Search results

1

Rola nazw własnych w języku i kulturze

100%

Walczak B.

Onomastica

|

2017

|

vol. 61

|

issue 2

27-34

EN

Despite not being an expert, the author, appreciating the importance of the work of Professor Maria Malec, reminds us about the scope of proper names in Polish, and describes how the cultural heritage of Poland is reflected in place names. The author also discusses the cultural significance of chrematonyms.

2

Język a kultura w lingwistycznych badaniach germanistycznych

85%

Czachur W.

Socjolingwistyka

|

2020

|

issue 34

7-22

PL

Celem artykułu jest refleksja nad rozwojem badań z zakresu szeroko pojętej lingwistyki kulturowej w opraco waniach germanistycznych. Na zebranym korpusie tekstów kluczowych dla rozwoju lingwistyki kulturowej w badaniach germanistycznych pokazano, w jaki sposób definiowany jest język i kultura w kontekście ich wzajemnych relacji. Omówiono również określenia pojawiające się w literaturze, którymi posługują się lingwiści do nazwania swoich badań, by w dalszej części na przykładach z dwóch kręgów badawczych zilustrować, jakie cele stawiają sobie lingwistyka antropologiczna ( antropologische Linguistik ) i lingwistyka analizująca kulturę ( kulturanalytische Linguistik ) oraz jakie stosują metody w analizie materiału językowe go. Artykuł kończy podsumowanie tendencji rozwojowych omawianej subdyscypliny lingwistycznej oraz komentarz interlingwistyczny.

XX

The aim of the article is to reflect on the development of research within broadly understood cultural linguistics in Germanic studies. The collected corpus of texts of key importance for the development of cultural linguistics in Germanic studies shows how language and culture are defined in the context of their mutual relations. The article also discusses the terms used in the literature by linguists to define and describe their research, in order to use the examples from these two fields to illustrate the aims of anthropological linguistics (anthropologische Linguistik) and cultural linguistics (kulturanalytische Linguistik) and the methods used to analyse the linguistic material. The article ends with a summary of developmental trends in the discussed linguistic sub-discipline and with an interlinguistic commentary.

3

Onimiczny obraz świata w tłumaczeniu poprzez język trzeci na przykładzie antroponimów w zbiorze „Zbieracz porostów” autorstwa Zhang Weia

80%

Grotek E.

Onomastica

|

2020

|

vol. 64

193-209

EN

The onymic image of the world in a translation through an intermediary language as exemplified by the anthroponyms in a collection of short stories “Baummoos pflücken” (lit. “The Lichen Collector”) by Zhang Wei.The article addresses the issue of the linguistic image of the world - reflected in proper names - and of its translation. Chinese onyms and their related forms of address contain information about mutual relations between the speaker and the named object, thus offering a better insight into social relations in small language and cultural communities. The challenge for the translator is not only to translate these onyms, but also to preserve their social function in the text. This has been exemplified in the article by a translation of a collection of short stories from Chinese to Polish through German, where the intermediary language adds another coherence layer. The theory of the linguistic image of the world and proper names per se are a starting point for a critical analysis of this specific translation in view of the translation of onyms and of their potential for conveying the image of the world. Emphasis is placed on the transfer of the social functions of onyms into the target language. The influence of onyms and of their consistent treatment in the translation on the coherence of the studied text has also been taken into account.

PL

Artykuł sygnalizuje problem zakodowanego w nazwach własnych językowego obrazu świata i jego przekładu. Chińskie onimy i ich formy adresatywne przekazują odbiorcy informacje o wzajemnych relacjach między mówiącym a nazywanym, rysując tym samym szerszy obraz relacji społecznych w małych wspólnotach językowych i kulturowych. Przekład tych onimów na język obcy z zachowaniem ich funkcji społecznej jest wyzwaniem dla tłumacza. Jako egzemplifikację autorka wybrała przekład chińskiego zbioru opowiadań na język polskim za pośrednictwem języka niemieckiego, co temat komplikuje, wprowadzając dodatkową płaszczyznę koherencji. Nawiązując do teorii JOSu oraz nazw własnych w ogóle dokonano krytycznej analizy konkretnego tłumaczenia utworów pod kątem przekładu onimów i ich potencjału przekazania obrazu świata, z naciskiem na przekaz funkcji społecznej nazw własnych w języku docelowym. Uwzględniono także wpływ onimów i ich konsekwentnego potraktowania w przekładzie na spójność badanego tekstu.

4

Polacy, Rosjanie i Niemcy wobec wartości. Hierarchia i sposoby rozumienia jednostek aksjologicznych

71%

Rodziewicz B. I.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2016

|

vol. 28

EN

The article reports on an extensive research project on the systems of values professed by Poles, Russians, and Germans. On the basis of the Free Word Association Test, the author compares and proposes hierarchies of values that constitute the linguistic awareness of the members of these nationalities. The axiological cores of these systems are also identified, together with the attitudes and axiological preferences involved. A claim is also made that the content of axiological units extends far beyond the definitions of the relevant concepts. The research also touches upon the ethical condition of European societies and the problem of axiological erosion, or even abstinence, recently identified by sociologists.

PL

W artykule omówiono rezultaty zakrojonych na szeroką skalę badań nad systemem wartości Polaków, Rosjan i Niemców. Na podstawie wyników tzw. testu werbalnych skojarzeń autorka dokonuje porównania i zhierarchizowania wartości składających się na świadomość językową Polaków, Rosjan i Niemców, a także wyjawia aksjologiczne jądro w systemach ich wartości oraz kryjące się za nimi postawy i preferencje aksjologiczne. Autorka dowodzi również, iż napełnienie treściowe jednostek aksjologicznych znacznie wykracza poza ramy definicyjne charakteryzowanych pojęć. Badania wydają się interesujące również w kontekście ocen kondycji moralnej społeczeństw europejskich i podnoszonych w ostatnim czasie, zwłaszcza przez socjologów, kwestii erozji czy wręcz abstynencji aksjologicznej.

5

Языковая картина мира в свете проблемы «язык и культура»

71%

Kiklewicz A.

Prace Językoznawcze

|

2021

|

vol. XXIII/2

247–262

PL

Artykuł porusza ważny problem teoretyczny współczesnej antropologii języka – stosunek kategorii „językowy obraz świata” do problemu relacji między językiem a kulturą. We współczesnej etnolingwistyce panuje przekonanie, że językowy obraz świata stanowi kontynuację kultury, jest przejawem szczególnej, „kulturowej” wizji świata. Autor przytacza argumenty na rzecz koncepcji, zgodnie z którą semantyka językowa i kulturowo uwarunkowany obraz świata pokrywają się tylko w pewnym stopniu. Pokazano, że istnieją sfery używania języka, w których językowy i kulturowy obrazy świata znajduje się w opozycji do siebie. Argumenty autora są poparte przykładami z języka rosyjskiego i innych języków słowiańskich.

EN

The article touches upon an important theoretical problem of modern anthropology of language, i.e. the connection of the category “language picture of the world” and the problem of relationships between language and culture. In contemporary ethnolinguistics, there is an idea that the language picture of the world is a continuation of culture, a manifestation of a special, “cultural” vision of the world. The author quotes arguments in line with which the language semantics and the culture-conditioned picture of the world coincide only to some extent. It is shown that there are several spheres of language use in which the linguistic and cultural pictures of the world are opposed. The presented arguments are supported by examples from Russian and other Slavic languages.

6

Лингвокультурологический анализ концепта «дружба» в рус- ском языке: паремиологический и ассоциативный аспекты

71%

Bezuhlaya А.

Slavica Wratislaviensia

|

2017

|

vol. 164

161-175

EN

The present work is devoted to linguo-cultural analysis of the concept “friendship” in a social and cultural area in Russia. The concept of “friendship” is one of the key concepts of Russian language, which presents a fragment of linguistic picture of the world of Russian linguoculture and the mentality of the inhabitants of modern Russia. Analysis of the material of associative dictionaries, phraseological units and proverbs helped to draw important conclusions, which were subsequently subjected to empirical veriﬁcation. Moreover, questionnaire on associations, which let us explore the concept of “friendship” and examine reactions of native Russian speakers on words-stimulus: friendship (male, female), male friend, female friend, friendly, was carried out in this paper.

PL

Niniejszy artykuł poświęcony jest analizie lingwokulturologicznej konceptu „przyjaźń” w rosyjskiej przestrzeni społeczno-kulturowej. Koncept „przyjaźń” jest jednym z istotnych konceptów języka rosyjskiego, który przedstawia fragment językowego obrazu świata rosyjskiej lingwokultury oraz mentalność mieszkańców współczesnych Rosjan. Analiza materiału wyekscer- powanego ze słowników frazeologicznych, paremiologicznych i asocjacyjnych pozwoliła wysnuć wiele wniosków, które następnie zostały poddane weryﬁkacji empirycznej. Ponadto został przeprowadzony eksperyment asocjacyjny, który pozwolił zbadać koncept „przyjaźń” i prześledzić reakcje rodzimych użytkowników języka rosyjskiego na słowa bodźce: przyjaźń (męska, kobieca), przyjaciel, przyjaciółka, przyjacielski.

7

Obraz wysokogórskiej przyrody w sonetach tatrzańskich Wincentego Byrskiego

71%

Olma M.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

|

2015

|

issue 10

130-145

EN

This analysis is based on an unpublished collection of 25 sonnets written by Wincenty Byrski one hundred years ago. They are devoted to the Tatra subject matter. The author of the article, applying the methods of cultural linguistics, discusses the descriptions of the mountain nature in the poetic language of W. Byrski. The research is focused on the toponyms, the lexis referring to different rock formations, watercourses, animated nature, atmospheric phenomena and the elements. Simultaneously, the author comments on the solemnly marked lexis, archaisms, regional expressions and comparative structures used by the poet.

8

Lingwistyka kulturowa

71%

Sharifian F.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2016

|

vol. 28

EN

According to the author, Cultural Linguistics (necessarily capitalised) is a multidisciplinary area of research on the relationhsip between language, culture, and cognition. Following Palmer, the author locates Cultural Linguistics in the vicinity of cognitive linguistics (with its image schemas, conceptual metaphors, and cognitive structures) and linguistic anthropology (which includes Boasian linguistics, ethnosemantics, and ethnography of speaking). The common platform for Cultural Linguistics, linguistic anthropology, and cognitive linguistics is an exploration of cultural models, which belong to the broader category of cultural conceptualisations. Recently Cultural Linguistics has incorporated insights from such areas as complexity theory or the notion of distributed cognition, enriching its own understanding of cultural cognition. Three areas of application of Cultural Linguistics are discussed: investigation of world Englishes, diagnosing causes of misunderstandings in intercultural communication, and identifiying cases of linguistic manipulation in the use of metaphors in political discourse.

PL

Lingwistyka kulturowa (ang. Cultural Linguistics) to według autora multidyscyplinarny obszar badań nad relacją między językiem, kulturą i poznaniem. Za Palmerem autor sytuuje lingwistykę kulturową w bliskości lingwistyki kognitywnej (która operuje pojęciami schematów wyobrażeniowych, metafor pojęciowych i struktur poznawczych) i antropologii lingwistycznej (w ramach której mieści się lingwistyka w stylu Franza Boasa, etnosemantyka i etnografia mówienia). Wspólną płaszczyznę zainteresowań lingwistyki kulturowej, antropologii lingwistycznej i lingwistyki kognitywnej tworzą modele kulturowe przynależne do szerszej kategorii konceptualizacji kulturowych. Ostatnio lingwistyka kulturowa korzysta z nowych podejść badawczych, takich jak teoria systemów złożonych lub koncepcja poznania rozproszonego i wzbogaca swoje rozumienie poznania kulturowego. Autor w kolejności omawia trzy obszary zastosowań lingwistyki kulturowej: do badania odmian angielszczyzny, do diagnozowania przyczyn nieporozumień w komunikacji międzykulturowej, do ujawniania manipulacji językowej w sposobie posługiwania się metaforami w dyskursie politycznym.

9

Językowo-kulturowy obraz łyka w świetle dawnych frazeologizmów i przysłów

71%

Młynarczyk E.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

|

2015

|

issue 10

120-129

EN

The article deals with phraseologisms and proverbs which contain the component łyko (phloem). The analysis of collected material made it possible to reconstruct the linguistic view of old reality connected with low material status of country dwellers and their ability to cope with the difficulties of daily life. Due to the change of reality the discussed units now constitute an archaic part of Polish phraseological and paremiological resources.

10

On the Principles and Postulates of Cultural Linguistics (as Exemplified by a Definition of WORK)

57%

Bartmiński J.

Półrocznik Językoznawczy Tertium

|

2019

|

vol. 4

|

issue 2

1-35

PL

Artykuł składa się z czterech części. W pierwszej autor przypomina początki formowania się lingwistyki kulturowej w Polsce, związane z wrocławskim programem badań nad polską kulturą narodową, utworzeniem konwersatorium „Język a Kultura” (też serii wydawniczej pod takim tytułem) i lubelskiego rocznika Etnolingwistyka w roku 1988. W drugiej podaje przykłady traktowania faktów językowych w perspektywie kulturowej, eksponując rolę słownictwa jako zwierciadła kultury. W trzeciej przedstawia 7-punktowe instrumentarium pojęciowe wypracowane w ramach lubelskiej etnolingwistyki kognitywnej (językowy obraz świata, stereotypy traktowane jako koncepty kulturowe, definicja kognitywna, punkt widzenia i perspektywa interpretacyjna; profilowanie bazowych wyobrażeń; wartości; podmiot doświadczający, konceptualizujący i werbalizujący). Na koniec na przykładzie jednego konceptu PRACA pokazane zostają efekty analizy z zastosowaniem przedstawionego tego instrumentarium pojęciowego.

EN

The study consists of four parts. The first part is devoted to the beginnings of culturallinguistics in Poland, connected with the Wrocław-based programme for research on Polishnational culture, the emergence of the “Language and Culture” research network (and apublication series with the same title), and the launch of the Lublin-based journal“Etnolingwistyka” in 1988. The second part contains examples of linguistic facts being viewedin cultural perspective, with a special role of the lexicon as the “mirror of culture”. Part threepresents a repertoire of seven conceptual constructs proposed in Lublin cognitiveethnolinguistics (linguistic worldview, stereotypes as cultural concepts, cognitive definition,viewpoint and interpretive perspective, profiling of base images, values, and the experiencing,conceptualizing, and speaking subject). Finally, the fourth part illustrates the application ofthis theoretical framework in an analysis of the Polish cultural concept of PRACA ‘work’.

11

O założeniach i postulatach lingwistyki kulturowej (na przykładzie definicji PRACY)

57%

Bartmiński J.

Półrocznik Językoznawczy Tertium

|

2018

|

vol. 3

|

issue 1

EN

The study consists of four parts. The first part is devoted to the beginnings of cultural linguistics in Poland, connected with the Wrocław-based programme for research on Polish national culture, the emergence of the “Language and Culture” research network (and a publication series with the same title), and the launch of the Lublin-based journal “Etnolingwistyka” in 1988. The second part contains examples of linguistic facts being viewed in cultural perspective, with a special role of the lexicon as the “mirror of culture”. Part three presents a repertoire of seven conceptual constructs proposed in Lublin cognitive ethnolinguistics (linguistic worldview, stereotypes as cultural concepts, cognitive definition, viewpoint and interpretive perspective, profiling of base images, values, and the experiencing, conceptualizing, and speaking subject). Finally, the fourth part illustrates the application of this theoretical framework in an analysis of the Polish cultural concept of PRACA ‘work’.

PL

Artykuł składa się z czterech części. W pierwszej autor przypomina początki formowania się lingwistyki kulturowej w Polsce, związane z wrocławskim programem badań nad polską kulturą narodową, utworzeniem konwersatorium „Język a kultura” (też serii wydawniczej pod takim tytułem) i lubelskiego rocznika „Etnolingwistyka” w roku 1988. W drugiej podaje przykłady traktowania faktów językowych w perspektywie kulturowej, eksponując rolę słownictwa jako zwierciadła kultury. W trzeciej przedstawia 7-punktowe instrumentarium pojęciowe wypracowane w ramach lubelskiej etnolingwistyki kognitywnej (językowy obraz świata, stereotypy traktowane jako koncepty kulturowe, definicja kognitywna, punkt widzenia i perspektywa interpretacyjna; profilowanie bazowych wyobrażeń; wartości; podmiot doświadczający, konceptualiujący i werbalizujący). Na koniec na przykładzie jednego konceptu PRACA pokazane zostają efekty analizy z zastosowaniem przedstawionego tego instrumentarium pojęciowego.Słowa kluczowe: lingwistyka kulturowa, seria „Język a Kultura”, rocznik „Etnolingwistyka”, lubelska etnolingwistyka kognitywna, językowy obraz świata, koncept kulturowy, praca

12

Dialekt miejski Moskwy. Próba definicji

57%

Juszczak B.

Acta Polono-Ruthenica

|

2020

|

vol. Tom 1 Nr XXV

119-134

PL

Artykuł koncentruje się na usystematyzowaniu aktualnych badań doty-czących języka miasta Moskwy i próby odniesienia tej kategorii do podstaw metodolo-gicznych i zakresów definicyjnych w badaniach czeskich i polskich dialektów miejskich. Próba usystematyzowania tej formacji może być bazą do konfrontacji w zakresie językowo-kulturowych aspektów przestrzeni miejskiej miast Słowiańszczyzny.

EN

This paper focuses on systematizing current research on the Moscowurban dialect and qualifying this category to the developed methodology in the study of Czech and Polish urban dialects. The attempt to systematize this formation provides a basis for the confrontational cultural-lingual study of the urban space of the Warsaw urban dialect, Brno slang – Hantec, and Moscow urban dialect.

13

Etnografia jako zaniedbana metoda w lingwistyce indukcyjnej

57%

Palmer G. B.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2015

|

vol. 27

EN

Finding a productive scientific perspective on the relation between grammar and culture can be difficult, as is shown by the decades old debate on the so called “Sapir-Whorf hypothesis”. It is proposed that linguistic research should make more systematic use of ethnography as a source of meanings entrenched in grammar. The cases presented illustrate how grammatical constructions are defined by cultural schemas, scenarios, and models; how non-linguistic (colinguistic) data resolve old problems in grammatical analysis. A potentially controversial claim is put forward that data on an archaic way of life provide clues to the nature of proto grammar. The cases examined include (1) a study of the global relations between language and culture implied by code-switching, (2) a fine-grained analysis of a semantic network that defines a compound affix, (3) the use of native language definitions to define a cultural model of sequences of thinking, feeling, and acting, (4) the use of previously published ethnographies to discover correspondences of cultural models to classes in classifier systems, and (5) the culture of a species of archaic human known to us only through archaeology and paleontology and the possible influences of this culture on the structure of proto grammar.

PL

Autor wychodzi od stwierdzenia, że wypracowanie skutecznego podejścia do badania relacji między gramatyką a kulturą może być trudne, o czym świadczą dziesięciolecia dyskusji nad tzw. „hipotezą Sapira–Whorfa”. Stawia tezę, iż badania językoznawcze powinny w sposób bardziej metodyczny korzystać z etnografii jako źródła znaczeń zawartych w gramatyce.Przedstawia przykłady tego, jak konstrukcje gramatyczne kształtowane są przez kulturowe schematy, scenariusze i modele; pokazuje, w jaki sposób uwzględnienie danych pozajęzykowych (przyjęzykowych) rozwiązuje stare problemy analizy gramatycznej; proponuje być może kontrowersyjny pogląd, iż dane dotyczące sposobu życia u przodków homo sapiens dostarczają wskazówek co do natury protogramatyki. Omawiane przypadki obejmują: (1) relacje między językiem i kulturą w sytuacjach code-switching; (2) szczegółową analizę sieci semantycznej wiązanej ze złożonym formantem; (3) definiowanie modelu kulturowego obejmującego sekwencje myślenia, czucia i działania; (4) wykorzystanie wcześniej publikowanych opisów etnograficznych do odkrywania odpowiedniości między modelami kulturowymi a kategoriami w systemie klasyfikatorów nominalnych; (5) kulturę jednego z prehistorycznych gatunków człowieka znana nam wyłącznie z odkryć archeologicznych i paleontologicznych oraz jej możliwy wpływ na protogramatykę języka.

14

Językowo-kulturowy obraz ziemi bocheńskiej utrwalony w mikrotoponimii gminy Żegocina

57%

Wróbel-Kącka K.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

|

2020

|

issue 15

324-332

EN

The subject of the article is the reconstruction of the image of the Bochnia land based on the analysis of toponyms collected in the commune of Żegocina. Toponymic linguistic material was examined in the context of cultural linguistics, which allowed it to reflect the image of the former village and its inhabitants, as well as to indicate the characteristic dialectal features present in this area.

15

O kulturowych relacjach między wybranymi nazwami geja

57%

Nowak T. Ł.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2017

|

vol. 29

EN

The article is a contribution to research on the sociolect of Polish gays and the lexis of homosexuality. In it, a comparison is made between selected Polish terms for homosexual men (ciota and ciepły) with semantically equivalent terms in some European languages English, German, French, Italian, Czech, Slovak, and Slovene. By studying relationships between the lexemes and their derivatives, with account being taken of the aspects of (covertly developing) culture, a network of links between these units is revealed. This illustrates the idea of (a degree of) linguistic unification of the gay community regardless of nationality.

PL

W artykule (stanowiącym przyczynek do badań socjolektu polskich gejów i słownictwa z pola leksykalnego homoseksualności) autor porównuje wybrane w języku polskim nazwy mężczyzn o homoseksualnej orientacji (ciota i ciepły) z tożsamymi semantycznie nazwami w wybranych językach indoeuropejskich, tj. angielskim, niemieckim, francuskim, włoskim, czeskim, słowackim i słoweńskim. Badając relacje między wskazanymi wyżej leksemami wraz z ich derywatami, przy jednoczesnym uwzględnieniu wpływających nań elementów (kształtującej się w ukryciu) kultury, autor pokazuje zachodzące między nimi wzajemne powiązania, potwierdzające pewien stopień językowej unifikacji społeczności gejów niezależnie od ich narodowości.

16

O aktualnych zadaniach etnolingwistyki

57%

Bartmiński J.

Etnolingwistyka. Problemy Języka i Kultury

|

2016

|

vol. 28

EN

This article is the voice of Etnolingwityka’s editor-in-chief on the current tasks of ethnolinguistics as a scholarly subdiscipline, as well as of the journal. According to the author, of the two foundations of Slavic ethnolinguistics mentioned by Nikita Tolstoy (i.e., its pan-Slavic character and the unity of language and culture) it is mainly the latter that has preserved its topicality: language is the source of knowledge about people and human communities, as well as the basis for building one’s identity (individual, national, regional, professional). The agenda of cultural linguistics has been followed by the contributors to the present journal and its editorial team with a focus on various genres of folkore, the problems of the linguistic worldview, and in recent issues with studies on the semantics of selected cultural concepts (family, democracy, equality, otvetstvennost’, etc.). Ethnolinguistic research of this sort, seeking “culture in language” (i.e. in the semantic layer of linguistic forms), render ethnolinguistics (especially in its cognitive variant) close to Western cultural or anthropological linguistics. When Slavic ethnolinguistics, being treated as a cultural linguistics, focuses on the semantics of value terms, it stands a good chance of engaging in a dialogue with Western anthropological linguistics and contributing original insights to the common body of research on values. A specific proposal in this direction is the international project EUROJOS.

PL

O aktualnych zadaniach etnolingwistyki jako subdyscypliny badawczej i rocznika o tej nazwie („Etnolingwistyka” 1988–2015) wypowiada się redaktor naczelny pisma. Uważa, że z dwóch zasad, które u podstaw etnolingwistyki słowiańskiej stawiał Nikita Tołstoj – wymiar ogólnosłowiański i jedność języka i kultury – aktualność zachowała głównie ta druga zasada, tj. traktowanie języka jako źródła wiedzy o człowieku i społeczności i podstawy budowania własnej tożsamości (indywidualnej, narodowej, regionalnej, zawodowej). Program lingwistyki kulturowej był realizowany przez redakcję rocznika i autorów piszących na jego łamach w latach 1988–2015 z nastawieniem na różne gatunki folkloru, na problemy językowego obrazu świata, w ostatnich numerach pisma – na studia szczegółowe dotyczące semantyki wybranych konceptów kulturowych (rodzina, demokracja, równość, otvetstvennost’ itp.). Tak uprawiane badania etnoligwistyczne – szukające „kultury w języku”, w semantycznej warstwie form językowych – zbliżają etnolingwistykę (zwłaszcza w jej wariancie kognitywnym) do zachodniej lingwistyki kulturowej. Etnolingwistyka słowiańska traktowana jako lingwistyka kulturowa, obierając za wyróżniony przedmiot swoich zainteresowań semantykę nazw wartości, ma szanse wejść w partnerski dialog z zachodnią lingwistyką antropologiczną i wnieść do wspólnych badań nad wartościami swój oryginalny wkład. Propozycją ram dla takiego dialogu jest międzynarodowe konwersatorium etnolingwistyczne EUROJOS.

17

O nowej koncepcji badań polszczyzny medialnej

57%

Skowronek B.

Język Polski

|

2014

|

vol. 94

|

issue 1

29-36

PL

Tekst przedstawia założenia teoretyczne nowej subdyscypliny językoznawczej, nazwanej mediolingwistyką, która zajmowałaby się badaniem wszelkich zdarzeń językowych motywowanych medialnie, tzn. konstrukcji werbalnych (mówionych, pisanych lub form hybrydycznych) istniejących w poszczególnych mediach, zwłaszcza audiowizualnych. Mediolingwistyka łączy paradygmaty medioznawstwa i poststrukturalnego językoznawstwa, otwartego na relacje zewnętrzne, pozasystemowe. Głównymi filarami teoretycznymi dla mediolingwistyki (prócz wiedzy o mediach i współczesnej kulturze) byłyby: kognitywizm (media bowiem w ujęciu tym traktuje się jako «maszyny tekstotwórcze», ważny element konceptualizacji rzeczywistości), krytyczna analiza dyskursu oraz socjolingwistyka połączona z pragmalingwistyką. Istotą mediolingwistyki są także interdyscyplinarność i polimetodologizm.

EN

The text presents the theoretical basis of a new linguistic subdiscipline called media linguistics which would discuss all language phenomena prompted by media, i.e all verbal constructions (written, spoken or hybrid forms) existing in certain media, especially audiovisual ones. Media linguistics combines paradigms of media studies and post-structural linguistics, open to external relations. The main theoretical bases for media linguistics (apart from media and contemporary culture studies) would be: cognitivism (in this approach media are seen as “text-making machines”, an important element of conceptualization of reality), a critical analysis of the discourse and sociolinguistics combined with pragmalinguistics. The core of media linguistics are also interdisciplinarity and polymethodologism.

18

Językowy autoportret malarza orientalisty w listach prywatnych Stanisława Chlebowskiego

57%

Olma M.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Linguistica

|

2017

|

issue 12

206-218

EN

The considerations set out in the article are the reason for the studies on idiolects of extraordinary creative persons of the past ages. The basis for the study is 487 private letters of a Sultan’s painter – Stanisław Chlebowski (1835–1884), sent to the family settled in Krakow, and J.I. Kraszewski, living in Drezno. The aim of the discussion is the analysis of a linguistic layer of correspondence, including especially the lexical part and phraseology, which allow for a reconstruction of the artist-painter self-portrait – his self-assessment of own works, attitude towards art, creative work, signs of everyday life and social contacts of the sender. The examined means of linguistic discourse externalize the internal states of the writer, his emotional and evaluative attitude towards the presented content, especially himself.

19

Adam Głaz, Linguistic Worldview(s): Approaches and Applications, New York: Routledge, 2022

43%

Underhill J.

Półrocznik Językoznawczy Tertium

|

2022

|

vol. 7

|

issue 2

184-192

Refine search results

Rola nazw własnych w języku i kulturze

Język a kultura w lingwistycznych badaniach germanistycznych

Onimiczny obraz świata w tłumaczeniu poprzez język trzeci na przykładzie antroponimów w zbiorze „Zbieracz porostów” autorstwa Zhang Weia

Polacy, Rosjanie i Niemcy wobec wartości. Hierarchia i sposoby rozumienia jednostek aksjologicznych

Языковая картина мира в свете проблемы «язык и культура»

Лингвокультурологический анализ концепта «дружба» в рус- ском языке: паремиологический и ассоциативный аспекты

Obraz wysokogórskiej przyrody w sonetach tatrzańskich Wincentego Byrskiego

Lingwistyka kulturowa

Językowo-kulturowy obraz łyka w świetle dawnych frazeologizmów i przysłów

On the Principles and Postulates of Cultural Linguistics (as Exemplified by a Definition of WORK)

O założeniach i postulatach lingwistyki kulturowej (na przykładzie definicji PRACY)

Dialekt miejski Moskwy. Próba definicji

Etnografia jako zaniedbana metoda w lingwistyce indukcyjnej

Językowo-kulturowy obraz ziemi bocheńskiej utrwalony w mikrotoponimii gminy Żegocina

O kulturowych relacjach między wybranymi nazwami geja

O aktualnych zadaniach etnolingwistyki

O nowej koncepcji badań polszczyzny medialnej

Językowy autoportret malarza orientalisty w listach prywatnych Stanisława Chlebowskiego

Adam Głaz, Linguistic Worldview(s): Approaches and Applications, New York: Routledge, 2022