of the journey to Jasna Góra is a model example of what van Gennep calls the liminal phase of a rite of passage, and of Turner’s communitas. The book also contests some types of discourse and attitudes (Eade, Sallnow), frequently reflected in the musical activity of the pilgrims. By describing the song and music, the author presents both the moods of his journey companions and his own. His text abounds in descriptions of music events, such as meeting a wondering beggar-singer, the May devotions to the Blessed Virgin Mary, as well as a holy mass on Jasna Góra. Reymont’s report also describes the audiosphere of late 19th-century pilgrimages. The author characterises (in a literary fashion) all the sounds and noises that he discovered in the changing soundscape during his journey. He also describes the soundscape of the travelling company itself, on the move and in periods of rest. Group singing allowed the pilgrims from Praga to domesticate the liminal phase of the pilgrim rite, marked by suffering, and make the journey situation familiar as well. Reymont’s Pilgrimage to Jasna Góra demonstrates the writer’s sensitivity to music. He later introduced musical topics in his novels The Peasants and Ferments, while the experience of a pilgrimage recurs in The Peasants as well and in the novelette Mother.

PL

W setną rocznicę insurekcji kościuszkowskiej, 5 maja 1894 roku, dwudziestosiedmioletni, początkujący pisarz, Władysław Reymont, wyruszył wraz grupą pielgrzymkową z warszawskiej Pragi na Jasną Górę w celu napisania reportażu z pielgrzymki do „Tygodnika Ilustrowanego”. Dzieło najpierw opublikowane w odcinkach, następnie jako debiut książkowy (Pielgrzymka do Jasnej Góry. Wrażenia i obrazy, Warszawa 1895) zyskało przychylność krytyków i przyniosło młodemu literatowi rozpoznawalność. Etnograficzny zapis drogi Reymonta na Jasną Górę jest modelowym przykładem fazy liminalnej obrzędu przejścia według van Gennepa oraz Turnerowskiej communitas. Nie brak w nim również świadectw kontestowania niektórych dyskursów i postaw (Eade, Sallnow). Postawy te często ujawniają się w zachowaniach muzycznych pielgrzymów. Ponadto poprzez opisy śpiewu i muzyki autor Pielgrzymki dokumentuje zarówno nastroje kompanii pielgrzymkowej, jak i swoje własne. Jego relacje obfitują także w omówienia wydarzeń muzycznych, takich jak: spotkanie śpiewającego dziada, nabożeństwo majowe, msza na Jasnej Górze. W Reymontowskim reportażu znalazło się również miejsce na opis audiosfery pielgrzymowania z końca XIX wieku. Pisarz na sposób literacki scharakteryzował wszelkie dźwięki, brzmienia i szmery dostrzeżone w zmieniającym się krajobrazie dźwiękowym. Ukazał też pejzaż dźwiękowy samej kompanii, zarówno podczas drogi, jak i w czasie odpoczynku. Poprzez wspólny śpiew grupa z warszawskiej Pragi oswaja naznaczoną cierpieniem fazę liminalną rytuału pielgrzymki, jak również udomowia wędrówkę. Pielgrzymka do Jasnej Góry jest świadectwem wrażliwości muzycznej Reymonta. Wątki muzyczne podjął później w powieściach Chłopi i Fermenty. Do doświadczenia pielgrzymki odwołał się natomiast w Chłopach i noweli Matka.

Refine search results

RZECZYWISTOŚĆ W FAZIE LIMINALNEJ. „KINO MORALNEGO NIEPOKOJU” JAKO FORMA MIĘDZYPOKOLENIOWEGO DRAMATU SPOŁECZNEGO

Bezdomność uliczna - po drugiej stronie lustra

Refleksywność Białego małżeństwa Tadeusza Różewicza

Kryzys jako dyskurs i narracja. Konteksty edukacyjne

Paradoksy imaginacji. Williama Blake’a metaforyka przestrzeni

„Performuj albo giń”. Przystanek Woodstock jako performans kulturowy

Okno jako przestrzeń liminalna (Samotnik i Sześciopalcy Wiktora Pielewina)

Życie w „pomiędzy”. Rys biograficzno-artystyczny Piotra (Petera) Lachmanna

Liminalność jako doświadczenie terenowe w badaniu grupy bezdomnych Polaków w Brukseli

Nauczanie przedmiotowo-językowe i podejście komunikacyjne jako koncepcje progowe w kształceniu przyszłych nauczycieli języków obcych w klasach I-III

Ogólnopolski Strajk Kobiet jako przykład organizacji liminalnej. Wprowadzenie do tematu

Sprawczość uchodźców w czasie pandemii COVID-19. Przypadek obozu w Nakivale (Uganda)

Wizualna filozofia. Doświadczenie liminalne w „Szalonym Piotrusiu” Godarda

Proksemika. Studium z antropologii kulturowej

Uwalnianie się od prymatu pamięci albo oswajanie obcości. Tożsamościowe transformacje w "Hamlecie gliwickim" Piotra (Petera) Lachmanna

Wykonywanie roli zawodowej: prawnik liminalny

Stan przejściowy: o konstrukcie dzieciństwa w powieściach Anny Cieplak na tle polskiej i anglojęzycznej literatury dla nastolatków

Próba semiotycznej analizy kompozycji i przestrzeni elegii Vidi te in somnis (II 26A) Propercjusza

Pomiędzy niemieckością i polskością - faza wyłączenia i separacji w prozie autobiograficznej Piotra (Petera) Lachmanna

Muzyczne aspekty pieszej pielgrzymki Władysława Reymonta na Jasną Górę