Search results

1

Österreichische Literatur angesichts der historischen Identitätsunsicherheit. Eine Skizze

100%

Ławnikowska-Koper J.

Colloquia Germanica Stetinensia

|

2009

|

issue 16

39-58

PL

Określenie miejsca literatury austriackiej wśród literatur niemieckiego obszaru językowego i wskazanie jej odrębności jest możliwe tylko przy uwzględnieniu tych czynników historycznych, które zdecydowały o transformacji naddunajskiego mocarstwa aż po utworzenie Drugiej Republiki. Celem niniejszego szkicu nie jest ani politologiczna, ani socjologiczna analiza towarzyszących owej transformacji procesów. Przedmiotem refleksji jest jednakże ich wpływ na literaturę, co wyraża się między innymi zmienną dynamiką tematyki tożsamościowej w twórczości autorów austriackich w okresie ostatnich dwóch stuleci. Rozważaniom tym towarzyszy próba nazwania tych cech, które stanowią o jej swoistości, zarówno formalnie, jak i tematycznie. Są wśród nich z jednej strony kompetencja estetyczna i skłonność do refleksji nad językiem, a z drugiej – zdominowana przez „Hassliebe” problematyka ojczyźniana. Leżąca u jej podłoża obecność mitów, zarówno mitu monarchii, jak i późniejszego mitu Austrii jako ofiary nazizmu, legitymuje odrębność tej literatury. Punktem odniesienia dla podjętych dociekań jest toczący się współcześnie dyskurs o austriackiej tożsamości, a konkretnie działalność Instytutu Badań i Wspierania Austriackich i Międzynarodowych Procesów Literackich, a także publikacje takich badaczy, jak Hans Arlt, Klaus Bartsch czy Leslie Bodie. Ważną przesłanką okazały się Też tezy Vittorii Borsò na temat przyszłości literatur narodowych.

2

Klony, sztuczne mózgi i figury woskowe, czyli o fantazjowaniu i teoretyzowaniu w literaturze i nauce z Gustavem Meyrinkiem w tle

75%

Bieniasz Ł.

Orbis Linguarum

|

2018

|

issue 51

343-355

EN

Clones, artificial brains and wax statues, or about fantasize and theorize in literature and science with Gustav Meyrink in the background Meyrink This article asks about the similarity between process of writing in fantasy (here: science fiction) literature and inventing physical theories. The main meaning in both of them has the imagination of the author or scientist. Many examples show, that an author supported by physical knowledge or inspired by new technical ideas, writes text, that becomes a part of fantasy literature. The main question in this article is, if this text can loose his fiction element in the future? The possibility to answer this question give us time perspective, that we have in reading G. Meyrinks books after 100 years. We can see, if the visions of this Austrian wrtiter still fantasy are, or perhaps became reality.

3

Thomas Bernhard als Heimatdichter?

63%

Torzewska K.

Annales Neophilologiarum

|

2013

|

issue 7

193-201

EN

In this article I try to answer the question, which attitude an Austrian writer Thomas Bernhard to Austria has had. Can we call him an Austrian or an anti-Austrian writer? My analysis is based on his famous compositions like: ,,Heldenplatz” , ,,Suterena: Wyzwolenie”, ,,Chłód. Izolacja“ and ,, Autobiografie”. It must be emphasized, that Bernhard`s attitude to Austria was very ambiguous and ambivalent. On the one hand he very often criticized Austria and A ustrian society. He charged this society with hypocrisy. He criticized an Austrian catholic church; he often compared Jesus Christ with Adolf Hitler. Bernhard attacked Austrian politicians too, he criticized their deceitfulness. On the other hand he loved Austria and he was emotionally attached with this country. In his works he often used different forms of expression like: excess, comparison, repetition, because he wanted to provoke, to expose Austrian shortcomings and to break taboos. He wanted to debunk an ideal image of this country. Concluded: we can`t unambiguously say, that Bernhard was an Austrian writer. He was an universal writer.

PL

W artykule podjęto próbę odpowiedzi na pytanie, jaki był stosunek pisarza Thomasa Bernharda do Austrii i czy można go uznać za pisarza austriackiego czy może antyaustriackiego. Analizę oparto na dziełach ,,Plac Bohaterów”, ,,Suterena: Wyzwolenie”, ,,Chłód. Izolacja“ i ,, Autobiografie”. Wynika z tego stosunek pisarza do Austrii, który był dość niejednoznaczny i ambiwalentny. Z jednej strony Bernhard bardzo krytykował Austrię i społeczeństwo austriackie, zarzucając mu m.in. zakłamanie. Krytyki nie uniknęły także takie austriackie instytucje jak: Kościół Katolicki, gdzie Bernhard Jezusa Chrystusa nierzadko porównywał do Hitlera. Pisarz atakował też polityków, zarzucając im hipokryzję. Paradoksalnie jednak z drugiej strony Bernhard kochał Austrię i był z nią emocjonalnie związany. W swoich dziełach używał ostrych środków wyrazu takich jak: przesada, porównanie, wyolbrzymianie, powtórzenia, po to by sprowokować, zdemaskować austriackie wady narodowe, przełamać tabu i zdemitologizować obraz tego kraju. Mylą się jednak ci, którzy jednoznacznie chcieliby uznać Bernharda za pisarza narodowego. Bernhard nigdy bowiem nie należał do Austrii, jest on pisarzem ponadaustriackim, a zatem uniwersalnym.

4

Zainteresowania literaturą austriacką z perspektywy czytelników Biblioteki Austriackiej w Opolu

62%

WÓJCIK-BEDNARZ M.

Transfer. Reception studies

|

2017

|

vol. 2

85-105

EN

The article examines the interest members of the Austrian Library show in Austrian literature. The article handles the statistics that indicate the Austrian books most often borrowed in the years 2001-2015 by various groups of library members. Analysis is based on figures taken from the members' choices. The factors that influence book choices are each member's scientific, educational, or aesthetic needs, as well as the library's efforts to support reading choices by its offers, such as, but not exclusively, meetings with writers, lectures, and exhibitions.

DE

Der vorliegende Beitrag setzt sich zum Ziel, das Interesse der Benutzer der Österreich-Bibliothek in Opole an österreichischer Literatur zu untersuchen. Es wurde der Versuch unternommen, die von den einzelnen Lesergruppen am häufigsten entliehenen österreichischen Werke im Zeitraum 2001-2015 auszumachen. Anhand von statistischen Angaben der Bibliothek wurde die Buchauswahl analysiert. Zu den Aspekten, die auf die Auswahl der Bücher einen entscheidenden Einfluss haben, gehören von Seiten der Leser die Bedürfnisse nach Wissen, Bildung und Ästhetik. Überdies informiert der Beitrag über die von der Bibliothek angebotenen vielfältigen Formen der Leseförderung, wie Autorenlesungen, Vorträge und Ausstellungen zu Literaturthemen.

PL

Niniejszy artykuł przedstawia zbiory oraz specyfikę działalności Biblioteki Austriackiej w Opolu na tle innych tego typu instytucji. Autorka stawia sobie za cel zbadanie czynników wpływających na wybór literatury austriackiej przez poszczególne grupy czytel-ników biblioteki. W artykule podjęta została próba prześledzenia zainteresowań czytelniczych na podstawie najczęściej wypożyczanych książek austriackich na przestrzeni lat 2001-2015. Analizy dokonano na podstawie danych statystycznych dotyczących zarejestrowanych czytelników, odwiedzin w bibliotece oraz liczby i struktury wypożyczonych zbiorów. Stwier-dzono, że do czynników wpływających na wybór literatury austriackiej przez czytelników należą głównie ich potrzeby estetyczne i edukacyjne. Przedstawiono ponadto działania biblioteki służące propagowaniu oferowanych zbiorów oraz dotyczące cyklicznie organizowanych austriackich wydarzeń kulturalnych i edukacyjnych. Za przykład podano formy wspierania czytelnictwa wśród różnych grup wiekowych i współpracę biblioteki z opolskimi germanistami.

5

Literatura austriacka na łamach „Literatury na Świecie”

54%

HURNIK E.

Transfer. Reception studies

|

2017

|

vol. 2

63-83

EN

The article deals with the reception of Austrian literature – as it has been presented in “Literatura na Świecie” – since the magazine was founded in 1971. The main goal has been to analyze the ways in which the magazine has contributed to the spread of literature among Polish readers. Because of the breadth of the topic, the article focuses on specific problems in: the representativeness of the works printed or excerpted, the portrayal of Austrian writers, the reviews of texts, critical reviews, translations, and discussions regarding translations. The analysis indicates that the magazine has contributed to the expansion of knowledge concerning Austrian literature and its main representatives, (Rainer Maria Rilke, Robert Musil, Elias Canetti, Franz Kafka, Georg Trakl, Paul Celan, Ilse Aichinger, Elfriede. Jelinek and others , and others), their specificity, along with the historical and cultural conditions of the literature and its proponents.

DE

In diesem Beitrag wird die Rezeption der österreichischen Literatur in der Zeitschrift „Literatura na Świecie” vom Beginn ihres Bestehens im Jahr 1971 vorgestellt. Die hauptsächliche Aufgabe bestand darin, dem polnischen Leser die österreichische Literatur näherzubringen. Im Hinblick auf den überaus großen Umfang des Themas wurde der Zugang anhand von Problemfeldern gewählt. Im Zentrum der Betrachtung finden sich Fragen wie z.B. die nach dem repräsentativen Charakter gedruckter Werke oder Fragmente, nach den Lebensläufen von österreichischen Schriftstellern, Werkbesprechungen, Rezensionen, Übersetzungen und damit verbundene Diskussionen. Im Lichte dieser Unternehmungen lässt sich feststellen, dass die Zeitschrift zur Verbreitung des Wissens über die österreichische Literatur und ihre Hauptvertreter (R.M. Rilke, R. Musil, E. Canetti, F. Kafka, G. Trakl, P. Celan, I. Aichinger, E. Jelinek und andere) sowie über ihre Eigenheiten und ihr historisches und kulturelles Umfeld maßgeblich beigetragen hat.

PL

W artykule przedstawiona została recepcja literatury austriackiej na łamach czasopisma „Literatura na Świecie” od początku jego istnienia (1971). Głównym celem było ukazanie sposobów przybliżania tej literatury polskiemu czytelnikowi. Ze względu na dużą rozpiętość tematu zastosowano ujęcie problemowe, w centrum uwagi znalazły się takie kwestie, jak: reprezentatywność drukowanych utworów (lub ich fragmentów), sylwetki pisarzy austriackich, omówienia utworów, recenzje, działalność przekładowa i związane z nią dyskusje. W świetle tych poczynań można stwierdzić, że pismo przyczyniło się do poszerzenia wiedzy o literaturze austriackiej, jej głównych przedstawicielach (R.M. Rilke, R. Musil, E. Canetti, F. Kafka, G. Trakl, P. Celan, I. Aichinger, E. Jelinek i in.), specyfice, uwarunkowaniach historycznych i kulturowych.

6

Granica drzew. O leśnych doświadczeniach granicznych w opowiadaniu An der Baumgrenze Thomasa Bernharda

54%

Szymańska K.

Czytanie Literatury. Łódzkie Studia Literaturoznawcze

|

2017

|

issue 6

127-144

EN

The article has interpretative character, and attempts to take a deeper look into the story of Thomas Bernhard An der Baumgrenze (the title of the polish translation is Na granicy lasów) from a wood-forest perspective and a border experience which goes beyond its topographical meaning. Forests or individual trees in the austrian writer’s creation are connected with characters minds. In this space they often reach the limit of madness, lose control of themselves, what ultimately leads to death. The text also focuses on the paintings of Anton Lehmden – a representative of the Vienna School of Fantastic Realism – which are included in the tome containing An der Baumgrenze and creatively complements Bernhard’s narrations.

PL

Artykuł ma charakter interpretacyjny i stanowi próbę przyjrzenia się opowiadaniu Thomasa Bernharda pt. An der Baumgrenze (tytuł polskiego tłumaczenia brzmi Na granicy lasów) z perspektywy drzewno-leśnej oraz doświadczenia granicy, która wykracza poza swoje topograficzne znaczenie. Lasy lub pojedyncze drzewa związane są w twórczości austriackiego pisarza z umysłami bohaterów. W przestrzeni tej często dochodzą oni do granicy obłędu, tracą kontrolę nad sobą, co ostatecznie prowadzi do śmierci. Tekst koncentruje się także na rycinach Antona Lehmdena – przedstawiciela Wiedeńskiej Szkoły Realizmu Fantastycznego – które znajdują się w tomie zawierającym An der Baumgrenze i twórczo dopełniają narracje Bernharda.

7

Badania wrocławskich germanistów nad literaturą austriacką. Próba bilansu i bibliografia publikacji naukowych

51%

Radłowska J.

Orbis Linguarum

|

2018

|

issue 51

483-518

EN

Research of Wrocław’s Germanists over Austrian literature. A sample of the balance sheet and bibliography of scientific publications The aim of this article is to present the contribution of employees of the Institute of German Philology in research on the history of Austrian literature and its reception in Poland. The main goal is to show a wide range of research conducted at the Institute on literature and literary movement in Austria. The bibliography includes monographs, chapters in books, scientific articles on the history of German-speaking literature from Austria, dissertations and sketches on the Polish reception of Austrian literature, editions of Austrian authors, interviews with writers, articles, a list of Polish anthologies of Austrian literature and works on Polish-Austrian cultural relationships.

8

Paula von Preradović’ Prosa vor dem Hintergrund der Polemik um die ,christliche Literatur‘

51%

Sobczak M.

Colloquia Germanica Stetinensia

|

2016

|

issue 25

25-39

DE

Der Beitrag beschäftigt sich mit der Prosa der österreichischen Schriftstellerin Paula von Preradović (1887–1951) im Kontext der ,christlichen Literaturʻ, einer Kategorie, die sehr unterschiedlich definiert wird und deshalb als umstritten gilt. Preradović schrieb hauptsächlich Lyrik, doch sie verfasste auch einen Roman, Novellen sowie autobiographische und journalistische Texte. Sie ist vor allem als Autorin der österreichischen Bundeshymne bekannt („Land der Berge, Land am Strome“, 1947).

EN

This article focusses on the prose of the Austrian writer Paula von Preradović (1887–1951) paying special attention to the placement of her works within the context of ‘Christian literature’, a category which is regarded as controversial. Preradović’s literature consists mainly of numerous poems, but she also wrote a novel, short stories, autobiographical sketches, small scenic works and journalistic texts. The Austrian writer composed the lyrics for the national anthem of Austria – “Land der Berge, Land am Strome” [Land of the mountains, land on the river] (1947).

PL

Artykuł poświęcony jest prozie pisarki austriackiej Pauli von Preradović (1887–1951), której twórczość została omówiona w kontekście polemiki o ‘literaturę chrześcijańską’ – kategorii definiowanej na bardzo różne sposoby. W XX wieku wokół niej rozgorzał wśród literaturoznawców spór. Preradović znana jest przede wszystkim jako autorka licznych wierszy. Napisała także powieść, kilka nowel oraz szereg tekstów autobiograficznych i publicystycznych. W 1947 roku jej wiersz pt. „Land der Berge, Land am Strome” [Kraju gór, kraju nad rzeką] został wybrany jako tekst nowego hymnu państwowego Austrii.

9

Przeciwko Austrii jako pocztówce. Wokół książki Moniki Muskały Między „Placem Bohaterów” a „Rechnitz”. Austriackie rozliczenia

51%

Szymańska K.

Narracje o Zagładzie

|

2019

|

issue 5

293-309

EN

This article focuses on Monika Muskała’s Między „Placem Bohaterów” a „Rechnitz”. Austriackie rozliczenia [Between the Heroes Square and Rechnitz. Settling the Austrian Cases] with regard to Elfriede Jelinek’s “Rechnitz (The Angel of Death)” included in it. Moreover, it shows how Jelinek’s play has been adapted in Polish theatres and discusses other publications dedicated to the Rechnitz massacre of March 1945 (including Martin Pollack’s and Sacha Batthyany’s books). Various materials regarding Jewish people being forced to work in Burgenland and its territories are recalled in the article, which also calls for perceiving the Rechnitz as one of many crimes that took place in the last stage of World War II: not a unique case (this issue is tackled in Walter Manoschek’s research), but the Endphaseverbrechen instead.

PL

Artykuł jest omówieniem książki Moniki Muskały Między „Placem Bohaterów” a „Rechnitz”. Austriackie rozliczenia, z uwzględnieniem zamieszczonego w niej utworu Elfriede Jelinek Rechnitz (Anioł Zagłady). W tekście wyszczególnione zostają wystawione w Polsce spektakle teatralne na podstawie dramatu Jelinek, a także inne książki odwołujące się do masakry, do której doszło w Rechnitz w marcu 1945 roku (A co ja mam z tym wspólnego? Sachy Batthyany’ego i Topografia pamięci Martina Pollacka). Autorka przywołuje materiały dotyczące żydowskich pracowników przymusowych z terenów Burgenlandu i sygnalizuje przy tym potrzebę patrzenia na Rechnitz jako na jedną z wielu zbrodni okresu końcowego, Endphaseverbrechen, a nie przypadek odosobniony (na podstawie badań Waltera Manoscheka).

10

Przeciwko Austrii jako pocztówce. Wokół książki Moniki Muskały Między „Placem Bohaterów” a „Rechnitz”. Austriackie rozliczenia

51%

Szymańska K.

Narracje o Zagładzie

|

2019

|

issue 5

293-309

EN

This article focuses on Monika Muskała’s Między „Placem Bohaterów” a „Rechnitz”. Austriackie rozliczenia [Between the Heroes Square and Rechnitz. Settling the Austrian Cases] with regard to Elfriede Jelinek’s “Rechnitz (The Angel of Death)” included in it. Moreover, it shows how Jelinek’s play has been adapted in Polish theatres and discusses other publications dedicated to the Rechnitz massacre of March 1945 (including Martin Pollack’s and Sacha Batthyany’s books). Various materials regarding Jewish people being forced to work in Burgenland and its territories are recalled in the article, which also calls for perceiving the Rechnitz as one of many crimes that took place in the last stage of World War II: not a unique case (this issue is tackled in Walter Manoschek’s research), but the Endphaseverbrechen instead.

PL

Artykuł jest omówieniem książki Moniki Muskały Między „Placem Bohaterów” a „Rechnitz”. Austriackie rozliczenia, z uwzględnieniem zamieszczonego w niej utworu Elfriede Jelinek Rechnitz (Anioł Zagłady). W tekście wyszczególnione zostają wystawione w Polsce spektakle teatralne na podstawie dramatu Jelinek, a także inne książki odwołujące się do masakry, do której doszło w Rechnitz w marcu 1945 roku (A co ja mam z tym wspólnego? Sachy Batthyany’ego i Topografia pamięci Martina Pollacka). Autorka przywołuje materiały dotyczące żydowskich pracowników przymusowych z terenów Burgenlandu i sygnalizuje przy tym potrzebę patrzenia na Rechnitz jako na jedną z wielu zbrodni okresu końcowego, Endphaseverbrechen, a nie przypadek odosobniony (na podstawie badań Waltera Manoscheka).

11

Julian Pölslers Verfilmung von Marlen Haushofers Roman „Die Wand“ als unabgeschlossener Wandlungsprozess

51%

Kory B. P.

Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen

|

2019

47-61

PL

W 2012 r. austriacki reżyser i scenarzysta JULIAN ROMAN PÖLSLER nakręcił adaptację swej „książki życia”, powieści MARLEN HAUSHOFER Die Wand (Ściana) z 1963 roku. PÖLSLER zamierzał wiernie oddać powieść, zdecydował się wobec tego na zastosowanie metody voice-over. Spowodowało to gruntowną krytykę filmu, który nazwany został „zobrazowanym słuchowiskiem”. Recenzenci twierdzili, że adaptacja nie jest w żadnym stopniu oryginalna. Artykuł przeciwstawia się tym tezom i podkreśla własny wkład reżysera w interpretację powieści. Tekst powieści porównany jest z adaptacją filmową i omówiona jest funkcja różnic między literacką i filmową wersją utworu.

EN

In 2012 the Austrian screenwriter and film director JULIAN ROMAN PÖLSLER adapted his “life book”, MARLEN HAUSHOFERʼS novel The Wall, first published in 1963, for the screen. Because PÖLSLER wanted to stay faithful to the novel, he decided to use Voice-over, which was strongly criticized. As a result the film was attacked for being merely “a well-illustrated audiobook”. Reviewers claimed the production was devoid of originality. In contrast, the article tries to point to the personal input of the film director in the interpretation of the source text, through a comparison between film and novel; and also analyses the function of differences between film and literary versions in terms of the film’s structure.

DE

2012 verfilmte der österreichische Drehbuchautor und Regisseur JULIAN ROMAN PÖLSLER sein ‚Lebensbuch‘ Die Wand, MARLEN HAUSHOFERS 1963 erschienenen Roman. Da PÖLSLER sich exakt an die Romanvorlage halten wollte, entschied er sich für den Einsatz des Voice-overs, die ihm massive Kritik seitens der Filmtheoretiker einbrachte. Dem Film wurde in der Folge als ‚Hörbuch mit Bildern‘ jegliche Originalität abgesprochen. Daher setzt sich dieser Beitrag zum Ziel, durch den Vergleich des Films mit der Romanvorlage den persönlichen Beitrag des Regisseurs zur Deutung des Romans hervorzuheben, wobei auch auf die Funktion der Unterschiede des Films im Vergleich zum Roman im Filmgefüge eingegangen wird.

12

„In Wirklichkeit war es so…“. Analyse der Erzählinstanz in Robert Neumanns Roman "Struensee. Doktor, Diktator, Favorit und armer Sünder"

45%

Jachimowicz A.

Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen

|

2015

191-215

PL

Powieść Roberta Neumanna pt. Struensee, napisana na emigracji w roku 1935, nie cieszy się ze względu na liczne błędy treściowe i historyczne szczególnym uznaniem wśród badaczy. Celem tego analitycznego artykułu nie jest bronienie powieści przed słusznymi zarzutami literaturoznawców, ile zbadanie funkcji narracji w powieści, która na pierwszy rzut oka jest wynikiem niestarannego i pospiesznego pisarstwa Neumanna. Wychodząc od tezy zakładającej, że w powieści mamy do czynienia z narratorem ‘nie godnym zaufania’ (unreliable narrator), autorka artykułu przeprowadza dogłębną analizę narracji i stwierdza, że jest ona zamierzoną strategią autora implikowanego. W ten sposób powieść wpisuje się w estetyczne, literackie i filozoficzne dyskursy okresu międzywojennego.

EN

Robert Neumann’s Struensee novel, written in exile in 1935, does not enjoy special recognition among researchers due to numerous content and historical errors. The aim of this analytical article is not to defend the novel against justified charges of literary scholars but to examine the function of the narrative which, at first glance, is the result of Neumann’s careless and hasty writing. Beginning with the thesis proposing that the novel features as unreliable narrator, the author of the paper carried out an in-depth analysis of the narrative trying to answer the question to what extent this type of narrative is part of the aesthetic, literary and philosophical discourses of the interwar period.

DE

Der im Exil von Robert Neumann geschriebene Struensee-Roman aus dem Jahr 1935 wird von der Forschung wegen seiner zahlreichen inhaltlichen und historischen Fehler nicht besonders hoch angesehen. Das Ziel dieser analytischen Untersuchung ist weniger, gegen diesen legitimen Vorwurf zu kämpfen, als vielmehr die Funktion der auf den ersten Blick nicht konsequenten und variablen Erzählweise des Romans zu zeigen, um ihn weiterhin in bestimmte Themen der Zeit zu situieren. Ausgehend von der These, dass man es in Struensee mit einem ‚unzuverlässigen Erzähler‘ zu tun hat, führt die Autorin eine tiefgehende Analyse der Narration durch und zeigt, dass der Eindruck der Unzuverlässigkeit gezielt vom impliziten Autor erzeugt wird. Dadurch gehört der Roman in ästhetische, literarische oder philosophische Diskurse der Zwischenkriegszeit.

13

Ondyny i meluzyny we współczesnej niemieckojęzycznej literaturze kobiet (Bachmann, Neuwirth, Frischmuth)

32%

Nowara-Matusik N.

Wortfolge. Szyk Słów

|

2018

|

issue 2

9-29

EN

The article is an attempt at a gender reading of the motif of undine and melusine in three texts by contemporary Austrian writers: Ingeborg Bachmann (Undine Goes), Barbara Neuwirth (Nimm diese Rosen, Schöne) and Barbara Frischmuth (Otter). In the introduction, the author describes the mythological and literary context in which this motif functions, and then places the analyses of the above mentioned works against this background. Another important issue is the question of the feminist progressiveness of the texts under examination: basing on the assumption that Bachmann’s work is characterised by (pre)feminist thinking, the author places in its context the texts by Neuwirth and Frischmuth, written several decades later.

DE

Im Beitrag wird der Versuch unternommen, eine genderorientierte Analyse des Motivs der Undine und Melusine in drei Texten zeitgenössischer österreichischer Autorinnen (Ingeborg Bachmanns Undine geht, Barbara Neuwirths Nimm diese Rosen, Schöne und Barbara Frischmuths Otter) zu liefern. Im einleitenden Teil des Beitrags wird der mythologische und literarische Kontext, in welchem das Motiv funktioniert, skizziert. Vor diesem Hintergrund wird anschließend die Analyse der genannten Werke vorgenommen. Nicht weniger wichtig ist die Frage nach der feministischen Progressivität der zu untersuchenden Texte: von der Annahme ausgehend, dass sich der Text Bachmanns durch ein (prä)feministisches Denken auszeichnet, werden in seinem Kontext die Texte Neuwirths und Frischmuths situiert, welche einige Jahrzehnte später entstanden sind.

PL

Artykuł jest próbą genderowego odczytania motywu ondyny i meluzyny w trzech tekstach autorstwa współczesnych pisarek austriackich: Ingeborg Bachmann (Ondyna odchodzi), Barbary Neuwirth (Nimm diese Rosen, Schöne) oraz Barbary Frischmuth (Otter). We wstępie autorka artykułu przybliża kontekst mitologiczny i literacki, w jakim motyw ów funkcjonuje, by następnie na tym tle umiejscowić analizy wymienionych wyżej utworów. Nie mniej ważne jest pytanie o feministyczną progresywność badanych tekstów: wychodząc z założenia, że utwór Bachmann odznacza się myśleniem (pre)feministycznym, autorka sytuuje w jego kontekście teksty Neuwirth i Frischmuth, powstałe kilkadziesiąt lat później.

14

Schuldverstrickung und Identitätssuche angesichts der Shoah bei Robert Schindel, Doron Rabinovici und Martin Pollack

32%

Höllwerth A.

Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen

|

2011

177-200

PL

Artykuł omawia trzy powieści: Roberta Schindela Gebürtig (1992), Dorona Rabinovici Suche nach M. (1997) i Martina Pollacka Der Tote im Bunker (2004), których autorzy podejmują obecną w międzypokoleniowych relacjach problematykę zakłamywania winy i poszukiwania tożsamości. Należą oni do tzw. ‚drugiego pokolenia‘ po Shoah. Robert Schindel (rocznik 1944) und Doron Rabinovici (rocznik 1961) są potomkami ofiar Shoah, Martin Pollack (rocznik 1944) jest synem nazistowskiego zbrodniarza. Zajmują oni poczesne miejsce pośród tych austriackich pisarzy, którzy w swej twórczości m. in. podejmują próbę uporania się z problemem udziału Austriaków w ludobójstwie Żydów.

EN

The article discusses three Austrian novels: Robert Schindel’s Gebürtig (1992), Doron Rabinovici’s Suche nach M. (1997) and Martin Pollack’s Der Tote im Bunker (2004) whose authors undertake to analyse guilt entanglement and identity quest in selfimages of different generations. The authors belong to the so-called ‚second generation‘ after Shoah. Robert Schindel (b. 1944) und Doron Rabinovici (b. 1961) are children of the victims of Shoah; Martin Pollack (b. 1944) is a Nazi murderer’s son. They are among prominent Austrian writers who are not indifferent to the issue of the Austrians’ responsibility for the genocide of Jews.

DE

Um Schuldverstrickungen und Identitätssuche zwischen den Generationen geht es in allen drei Texten, auf die im vorliegenden Artikel genauer eingegangen wird: Robert Schindels Gebürtig (1992), Doron Rabinovicis Suche nach M. (1997) und Martin Pollacks Der Tote im Bunker (2004). Alle drei Autoren gehören der sog. ‚zweiten Generation‘ nach der Shoah an: Robert Schindel (geb. 1944) und Doron Rabinovici (geb. 1961) sind Nachgeborene von Opfern der Shoah, Martin Pollack (geb. 1944) ist der Sohn eines NS-Verbrechers. Alle drei Autoren positionieren sich innerhalb der österreichischen Literatur nicht zuletzt dadurch, dass sie einen Beitrag zur Aufarbeitung der österreichischen Beteiligung am Verbrechen der Judenvernichtung zu leisten versuchen.

Refine search results

Österreichische Literatur angesichts der historischen Identitätsunsicherheit. Eine Skizze

Klony, sztuczne mózgi i figury woskowe, czyli o fantazjowaniu i teoretyzowaniu w literaturze i nauce z Gustavem Meyrinkiem w tle

Thomas Bernhard als Heimatdichter?

Zainteresowania literaturą austriacką z perspektywy czytelników Biblioteki Austriackiej w Opolu

Literatura austriacka na łamach „Literatury na Świecie”

Granica drzew. O leśnych doświadczeniach granicznych w opowiadaniu An der Baumgrenze Thomasa Bernharda

Badania wrocławskich germanistów nad literaturą austriacką. Próba bilansu i bibliografia publikacji naukowych

Paula von Preradović’ Prosa vor dem Hintergrund der Polemik um die ,christliche Literatur‘

Przeciwko Austrii jako pocztówce. Wokół książki Moniki Muskały Między „Placem Bohaterów” a „Rechnitz”. Austriackie rozliczenia

Przeciwko Austrii jako pocztówce. Wokół książki Moniki Muskały Między „Placem Bohaterów” a „Rechnitz”. Austriackie rozliczenia

Julian Pölslers Verfilmung von Marlen Haushofers Roman „Die Wand“ als unabgeschlossener Wandlungsprozess

„In Wirklichkeit war es so…“. Analyse der Erzählinstanz in Robert Neumanns Roman "Struensee. Doktor, Diktator, Favorit und armer Sünder"

Ondyny i meluzyny we współczesnej niemieckojęzycznej literaturze kobiet (Bachmann, Neuwirth, Frischmuth)

Schuldverstrickung und Identitätssuche angesichts der Shoah bei Robert Schindel, Doron Rabinovici und Martin Pollack