Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 16

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  linguistic terminology
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Koncepcia "Slovensko-poľsko-ruského slovníka jazykovedných termínov"

100%
Vojteková M.
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
|
2020
|
vol. 55
EN
The Concept of A Slovak-Polish-Russian Dictionary of Linguistic TermsThis article describes in detail the concept of A Slovak-Polish-Russian Dictionary of Linguistic Terms (Slovensko-poľsko-ruský slovník jazykovedných termínov), which was compiled by a team of authors from the Faculty of Arts of the University of Prešov. Three volumes of this translation-explanatory dictionary deal with the terminology of three linguistic levels: phonology, morphology and syntax, and they may be the starting point for other volumes. The paper outlines the state of Slovak-Polish-Russian translation lexicography with regard to linguistic sources, and evaluates the state of processing of Slovak, Polish and Russian linguistic terminology in the form of monolingual encyclopaedias and explanatory dictionaries. It also mentions reference sources the authors drew upon when compiling the dictionary. The article presents motivation for the compilation of a Slovak-Polish-Russian dictionary of linguistic terminology, pointing out the need for such a publication and identifying the spheres of its application. Koncepcja Słowacko-polsko-rosyjskiego słownika terminologii językoznawczejNiniejszy artykuł szczegółowo opisuje koncepcję Słowacko-polsko-rosyjskiego słownika terminów językoznawczych (Slovensko-poľsko-ruský slovník jazykovedných termínov), opracowanego przez zespół autorów z Wydziału Filozoficznego Uniwersytetu Preszowskiego w Preszowie. Omawiany słownik ma charakter tłumaczeniowo-eksplikacyjny i składa się z trzech tomów, poświęconych terminologii badania języka na trzech poziomach: fonetyczno-fonologicznym, morfologicznym i składniowym. Mogą one stanowić punkt wyjścia dla kolejnych tomów. Artykuł przedstawia stan słowacko-polsko-rosyjskiej leksykografii tłumaczeniowej w odniesieniu do kompendiów językoznawczych oraz ocenia stan opracowania słowackiej, polskiej i rosyjskiej terminologii językoznawczej w formie jednojęzycznych leksykonów i słowników wyjaśniających. Omawia również źródła, z których korzystali autorzy podczas opracowywania słownika. Artykuł przedstawia także motywację dla opracowania słowacko-polsko-rosyjskiego słownika terminologii językoznawczej, wskazując na potrzebę takiej publikacji i obszary jej zastosowania.
2

Bibliograficzna baza danych światowego językoznawstwa slawistycznego iSybislaw jako źródło badań nad ekwiwalencją polskich i ukraińskich terminów gramatycznych

86%
Łuczków I.
Slavica Wratislaviensia
|
2019
|
vol. 170
85-96
EN
Bibliographic Database of World Slavic Linguistics Publications iSybislaw is a modern informative retrieval system registering bibliographic data of Slavonic linguistics. The object of analysis in this paper is a set of keywords equiform with the terms understood traditionally. The subject of the article is to provide general comments on the problem of determining the equivalence of keywords using the example of Polish and Ukrainian grammatical terms.
RU
Библиографическая база данных iSybislaw представляет собой современную информационно-поисковую систему, в которой содержится информация о работах по мировому славянскому языкознанию. Предметом анализа в настоящей статье является один из компонентов системы — ключевые слова, совпадающие с традиционно понимаемыми грамматическими терминами. В статье представлены проблемы, связанные с определением межъязыковых эквивалентов ключевых слов на примере польских и украинских грамматических терминов.
3
Publication available in full text mode
Content available

Беларуская лінгвістычная тэрміналогія: праблемы фіксацыі і функцыянавання

86%
Волкава [Volkava] Я. I.
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
|
2014
|
vol. 49
EN
Belarusian linguistic terminology: some problems of functioning and fixationThe article considers functioning and fixation of the Belarusian linguistic terminology. Scientific papers, textbooks for schools and universities, terminological and general­purpose dictionaries are under consideration.Brief excursus on the history of the Belarusian linguistics showed the diversity and randomness of the terms creation processes. Contradictions in the views of linguists on the development of the Belarusian linguistics and terminology were revealed: on the one hand, the orientation on Russian terminological system, on the other hand there is an intention to turn terminology to the national direction. Simultaneously internationalization of terminology, the process typical for other Slavic languages, occurs.This article demonstrates inconsistencies in the use of Belarusian terms indefinite pronoun and definite/indefinite article (and some other terms) in scientific, educational literature and in various dictionaries.The article argues that Russian terminological system prevails in education and subsequently affects the discourse of Belarusian linguistics.The author believes that another problem of Belarusian terminology is a relatively small amount of a Belarusian linguistics discourse and limited subjects of studies, which does not allow to settle the terms.In these difficult circumstances, an appeal to the experience of other Slavic languages with a more developed system of terminology and with an extensive linguistic discourse can help.
4
Publication available in full text mode
Content available

Uwagi o ekwiwalencji słów kluczowych w systemie informacyjnym iSybislaw (na przykładzie wybranych terminów gramatycznych)

86%
Łuczków I.
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
|
2014
|
vol. 49
EN
Some remarks on the equivalence keywords in the iSybislaw system information (based on selected grammatical terms)The article focuses on one of the issues connected with the development of the information retrieval system iSybislaw. The system contains a biographical database of Slavic linguistics which is available on­line at www.isybislaw.ispan.waw.pl. An important element of the system are key words, and the main aim of the international team of Slavist linguists developing the iSybislaw system in cooperation with the Slavic Academic Information Centre (CSIN) is to create a multilingual dictionary of terms related to various areas of Slavic linguistics, that is to establish terminological equivalents in Slavic languages and in the English language. Establishing multilingual terminological equivalents is essential not only for Slavic theoretical linguistics but also for language corpora which require morphosyntactic marking, especially parallel corpora. The analysis presented here allows for drawing the conclusion that the dictionary of multilingual key terms of Slavic linguistics for the iSybislaw system should be developed (or at least verified) by specialists in individual areas of Slavic linguistics (phonetics, morphology, syntax, word formation, dialectology, ethnolinguistics, etc.). Because of the adopted principle that Polish keywords are used as descriptors in the iSybislaw system, the linguists should compare the Polish system of terms with the terminology used in other Slavic languages. Thanks to such “specialization” we could be quite sure that the person establishing the equivalents knows various descriptive traditions of linguistics, and in the future this would allow us to avoid many of the mistakes connected with the differences in the range of the term or the lack of appropriate equivalent in another language. Uwagi o ekwiwalencji słów kluczowych w systemie informacyjnym iSybislaw (na przykładzie wybranych terminów gramatycznych)W artykule przedstawiono jeden z problemów związanych z budowaniem systemu informacyjno-wyszukiwawczego iSybislaw. System ten prezentuje bibliograficzną bazę danych światowego językoznawstwa slawistycznego, dostępną on-line pod adresem www.isybislaw.ispan.waw.pl. Ważnym elementem tego systemu są słowa kluczowe, a jednym z istotnych celów międzynarodowego zespołu slawistów współpracujących z Centrum Slawistycznej Informacji Naukowej (CSIN) nad rozwijaniem iSybislaw jest stworzenie wielojęzycznego słownika terminów z zakresu różnych dziedzin językoznawstwa słowiańskiego, a więc ustalenie ekwiwalentów terminologicznych w językach słowiańskich i w języku angielskim. Ustalenie wielojęzycznych ekwiwalentów terminologicznych ma znaczenie nie tylko wyłącznie dla slawistycznego językoznawstwa teoretycznego. Istotne jest ono również dla wymagających znakowania morfosyntaktyczngo korpusów językowych, a zwłaszcza dla korpusów paralelnych. Podstawowy wniosek wynikający z przedstawionej analizy sformułować można następująco: tworzeniem słownika słów kluczowych językoznawstwa slawistycznego w różnych językach (a przynajmniej jego weryfikacją) na potrzeby systemu iSybislaw powinni zajmować się specjaliści w zakresie poszczególnych działów językoznawstwa (fonetyki, morfologii, składni, słowotwórstwa, dialektologii, etnolingwistyki i in.). Ze względu na przyjętą ogólną zasadę, że deskryptorami w systemie iSybislaw są słowa kluczowe w języku polskim, najlepiej byłoby, gdyby językoznawcy ci zajmowali się konfrontacją polsko-innosłowiańską. Dopiero taka „specjalizacja” daje większą pewność, że osoba ustalająca odpowiedniki zna różne tradycje opisu, co pozwoli w przyszłości uniknąć większej ilości błędów wynikających z różnego zakresu terminów lub braku odpowiedniego terminu w innym języku.
5
Publication available in full text mode
Content available

Synonymy and search synonymy in an IR system (on the basis of linguistic terminology and the iSybislaw system)

86%
Banasiak J.
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
|
2014
|
vol. 49
EN
Synonymy and search synonymy in an IR system (on the basis of linguistic terminology and the iSybislaw system)The paper focuses on some problems of synonymy in the linguistic terminology and solutions for the optimal representation of information in the structure of an IR language. Linguistic terms in addition to metalinguistic meaning also carry some meta-scientific information (e.g. on the methodological school). It is thus possible that two different terms refer to the same linguistic phenomenon within various research trends. The issue of usage is also addressed here (including idiolectal preferences). The above phenomena on the one hand and various user information needs on the other result in some significant difficulties in the work on the optimization of IR in iSybislaw.
6
Publication available in full text mode
Content available

Synonymy and search synonymy in an IR system (on the basis of linguistic terminology and the iSybislaw system)

86%
Banasiak J.
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
|
2014
|
vol. 49
176-187
EN
The paper focuses on some problems of synonymy in the linguistic terminology and solutions for the optimal representation of information in the structure of an IR language. Linguistic terms in addition to metalinguistic meaning also carry some meta-scientific information (e.g. on the methodological school). It is thus possible that two different terms refer to the same linguistic phenomenon within various research trends. The issue of usage is also addressed here (including idiolectal preferences). The above phenomena on the one hand and various user information needs on the other result in some significant difficulties in the work on the optimization of IR in iSybislaw.
7
Publication available in full text mode
Content available

Беларуская лінгвістычная тэрміналогія: праблемы фіксацыі і функцыянавання

86%
Волкава [Volkava] Я. I.
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
|
2014
|
vol. 49
259-276
EN
The article considers functioning and fixation of the Belarusian linguistic terminology. Scientific papers, textbooks for schools and universities, terminological and general­purpose dictionaries are under consideration. Brief excursus on the history of the Belarusian linguistics showed the diversity and randomness of the terms creation processes. Contradictions in the views of linguists on the development of the Belarusian linguistics and terminology were revealed: on the one hand, the orientation on Russian terminological system, on the other hand there is an intention to turn terminology to the national direction. Simultaneously internationalization of terminology, the process typical for other Slavic languages, occurs. This article demonstrates inconsistencies in the use of Belarusian terms indefinite pronoun and definite/indefinite article (and some other terms) in scientific, educational literature and in various dictionaries. The article argues that Russian terminological system prevails in education and subsequently affects the discourse of Belarusian linguistics. The author believes that another problem of Belarusian terminology is a relatively small amount of a Belarusian linguistics discourse and limited subjects of studies, which does not allow to settle the terms. In these difficult circumstances, an appeal to the experience of other Slavic languages with a more developed system of terminology and with an extensive linguistic discourse can help.
8
Publication available in full text mode
Content available

Uwagi o ekwiwalencji słów kluczowych w systemie informacyjnym iSybislaw (na przykładzie wybranych terminów gramatycznych)

86%
Łuczków I.
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
|
2014
|
vol. 49
203-218
EN
The article focuses on one of the issues connected with the development of the information retrieval system iSybislaw. The system contains a biographical database of Slavic linguistics which is available on­line at www.isybislaw.ispan.waw.pl. An important element of the system are key words, and the main aim of the international team of Slavist linguists developing the iSybislaw system in cooperation with the Slavic Academic Information Centre (CSIN) is to create a multilingual dictionary of terms related to various areas of Slavic linguistics, that is to establish terminological equivalents in Slavic languages and in the English language. Establishing multilingual terminological equivalents is essential not only for Slavic theoretical linguistics but also for language corpora which require morphosyntactic marking, especially parallel corpora. The analysis presented here allows for drawing the conclusion that the dictionary of multilingual key terms of Slavic linguistics for the iSybislaw system should be developed (or at least verified) by specialists in individual areas of Slavic linguistics (phonetics, morphology, syntax, word formation, dialectology, ethnolinguistics, etc.). Because of the adopted principle that Polish keywords are used as descriptors in the iSybislaw system, the linguists should compare the Polish system of terms with the terminology used in other Slavic languages. Thanks to such “specialization” we could be quite sure that the person establishing the equivalents knows various descriptive traditions of linguistics, and in the future this would allow us to avoid many of the mistakes connected with the differences in the range of the term or the lack of appropriate equivalent in another language.
PL
W artykule przedstawiono jeden z problemów związanych z budowaniem systemu informacyjno-wyszukiwawczego iSybislaw. System ten prezentuje bibliograficzną bazę danych światowego językoznawstwa slawistycznego, dostępną on-line pod adresem www.isybislaw.ispan.waw.pl. Ważnym elementem tego systemu są słowa kluczowe, a jednym z istotnych celów międzynarodowego zespołu slawistów współpracujących z Centrum Slawistycznej Informacji Naukowej (CSIN) nad rozwijaniem iSybislaw jest stworzenie wielojęzycznego słownika terminów z zakresu różnych dziedzin językoznawstwa słowiańskiego, a więc ustalenie ekwiwalentów terminologicznych w językach słowiańskich i w języku angielskim. Ustalenie wielojęzycznych ekwiwalentów terminologicznych ma znaczenie nie tylko wyłącznie dla slawistycznego językoznawstwa teoretycznego. Istotne jest ono również dla wymagających znakowania morfosyntaktyczngo korpusów językowych, a zwłaszcza dla korpusów paralelnych. Podstawowy wniosek wynikający z przedstawionej analizy sformułować można następująco: tworzeniem słownika słów kluczowych językoznawstwa slawistycznego w różnych językach (a przynajmniej jego weryfikacją) na potrzeby systemu iSybislaw powinni zajmować się specjaliści w zakresie poszczególnych działów językoznawstwa (fonetyki, morfologii, składni, słowotwórstwa, dialektologii, etnolingwistyki i in.). Ze względu na przyjętą ogólną zasadę, że deskryptorami w systemie iSybislaw są słowa kluczowe w języku polskim, najlepiej byłoby, gdyby językoznawcy ci zajmowali się konfrontacją polsko-innosłowiańską. Dopiero taka „specjalizacja” daje większą pewność, że osoba ustalająca odpowiedniki zna różne tradycje opisu, co pozwoli w przyszłości uniknąć większej ilości błędów wynikających z różnego zakresu terminów lub braku odpowiedniego terminu w innym języku.
9
Publication available in full text mode
Content available

Słowa kluczowe podawane przez autora publikacji jako podstawa opisu bibliograficznego w iSybislawie

72%
Stanojević M., Kryżan­-Stanojević B.
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
|
2014
|
vol. 49
EN
Author-provided keywords as the basis of bibliographical description in the iSybislaw bibliographyA bibliographer primarily relies on the abstract and keywords provided by the author of the original article. However the author-provided abstract and keywords are rarely sufficient. The bibliographer’s task is to ascertain that they correspond to the content of the article itself, as well as to find the closest equivalents in the language of the bibliography, Polish in our case. Additional confounding factors in determining the keywords corresponding most accurately to the submission in question include terminological inconsistencies within the works by certain authors, terminological inconsistencies within each of the languages as well as possible inconsistencies due to different theoretical backgrounds. This article deals with all of these issues on the basis of two pairs of examples. The first is the Polish term frazeologizm ‘idiom, phrase’ and the Croatian term frazem ‘idiom, phrase’. The second pair is the Polish term dialekt ‘dialect’ and the Croatian terms dijalekt/narječje ‘dialect/vernacular’. The complication inherent in the work of the bibliographer is due to, inter alia, the fact that the bibliographer’s strategy in prepairing the bibliographic description should enable the user to achieve the best possible effectiveness and efficiency in his/her search. Słowa kluczowe podawane przez autora publikacji jako podstawa opisu bibliograficznego w iSybislawieStreszczenie/abstrakt i słowa kluczowe podane przez autora w oryginalnym artykule są podstawą opracowania bibliograficznego, nie stanowią jednak wystarczającego źródła pracy bibliografa. Jego zadaniem jest przede wszystkim sprawdzenie, czy streszczenie/abstrakt i słowa kluczowe odpowiadają treści samego artykułu. Kolejne zadanie polega na odnalezieniu w języku bibliografii (w naszym przypadku jest to język polski) najbliższych ekwiwalentów słów kluczowych. Czynniki utrudniające dobór odpowiednich słów kluczowych z istniejącej bazy to brak ujednolicenia  terminologicznego w pracach niektórych autorów, zróżnicowanie terminologiczne między językami, a także różnice terminologiczne związane z różnymi teoriami lingwistycznymi. W niniejszym artykule rozpatrywane są wszystkie te problemy na podstawie dwu przykładów. Pierwszy z nich stanowi para: polski termin frazeologizm i chorwacki termin frazem. Drugi reprezentowany jest przez polski termin dialekt i chorwackie terminy dijalekt/narječje. Problemy w pracy bibliografa wiążą się z opracowywaniem przez niego opisu bibliograficznego, który powinien zapewnić użytkownikowi jak największą skuteczność wyszukiwania informacji.  
10
Publication available in full text mode
Content available

Многокомпонентные термины в функции ключевых слов в информационной базе славянского языкознания iSybislaw

72%
Остапчук [Ostapchuk] О. A. O. A., Алексеева [Alekseeva] М. M. M. M.
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
|
2014
|
vol. 49
EN
Multi-word terms as keywords in the iSybislaw databaseThis article is devoted to the problem of the criteria on which multi­-word terms should be selected and verified for the bibliographic database of Slavic linguistics publications iSybislaw. The text is based on Russian and Polish linguistic material. Such criteria as actuality, frequency, transparency of form are applied separately in each language and different sets and variability of terms in the each case are established. The authors examine also the reasons of formal and semantic asymmetry between Polish and Russian terminological units in the database.
11
Publication available in full text mode
Content available

Многокомпонентные термины в функции ключевых слов в информационной базе славянского языкознания iSybislaw

72%
Остапчук [Ostapchuk] О. A. O. A., Алексеева [Alekseeva] М. M. M. M.
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
|
2014
|
vol. 49
164-175
EN
This article is devoted to the problem of the criteria on which multi­-word terms should be selected and verified for the bibliographic database of Slavic linguistics publications iSybislaw. The text is based on Russian and Polish linguistic material. Such criteria as actuality, frequency, transparency of form are applied separately in each language and different sets and variability of terms in the each case are established. The authors examine also the reasons of formal and semantic asymmetry between Polish and Russian terminological units in the database.
12
Publication available in full text mode
Content available

Słowa kluczowe podawane przez autora publikacji jako podstawa opisu bibliograficznego w iSybislawie

72%
Stanojević M., Kryżan-Stanojević
Studia z Filologii Polskiej i Słowiańskiej
|
2014
|
vol. 49
219-231
EN
A bibliographer primarily relies on the abstract and keywords provided by the author of the original article. However the author-provided abstract and keywords are rarely sufficient. The bibliographer’s task is to ascertain that they correspond to the content of the article itself, as well as to find the closest equivalents in the language of the bibliography, Polish in our case. Additional confounding factors in determining the keywords corresponding most accurately to the submission in question include terminological inconsistencies within the works by certain authors, terminological inconsistencies within each of the languages as well as possible inconsistencies due to different theoretical backgrounds. This article deals with all of these issues on the basis of two pairs of examples. The first is the Polish term frazeologizm ‘idiom, phrase’ and the Croatian term frazem ‘idiom, phrase’. The second pair is the Polish term dialekt ‘dialect’ and the Croatian terms dijalekt/narječje ‘dialect/vernacular’. The complication inherent in the work of the bibliographer is due to, inter alia, the fact that the bibliographer’s strategy in prepairing the bibliographic description should enable the user to achieve the best possible effectiveness and efficiency in his/her search.
PL
Streszczenie/abstrakt i słowa kluczowe podane przez autora w oryginalnym artykule są podstawą opracowania bibliograficznego, nie stanowią jednak wystarczającego źródła pracy bibliografa. Jego zadaniem jest przede wszystkim sprawdzenie, czy streszczenie/abstrakt i słowa kluczowe odpowiadają treści samego artykułu. Kolejne zadanie polega na odnalezieniu w języku bibliografii (w naszym przypadku jest to język polski) najbliższych ekwiwalentów słów kluczowych. Czynniki utrudniające dobór odpowiednich słów kluczowych z istniejącej bazy to brak ujednolicenia terminologicznego w pracach niektórych autorów, zróżnicowanie terminologiczne między językami, a także różnice terminologiczne związane z różnymi teoriami lingwistycznymi. W niniejszym artykule rozpatrywane są wszystkie te problemy na podstawie dwu przykładów. Pierwszy z nich stanowi para: polski termin frazeologizm i chorwacki termin frazem. Drugi reprezentowany jest przez polski termin dialekt i chorwackie terminy dijalekt/narječje. Problemy w pracy bibliografa wiążą się z opracowywaniem przez niego opisu bibliograficznego, który powinien zapewnić użytkownikowi jak największą skuteczność wyszukiwania informacji.
13
Publication available in full text mode
Content available

O terminologii językoznawczej w słownikach spolszczających

72%
Sztandarska K.
Język Polski
|
2022
|
vol. 102
|
issue 4
120-132
PL
Niniejszy artykuł jest próbą przedstawienia wyrazów obcych i ich polskich odpowiedników należących do terminologii językoznawczej. Ważną rolę odgrywa tu termin słowniki spolszczające, odnoszący się do słowników, których celem jest zastąpienie zapożyczeń w języku polskim wyrazami rodzimymi lub zasymilowanymi zapożyczeniami. Autorka omówiła makrostrukturę w trzech słownikach spolszczających: Xawerego F.A.E. Łukaszewskiego (1847), E.S. Kortowicza (1891) i Władysława Niedźwiedzkiego (1917). Zbadała także grupy semantyczne w obrębie terminologii lingwistycznej i sprawdziła, czy zawarte w pracach specjalistyczne słownictwo jest obecnie używane.
EN
The paper is an attempt to present foreign words and their Polish equivalents belonging to the field of linguistic terminology. Of significance is here the term “Polonizing” dictionaries, whose goal is to replace loanwords in the Polish language with native words or assimilated borrowings. The object of description in the paper is the macrostructure of three “Polonizing” dictionaries: by Xawery F.A.E. Łukaszewski (1847), E.S. Kortowicz (1891) and Władysław Niedźwiedzki (1917). Examined are also semantic groups within the field of linguistic terminology and the author checks whether or not the specialist vocabulary contained in the lexicographic works is currently used.
14
Publication available in full text mode
Content available

Z historii białoruskiej gramatykografii: Rękopiśmienne gramatyki Karusia Kahańca i Antona Łuckiewicza w aspekcie porównawczym (zestawieniu)

58%
Bieder H.
Białorutenistyka Białostocka
|
2014
|
vol. 6
DE
Hermann Bieder - Salzburg
RU
У артыкуле разглядаюцца ў параўнаўчым аспекце дзве граматыкi: адна Каруся Каганца i другая Антона Луцкевiча. Выяўляюцца ды падкрэслiваюцца сыходжаннi iх граматык па структуры, зместу, спосабах падачы матэрыялу, дэфiнiцыях, а таксама тэрмiналогii. Сыходзiцца ў iх i класiфiкацыя ўсяго iнвентара гукаў, а на ўзроўнi марфалогii – граматычных катэгорый, субкатэгорый ды семантычных груп акрэсленых частак мовы. Каганец абапiраўся, вiдаць, на рускую граматычную традыцыю, а Луцкевiч наадварот – на польскую граматыкаграфiю (што выяўляецца асаблiва ў вырашэннях пытанняў графiкi, правапiсання i фанетыкi). Граматыка Луцкевiча бачыцца больш вартаснай, чым праца Каганца. Значная частка граматыкi Луцкевiча, напiсаная iм, як мяркуецца, некалькi гадоў пасля выхаду граматыкi Каганца, з’явiлася ў вынiку самастойнай i арыгiнальнай працы гэтага аўтара.
PL
Wspólne cechy obu gramatyk odnośnie struktury, treści, sposobu przedstawiania, definicji, jak również terminologii są nie do przeoczenia. W zakresie fonetyki dotyczy to klasyfikacji inwentarza dźwięków, w obrębie morfologii gramatycznych kategorii oraz subkategorii jak również semantycznych grup określonych części mowy. Kahaniec opierał się raczej na rosyjskiej gramatycznej tradycji, Łuckiewicz przeciwnie na gramatykografii polskiej (co uwidacznia się szczególnie w pytaniach dotyczących grafiki, pisowni oraz fonetyki). Obydwaj wymienieni autorzy nie mieli wykształcenia filologicznego, co pod pewnymi względami odbiło się niekorzystnie na interpretacji niektórych faktów językowych. Pod względem objętości oraz poziomu naukowego gramatyka Łuckiewicza przewyższa pracę Kahańca. Ponieważ gramatyka Łuckiewicza sporządzona została przypuszczalnie kilka lat po pracy Kahańca, wnioskuje się z tego, że Łuckiewicz był zaznajomiony z pracą Kahańca i wzorował się na niej w pewnych wypadkach. Szczególnie przemawia za tym fakt, że liczne terminy gramatyczne pokrywają się w obu pracach. Znaczna część gramatyki Łuckiewicza powstała jednak jako wynik samodzielnej, oryginalnej pracy autora.
EN
The article discusses early attempts of codification of modern Belarusian literary language made by an artist Karus Kahanets and a politician Anton Lutzkevich, the authors of handwritten unpublished school grammars, at the beginning of the 20th century. A comparative analysis revealed close connection between the two grammars in the field of phonetics, morphology and linguistic terminology.
15

Étude comparée de la terminologie linguistique : Le cas de la phraséologie française et polonaise

58%
Krzyżanowska A.
Roczniki Humanistyczne
|
2017
|
vol. 65
|
issue 8: Lingwistyka korpusowa i translatoryka
117-129
FR
L’objectif de notre communication est d’aborder le problème de l’équivalence de la métalangue utilisée par les chercheurs français et polonais dans le domaine phraséologique. Dans une perspective plus large, il s’agit de comparer deux discours scientifiques, produits de milieux spécialisés faisant appel aux traditions méthodologiques propres (différentes approches, conceptions et outils d’analyse adoptés). La recherche de la correspondance terminologique adéquate en L1 et L2 se trouve alors perturbée par plusieurs facteurs. Premièrement, les stocks terminologiques disponibles dans les deux langues ne sont pas les mêmes ; deuxièmement, à l’intérieur de chaque domaine concerné, les ensembles dont il est question contiennent des éléments héterogènes (fr. expression ou séquence figée, locution, unité polylexicale, tour, tournure, formule, expression idiomatique, collocation, mot composé, lexie, phrase figée, blocs lexicaux ; pl. związek frazeologiczny, jednostka frazeologiczna, stałe połączenie wyrazowe, idiome, frazem, zwrot, kolokacja, zwiazek łączliwy, fraza). À la richesse et l’hétérogénéité des dénominations utilisées s’ajoutent les divergences au niveau conceptuel, déterminées par les catégorisations menées dans chaque langue. Il est important aussi de prendre en considération les relations que les termes entretiennent entre eux à l’intérieur d’une théorie linguistique, ainsi que le fonctionnement de ces termes dans le texte.
PL
Artykuł dotyczy ekwiwalencji metajęzyka używanego przez badaczy francuskich i polskich w opisach frazeologii. W szerszej perspektywie chodzi o porównanie dwóch dyskursów (stylów) naukowych, ukształtowanych w środowiskach specjalistycznych, które odwołują się do różnych tradycji metodologicznych (różnych opracowań i koncepcji oraz stosowanych narzędzi analizy). Jest kilka czynników, które utrudniają poszukiwanie adekwatności terminologicznej w języku źródłowym (L1) i docelowym (L2). Przede wszystkim, aktualne leksykony terminologiczne różnią się pod względem ilościowym i jakościowym (por. fr. expression ou séquence figée, locution, unité polylexicale, tour, tournure, formule, expression idiomatique, collocation, mot composé, lexie, phrase figée, blocs lexicaux ; pl. związek frazeologiczny, jednostka frazeologiczna, stałe połączenie wyrazowe, idiome, frazem, zwrot, kolokacja, zwiazek łączliwy, fraza). Dodatkowe różnice dotyczą poziomu konceptualnego ze względu na odmienną kategoryzację charakterystyczną dla różnych języków. Istotne jest także, aby wziąć pod uwagę istniejące relacje miedzy terminami w ramach wybranej teorii językoznawczej, a także ich funkcjonowanie w tekście.
EN
The paper deals with the problem of the equivalence of meta-language used by French and Polish researchers in descriptions of phraseology. In a broader perspective, it is about comparing two scientific discourses (styles) formed in specialist environments which refer to different methodological traditions (various studies and concepts and analysis tools applied). There are several factors that make it difficult to find terminological adequacy in the source (L1) and target (L2) language. First of all, the current terminological lexicons differ in qualitative and quantitative terms (cf. fr. expression ou séquence figée, locution, unité polylexicale, tour, tournure, formule, expression idiomatique, collocation, mot composé, lexie, phrase figée, blocs lexicaux ; pl. związek frazeologiczny, jednostka frazeologiczna, stałe połączenie wyrazowe, idiom, frazem, zwrot, kolokacja, związek łączliwy, fraza). Additional differences concern the conceptual level due to the different categorization characteristic for different languages. It is also important to take into account the existing relationships between terms within a chosen linguistic theory as well as their functioning in the text.
16
Publication available in full text mode
Content available

Białoruś jako pogranicze a pogranicza Białorusi: zarys problematyki badań językoznawczych z przełomu XX i XXI w.

51%
Kozłowska-Doda J.
Studia Białorutenistyczne
|
2016
|
vol. 10
EN
The article discusses some issues relating to the field of research analysis of linguistic material recorded in the contact zone of the Belarusian dialects with other languages (dialects). The author traces the publications of researchers, especially those which were written at the turn of the twentieth and twenty-first century, and on their basis some issues are discussed concerning the ambiguity of the terms; she compares them with traditional and innovative ways of interpreting linguistic facts and also shows that some stereotypes were contemporary in linguistic studies.
PL
W artykule poruszono kwestie dotyczące badań terenowych oraz analizy językoznawczej materiału pochodzącego ze stref kontaktów gwar białoruskich z innymi językami (gwarami). Autorka dokonuje przeglądu publikacji z przełomu XX i XXI wieku, aby na ich podstawie rozważyć dyskusyjne kwestie odnoszące się do określeń o charakterze terminologicznym. Zestawia uzupełniające się tradycyjne i nowatorskie sposoby interpretacji faktów językowych oraz pokazuje, że niektóre stereotypowe poglądy pojawiają się także we współczesnych opracowaniach językoznawczych.
RU
У артыкуле абмяркоўваюцца асобныя праблемы палявых даследаванняў на паграніччы, а таксама лінгвістычнага аналізу матэрыялу, які ілюструе моўныя кантакты беларускіх гаворак з іншымі мовамі (гаворкамі). Робіцца агляд публікацыяў даследчыкаў, асабліва надрукаваных на мяжы ХХ і ХХІ стст., абапіраючыся на якія разглядаюцца дыскусійныя пытанні адносна неадназначных тэрмінаў, супастаўляюцца традыцыйныя і інавацыйныя спосабы інтэрпрэтацыі моўных фактаў, а таксама паказваецца, што некаторыя стэрэатыпныя ўяўленні датычаць і сучасных мовазнаўчых даследаванняў.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.