Search results

1

Begegnung im Wort. Deutschsprachige religiöse Gegenwartslyrik und Migration

100%

Jakubów M.

Roczniki Humanistyczne

|

2013

|

vol. 61

|

issue 5: Neofilologia

177-189

EN

The changes in the perception of metaphysical reality that occurred in post-war German religious poetry pose a departure from traditional patterns of imagery, which has led to broadening of the horizons of the described religious experience. Thus, a common ground conducive to the dialogue with immigrant authors who write in German has been created. Christian religious symbolism is a common reference for both the German poets and the authors of foreign origin. The poetic language created on the basis of this symbolism exposes humanity’s universal experiences, communicates a sense of isolation and estrangement and enables a revision of the existing religious representations.

PL

Spotkanie w słowie. Współczesna niemiecka liryka religijna a imigracja Dokonujące się w powojennej niemieckiej liryce religijnej zmiany w postrzeganiu rzeczywistości metafizycznej stanowią odejście od tradycyjnych wzorców obrazowania, co prowadzi do poszerzenia horyzontu opisywanego doświadczenia religijnego. Wytworzona zostaje w ten sposób płaszczyzna komunikacyjna sprzyjająca dialogowi z tworzącymi w języku niemieckim imigrantami. Chrześcijańska symbolika religijna jest punktem odniesienia zarówno dla niemieckich poetów, jak i twórców o zagranicznych korzeniach. Wykreowany w oparciu o nią język poetycki wydobywa uniwersalne doświadczenia ludzkości, przekazuje poczucie wyizolowania i obcości, a także pozwala rewidować zastane wyobrażenia religijne.

DE

Die Wandlungen in der Wahrnehmung der metaphysischen Wirklichkeit, die in der religiösen Lyrik der Nachkriegszeit stattgefunden haben, hatten die Abkehr von der traditionellen Bildlichkeit und somit die Erweiterung des Horizonts der religiösen Erfahrung zur Folge. Auf diese Weise entstand eine Kommunikationsebene, die den Dialog mit den deutschschreibenden Migranten förderte. Christliche religiöse Symbolik bildete sowohl für die deutschen Dichter als auch Dichter mit Mitgrationshintergrund eine Bezugsebene. Die auf dieser Basis kreierte poetische Sprache kehrt die universellen menschlichen Erfahrungen hervor, vermittelt das Gefühl der Isoliertheit, des Fremdseins und erlaubt gleichzeitig die bestehenden religiösen Vorstellungen zu revidieren.

2

„Wtedy przyjdzie ktoś i przerzuci przez Kłodnicę most z papieru”. Górny Śląsk jako mit i utopia w twórczości Horsta Bienka.

84%

Pietrek D. J.

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

|

2018

|

issue 36

EN

Daniel Juliusz PietrekInstitute of German Language and LettersFaculty of PhilologyThe University of OpolePoland Upper Silesia as a Myth and Utopia in the Works of Horst Bienek Abstract: Horst Bienek was a very well known and influential personality in the literary circles in Germany. His works are also important for the history of Silesian literature because of his role in the intraGerman and German-Polish discourse about the homeland, history and identity. In the article the author presents poetical strategies and methodology which Bienek used while creating his mythic representations of Silesia and (at the same time) of himself.Keywords: literary history, German literature, Silesian literature, Horst Bienek, utopia

PL

For an abstract in English, scroll down.Daniel Juliusz PietrekUniwersytet OpolskiWydział FilologicznyInstytut Filologii Germańskiej „Wtedy przyjdzie ktoś i przerzuci przez Kłodnicę most z papieru”. Górny Śląsk jako mit i utopia w twórczości Horsta BienkaAbstrakt: Horst Bienek był osobą bardzo znaną, wpływową i niezwykle cenioną w środowisku literackim RFN. Jest też autorem szczególnie ważnym dla literatury śląskiej ze względu na jego rolę w wewnątrzniemieckim i niemiecko-polskim dyskursie o ojczyźnie, pamięci i tożsamości. W moim tekście pokazuję strategie poetologiczne i „metodykę”, którą posługiwał się gliwicki pisarz, tworząc swoje mityczne wyobrażenia o Śląsku i (co jest nierozerwalne w przypadku jego twórczości) równocześnie o sobie samym.Słowa kluczowe: historia literatury, literatura niemiecka, literatura śląska, Horst Bienek, utopia Upper Silesia as a Myth and Utopia in the works of Horst Bienek Abstract: Horst Bienek was a very well known and influential personality in the literary circles in Germany. His works are also important for the history of Silesian literature because of his role in the intraGerman and German-Polish discourse about the homeland, history and identity. In the article the author presents poetical strategies and methodology which Bienek used while creating his mythic representations of Silesia and (at the same time) of himself.Keywords: literary history, German literature, Silesian literature, Horst Bienek, utopia

3

Barbara Honigmann Auf Der Suche Nach Dem Ererbten Judentum

84%

Trejnowska-Supranowicz R.

Zeszyty Naukowe Ostrołęckiego Towarzystwa Naukowego

|

2014

|

vol. Zeszyt

|

issue XXVIII

429-440

EN

Barbara Honigmann (born in 1945 in Berlin) is a German writer of Jewish origin. Her literary works often include autobiographical elements. Among the novels in which the writer combines the autobiographical reflections with an imagined reality, there are: “Roman von einem Kinde” (1986), “Eine Liebe aus nichts” (1991), “Soharas Reise” (1996), “Alles, alles Liebe” (2003), “Ein Kapitel aus meinem Leben” (2004), and “Bilder von A” (2001). The words spoken by the author’s parents: “We are Jews; we belong to German culture, but we are not Germans”, inspired Honigmann to take a closer look at her own identity. The writer noticed the growing disagreement in Germany between the inhabitants of Jewish origin and Germans, and because of that tendency she left East Germany in 1984 and, together with her family, emigrated to Strasbourg, where she still lives today as “a German among Jews”.

PL

Barbara Honigmann (ur. 1945 w Berlinie) jest niemiecką pisarką pochodzenia żydowskiego. W jej utworach zauważalne są często elementy autobiograficzne. Do takich powieści, w których pisarka łączy autobiograficzne refleksje z wyimaginowaną rzeczywistością, należą: Roman von einem Kinde (1986), Eine Liebe aus nichts (1991), Soharas Reise (1996), Alles, alles Liebe (2003), Ein Kapitel aus meinem Leben (2004) czy też Bilder von A (2001). Słowa wypowiedziane przez rodziców autorki: ,,Jesteśmy Żydami, należymy wprawdzie do niemieckiej kultury, ale nie jesteśmy Niemcami” stanowiły dla Honigmann bodziec do bliższego spojrzenia na własną tożsamość. Pisarka dostrzegała w Niemczech narastający brak porozumienia pomiędzy ludnością pochodzenia żydowskiego a Niemcami i z tego powodu opuściła w roku 1984 wraz z rodziną NRD emigrując do Strasburga, gdzie do dziś mieszka jako ,,Niemka pomiędzy Żydami”.

4

Weibliche Identitätssuche durch Auseinandersetzung mit der Außenwelt in Monika Marons Romanen

84%

Trejnowska-Supranowicz R.

Colloquia Germanica Stetinensia

|

2015

|

issue 24

7-25

DE

Überlegungen zum Prozess der Identitätssuche und zum Einfluss des Anderen auf diesen Prozess am Beispiel von vier gewählten Protagonistinnen aus den Romanen von Monika Maron, einer in vielerlei Hinsicht bemerkenswerten Autorin der DDR-Generation, sind das Ziel des vorliegenden Beitrags. Marons Protagonistinnen sind ausgebildete Frauen, die in tiefer Zerrissenheit zur Außenwelt leben, weil sie einerseits das System in dem totalitären Staat nicht länger hinnehmen wollen und andererseits sich nach 1989 von der Gesellschaft zurückziehen, sich entfremdet und resigniert fühlen. In den Werken wird die Suche nach einem selbstbestimmten Leben in der Position der Protagonistinnen zur Außenwelt bzw. zum Anderen, insbesondere in unterschiedlichen auf Konfrontation ausgerichteten Situationen, die sich sowohl in der Phantasiewelt als auch in der Realität abspielen, dargestellt.

EN

The main aim of this article is a reflection on the search for identity carried out by the female protagonists in four selected novels by Monika Maron, one of the best known writers born in former East Germany, and on the impact of other characters in this search. The protagonists are well educated women who are deeply conflicted with their external world because, on the one hand, they find the totalitarian state intolerable and, on the other, after 1989 they start to withdraw from the society, motivated by a sense of alienation and despondency. The novels present a complex process of the female protagonists’ search for identity while they are confronting the characters from their real world and the imaginary one, existing only in the women’s imagination.

PL

Głównym celem artykułu są rozważania na temat poszukiwania tożsamości bohaterek czterech wybranych powieści Moniki Maron, jednej z najbardziej znanych autorek wywodzących się z byłej NRD, oraz o wpływie w tym procesie poszukiwania drugiej osoby. Bohaterkami są kobiety wykształcone, które żyją w głębokim konflikcie ze światem zewnętrznym, czego powodem jest z jednej strony nietolerowanie totalitarnego systemu państwa a z drugiej już po 1989 roku wycofywanie się ze społeczeństwa, poczucie wyobcowania i rezygnacja. Utwory przedstawiają skomplikowaną drogę poszukiwania własnego ja w konfrontacji z osobami z realnego świata bohaterek oraz wymyślonego, istniejącego tylko w wyobraźni owych kobiet

5

Geschichtskonstruktionen im kulturellen Gedächtnis: Pommern unter dem pommerschen Greif und dem preußischen Adler

84%

Hartmann R.

Colloquia Germanica Stetinensia

|

2010

|

issue 18

231-245

PL

W artykule opisano procesy konstruowania świadomości tożsamościowej i ich ścisły związek z powstawaniem pamięci kulturowej na Pomorzu pod rządami Szwecji i Prus w latach 1800-1845. Okazuje się, że w okresie po połączeniu Pomorza w 1815 roku państwu pruskiemu nie udało się stworzyć jednorodnej świadomości tożsamościowej mieszkańców tego regionu. Pytanie o istnienie tożsamości regionalnej nie traci przy tym na aktualności, bowiem szczególnie w dobie procesów globalizacji pozostaje ono nadal niezwykle ważnym zagadnieniem.

EN

The paper contains a description of the processes active in the construction of identity consciousness and their close connection with the emergence of cultural memory in Pomerania under the rule of Sweden and Prussia in the years 1800-1845. It appears that in the period after the consolidation of Pomerania in 1815 Prussian government did not manage to create homogenous identity consciousness of the inhabitants of the region. The question about the existence of regional identity, however, cannot be considered irrelevant in this context and remains an extremely important issue in the times of globalization processes.

6

Intermedialität: Wagner-Rezeption in Thomas Manns Frühwerk

84%

Lemke T.

Colloquia Germanica Stetinensia

|

2010

|

issue 18

267-284

PL

Egzystencjalne, trwające od najwcześniejszego dzieciństwa do śmierci, zainteresowanie muzyką artykułował Tomasz Mann w aspekcie stosunku pomiędzy niemiecką muzyką, niemiecką tożsamością i niemiecką historią. Współzależności te składały się według niego na niemiecką mentalność. Wczesną twórczość Tomasza Manna charakteryzuje fascynacja muzyką Ryszarda Wagnera, zarówno od strony warsztatowej (stosowanie motywów przewodnich), jak i tematycznej. Artykuł omawia bliżej te zagadnienia na przykładzie noweli „Waelsungenblut”.

EN

Thomas Mann’s existential interest with music, which started in his early childhood and lasted till his death, found expression in the presentation of the relationship between German music, German identity and German history. These interdependencies built, according to Mann, the German mentality. The early works of Mann are infused with the fascination with Richard Wagner’s music with respect to both the form (the use of leitmotifs) and to the content. The paper discusses these aspects in detail on the example of the novella “Waelsungenblut”.

7

Prolegomena do badań nad literaturą migracyjną

83%

Wolting M.

Transfer. Reception studies

|

2019

|

vol. 4

19-35

EN

In this paper the female author tries to introduce a concept of how to categorize migrant literature in an innovative way. The diversified contextualization of the literature by migrants from Germany and to Germany could create new approaches to ways of interpretation. Such a model would guarantee migrant literature a place within the canon of world literature and would release it from the categorization of a niche product

DE

In dem Beitrag wird ein Konzept vorgestellt, die sogenannte Migrationsliteratur neu zu kategorisieren. Eine breite Kontextualisierung der Literatur von Migranten „aus“ Deutschland und „nach“ Deutschland könnte sich für neue Interpretationswege produktiv erweisen. Ein solches Modell garantiert der Migrantenliteratur einen Platz im Kanon der Weltliteratur und befreit sie von Versuchen einer Nischenkategorisierung.

PL

Celem artykułu jest prezentacja nowego modelu oglądu literatury migracyjnej – tj. twórczości autorów-emigrantów pochodzących z Niemiec i imigrantów przybyłych do Niemiec. Umieszczenie jej w szerokim kontekście może implikować nowe możliwości interpretacyjne. Kontekstualizacja gwarantuje literaturze migracyjnej pełnoprawne miejsce w kanonie literatury światowej, uwalniając ją od kategoryzowania jako fenomen niszowy.

8

Las w literaturze niemieckiej na Górnym Śląsku. Przechadzka

67%

Nowara-Matusik N.

Wortfolge. Szyk Słów

|

2019

|

issue 3

7-24

EN

The present article has been inspired by a reflection that, despite the transformations that have taken place in the Upper Silesia region, primarily in the new millennium, this region is still perceived through the prism of industry, and its perception is dominated by black colour, in a literal and metaphorical sense. The author of the article tries to break this stereotypical image by making a review of selected forest landscapes recorded on the pages of German literature inspired by local colours.

DE

Der vorliegende Artikel verdankt seine Entstehung der Überlegung, dass trotz des Wandels in dem oberschlesischen Raum, der vor allem im neuen Millennium stattgefunden hat, diese Region immer noch als eine Industrielandschaft wahrgenommen und ihre Perzeption im wortwörtlichen und metaphorischen Sinne von der schwarzen Farbe dominiert wird. Es wird daher versucht, das stereotype Bild Oberschlesiens zu hinterfragen und eine Übersicht über die regionalen Waldlandschaften darzubieten, welche in der von dem lokalen Kolorit inspirierten deutschen Literatur evoziert wurden.

PL

Inspiracją do powstania niniejszego artykułu była refleksja, iż mimo przekształceń, jakie dokonały się w przestrzeni Górnego Śląska przede wszystkim w nowym milenium, region ten wciąż jeszcze postrzegany jest przez pryzmat przemysłu, zaś w jego percepcji dominuje w sensie dosłownym i metaforycznym czarna barwa. Autorka artykułu stara się przełamać ten stereotypowy obraz, dokonując przeglądu wybranych leśnych krajobrazów regionu utrwalonych na kartach literatury niemieckiej inspirowanej regionalnym kolorytem.

9

Milczenie werblisty, czyli Günter Grass w ocenie prasy niemieckiej i polskiej po śmierci

67%

Jurzysta A.

Transfer. Reception studies

|

2016

|

vol. 1

71-98

PL

Artykuł przedstawia analizę reakcji zarówno polskich, jak i niemieckich mediów po śmierci Güntera Grassa – jednego z najwybitniejszych pisarzy niemieckich, laureata Literackiej Nagrody Nobla związanego z Gdańskiem. Śmierć kontrowersyjnego autora stała się okazją nie tylko do interpretacji i ewaluacji jego licznych prac, ale także powrotu do jego burzliwej biografii oraz dyskusji na temat przemilczanej i utrzymywanej w sekrecie służby pisarza w SS. Z analizy poddanych ocenie pierwszych informacji na temat śmierci autora za-wartych w elektronicznych periodykach niemieckich i polskich wynika, że istnieje wyraźna różnica w ocenie zmarłego noblisty w jego ojczyźnie i w Polsce. Wszystkie one przywołują powszechnie znane fakty z biografii Grassa, nazywają go jednym z największych pisarzy współczesnych i wielkim obywatelem Niemiec, a Blaszany bębenek dziełem stulecia. W obu krajach docenia się społeczne zaangażowanie autora, jego polityczną działalność pod sztandarami SPD, a także aktywność na rzecz pojednania polsko-niemieckiego. W prasie niemieckiej znacznie częściej podkreśla się jednak kontrowersje wokół Grassa, krytyczne dyskusje po wydaniu Rozległego pola, wątpliwości związane z przyznaniem autorowi Literackiej Na-grody Nobla, światowe oburzenie po przyznaniu się literata do służby w Waffen-SS. „Die Zeit” czy „Der Spiegel” przypomniały dobiegające zewsząd negatywne głosy po publikacji w 2012 roku wiersza Co musi zostać powiedziane. W przywoływanych przez niemiecką prasę wypowiedziach ludzi polityki i kultury zmarły noblista jawi się jako postać nietuzinkowa, bezlitosny moralizator, krytyk i prowokator, a jednocześnie niedościgniony wzór, autorytet i inspiracja dla wielu innych twórców. Pomimo jednak, że w wielu artykułach podkreśla się językową wirtuozerię i rytmiczność Grassowskiej prozy, znaczenie i wymowę jego najgłośniej-szych powieści, to jednak dla jego rodaków literacka działalność Grassa zdaje się pozostawać w cieniu politycznej aktywności noblisty. Na tym tle odmiennie wypada ocena życia i twórczości pisarza, jaką prezentowała tuż po jego śmierci prasa polska. Przywoływane w niej wypowiedzi koncentrują się bowiem na związku Grassa z Gdańskiem, jego niestrudzonym dążeniu do naprawy stosunków polsko-niemieckich, niemiecko-kaszubskim pochodzeniu i ogromnym sentymencie do Polski i Polaków, jakie dawały się odczuć podczas wizyt autora oraz lektury jego dzieł. Kontrowersyjne tematy, takie jak przemilczana współpraca czy naruszanie narodowych mitów, zostają wprawdzie poruszone, lecz w ocenie autorów artykułów i cytowanych pisarzy oraz polityków pozostają w cieniu literackich dokonań czy działalności Grassa. W prasie polskiej (inaczej niż ma to miejsce w prasie niemieckiej) zmarły noblista z Lubeki pozostaje w pierwszym rzędzie cenionym pisarzem, a nie kontrowersyjnym politykiem.

EN

The article analyses reactions of both Polish and German media observable after the death of Günter Grass – one of the most accomplished German writers, the Nobel Prize laureate connected with the city of Gdańsk. The death of the controversial writer became another occasion for interpretation and evaluation of his numerous works, but also for a return to his turbulent biography and the discussion over his unspoken of and kept secret service in the SS. An analysis of the earliest pieces of information about the author’s death included in German and Polish electronic sources indicates that there is a significant difference between the evaluation of the deceased writer in his homeland and in Poland. All of articles analysed refer to the basic facts from Grass’ biography, call him one of the greatest contemporary authors and a great German, while The Tin Drum is perceived as the novel of the century. In both countries his social involvement, his political activity within SPD, and his support for Polish-German reconciliation are appreciated. However, the German press stresses more frequently the controversies surrounding Grass, the critical discussions after the publication of Too Far Afield, doubts surrounding Grass’ reception of the Nobel Prize in Literature, or the global outrage after Grass’ confession of having served in Waffen-SS. “Die Zeit” and “Der Spiegel” remind the readers of the negative commentaries after the 2012 publication of the poem “What must be said”. Politicians and artists expressing their opinion recall Grass as an extraordinary figure, a merciless moraliser, a critic and provoker, and at the same time an unrivalled model for numerous writers, their authority and inspiration. Although many articles stress linguistic mastery and the rhythmic quality of Grass’ prose, as well as the significance and the message of his most famous works, it is the writer’s political activity that over-shadows the literary one from the perspective of his countrymen. In comparison, the evaluation of the life and work of the writer presented immediately after his death in the Polish press appears to be much different. People quoted concentrate on Grass’ connections with Gdańsk, on his ongoing efforts to improve the Polish-German relations, which could be seen both during his visits to Poland and in his prose. Although the controversial subjects, such as the long-kept-in-silence cooperation with Waffen-SS or violation of national myths, are signalled, but they are overshadowed by Grass’ literary achievements and activity, at least in the view of the authors of the articles analysed and the writers quoted by them. In the Polish press – unlike in the German one – the deceased Nobel Prize laureate from Lubeck remains, first of all, an accomplished writer, not a controversial politician.

DE

Der folgende Beitrag setzt sich zum Ziel, die Reaktionen der polnischen und deutschen Presse auf den Tod von Günter Grass zu analysieren, der als einer der berühmtesten deutschsprachigen Schriftsteller angesehen und für sein Schaffen mit dem Literaturnobelpreis ausgezeichnet wurde. Der Tod des kontroversen Autors, der seit seiner Geburt mit Danzig verbunden war, stellte den Anlass dazu dar, seine zahlreichen Werke erneut zu interpretieren, sowie seine turbulente Biografie und verschwiegene SS-Episode nochmals zur Sprache zu bringen. Die Analyse der ersten Informationen zum Tod des Schriftstellers, die in den Internet-Ausgaben der führenden Zeitungen und Zeitschriften veröffentlicht wurden, erlaubt die Schlussfolgerung, dass man das Leben und das Schaffen des verstorbenen Nobelpreisträgers doch unterschiedlich in Deutschland und Polen einschätzt. In beiden Ländern werden die wichtigsten biografischen Fakten dargestellt, Grass als einer der wichtigsten gegenwärtigen Autoren und Bürger Deutschlands angesehen und Die Blechtrommel als ein Jahrhundertwerk bezeichnet. Sowohl in Deutschland als auch in Polen schätzt man das soziale Engagement des Autors, seine Tätigkeit für die SPD und seine Bemühungen um die deutsch-polnische Versöhnung. In der deutschen Presse werden aber viel öfter die Kontroversen um Grass unterstrichen. Es wird also an kritische Stimmen nach der Herausgabe des Romans Ein weites Feld, an die Zweifel nach der Zuerkennung des Literaturnobelpreises und die weltweite Empörung wegen des verschwiegenen Dienstes in der Waffen-SS erinnert. In den Aussagen der Vertreter der Politik und Kultur, die in der Presse zitiert werden, bleibt Grass ein rücksichtsloser Moralapostel, Kritiker und Provocateur, der aber für viele als Vorbild und Inspiration galt. Obwohl man in vielen Pressereaktionen die sprachliche Virtuosität und den unvergleichbaren Rhythmus seiner Prosa, sowie die Bedeutung seiner wichtigsten Romane hervorhebt, so scheint sein literarisches Schaffen für seine Landsleute im Schatten seiner politischen Tätigkeit zu stehen. Ganz anders fällt das Bild des Schriftstellers und seiner Werke in den polnischen posthumen Pressereaktionen aus. Man konzentriert sich in den zitierten Aussagen auf seine Verbundenheit mit Gdańsk, seine unaufhörlichen Bestrebungen, die deutsch-polnischen Beziehungen zu verbessern, auf seine deutsch-kaschubische Herkunft, sowie seine offensichtliche Bindung an Polen, die sich während seiner Besuche und beim Lesen seiner Texte registrieren ließ. Kontroverse Themen, wie z.B. die verschwiegene Mitarbeit oder die Verletzung der nationalen Mythen, werden zwar kurz angesprochen, aber für die Artikelautoren und zitierten Politiker oder Schriftsteller scheinen seine Literatur und sein Engagement eindeutig im Vordergrund zu stehen. In der polnischen Presse (im Gegensatz zu der deutschen) bleibt Günter Grass in erster Linie ein Schriftsteller und nicht nur ein umstrittener Politiker.

10

Roswitha Wisniewskis „Geschichte der deutschen Literatur Pommerns“ im Kontext der literarischen Pommernforschung (R. Wisniewski: Geschichte der deutschen Literatur Pommerns. Vom Mittelalter bis zum Beginn des 21. Jahrhunderts. Berlin: Weidler Buchverlag, 2013, 459 S.)“ (Rezensionsartikel)

67%

Wójck B.

Colloquia Germanica Stetinensia

|

2016

|

issue 25

337-355

DE

Der Beitrag schildert im Überblick Publikationen, die sich mit der Literaturgeschichte Pommerns auseinandersetzen, und konzentriert sich auf das 2013 erschienene Buch Roswitha Wisniewskis. Trotz einer relativ langen Tradition der Schreib- und Lesekultur sowie einer hohen Anzahl von Autoren, die nicht nur im 20. Jahrhundert in Pommern agierten, wurde die Geschichte der Regionalliteratur Pommerns bis heute in ihrer Ganzheit nicht ausführlich bearbeitet. Die Publikation Roswitha Wisniewskis bietet einen ersten solide fundierten und relativ umfassenden Überblick über die Literatur in Pommern von ihren Anfängen bis heute. Einige wenige Anmerkungen zur Geschichte, die die einiges zu wünschen übrig lassenden Bereiche markieren, ändern wenig an der gewichtigen Allgemeinbedeutung der Publikation.

EN

The article provides an overview on publications that tackle the history of literature of Pomerania, concentrating on the book by Roswitha Wisniewski, published in German in 2013. Despite a relatively long tradition a culture of reading and writing and a massive number of authors who have been active in Pomerania not only in the 20th century, a history of regional literature has not yet been captured and described in its entirety. The publication by Roswitha Wisniewski offers the very first thoroughly edited and relatively lengthy review of the development of literature in Pomerania from its beginnings until today. The few notes on aspects that leave a little to be desired do not change the comprehensive importance of the book.

PL

Artykuł stanowi przegląd publikacji, zajmujących się historią literatury Pomorza Zachodniego, i koncentruje się na opublikowanej w 2013 roku niemieckojęzycznej książce Roswithy Wisniewski. Mimo względnie długiej tradycji kultury czytelnictwa i piśmiennictwa oraz wysokiej liczby autorów, którzy tworzyli na Pomorzu Zachodnim nie tylko w XX w., historia literatury regionalnej nie została do dziś opracowana całościowo. Publikacja Roswithy Wisniewski oferuje pierwszy rzetelnie opracowany i stosunkowo obszerny przegląd historii literatury na Pomorzu Zachodnim od jej początków po dzień dzisiejszy. Nieliczne uwagi, wskazujące wątki pozostawiające nieco do życzenia, nie zmieniają oceny istotności tej publikacji.

11

Ein Land, in dem sich das Süße mit dem Bitteren vermischt. Irland als Objekt der Sehnsucht in der deutschen Literatur am Beispiel des Irischen Tagebuchs von Heinrich Böll

67%

Graf M.

Transfer. Reception studies

|

2022

|

vol. 7

127-143

PL

Wydany w 1957 roku Dziennik irlandzki Heinricha Bölla ukształtował w świadomości niemieckich czytelników obraz Irlandii jako tajemniczej wyspy, na której szczęście i melancholia idą w parze - obraz, który przetrwał do dziś. Dzieło to, będące zbiorem luźnych opowiadań opartych na doświadczeniach z podróży autora, ukazuje Szmaragdową Wyspę jako krainę kontrastów i sprzecznych uczuć, gdzie przeszłość miesza się z teraźniejszością, a mityczny krajobraz i pozorna prostota życia kryją drugie dno. Podobnie jest z samym dziennikiem, w którym pomiędzy opisami malowniczych krajobrazów i irlandzkich obyczajów pojawiają się również takie tematy jak wszechobecna bieda, nieunikniona emigracja, brak perspektyw i niemal fanatyczna religijność, które nękają Irlandię. Te skrajności wywołały jednak u Heinricha Bölla tęsknotę za oryginalnością i szczerością Szmaragdowej Wyspy, której brak bardzo silnie odczuwał. Wraz z publikacją Dziennika irlandzkiego, osobista tęsknota jednego człowieka stała się w niemieckim społeczeństwie masowym pragnieniem zobaczenia i doświadczenia kraju "błędów i prawd". Ponad 60 lat po publikacji, dzieło Heinricha Bölla nadal inspiruje pokolenia czytelników do podróży z obietnicą zaspokojenia tęsknoty za Irlandią.

EN

Published in 1957, Heinrich Böll's Irish Journal shaped in the minds of German readers an image of Ireland as a mysterious island where happiness and melancholy go hand in hand - an image that endures to this day. The work, a collection of loose short stories based on the author's travel experiences, shows the Emerald Isle as a land of contrasts and contradictory emotions, where the past blends with the present and where the mythical landscape and the apparent simplicity of life hide a second depth. The same is true of the journal itself, which, between descriptions of picturesque landscapes and Irish customs, also incorporates themes such as the omnipresent poverty, the inevitable emigration, the lack of prospects and the almost fanatical religiosity that plague Ireland. However, these extremes triggered in Heinrich Böll a longing for the originality and sincerity of the Emerald Isle, the absence of which he felt very strongly. With the publication of the Irish Journal, one man's personal longing became a mass desire of the German people to see and experience a land of "errors and truths". More than 60 years after its publication, Heinrich Böll's work continues to inspire generations of readers to travel with the promise of satisfying their longing for Ireland.

DE

Das 1957 erschienene Irische Tagebuch von Heinrich Böll prägte in der Vorstellung der deutschen Leser ein Bild von Irland als einer geheimnisvollen Insel, auf der Glück und Melancholie Hand in Hand gehen - ein Bild, das bis heute Bestand hat. Das Werk, eine Sammlung loser Kurzgeschichten, die auf den Reiseerfahrungen des Autors beruhen, zeigt die Grüne Insel als ein Land der Kontraste und widersprüchlichen Gefühle, in dem sich die Vergangenheit mit der Gegenwart vermischt und in dem die mythische Landschaft und die scheinbare Einfachheit des Lebens einen tieferen Grund verbergen. Das Gleiche gilt für das Tagebuch selbst, das zwischen Beschreibungen malerischer Landschaften und irischer Bräuche auch Themen wie die allgegenwärtige Armut, die unvermeidliche Auswanderung, die Perspektivlosigkeit und die fast fanatische Religiosität, die Irland plagen, einfließen lässt. Diese Extreme lösten bei Heinrich Böll jedoch eine Sehnsucht nach der Ursprünglichkeit und Aufrichtigkeit der Grünen Insel aus, deren Fehlen er sehr stark spürte. Mit der Veröffentlichung des Irischen Tagebuchs wurde die persönliche Sehnsucht eines Mannes zu einem Massenwunsch der deutschen Gesellschaft, ein Land der „Fehler und Wahrheiten“ zu sehen und zu erleben. Mehr als 60 Jahre nach seinem Erscheinen inspiriert Heinrich Bölls Werk noch immer Generationen von Lesern zu Reisen mit dem Versprechen, eine Sehnsucht nach Irland zu stillen.

12

Dekonstrukcja stereotypu a zrozumienie obcości

67%

Pokrywka R.

Tematy i Konteksty

|

2017

|

vol. 12

|

issue 7

542-552

EN

The article is a review of the book Deutschland und Polenbilder in der Literatur nach 1989 edited by Carsten Gansel and Monika Wolting. In the first part four main assumptions of the volume are described: 1. The presentation of historic transformations in literary texts, 2. The provocative potential of literary texts, 3. The construction of identity in narratives, 4. The construction of symbolic spaces in literary texts. According to these categories the papers of the volumes are examined. Their coherence with the main idea of the volume as well as their methodological foundation are the evaluating criteria of the review.

13

Pomeranus non cantat. Uwe Johnson i Pomorze. Topos utraconej (pierwszej) ojczyzny lub: skąd pochodzę, tego już nie ma

59%

Talarczyk A.

Przegląd Zachodniopomorski

|

2020

|

issue 3

27-48

PL

Uwe Johnson był przed 1989 rokiem postrzegany wyłącznie jako pisarz „podziału Niemiec”. Urodzony na Pomorzu (Kamień Pomorski), okres dzieciństwa i wczesnej młodości spędził w Mecklemburgii. Po studiach germanistycznych w NRD przeniósł się w 1959 roku do Berlina Zachodniego. W tym samym roku ukazała się jego pierwsza powieść Mutmaßungen über Jakob (pol. Domniemiania o Jakubie, 2008), która – oprócz refleksji nad podziałem Niemiec w kontekście klimatu zimnej wojny dzielącej Europę na dwa obozy polityczne – szeroko opisuje wakacyjny czas spędzany do dziesiątego roku życia w Darzewicach koło Wolina. Jest to, patrząc przez pryzmat całej biografii autora, najszczęśliwszy okres w jego życiu i z tego powodu – punkt odniesienia do ukształtowania się światopoglądu w dwubiegunowym świecie indoktrynacji ideologicznej. Bohaterowie jego utworów pisanych prozą wywodzą się, podobnie jak Jakob Abs, główny bohater z wyżej wymienionej powieści, również z Pomorza. Tekst ten poświęcony jest analizie determinantów tożsamości regionalnej pisarza z perspektywy samorefleksji, w której kategoria małej ojczyzny w rozumieniu teorii konkretnej utopii (Ernst Bloch), zajmuje miejsce centralne – pokrewieństwa duchowego (Johann Wolfgang Goethe) oraz duchowej bezdomności (Siegfried Kracauer).

EN

Uwe Johnson was perceived before 1989 exclusively as a writer of the division of Germany. Born in Pomerania (Kamień Pomorski), he spent his childhood and early youth in Mecklenburg. After obtaining his university degree in German philology in the German Democratic Republic, he moved to West Berlin. In the same year he published his first novel Mutmaßungen über Jakob (the Polish edition Domniemania w sprawie Jakuba appeared in 2008), which besides the reflection on the division of Germany in the context of the Cold War, dividing Europe into two political camps, extensively describes his holidays he spent until 10 years of age in Darzewice near Wolin. It was, looking through the prism of the author’s whole biography, the most happy period in his life and therefore a point of reference for forming a worldview in a bipolar world of the ideological indoctrination. The characters of his novels written in prose, like Jakob Abs, the main character of the novel mentioned above, hail from Pomerania. The article provides an analysis of determinants of the author’s regional identity from the perspective of self-reflection in which a central position occupies the category of small homeland as understood in the theory of concrete utopia (Ernst Bloch), as well that of spiritual affinity (Johann Wolfgang Goethe), and spiritual homelessness (Siegfried Kracauer).

Refine search results

Begegnung im Wort. Deutschsprachige religiöse Gegenwartslyrik und Migration

„Wtedy przyjdzie ktoś i przerzuci przez Kłodnicę most z papieru”. Górny Śląsk jako mit i utopia w twórczości Horsta Bienka.

Barbara Honigmann Auf Der Suche Nach Dem Ererbten Judentum

Weibliche Identitätssuche durch Auseinandersetzung mit der Außenwelt in Monika Marons Romanen

Geschichtskonstruktionen im kulturellen Gedächtnis: Pommern unter dem pommerschen Greif und dem preußischen Adler

Intermedialität: Wagner-Rezeption in Thomas Manns Frühwerk

Prolegomena do badań nad literaturą migracyjną

Las w literaturze niemieckiej na Górnym Śląsku. Przechadzka

Milczenie werblisty, czyli Günter Grass w ocenie prasy niemieckiej i polskiej po śmierci

Roswitha Wisniewskis „Geschichte der deutschen Literatur Pommerns“ im Kontext der literarischen Pommernforschung (R. Wisniewski: Geschichte der deutschen Literatur Pommerns. Vom Mittelalter bis zum Beginn des 21. Jahrhunderts. Berlin: Weidler Buchverlag, 2013, 459 S.)“ (Rezensionsartikel)

Ein Land, in dem sich das Süße mit dem Bitteren vermischt. Irland als Objekt der Sehnsucht in der deutschen Literatur am Beispiel des Irischen Tagebuchs von Heinrich Böll

Dekonstrukcja stereotypu a zrozumienie obcości

Pomeranus non cantat. Uwe Johnson i Pomorze. Topos utraconej (pierwszej) ojczyzny lub: skąd pochodzę, tego już nie ma