Results found: 1

Search results

Search:
in the keywords: linguistic-cultural comparison

Sort By:

Limit search:

Opozycja swój / obcy a problem językowego obrazu świata

100%

Bartmiński J.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

2007

vol. 19

35-59

Autor przedstawia propozycje dotyczące projektowanej komparacji słowiańskich językowych obrazów świata (JOS), wychodząc od analizy opozycji swój / obcy. W części pierwszej referatu formułuje cztery warunki efektywnej komparacji: 1/ sprecyzowanie tertium comparationis, 2/ ustalenie zbliżonego poziomu ogólności, 3/ zakreślenie granic pola badawczego, 4/ ustalenie porównywalnej bazy materiałowej. Przyjmując, że płaszczyzną porównania mogą być między innymi opozycje typu swój / obcy, męski / żeński, prawy / lewy itp. wskazuje zarazem na pewne ograniczenia opisu skupionego wyłącznie na opozycjach, podkreślając, że cechy dystynktywne są zawsze wyborem z szerszego zespołu cech pozytywnych. Kategorie swój / obcy autor analizuje na materiale języka polskiego, wykorzystując trojakiego typu dane: czerpane z systemu języka (wyrazy obce), słowników (definicje wyrażeń swój, swojak, swojski, obcy) oraz badań ankietowych. Potwierdzają one skalarny charakter opozycji swój / obcy, istnienie wewnątrzjęzykowej kategorii „obcości” i wielowymiarową (wieloaspektową) strukturę kognitywną kategorii swój. Indywidualny nosiciel języka łączy w swojej świadomości swojskość z byciem blisko w sensie przestrzennym, wtórnie także psychospołecznym, a swoją tożsamość coraz częściej określa „poliwalentnie”, jako równoczesne uczestnictwo w wielu kręgach wspólnotowych typu lokalnego, środowiskowego, narodowego, kulturowego.

Starting from an analysis of the us (belonging to us) / them (alien) opposition, the article addresses the issue of future comparative research on Slavic linguistic worldviews. The first part presents four conditions of successful comparative study: (1) the establishment of tertium comparationis; (2) the establishment of an approximate level of generality; (3) the establishment of the limits of the research domain; (4) the collection of comparable data. While accepting that the plane on which worldviews can be compared may be, among others, oppositions of the type us / them, belonging to us / alien, male / female, left / right etc., the author also points out that descriptions based solely on oppositions are limited and that distinctive features are always selections from a larger set of positive features. The categories us / them or belonging to us / alien are analyzed on the basis of Polish data of three types: systemic (loan words), lexicographic (definitions of the expressions swój ‘one’s own’, swojak ‘one of us; a countryman’, swojski ‘native, home, familiar’, obcy ‘alien’) and questionnaires. It is confirmed that the us (belonging to us) / them (alien) opposition is scalar, that there exists a language-internal category of ‘alienness’ and that the category ‘one’s own, familiar’ is multidimensional or multiaspectual. An individual speaker connects in his or her consciousness the feature of being native/familiar with spatial and psycho-social closeness and his or her identity is more and more frequently described as a simultaneous participation in many communities of a local, national and cultural nature.

Refine search results

1 Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

1 Bartmiński J.

1 2007

Search results

Opozycja swój / obcy a problem językowego obrazu świata