Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 5

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  literarische Übersetzung
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

O mestu in vlogi slovenske književnosti v nemško govorečem prostoru

100%
Borovnik S.
Przekłady Literatur Słowiańskich
|
2019
|
vol. 9
|
issue 2
133-146
EN
Slovenian literature in Austria represents a case of multiculturality, but most of the time, biculturality and interculturality. The researchers claim that this type of literature belongs to Slovenian as well as to contemporary Austria nor German literature. It discusses and linguistically reflects on both cultural-historical environments. The literary translations show that the Slovenian literature in Austria has a double, Slovenian-German identity.
PL
Literatura słoweńska w Austrii to przykład wielokulturowości, choć najczęściej, dwu- czy międzykulturowości. Badacze twierdzą, że wspomniana twórczość to część zarówno literatury słoweńskiej, jak i austriackiej czy niemieckiej. Obiera ona bowiem jako swój temat i językowo odzwierciedla obydwa środowiska kulturowo-historyczne. Przekłady literackie pokazują, że literatura słoweńska w Austrii ma podwójną, słoweńsko-niemiecką tożsamość. od lat 60. XX wieku (ukazanie się czasopisma „mladje”) literatura słoweńska starała się o miejsce w przestrzeni kulturalnej europy. Udało się to dopiero wraz z przekładem powieści Zmote dijaka Tjaža (1972) Florjana Lipuša na język niemiecki dokonanym przez Petera Handkego i Helgi Mračnikar w roku 1980. Przekład ten doprowadził Handkego, pisarza austriacko-niemieckiego, do ponownego odkrycia jego, wcześniej zapomnianego, języka ojczystego, słoweńskiego, który stał się następnie centralnym tematem jego powieści Die Wiederholung (tłumaczenie na słoweński Silvija Borovnik, Klaus Detler OIof, 1988). język słoweński odgrywa też pierwszoplanową rolę w sztuce Handkego Immer noch Sturm (2010, słow. 2011), a także w powieści mai Haderlap pt. Engel des Vergessens (2011, słow. 2012). Młodsza i starsza generacja karyntyjskich Słoweńców to pisarze dwujęzyczni bądź piszący wyłącznie po niemiecku, co wywołuje liczne polemiki i głosy krytyczne.
DE
Die slowenische Literatur in Österreich stellt einen Fall von Multikulturalität, aber meist Bikulturalität oder Interkulturalität dar. Die Forscher stellen fest, dass dieses Schaffen sowohl zur slowenischen als auch zur österreichischen bzw. deutschen Literatur gehört. Dabei werden beide kulturhistorischen Regionen diskutiert und sprachlich reflektiert. Die literarischen Übersetzungen zeigen, dass die slowenische Literatur in Österreich eine doppelte, slowenisch-deutsche Identität aufweist. Seit den 60er Jahren des 20. Jahrhunderts, als die Zeitschrift „Mladje“ zum ersten mal veröffentlicht wurde, versucht die slowenische Literatur, sich im europäischen Kulturraum einen Namen zu machen. Erreicht wurde dies erst mit der Übersetzung von Florjan Lipuš‘ Roman Zmote dijaka Tjaža (1972), der 1980 von Peter Handke und Helga Mračnikar ins Deutsche übersetzt wurde. Die Übersetzung dieses Romans veranlasste Handke, einen österreichisch-deutschen Schriftsteller, seine vergessene slowenische Sprache, also seine Muttersprache, wieder zu entdecken. Die slowenische Sprache stand dann im Mittelpunkt seines Romans Die Wiederholung (ins Slowenische übersetzt von Silvija Borovnik und Klaus Detlef Olof 1988). Die slowenische Sprache spielt auch eine wichtige Rolle im Stück Immer noch Sturm von Peter Handke (2010, ins Slowenische übersetzt: 2011), sowie im Roman Engel des Vergessens von Maja Haderlap (2011, ins Slowenische übersetzt: 2012). Die jüngere und ältere Generation der Kärntner Slowenen schreibt oft zweisprachig oder nur auf Deutsch, was zu zahlreichen Polemiken und Kritiken führt.
2
Publication available in full text mode
Content available

„Wyjść z cienia, wydostać się z szafy i piwnicy”1 – międzynarodowy program literacko- -tłumaczeniowy TransStar Europa i jego wpływ na recepcję literatury niemieckojęzycznej XX i XXI wieku w Polsce

80%
MATUSZEWSKA K.
Transfer. Reception studies
|
2016
|
vol. 1
255-271
PL
Autorka artykułu prezentuje europejski program TransStar Europa, wspierany przez Komisję Europejską i współfinansowany ze środków programu Unii Europejskiej „Uczenie się przez całe życie” oraz powstały w jego ramach projekt Tłumaczeniowa Kostka Rubika – literatura europejska i przekład w sześciu odsłonach, w których uczestniczyła jako stypendystka w latach 2013–2015. Oba przedsięwzięcia miały na celu promocję języków należących do obszaru Europy Środkowo-Wschodniej i Południowej oraz bogactwa jej literatur i kultur. Do programu przystąpili studenci i tzw. young professionals wyłonieni w ramach konkursów rozpisanych w ośmiu państwach: Austrii, Czechach, Chorwacji, Niemczech, Polsce, Słowenii, Szwajcarii i na Ukrainie. Zgłębiali oni tajniki tłumaczeń literackich oraz przeszli szkolenia z zarządzania kulturą, pracowali indywidualnie, w grupach, tandemach językowych, współpracowali też z mentorami – np. Sławą Lisiecką – co zaowocowało m.in. wydaniem antologii z przełożonymi przez uczestników fragmentami tekstów niemieckojęzycznej literatury współczesnej. Liczne spotkania, odczyty, prezentacje i wieczorki autorskie oraz obecność stypendystów na targach książki w Lipsku pogłębiały ich wiedzę z zakresu przekładu i literaturoznawstwa. Autorka zwraca uwagę na fakt, że wymagająca i czasochłonna praca nad przekładami urozmaicona była szerokim wachlarzem imprez kulturalnych, otwartych również dla osób spoza programu, wykazujących zainteresowanie tłumaczeniami literackimi. Udział w programie TransStar Europa był ubogacający zarówno dla stypendystów, jak i organizatorów.
EN
The author presents TransStar Europe, a new European project and its part „Translating Cube: Six Sides of European Literature and Translation“ from her own perspective like participant in the years 2013-2015. This project has been funded by the EU program called „Lifelong Learning“ and with support from the European Commission. It placed its focus on smaller Central- and Southeastern languages, its literatures and cultures and involved students and young professionals of Austria, Germany, Poland, the Czech Republic, Croatia, Slovenia, Switzerland and Ukraine who got the opportunity to become acquainted with literary translation and the basics of European cultural management. They have worked individually, in groups, in tandems and each participant had received mentoring on his translations – e.g. from Sława Lisiecka. The result is among other things an anthology containing translated texts of contemporary German-speaking literature. TransStar Europe participants have gained new knowledge thanks to seminars, discussions, cultural events, evenings with authors and the presence at the Leipzig Book Fair.
DE
Die Autorin des Artikels stellt das neue europäische Programm TransStar Europa dar, das von der Europäischen Kommission unterstützt und mit den Mitteln des EU-Programms „Lifelong learning“ gefördert wurde sowie das in seinem Rahmen entstandene Projekt „Über-setzungswürfel: Sechs Seiten europäischer Literatur und Übersetzung“, an denen sie als Stipendiatin 2013–2015 teilgenommen hat. Die beiden Unternehmen hatten zum Ziel, jene Sprachen zu fördern, die dem ostmittel- und südosteuropäischen Raum gehören sowie die Vielfalt seiner Literatur und Kultur. Am Programm haben Studierende und die sogenannten young professionals teilgenommen, die sich in acht Ländern beworben haben: in Deutschland, Kroatien, Österreich, Polen, der Schweiz, Slowenien, Tschechien und der Ukraine. Sie hatten dann die Möglichkeit, sich in das literarische Übersetzen und in die Grundlagen des europäischen Kulturmanagements einzuarbeiten. Sie arbeiteten individuell, in Gruppen, in Sprachtandems und auch mit ihren Mentoren – z. B. mit Sława Lisiecka, was dann Erträge brachte u. a. in Form einer Anthologie übertragener Passagen aus der deutschsprachigen Gegenwartsliteratur. Zahlreiche Treffen, Autorenlesungen, Vorführungen sowie die Teilnahme der Stipendiaten an der Buchmesse in Leipzig haben ihr translatorisches und literarisches Wissen erweitert. Die Autorin betont die Tatsache, dass die oft mühselige und zeitaufwendige Arbeit an den Übersetzungen dank der angebotenen Veranstaltungen, an denen sich jeder beteiligen konnte, abwechslungsreich wurde. Die Teilnahme am Programm TransStar Europa war zweifelsohne eine Bereicherung sowohl für Stipendiaten als auch Organisatoren.
3
Content available remote

Das Wesen der Indexikalität im Sprachgebrauch

80%
Sulikowski P.
Colloquia Germanica Stetinensia
|
2016
|
issue 25
231-244
DE
In dem Beitrag wird das Problem der besonderen linguistischen Einheiten – der indexikalischen Elemente – im Sprachgebrauch analysiert, die über keine eigentliche lexikalische Bedeutung, sondern lediglich über eine relationale Bedeutung im gegebenen Kontext verfügen. Nach einer kurzen Schilderung des Forschungsstands werden die ‚Indexikalitätsskala‘ einer Äußerung entworfen, die den Unbestimmtheitsgrad dieser Äußerung auswertet, sowie bezüglich der Indexikalität unterschiedlicher Textsorten Postulate formuliert.
EN
The following article concerns the problem of indexicality as an inherent part of human language use. Sulikowski describes the term in some theoretical approaches and issues postulates on indexicality in the translation of particular text genres. He claims that indexical parts of speech possess only relational meaning, bound to its use. Sulikowski creates the indexicality scale which shows the indexicality level of a utterance.
PL
Artykuł jest analizą problemu jednostek językowych w użyciu, które nie posiadają w danym kontekście użycia znaczenia leksykalnego, lecz jedynie znaczenie relacyjne. Przedstawiono w nim pokrótce stan badań w tym zakresie oraz sformułowano postulat utworzenia skali indeksykalności wypowiedzi i sformułowano wnioski nt. indeksykalności w różnych rodzajach tekstów.
4
Publication available in full text mode
Content available

Zum Problem der Archaisierung in der literarischen Übersetzung. Am Beispiel des Sprachenpaars Deutsch – Polnisch

80%
Lukas K.
Studia Germanica Gedanensia
|
2022
|
vol. 46
69-83
EN
The paper presents two examples of how a literary text applying archaization as a stylistic device can be translated into a foreign language. The sample material consists of two Polish novels in which the intended archaization fulfils fundamentally different functions and is treated differently by German translators: the classic historical novel Krzyżacy (1897–1900) by Henryk Sienkiewicz in the translation by Emma and Rudolfine Ettlinger, and the pastiche of an epistolary novel Wariacje pocztowe (1972) by Kazimierz Brandys in the translation by Roswitha Buschmann. While the translators of Sienkiewicz remain committed to the language usage of the late 19th century or to German “standard archaic usage” (G. Leech), Buschmann draws on several target-language historical varieties and imitates the style of the German Schelmenroman (picaresque novel). In her totally archaizing translation, the literary (genre-related) stylisation dominates over the purely linguistic.
DE
Im Beitrag werden exemplarisch zwei Möglichkeiten aufgezeigt, einen historiolektal stilisierten literarischen Text in eine Fremdsprache zu übertragen. Das Beispielmaterial bilden zwei polnische Romane, in denen die intendierte Archaisierung grundverschiedene Funktionen erfüllt und von deutschen Übersetzern jeweils unterschiedlich behandelt wird: der klassische historische Roman Krzyżacy (1897–1900) von Henryk Sienkiewicz in der Übersetzung von Emma und Rudolfine Ettlinger und der Pastiche eines Briefromans Wariacje pocztowe (1972) von Kazimierz Brandys in der Übersetzung von Roswitha Buschmann. Während die Sienkiewicz-Übersetzerinnen dem Sprachgebrauch des ausgehenden 19. Jahrhunderts bzw. dem deutschen „standard archaic usage“ (G. Leech) verpflichtet bleiben, greift Buschmann auf mehrere zielsprachige Historiolekte zurück und imitiert den Stil des deutschen Schelmenromans. In ihrer total archaisierten Übersetzung dominiert die literarische (gattungsbezogene) Stilisierung über der rein sprachlichen.
5
Publication available in full text mode
Content available

Literatura – kultura – dialog. Problemy i dylematy współczesnej komparatystyki literackiej

61%
Szewczyk G. B.
Transfer. Reception studies
|
2016
|
vol. 1
11-27
EN
The paper is an attempt to reconstruct and characterise discourses in the comparative literature studies in the 20th and 21st centuries. Beginning with the presentation of the methodology of comparative research in the 50’s of the 20th century, the author undertakes the evaluation of research strategies, models and concepts in the consequent decades. She points out that the subject of controversies and disputes of comparative researchers referred to difficulties connected with establishing the identity of a developing discipline, its instrumentation and place in the contemporary, postmodern directions of literature studies. While recalling and commenting on the opinions of Polish and foreign academics, she indicates the methodological intricacies accompanying an attempt to clarify the research aims and tasks of comparative studies in the period of cultural turn. In this aspect, she also considers the category of the dialogue and discursiveness, interculturalism and transculturalism along with the aspect of translation and its role in the process of cross-cultural communication.
PL
Artykuł jest próbą rekonstrukcji i charakterystyki dyskursów w komparatystyce literackiej w XX i XXI wieku. Wychodząc od zaprezentowania metodologii badań porównawczych w latach pięćdziesiątych XX wieku, Autorka podejmuje ocenę strategii, modeli i koncepcji badawczych w kolejnych dziesięcioleciach. Przedmiotem kontrowersji i sporów komparatystów, podkreśla, były trudności związane z określeniem tożsamości rozwijającej się dyscypliny, jej instrumentarium i miejsca we współczesnych, ponowoczesnych kierunkach literaturoznawstwa. Przywołując i komentując wypowiedzi polskich i zagranicznych uczonych, wskazuje na metodologiczne zawiłości towarzyszące próbie uściślenia celów i zadań badawczych komparatystyki w okresie tzw. zwrotu kulturowego. W tym kontekście rozważa także kategorię dialogu i dialogowości, interkulturowości i transkulturowości oraz zagadnienie przekładu i jego rolę w procesie międzykulturowej komunikacji.
DE
Dieser Aufsatz versteht sich als ein Versuch, die in der literarischen Komparatistik im 20. und 21. Jahrhundert vorkommenden Diskurse zu rekonstruieren und zu charakterisieren. Nach der Darstellung der Methodologie der vergleichenden Literaturwissenschaft in den 50er Jahren des 20. Jahrhunderts, befaßt sich die Verfasserin mit Strategien, Modellen und Forschungskonzepten der folgenden Jahrzehnte. Sie betont dabei, dass etwaige Kontroversen der Komparatisten aus den Schwierigkeiten bei der Bestimmung der Identität, des Instrumentariums sowie des Standortes der sich entwickelnden Disziplin unter den zeitgenössischen, postmodernen Richtungen der Literaturwissenschaft resultieren. Das Anführen und Kommentieren von Aussagen polnischer und ausländischer Forscher lässt die methodologischen Probleme erkennen, die den Prozess begleiten, Ziele und Forschungszwecke der Komparatistik in der Zeit des sog. cultural turn zu präzisieren. In diesem Kontext werden auch die Kategorien von Dialog und Dialogizität, Interkulturalität und Transkulturalität sowie die Frage der Übersetzung und ihre Rolle im Prozess der interkulturellen Kommunikation erörtert.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.