Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 45

first rewind previous Page / 3 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  literatura rosyjska
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 3 next fast forward last
1
100%
RU
В статье обсуждается мировоззрение и художественная специфика автобиографической прозы Э. Лимонова, творчество которого вызывает полярно противоположные оценки критики. Пытаясь определить механизмы, управляющие обществом и отдельными людьми, писатель выработал оригинальную стратегию полемики и разоблачения признанных авторитетов, общепринятых мнений, мифов и идеологических догм. В его повестях Подросток Савенко и Молодой негодяй уничижительной критике при помощи низких сатирических приемов подвергаются представители советского правительства эпохи „хрущевской оттепели" и „застоя” , в романе Это я – Эдичка – слабые стороны американской демократии, в публицистических статьях – отрицательные результаты „перестройки” и „ельцинской буржуазной революции”.
EN
Venetian texts” in nineteenth-century Russia employed a certain conventional model. Its image of Venice, both visual and auditory, consisted of several consistently reproduced elements. Only at the turn of the twentieth century did more individualized works begin to emerge, breaking stereotypes, and above all offering a deeper reflection on the Venetian soundscape. Writers at tend to the city’s unique auditory space, especially the silence that dominates it. Venetian silence, despite its strangeness or even theatricality, is perceived by the artists as positive, in contrast to the bustle of tourism, which is treated as unnatural: an undesirable interference with the unique sonic environment of the city
PL
Artykuł poświęcono mało zbadanemu problemowi stosunku pisarzy do władzy w jednym aspekcie: dedykacji zawartych w ich książkach dla przedstawicieli władzy świeckiej czy kościelnej. Dedykacje te były bardzo rozpowszechnione w drugiej połowie XVIII w. i odznaczały się zróżnicowanym charakterem. Przeważały jednak panegiryczne teksty, co wiązało się z niskim w sensie materialnym statusem pisarza oraz z chęcią znalezienia mecenasa-„sponsora”. Ale były także polemiczne dedykacje (antydedykacje) świadczące o wzroście samoświadomości autorów i chęci uniezależnienia się od kaprysów możnych tego świata.
PL
Dzieło H. T. Buckle’a Historia cywilizacji w Anglii miało istotny wpływ na kształtowanie poglądów historiozoficznych D. Pisariewa, głównie jego zapatrywań na mechanizm przemian historycznych, rolę jednostki w dziejach, uznanie wiedzy za decydujący czynnik przemian cywilizacyjnych z jednoczesnym umniejszeniem roli czynnika moralnego. Ukształtowany pod wpływem H. T. Buckle’a kult wiedzy wyraził się u Pisariewa w podporządkowaniu literatury nauce, preferowaniu publicystyki, stosowaniu kryteriów utylitarnych w ocenach współczesnej literatury.
PL
Niniejsze opracowanie przybliża problem symboliki liczb w języku poetyckim A. Achmatowej. W kontekście losu poetki szczególnego znaczenia nabierają w jej twórczości liczby 3, 4, 7, 13. Ich symbolikę determinują w znacznej mierze tradycje chrześcijańskie, ludyczne oraz tragiczne osobiste doświadczenia Achmatowej i pokolenia, do którego należała.
PL
Majakowski był typowym, wzorcowym utopistą, duchowym typem utopisty heroicznego, rewolucyjnego. Źródła jego utopizmu wypływały z totalnej dezaprobaty wobec dotychczasowego porządku świata, z potrzeby szczęścia i uszczęśliwiania innych. W twórczości Majakowskiego występują wszystkie elementy nowożytnej utopii komunistycznej, marksistowsko-leninowskiej: pochwała bezwzględnej równości dla wszystkich, własności społecznej, kolektywizmu, centralnego planowania, kierowania i organizacji życia, industrializmu, komunistycznego wychowania i świeckiego, radzieckiego mesjanizmu. Świadomość niemożności spełnienia wymogów stawianych przez utopię: przekroczenia granic tego co możliwe, kondycji ludzkiej, świadomość, iż staje się już tylko apologetą „utopii u władzy”, który musi „sam się uśmiercać, następując na gardziel swej pieśni”, stała się prawdopodobnie przyczyną jego samobójczej śmierci.
RU
Большинство изданных в XVIII веке в России книг предваряли всякого рода предисловия, вступления, введения, берущие свое начало во временах античности и сопутствовавшие древнерусским рукописным книгам уже с XI века. В настоящей статье рассматривается отношение русских авторов XVIII столетия (писателей, переводчиков, издателей) к вводным частям литературных произведений на основе их высказываний в тексте самих вступлений. Разнообразные мнения авторов свидетельствуют об их сознательном подходе к традиции и тогдашней литературной действительности.
RU
В статье рассматривается проблема перевода на польский язык некоторых элементов русских народных сказок, художественно обработанных Андреем Платоновым в сборнике Волшебное кольцо: постоянных эпитетов и уменьшительных форм. Анализируя тексты русских и польских сказок, автор статьи приходит к выводу, что переводчику удалось передать все особенности платоновского метода обработки народных текстов: с одной стороны, стремление сохранить языковой колорит, свойственный сказочному фольклору, а с другой – ввести в произведение черты, характерные для структуры литературного рассказа.
PL
Artykuł przedstawia związki i zależności rosyjskiej porewolucyjnej poezji z symboliką biblijną. W antytotalitarnym Poemacie o Stalinie A. Galicza profanacja ewangelicznych wątków służy wyjawieniu okrucieństwa radzieckiej rzeczywistości. W poezji A. Achmatowej, B. Pastemaka i M. Cwietajewej sakralizacja biblijnej symboliki podkreśla tragizm ludzkiego życia w społeczeństwie zniewolonym totalitarnym reżimem.
PL
W artykule po raz pierwszy zaprezentowano dwa dotychczas nie znane utwory literatury popularnej XVIII w. z rękopisu Rosyjskiej Biblioteki Narodowej w Sankt-Petersburgu: historię O dwóch towarzyszach i opowieść O szlacheckim synu. Napisane rajosznikiem utwory otrzymały tytuł: Historie o różnych osobliwych i miłosnych przypadkach, akcentujący tematyczne i ideowe pokrewieństwo tekstów. Na tym etapie badań nie sposób jeszcze odpowiedzieć na pytanie, czy obie „historie” wyszły spod pióra jednego autora (na co wskazywałby sposób „tworzenia” tekstu, wyzyskujący popularne wątki i motywy, a nawet mniej czy bardziej spetryfikowane formuły słowne wierszowanych żartów, intermedii itp.), czy też owa wierszowana dylogia została skomponowana przez któregoś z kopistów-redaktorów. Już dzisiaj jednak można wskazać źródła pomysłów fabularnych twórcy (czy twórców) obu historii (facecje, żarty, intermedia i romanse miłosne) i określić osobliwości warsztatu artystycznego autora (autorów), który wykazuje jaskrawe podobieństwa do maniery twórczej anonimowych autorów „zabawnych” żartów i intermediów sceny popularnej. Integralną część artykułu stanowi publikacja tekstów obu omawianych utworów.
RU
Цель настоящей статьи – показать отношение к нищему в юридических актах, а также в плебейской и ярмарочной литературе XVII–XVIII вв. В центре нашего внимания находится также отношение общества той поры к явлению нищенства. Образ нищего редко появляется в так называемой высокой литературе, зато именно вокруг него концентрируется сюжет многих произведений плебейской, массовой литературы, в меньшей степени несущей на себе черты индивидуального творчества, более выразительно отвечающей массовым представлениям, и следовательно, более достоверной, и как свидетельство общественного сознания, и как отображение реальной действительности. В небольших стихотворных жартах, анекдотах, фацециях или притчах встречается два подхода к проблеме нищих. С одной стороны, это указание на необходимость выполнения хростианских заветов милосердия, а с другой – все возрастающее отрицательное отношение к лени, бродяжничеству, мнимому нищенству, а также страх перед преступным миром, вызывающим возрастающее ощущение угрозы.
PL
Celem niniejszego szkicu jest przedstawienie postaci nędzarza-żebraka w XVII- i XVIII-wiecznej literaturze rosyjskiej, a dokładniej: w literaturze plebejskiej i piśmiennictwie jarmarcznym tego okresu. Przedmiotem rozważań nie będzie więc „jurodiwyj”, lecz żyjący z jałmużny nędzarz (нищий) - bohater „świata śmiechu”, ale jednocześnie postać pozostająca w kręgu pojęć, programów i sporów religijnych epoki. Interesować nas będzie wizerunek żebraka jako jednego z przedstawicieli kategorii ludzi społecznego marginesu, pojęcie jałmużny jako sposobu jego życia oraz stosunek do nich ówczesnego społeczeństwa.
RU
Понимание словесно-художественного мастерства писателя должно опираться на выявление индивидуальных приемов, при помощи которых в его произведениях используются разные языковые средства. В текстах Михаила Зощенко важную роль в этом отношении выполняет лексический повтор. Его функционираванию уделяется в статье основное внимание. В числе других структурных элементов рассматривается также смысловое тождесловие, плеонастические выражения, эллиптические конструкции и синонимические построения. Их место и специфика в художественной системе писателя во многом предопределяется повествовательной формой сказа. В статье памечаются также задачи дальнейших исследований авторского слога. К ним относятся, в частности, деривационные структуры, народная фразеология, пословицы и поговорки, различные смысловые трансформации слов, приемы их метафоризации, подмена лексем в другие.
RU
  В статье называются главные проблемы, рассматриваемые в настоящее время в рамках так называемых memory studies, а также указываются те ведущие темы и публикации, которые активно используются в литературоведческих исследованиях, посвященных проблематике памяти.
EN
  The article is an attempt of synthetic look about the most important problems raised as part of the so-called memory studies, the author highlights those topics and presents  lectures that are used in literary studies that are present in the framework of memory turn.  
PL
Artykuł jest próbą syntetycznego spojrzenia na najważniejsze problemy podejmowane w ramach memory studies oraz określenia i wskazania tych tematów i publikacji, które wykorzystywane są przez wpisujące się w zakres mnemonic turn literaturoznawstwo.  
14
Publication available in full text mode
Content available

Słowo wstępne

61%
RU
Предисловие к циклу статьей, посвященных теме повседневности в современной русской литературе.
EN
The Intoduction to the series of articles about the theme of daily life in contemporary Russian literatury.
PL
Słowo wstępne do cyklu artykułów, poświęconych tematowi codzinności w najnowszej literaturze rosyjskiej.
PL
Przedmiotem rozważań w powyższym szkicu są przepisy na „maść czarownic” przytaczane w literaturze rosyjskiej pierwszej połowy XX wieku. Wedle tradycji europejskich sięgających czasów średniowiecza tytułowy specyfik pozwalał czcicielkom Szatana na swobodne przemieszczanie się (przelot) na zgromadzenia z udziałem mocy piekielnych. Omówiono tu w przede wszystkim zioła, jakie zdaniem bohaterów powieści Walerego Briusowa Ognisty Anioł stanowić miały podstawę preparatu. Receptury zaprezentowane przez Renatę i jednego z uczniów Agryppy von Nettesheim różnią się nieco od siebie. W obu przypadkach wymienione zostały jednak pewne wspólne komponenty specyfiku. Należą do nich lulek/blekot (Hyoscyamus niger, L.); psianka slodkogórz (Solanum dulcamara, L.); pietruszka, którą należałoby zapewne identyfikować z blekotem ogrodowym (Aethusa cynapium, L.) lub szczwołem plamistym (Conium maculatum, L.) oraz wilczy ząb (jeden z gatunków Aconitum, bądź Helleborus foetidus, L. lub Claviceps purpurea).
EN
The article describes the recipes for the “witches’ ointment” quoted in the Russian literature of the 1st half of the 20th century. According to the European tradition dating back to the Middle Ages this drug enabled the worshippers of Satan to freely translocate (by air) to their covens with the aid of the powers of hell. Described are primarily the herbs, which, according to the characters of the Valery Bryusov’s novel The Fiery Angel, were to constitute the base of the concoction. The recipes given by Renata and one of the Agrippa von Nettesheim’s disciples slightly differ. There are, however, some components common to both of them. These include the henbane (Hyoscyamus niger, L.), the bittersweet (Solanum dulcamara, L.), the parsley, probably to be identified with the fool’s parsley (Aethusa cynapium, L.) or the hemlock (Conium maculatum, L.), and the wolf’s bane (one of the species of Aconitum, Helleborus foetidus, L. or Claviceps purpurea).
PL
Artykuł stanowi recenzję monografii „Души изменчивой приметы”… Избранные тексты украинской и русской классики в зеркале мифо-архетипического анализа Ireny Betko
PL
W pracy zostały ukazane złożone relacje między M. Cwietajewą a władzą radziecką z uwzględnieniem stosunku poetki do dziedzictwa historycznego i monarchii. Tragiczne przeżycia osobiste powodują, że rewolucję poetka postrzega jako bolesne doświadczenie życiowe, czemu daje wyraz w cyklu antyradzieckich wierszy o Białej Gwardii oraz w poemacie Syberia o zabójstwie carskiej rodziny. Złożone doświadczenia emigracyjne powodują złagodzenie postawy Cwietajewej (Wiersze do syna). Nie biorąc czynnie udziału w życiu politycznym swoich czasów, Cwietajewa zawsze broni humanitarnych wartości i otwarcie demonstruje niechęć do europejskich totalitarnych reżimów.
RU
В статье рассматривается жанровая специфика Парижских писем Павла Анненкова, их трансформация от путешествия к фельетону, а также их роль в диалоге культур Запада и России. Анализу подвергаются взаимоотношения автора и повествователя, личность путешественника, влияние цели и направления путешествия на формирование разновидности жанра, объект изображения Писем, характер и стиль описаний, черты композиции. На этом основании можно заключить, что произведение распадается на две части: письма „итальянские” и „парижские”. Первые соблюдают жанровые правила путешествия, остальные – фельетона.
RU
Эпистолярный роман Гете Страдания молодого Вертера приобрел значительную популярность в русской литературе последнего десятилетия восемнадцатого века. Многочисленные подражания этому шедевру открывает Российский Вертер Михаила Сушкова, автобиографическая повесть, написанная в 1792 году и опубликованная в 1801 году, через несколько лет после самоубийства семнадцатилетнего автора. В настоящей статье дается сравнительный анализ романа Гете и повести Сушкова. Она не является рабским подражанием немецкому подлиннику. При некотором их сходстве они имеют свои отличительные черты. Русский Вертер живет не только чувствами, но и разумом. Он сочетает поверхностный сентиментализм с вольтерьянизмом, что представляется общей характерной особенностью русской дворянской культуры конца восемнадцатого столетия. Поэтому Российский Вертер является ее своеобразным литературным памятником.
RU
В статье указывается история распространения в русском обществе нигилистических идей, роль Гончарова цензора и писателя в борьбе с ними. Предлагается интерпретация Обрыва как типа антинигилистического романа. Произведение рассматривается с точки зрения жанровых призпаков: тематических (присутствие героя - нигилиста и носителя консервативных взглядов), сюжетной структуры (борьба двух идеологически противоположных сил), позиции героя, так наз. „жертвы”, стилистики (публицистичность, памфлетность) и идейной концепции (торжество консервативных сил). Дополнительно для подтверждения антинигилистического характера Обрыва используются отзывы современной критики и реакция на них автора.
first rewind previous Page / 3 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.