Search results

1

Salvation from Oblivion: Teofila Bobko-Jankowska (1920–2009)

100%

Boroch R.

Roczniki Kulturoznawcze

|

2019

|

vol. 10

|

issue 3

147-153

PL

Artykuł stanowi dokumentację twórczości miejscowej poetki Teofili Bobko-Jankowskiej (1920–2009) związanej z warmińską miejscowością Biskupiec. Zebrany materiał należy do kategorii badań nad regionalizmem i antropologią literatury polskiej, stanowiąc dokumentację wytworów kultury powstałych w małych strukturach społecznych oraz siły ich społecznego oddziaływania na procesy związane z ochroną kultury w regionie warmińskim po roku 1945. W tym kontekście literatura regionalna i lokalni twórcy kultury wywierają wpływ na możliwości wytwórcze miejscowej kultury, co przekłada się bezpośrednio na rozwój i konsolidację potencjału twórczego kultury miejscowej.

EN

The article documents the work of the local poet Teofila Bobko-Jankowska (1920–2009), who is associated with the Warmian town of Biskupiec. The collected material on the subject falls within the category of studies on regionalism and on the anthropology of Polish literature, documenting the cultural products of small social structures as well as the strength of their social influence on the processes of the preservation of culture in the Warmia region after 1945. In this context, regional literature and local creators of culture influence the expansion of the productive capacities of the local culture, which translates directly into expansion and consolidation of the local culture’s productive potential.

2

PUSZCZA BIAŁOWIESKA W LITERATURZE DZIECIĘCEJ PRZEŁOMU XX I XXI WIEKU

100%

Nosek A.

Ars inter Culturas

|

2016

|

issue 5

255-264

EN

The article presents the motif of the Białowieża Forest in the literature for children at the turn of the 21st century. The writers use the literary topos of the foresthome in their description of this place, they idealize the presented world and point out not only the values of nature but also the axiological and existential ones. Writers build the literary myth of the forest as mother-nature, in which the main place belongs to the bison. The Białowieża Forest has got its own storytellers, who create fabulous stories, full of universal as well as regional and borderland elements. Contemporary works with the motif of the Białowieża Forest in literature for children also helps readers shape a positive and responsible attitude towards nature.

3

O (nie)egzystencji polskiego kryminału regionalnego. Gatunkowe rozważania z lekkim przymrużeniem oka

84%

Brylla W.

Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

|

2023

|

vol. 66

|

issue 1

45-70

EN

The article sets out to answer the question whether there exists a subgenre of regional crime fiction in Poland. In Europe and particularly in Germany, unlike in Poland, it enjoys considerable popularity among the readers. It stands out not just due to its region-specific geographical features but also certain elements of the narrative, such as dialect. Why is the regional crime fiction in Poland virtually non-existent or adapted to fit other subgenres? Is there any scope for it to come out of the shadows of subgenres such as historical or urban crime fiction? This article pivots around those questions, attempts to outline the structure of regional crime fiction, and introduces an example to demonstrate what Polish novels in this subgenre could aim to be.

PL

Artykuł zamierza odpowiedzieć na pytanie, czy w ogóle istnieje w Polsce subgatunek regionalnej powieści kryminalnej. W przeciwieństwie do polskiej rzeczywistości literackiej na zachodzie Europy, przede wszystkim w Niemczech, cieszy się on wśród czytelników sporą popularnością. Wyróżnia się nie tylko konkretnym (regionalnym) sznytem przestrzennym, ale też innymi elementami narracyjnymi, jak np. dialektem. Dlaczego jednak nad Wisłą do tej pory kryminał regionalny tkwi w niebycie lub przyjmuje inne kształty gatunkowe? Czy jest w stanie wyjść z cienia kryminałów historycznych albo miejskich? Właśnie te zagadnienia znajdują się w centrum zainteresowania artykułu, który próbuje z perspektywy strukturalistycznej oraz tzw. teorii literatury regionalnej naświetlić kompozycję kryminału typu regio. Powołując się na pewien literacki przykład, ukazuje, jak polski regional crime fiction mógłby wyglądać, gdyby samo pojęcie zostało terminologicznie dopracowane i było przede wszystkim w samym dyskursie wykorzystywane.

4

Współczesna proza Ziemi Lubuskiej – regionalne małe ojczyzny i muzealizacja pamięci

84%

Gieba K.

Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

|

2018

|

vol. 4

509-521

EN

The article concerns Lubusz Land’s contemporary prose: novels written by Krzysztof Fedorowicz (Grünberg), Maria Sidorska-Ryczkowska (Stacyjka na wschodzie i zachodzie and Klucze do rzeki), Edward Derylak (Wedelmann). The authoress analyses these narrations on the background of little homelands prose. The article is also an attempt to determine the regional features of the works about Lubusz Land.

PL

Artykuł dotyczy współczesnej prozy Ziemi Lubuskiej: utworów Grünberg Krzysztofa Fedorowicza, Stacyjka na wschodzie i zachodzie oraz Klucze do rzeki Marii Sidorskiej-Ryczkowskiej oraz zbioru opowiadań Wedelmann Edwarda Derylaka. Autorka odczytuje te utwory w perspektywie prozy małych ojczyzn, a ponadto podejmuje próbę określenia regionalnych cech wskazanych utworów.

5

Czarno-zielone czasoprzestrzenie wyobrażone

84%

Drong L.

ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

|

2018

|

issue 38

EN

A review of the 2016 monograph by Karolina Pospiszil Swojskość i utrata. Obrazy Górnego Śląska w literaturze polskiej i czeskiej po 1989 roku [The Familiar and the Loss. The Images of Upper Silesia in Polish and Czech Literatures after 1989] concentrating upon the properties of the Auther's work, which decide about its interdisciplinary character and testify to her solid grounding in the research methodology (geocriticism), while allowing her to retain a unique poetics, adequate to the historical conditioning and the history of the described region.

PL

Recenzja wydanej w 2016 roku monografii Karoliny Pospiszil pt. Swojskość i utrata. Obrazy Górnego Śląska w literaturze polskiej i czeskiej po 1989 roku koncentruje się na walorach pracy, które stanowią o jej interdyscyplinarnym charakterze i solidnym ugruntowaniu w metodologii badawczej (geokrytyka), a jednoczesnie pozwalają zachować odrębną poetykę adekwatną do historii i kultury opisywanego regionu.

6

Próba określenia i uporządkowania znaczeń związanych z geopoetyką

51%

Weretiuk O.

Porównania

|

2012

|

vol. 12

25-42

EN

The meanings of geopoetry were considered in its relation with: ecology and ecocriticism, geopolitics, regional literature, urbanism, space semantic studies, globetrotterism, with the help of exemplification of the selected fragments from Ukrainian, Russian, Polish and Canadian literature, as well as references to American literature. Six basic meanings of geopoetry were distinguished: (1) the original White’s geopoetics as study of Man-Earth relation; (2) the international intellectual and artistic literary movement (France, Scotland, Belgium, Germany, Switzerland, Italy, Canada, Russia, Ukrainian Crimea, Serbia), which was initiated by Kenneth White in France in 1989; (3) a certain way of perception of the world and artistic creation (artistic technique, designed for the poetry of the earth and understanding of one’s land); (4) works of literary art which were created with the help of such technique (geopoetry, which is not at all times identical with geographical/geological poetry – wider – with literary works created by geologists, geophysicists, etc. who disclose their professional subject – the earth (geo) on the thematic level of their literary works). (3) and (4), taken together, perform also the implementation of White’s ideas; (5) geocriticism, a method of literary analysis and interpretation (in Bertrand Westphal’s and Robert T. Tally’s meaning, which is the creative continuation of White’s conception); (6) teaching activity.

PL

W artykule podjęto próbę zdefiniowania pojęcia „geopoetyka”. W celu określenia i uporządkowania znaczeń związanych z geopoetyką wykorzystano przykłady z literatury ukraińskiej, rosyjskiej, polskiej, amerykańskiej i kanadyjskiej, jak też stosowano kilka wybranych relacji: geopoetyka – ekologia, ekokrytyka, geopoetyka – geopolityka, geopoetyka – regionalizm. Wyodrębniono sześć podstawowych znaczeń geopoetyki: (1) „studium związków intelektualnych i zmysłowych pomiędzy człowiekiem a Ziemią, pierwotna geopoetyka Kennetha White’a; (2) rozwijający się ruch intelektualny, artystyczno-literacki, kulturowy o wymiarze międzynarodowym (Francja, Szkocja, Belgia, Niemcy, Szwajcaria, Włochy, Kanada, Rosja, Ukraiński Krym, Serbia), zapoczątkowany przez szkockiego poetę, nauczyciela akademickiego i myśliciela Kennetha White’a we Francji w 1989 r.; (3) pewien sposób postrzegania świata i tworzenia dzieła sztuki (właściwa poetyka, warsztat, zespół środków ideowo-tematycznych podporządkowanych poetyce ziemi); (4) dzieła powstające w wyniku stosowania takiej praktyki (geopoezja, która nie zawsze jest tożsama z poezją geograficzną/geologiczną, czyli dziełami literackimi tworzonymi przez geologów, geofizyków etc. tematycznie ujawniających przedmiot ich zainteresowań profesjonalnych); (5) podejście badawcze, praktyka interpretacyjna, krytyczna (właściwie geokrytyka, m.in. w koncepcjach Bertranda Westphala, Roberta T. Tally’ego); (6) działalność dydaktyczna. Komplikują identyfikację geopoetyki zarówno jej wielowymiarowy status ontologiczny, jak jej interdyscyplinarny charakter, skłonność do zmian, hybrydowość i otwartość na obszary badań i obszary kultury związane z ich wspólnym przedmiotem zainteresowania (ziemia). Mimo to da się zauważyć, jak różni się ona od nich odmiennością punktów widzenia, kierunków zadawania pytań i akcentów w udzielaniu odpowiedzi.

7

Verstehende Kritik des „Lieben- und Bewundernkönnens“ – Überlegungen zu Theorie und Praxis einer Gattung am Beispiel der Literaturkritik Max Herrmann-Neißes

51%

Schönborn S.

Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen

|

2016

151-163

PL

Niniejszy artykuł stanowi wprowadzenie do twórczości krytycznej Maksa Herrmanna-Neißego. Postrzeganie krytyki Herrmanna-Neißego ma swoje źródło w teorii krytyki Afreda Kerra, który w krytyce widział czwarty gatunek literacki, równorzędny z liryką, epiką i dramatem i interpretował ją jako metaliteraturę. W swojej praktyce jako recenzent Herrmann-Neiße szkicuje historię literatury swojej epoki, sytuując literaturę regionalną, a zatem śląską, jak również literature Europy Zachodniej i Wschodniej w kontekście literatury światowej. Kritiken und Essays (1909–1939) to znaczące archiwum piśmiennictwa z obszaru historii kultury przygotowywane jest obecnie do edycji w wersji drukowanej i do opatrzonej komentarzem krytycznej edycji w wersji cyfrowej i adresowane jest zarówno do kręgów akademickich jak i do szrokiego kręgu czytelniczego.

EN

The essay is an introduction to the critical work of Max Herrmann-Neiße. He follows Alfred Kerr’s theory of criticism as a fourth genre equal in status to poetry, prose and drama, and understands criticism as metaliterature. Through Herrmann-Neiße’s practice as a critic, he develops a history of contemporary literature, which positions regional literature such as Silesian and Western and Eastern European literature in the context of world literature. The critical, annotated, analogue and digital edition of the Kritiken und Essays (1909–1939) exploits this important archive of cultural history for scientific and common uses.

DE

Der Beitrag führt in das umfangreiche kritische Werk Max Herrmann-Neißes ein. Sein Kritikverständnis schließt an Alfred Kerrs Definition der Kritik als vierte Gattung neben Lyrik, Epik und Dramatik an und begreift Kritik als Metaliteratur. Herrmann-Neiße entwirft als Kritiker eine Literaturgeschichte seiner Zeit, die neben regionalen Literaturen wie der schlesischen west- und osteuropäische Literaturen im Kontext von Weltliteratur verortet. Dieses bedeutende Archiv einer historischen Kulturgeschichtsschreibung wird durch die analoge und digitale kritische, kommentierte Edition seiner Kritiken und Essays (1909–1939) gerade für den wissenschaftlichen und allgemeinen Gebrauch erschlossen.

Refine search results

1 Acta Universitatis Lodziensis. Folia Litteraria Polonica

1 Ars inter Culturas

1 Convivium. Germanistisches Jahrbuch Polen

1 ER(R)GO: Teoria – Literatura – Kultura

1 Filologia Polska. Roczniki Naukowe Uniwersytetu Zielonogórskiego

1 Porównania

1 Roczniki Kulturoznawcze

1 Boroch R.

1 Brylla W.

1 Drong L.

1 Gieba K.

1 Nosek A.

1 Schönborn S.

1 Weretiuk O.

1 2023

2 2019

1 2018

2 2016