Search results

1

Odwoływanie granic (Biograficzne i poetyckie przekroczenia Jerzego Ficowskiego)

100%

Kandziora J.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

|

2016

|

vol. 16

79-93

PL

Revoking boundaries (Jerzy Ficowski’s biographical and poetic transcension) The article describes the phenomenon of “revoking” or transcending boundaries, present both in the family tradition and biography of Jerzy Ficowski and in his artistic choices. The biographical reflection focuses especially on the figure of the poet’s father, a bearer of the multicultural experiences of Polish communities in pre-revolutionary Russia, the post-war contacts Ficowski had with emigrant authors and the Jewish diaspora, as well as on the poet’s transcending the boundaries of state-censored works in the mid 1970s. At the same time, the article is looking for a iunctim between the openness encoded in Ficowski’s biography and his poetic language. In doing so, it describes the latter’s qualities, such as meaning inconstancy, semantic opalization of words, homonyms and antonyms incessantly destabilizing the boundaries of word and verse, that seem to be an equivalent of the discussed openness. In particular, attention is drawn to the influence the 1970s had on boosting the semantic potential of Ficowski’s poetry. Key words: Jerzy Ficowski; Tadeusz Ficowski; multiculturalism; hieroglyph; history in poetry; immigration literature;

2

La littérature d’exil est-elle une littérature mineure ?

100%

Noghrehchi H., Université Paris-Diderot Paris 7

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Romanica

|

2014

|

vol. 009

PL

Czy literatura emigracyjna jako literacka twórczość mniejszości społecznej może stać się literaturą mniejszościową? Posługując się przykładem perskojęzycznych autorów piszących po francusku, niniejszy artykuł stara się przedstawić różne aspekty literatury emigracyjnej oraz mniejszościowej, jak chociażby: kontekst polityczny warunkujący jej powstanie, jej wydźwięk kolektywny, trudności związane z wyborem języka utworu, znaczenie „doxa” pisarza oraz czytelników, wizerunek, jaki narzuca autorowi społeczeństwo. Rozważania te ukazują pozorne podobieństwa omawianych typów literatur, aby wnet uwypuklić kontrasty pomiędzy nimi, badać przyczyny i konsekwencje tych różnic.

EN

Can the exile literature, as a literary production of a social minority, become a minor literature? Analyzing the example of the Persian speaker authors who write in French, this article tries to depict the various aspects of the minor literature and the exile literature, for instance: political context which determines the act of writing, collective character of the literatures in question, difficulties related to the choice of language, importance of writer’s and readers’ “doxa”, image that the society imposes on the author. These reflections show a seeming resemblance between the two types of literature just to contrast one with the other and examine the reasons, as well as the consequences, of the differences that can be observed.

3

Odbiorca ma znaczenie, czyli jak snuć opowieść o historii powojennej Czechosłowacji

84%

Czaplińska J.

Bohemistyka

|

2018

|

issue 4

350-360

EN

The article focuses on a role of recipient in creating world depicted by authors writing in different conditions: as a domicile writer and as a writer in exile. As an example three novels were used: Báječná léta pod psa (1992) by Michal Viewegh, Ledová tříšť (Treibeis, 1992) and Zjasněná noc (Verklärte Nacht, 1997) by Libuše Moníková. Pascale Casanova’s methodology of dividing literatures and languages into two groups: „weak” and „strong” or „small” and „large” was applied. Author’s different circumstances lead to different styles of composition of literary text: a domicile author is more intimate with their readers, uses mental leaps, irony and metaphors whereas an author in exile has to explain everything about their homeland, which results in comprehensive nearly essay-like passages of text. Reflections lead to a conclusion that writing is an act of patriotism for Moníková, who wants to familiarise her readers with the history of her motherland. On the other hand Vieweg’s writing is an act of self-expression.

PL

Artykuł dotyczy roli odbiorcy w kreowaniu świata przedstawionego przez pisarzy w dwóch odmiennych sytuacjach: pisarza krajowego oraz emigracyjnego. Jako przykład posłużyły trzy powieści: krajowa Báječná léta pod psa (1992) Michala Viewegha oraz emigracyjne Ledová tříšť (Treibeis, 1992) i Zjasněná noc (Verklärte Nacht, 1997) Libušy Moníkovej. Podczas analizy zastosowano metodologię Pascale Cassanovy, dzielącą literatury na dwie grupy: literatury „słabe” i „mocne” lub, stosowane zamiennie, „młe” i „duże”. Okoliczności, w których tworzy autor, determinują środki wyrazu, jakich używa: pisarz krajowy jest w bardziej osobistym kontakcie z czytelnikiem, używa skrótów myślowych, ironii czy metafor, natomiast pisarz emigracyjny jest zmuszony do wyjaśniania szczegółów dotyczącyh ich ojczyzny, co skutkuje stosowaniem w tekście niemal eseistycznych pasaży. Rozważania te doprowadziły do konkluzji, że dla Moníkovej pisanie jest aktem patriotyzmu, poprzez który pragnie zapoznać swych niemieckojęzycznych czytelników z historią swojej ojczyzny, dla Viewegha zaś pisanie jest aktem ekspresji.

4

Żołnierze i biznesmeni. Działalność Gryf Publications w latach 1946–1964 jako przyczynek do historii polskich wydawnictw emigracyjnych po wojnie w Wielkiej Brytanii

84%

Choma-Jusińska M.

Dzieje Najnowsze

|

2022

|

vol. 54

|

issue 3

131-150

EN

Gryf Publications Ltd. was established in 1946 in the milieu of Gen. Władysław Anders to carry out the tasks of the independence emigration and the political purposes of the circle. Gryf achieved a position of one of the most important emigration publishing houses. The unstable financial situation, however, constantly necessitated the search for solutions to ensure the survival of the publishing house.

PL

Firma Gryf Publications Ltd. została powołana w 1946 r. w kręgu gen. Władysława Andersa, aby realizować zadania emigracji niepodległościowej oraz polityczne cele środowiska. Gryf osiągnął pozycję jednego z najważniejszych wydawnictw emigracyjnych. Niestabilna sytuacja finansowa jednak stale wymagała szukania rozwiązań zapewniających przetrwanie wydawnictwa.

5

Kazimierza Wierzyńskiego przygody z przekładami

84%

Osiński J.

Tematy i Konteksty

|

2020

|

vol. 15

|

issue 10

63-76

EN

The article consists of two parts. In the first part the author refers to seven poems (by Richard Dehmel, Maria Stona, Johannes Schlaf, Aleksander Blok, Taras Szewczenko and Carl Sandburg) translated by Kazimierz Wierzyński and he tries to find the place for them in all of the poet’s writings. The second part of this text is devoted to the most important translations of texts originally written by Wierzyński (poems, prose, drama, biography The Life and Dead of Chopin) inchronological perspective.

PL

Artykuł składa się z dwóch części. W pierwszej części autor odwołuje się do siedmiu wierszy (autorstwa Richarda Dehmela, Marii Stony, Johannesa Schlafa, Aleksandra Bloka, Tarasa Szewczenki i Carla Sandburga) przetłumaczonych przez Kazimierza Wierzyńskiego i stara się znaleźć dla nich miejsce we wszystkich tekstach poety. Druga część rozważań poświęcona jest najważniejszym przekładom tekstów przygotowanych przez Wierzyńskiego (wiersze, proza, dramat, biografia Życie i śmierć Chopina) w ujęciu chronologicznym.

6

Some observations about Estonian literary histories published in exile

84%

Vaik K.

Roczniki Humanistyczne

|

2014

|

vol. 62

|

issue 1: Literatura Polska

045-067

XX

Artykuł dotyczy różnych historii estońskiej literatury, które zostały napisane i opublikowane na emigracji w latach 1944-1991 przez estońskich pisarzy i naukowców. Celem wywodu jest przedstawienie tych publikacji jako wieloaspektowych tekstów kulturowych, które organizują praktykę literacką, wyrażają samoświadomość społeczności emigracyjnej i jednocześnie odzwierciedlają sytuacje kulturowe, w których zostały napisane i opublikowane. Artykuł oparty jest głównie na podstawach teoretycznych wypracowanych przez szkołę tartusko-moskiewską i na jej obserwacjach dynamiki i autokomunikacji kulturowej.

EN

This article is about Estonian literary histories that were written and published in exile between years 1944-1991 by Estonian writers and scholars. The aim of this article is to introduce Estonian literary histories published in exile as multifaceted cultural texts that are arranging the literary practise, convey the cultural self-consciousness and at the same time are mirroring the cultural situations in which they are written and published. I will describe and analyse the Estonian literary histories published in exile by exile Estonians as cultural texts which are mirroring the cultural processes taking place in the exile community between years 1944-1991. The theoretical background of my article rises mainly from Tartu-Moscow school and its observations about cultural dynamics and autocommunication.

7

Oltreuomo Bandini. Le avventure letterarie di “Sua maestà l’Io”

84%

Woźniak K.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia de Cultura

|

2017

|

issue 9(3)

228-235

IT

Nel 1908 Sigmunt Freud parlò di un particolare tipo di approccio alla scrittura, in cui il principio creativo era sottoposto alle leggi di “Sua maestà l’Io”. La proposta di Freud sembra una risposta efficace alla domanda sui motivi della straordinaria fortuna della letteratura di massa, ossia dei bestseller costruiti secondo uno schema narrativo di matrice fiabesca, dove il protagonista, di solito è un eroe o un’eroina senza peccato. Nel nostro saggio illustreremo questo meccanismo sull’esempio di Arturo Bandini, il personaggio di spicco della narrativa dello scrittore e sceneggiatore italo-americano John Fante.

PL

W 1908 w pismach Sigmunda Freuda pojawia się zagadnienie szczególnego typu podejścia do twórczości literackiej, podporządkowanego prawom „Jej Wysokości Ego”. Propozycja Freuda zdaje się skuteczną odpowiedzią na pytanie o przyczyny nadzwyczajnej popularności literatury masowej, czyli bestsellerów tworzonych w oparciu o schemat baśni. W artykule autorka podejmuje próbę zilustrowania tego mechanizmu na przykładzie Artura Bandiniego, bohatera prozy Johna Fantego.

8

O nurcie białoruskim w polskiej prozie emigracyjnej

67%

Sucharski T.

Polonistyka. Innowacje

|

2018

|

issue 8

85-98

EN

The aim of this paper is to distinguish an important trend of memoir literaturę in the Polish emigration prose. The trend of „returning to small homelands”, very important in the post-war Polish literature, resulted in many memoirs. The most important works were devoted to the lands of Ukraina and Belarusia. However, memories and novels devoted to life in the Belorussian territories usually are included in the Lithuanian trend because of their historic affiliation to the Grand Duchy of Lithuania. The presented paper is an attempt to establish the proper hierarchy. The author of the text is interested in devoting the importance of the Belarusian culture to the Polish emigration literature, he is also interested in revealing the awakening of the Belarusian national identity. For the tension between Polishness and Belarusianness plays an important role in the Belarusian trend. And this aspect cannot be lost in reflections on the literary memories of Polish life in the Belorussian territories.

PL

Celem prezentowanego szkicu jest dostrzeżenie i wyróżnienie bardzo ważnego nurtu w polskiej powojennej prozie emigracyjnej. Nurt „powrotu do małych ojczyzn”, bardzo istotny w polskiej prozie powojennej, zaowocował wieloma dziełami wspomnieniowymi. Najważniejsze z nich poświęcone zostały ziemiom ukraińskim i białoruskim. Wspomnienia i powieści na temat życia na ziemiach białoruskich włączane są zwykle do nurtu litewskiego z powodu ich historycznej przynależności do Wielkiego Księstwa Litewskiego. Prezentowany szkic stanowi próbę ustanowienia właściwej hierarchii. Autorowi tekstu zależy na oddaniu ważności kultury białoruskiej dla polskiej literatury emigracyjnej, ale także na ujawnieniu budzenia się białoruskiej tożsamości narodowej. Albowiem w nurcie białoruskim napięcie między polskością i białorosyjskością odgrywa ważną rolę. I ten aspekt nie może zaginąć w refleksjach nad literackimi wspomnieniami polskiego życia na ziemiach białoruskich.

9

Konwersja językowa pisarzy pochodzenia środkowoeuropejskiego jako strategia komunikacji z literaturą większościową

67%

Czaplińska J.

Porównania

|

2014

|

vol. 14

9-18

EN

The article deals with the problem of presenting the experience of living in a totalitarian or socialist state, based on the novels by three authors who write in a language other than the mother tongue: coming from Slovakia Irena Brežná and the Czech Republik Libuše Moníková whose work was written in German, and living in Canada and writing in English Eva Stachniak. The analysis was made by means of the novels Verklachte Nacht by Moníková, Die beste aller Welten, Roman by Brežná and Necessary Lies by Stachniak. In their works, the authors take a variety of stategies to provide information about life behind the iron curtain, from the purely journalistic information, information woven into the story, to the stream of consciousness, showing how propaganda shapes thinking.

PL

Artykuł podejmuje problematykę przedstawiania doświadczeń życia w totalitarnym bądź socjalistycznym państwie na podstawie powieści trzech autorek piszących w języku innym, niż rodzimy: pochodzącej ze Słowacji Ireny Brežnej i z Czech Libušy Moníkovej, których twórczość powstała po niemiecku, oraz mieszkającej w Kanadzie i piszącej po angielsku Ewy Stachniak. Analizie zostały poddane powieści: Verklachte Nacht Moníkovej, Die beste aller Welten, Roman Brežnej i Necessary Lies Stachniak. W swoich utworach autorki podejmują różne strategie przekazywania informacji o życiu za żelazną kurtyną: od stricte publicystycznej przez informacyjną, wplecioną w fabułę, po strumień świadomości, ukazujący, w jaki sposób propaganda kształtuje myślenie.

10

Pamięć i zapomnienie a dziedzictwo Jugosławii. Przypadek chorwackiej i serbskiej literatury emigracyjnej - rozpoznania wstępne

67%

Nowak-Bajcar S.

Porównania

|

2014

|

vol. 15

267-280

EN

Analysis of biographies of writers who, during the recent wars in the former Yugoslavia, have left their homeland, will serve to debate on the problem of the legitimacy of the contemporary category „exile literature”. An attempt to solve this dilemma becomes a starting point for discussion on strategies of remembering and forgetting the heritage of Socialist Federal Republic of Yugoslavia.

PL

Analiza losów pisarzy, którzy podczas ostatnich wojen w byłej Jugosławii opuścili swoje ojczyzny, posłuży do rozważań nad problemem zasadności istnienia współcześnie kategorii „emigracyjności”. Próba rozwiązania tego dylematu stanie się punktem wyjścia do refleksji nad strategiami pamiętania i zapominania dziedzictwa SFRJ.

11

Uporczywa bezsilność sztuki, czyli Haupt i granice literatury

67%

Nowak M.

Roczniki Humanistyczne

|

2018

|

vol. 66

|

issue 1: Literatura polska

61-85

PL

Rozprawa poświęcona została autorskiej estetyce Zygmunta Haupta. Pod uwagę wzięto zarówno wątek metarefleksyjny jego prozy, jak i jej właściwości immanentne. Zwrócono uwagę przede wszystkim na koncepcję podmiotu mówiącego. Autor tekstu próbuje wnieść pewne korekty do nadmiernie w dotychczasowych badaniach eksponowanego autobiografizmu prozy Haupta. Zamiast niego badacz jako centrum tej twórczości uznaje koncepcję czasu – przeszłość i przyszłość jako „ekstazy” teraźniejszości. Koncepcje Haupta zostały skonfrontowane z nurtem polskiej literatury powojennej, która powstała pod hasłem wielkiej korekty. Pod uwagę wzięto zarówno twórczość pisarzy krajowych, jak i emigracyjnych. Wedle badacza Haupt w swej myśli estetycznej, eksplorując temat granic literatury, zbliża się do twórców późnego modernizmu.

EN

The article discusses the author’s aesthetics of Zygmunt Haupt. Both the metareflexive thread of his prose and its immanent properties have been taken into account. The main focus has been put on the concept of the speaking subject. The author of the article tries to revise Haupt’s autobiographism of prose which the previous studies used to expose excessively. Instead, the researcher recognises the concept of time – the past and the future as the “ecstasy” of the present – to be at the centre of this work. Haupt’s ideas have been confronted with the trend of Polish post-war literature, which was created under the slogan of a great revision. Both the works of Polish and emigrant writers have been taken into consideration. According to the researcher, in his aesthetic thought, exploring the boundaries of literature, Haupt is close to the writers of late modernism.

12

„Bijący talent dramatyczny”? Wokół emigracyjnej recepcji Towarzysza Października Kazimierza Wierzyńskiego

67%

Osiński J.

Tematy i Konteksty

|

2018

|

vol. 13

|

issue 8

342-363

EN

The paper is devoted to the one and only drama of Kazimierz Wierzyński (1894–1969) ‘Comrade October’, written in 1950, and released only in 1992. Its aim is to explain why it was not published immediately after the writing. The author attempts to reconstruct the circumstances of the creation of the work and to effort to publish and exhibit it, as well as to present the state of research. He show the ‘Comrade October’ against the background of emigratory dramaturgy and theater life, which serves to reflect on the political character of the drama and to analyze the reception of his public readings in èmigrè circles (Theatre ‘Pro Arte’ by Olga Żeromska, 1954).

13

Zofia Romanowiczowa. Zarys twórczości i recepcji

67%

Królikowska N.

Zeszyty Naukowe Zbliżenia Cywilizacyjne

|

2016

|

vol. 12

|

issue 1

36-90

PL

W artykule koncentruję się na przedstawieniu zarysu twórczości prozatorskiej Zofii Romanowiczowej oraz jej recepcji. Każdej z jedenastu opublikowanych powieści pisarki poświęcam fragment artykułu, uwypuklając ich stylistyczne podobieństwa oraz podkreślając charakterystyczną dla całej twórczości Romanowiczowej tematykę i problematykę. Część poświęcona recepcji ma z kolei stać się punktem wyjścia do rozważań o kanonie literatury polskiej XX wieku.

EN

The author of the article focuses on an overall picture of Zofia Romanowiczowa’s prose works and their critical reception. For each of eleven published novels of the author there was devoted a distinct part of the text, emphasizing at the same time the similarities in style and subjects so characteristic in all of writer’s work. In turn the part devoted to the critical reception is supposed to be the starting point for a reflection about the canon of twentieth century Polish literature.

14

Die drei Bäume von ANNA SEGHERS (Variationen über Furcht)

59%

Mehnert E.

Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen

|

2020

47-62

PL

Gdy ANNA SEGHERS razem ze swoją rodziną próbowała w 1940 r. uciec z zajętych przez niemiecki Wehrmacht terenów Francji, napisała trzy krótkie teksty Die drei Bäume (Trzy drzewa). Teksty te zajmują się lękiem i pytają, w jaki sposób można sobie z nim radzić – chodzi o lęk przed prześladowaniem, lęk przed brakiem osoby, której można zaufać i lęk przed wyobcowaniem. Literatura naukowa o SEGHERS nie zwróciła uwagi na te teksty – niesłusznie. Autorka artykułu przywraca je pamięci opierając się na kilkudziesięcioletnich badaniach poświęconych krótkim opowiadaniom.

EN

In 1940, when ANNA SEGHERS and her family tried to flee the part of France occupied by the German Wehrmacht, she wrote Die drei Bäume; three short texts dealing with feelings of fear – that is, the fear of persecution, of lack of leadership, and of alienation. In research into SEGHERS, these short stories have received little attention – unjustifiably so, as the author shows, based on her decades of experience in dealing with the short stories.

DE

Als ANNA SEGHERS 1940 mit ihrer Familie versuchte, aus dem von der deutschen Wehrmacht besetzten Teil Frankreichs zu fliehen, schrieb sie Die drei Bäume, drei kurze Texte, die sich mit Angstgefühlen auseinandersetzen – es sind die Angst vor Verfolgung, vor Führungslosigkeit und vor Entfremdung. In der SEGHERS-Forschung haben diese kurzen Geschichten kaum Beachtung gefunden – sehr zu Unrecht, wie die Verfasserin anhand ihrer jahrzehntelangen Erfahrungen im Umgang mit den kurzen Geschichten darstellt.

15

„In Wirklichkeit war es so…“. Analyse der Erzählinstanz in Robert Neumanns Roman "Struensee. Doktor, Diktator, Favorit und armer Sünder"

59%

Jachimowicz A.

Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen

|

2015

191-215

PL

Powieść Roberta Neumanna pt. Struensee, napisana na emigracji w roku 1935, nie cieszy się ze względu na liczne błędy treściowe i historyczne szczególnym uznaniem wśród badaczy. Celem tego analitycznego artykułu nie jest bronienie powieści przed słusznymi zarzutami literaturoznawców, ile zbadanie funkcji narracji w powieści, która na pierwszy rzut oka jest wynikiem niestarannego i pospiesznego pisarstwa Neumanna. Wychodząc od tezy zakładającej, że w powieści mamy do czynienia z narratorem ‘nie godnym zaufania’ (unreliable narrator), autorka artykułu przeprowadza dogłębną analizę narracji i stwierdza, że jest ona zamierzoną strategią autora implikowanego. W ten sposób powieść wpisuje się w estetyczne, literackie i filozoficzne dyskursy okresu międzywojennego.

EN

Robert Neumann’s Struensee novel, written in exile in 1935, does not enjoy special recognition among researchers due to numerous content and historical errors. The aim of this analytical article is not to defend the novel against justified charges of literary scholars but to examine the function of the narrative which, at first glance, is the result of Neumann’s careless and hasty writing. Beginning with the thesis proposing that the novel features as unreliable narrator, the author of the paper carried out an in-depth analysis of the narrative trying to answer the question to what extent this type of narrative is part of the aesthetic, literary and philosophical discourses of the interwar period.

DE

Der im Exil von Robert Neumann geschriebene Struensee-Roman aus dem Jahr 1935 wird von der Forschung wegen seiner zahlreichen inhaltlichen und historischen Fehler nicht besonders hoch angesehen. Das Ziel dieser analytischen Untersuchung ist weniger, gegen diesen legitimen Vorwurf zu kämpfen, als vielmehr die Funktion der auf den ersten Blick nicht konsequenten und variablen Erzählweise des Romans zu zeigen, um ihn weiterhin in bestimmte Themen der Zeit zu situieren. Ausgehend von der These, dass man es in Struensee mit einem ‚unzuverlässigen Erzähler‘ zu tun hat, führt die Autorin eine tiefgehende Analyse der Narration durch und zeigt, dass der Eindruck der Unzuverlässigkeit gezielt vom impliziten Autor erzeugt wird. Dadurch gehört der Roman in ästhetische, literarische oder philosophische Diskurse der Zwischenkriegszeit.

Refine search results

Odwoływanie granic (Biograficzne i poetyckie przekroczenia Jerzego Ficowskiego)

La littérature d’exil est-elle une littérature mineure ?

Odbiorca ma znaczenie, czyli jak snuć opowieść o historii powojennej Czechosłowacji

Żołnierze i biznesmeni. Działalność Gryf Publications w latach 1946–1964 jako przyczynek do historii polskich wydawnictw emigracyjnych po wojnie w Wielkiej Brytanii

Kazimierza Wierzyńskiego przygody z przekładami

Some observations about Estonian literary histories published in exile

Oltreuomo Bandini. Le avventure letterarie di “Sua maestà l’Io”

O nurcie białoruskim w polskiej prozie emigracyjnej

Konwersja językowa pisarzy pochodzenia środkowoeuropejskiego jako strategia komunikacji z literaturą większościową

Pamięć i zapomnienie a dziedzictwo Jugosławii. Przypadek chorwackiej i serbskiej literatury emigracyjnej - rozpoznania wstępne

Uporczywa bezsilność sztuki, czyli Haupt i granice literatury

„Bijący talent dramatyczny”? Wokół emigracyjnej recepcji Towarzysza Października Kazimierza Wierzyńskiego

Zofia Romanowiczowa. Zarys twórczości i recepcji

Die drei Bäume von ANNA SEGHERS (Variationen über Furcht)

„In Wirklichkeit war es so…“. Analyse der Erzählinstanz in Robert Neumanns Roman "Struensee. Doktor, Diktator, Favorit und armer Sünder"