Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 23

first rewind previous Page / 2 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  literatura ukraińska
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
1

На терезах долі. Мотиви й образи смерті в новелістиці Василя Ткачука

100%
Horniatko-Szumiłowicz A.
Slavica Wratislaviensia
|
2019
|
vol. 168
123-135
EN
On the scales of fate. Motifs and imagery of death in Vasil Tkachuk’s novellas Although Vasil Tkachuk’s (1916–1944) novellas are considered to be somewhat optimistic in comparison to the works of his great predecessor Vasil Stefanyk, they are also abundant with imagery and motifs of death. In Tkachuk’s writings, death is ever-present in its various forms, be it a natural death, a sudden death caused by natural disaster, or murder. Death afflicts everyone. It strikes down the innocent and young, the mature and elderly. Tkachuk’s characters balance on edge between life and death, sensing that death is approaching, fearing it, provoking, waiting for it to come, and finally, grieving their beloved ones. Tkachuk’s literary preoccupation with death seems to be even more interesting because he died prematurely, at the age of 28. He was a self-made talent, an essential voice in the Ukrainian literature of the 1930s, a writer whose works duly deserve more attention from literary scholars.
PL
Na szalach losu. Motywy i obrazy śmierci w nowelistyce Wasyla Tkaczuka Chociaż nowele Wasyla Tkaczuka (1916–1944) w porównaniu z utworami jego wielkiego poprzednika — Wasyla Stefanyka — postrzegane są jako bardziej optymistyczne, również one w znacznej mierze przesycone są motywami i obrazami śmierci. W tekstach Tkaczuka śmierć jest nieustannie obecna, w jej rozmaitych odmianach — pojawia się śmierć naturalna, nagła śmierć z powodu klęski żywiołowej, gwałtowna śmierć na skutek zabójstwa itp. Śmierć dopada bohaterów w różnym wieku: dziecięcym, młodzieńczym, dorosłym, podeszłym. Bohaterowie utworów Tkaczuka balansują na granicy życia i śmierci, przeczuwając jej nadejście, obawiając się jej, prowokując ją, oczekując jej wizyty, wreszcie — opłakując bliskich im zmarłych. Zgłębienie tematu śmierci w tekstach Tkaczuka jest tym bardziej interesujące, iż ów przedwcześnie zmarły (w wieku 28 lat) pisarz to samorodny, nowo odkryty talent ukraińskiej literatury lat trzydziestych XX wieku, który w pełni zasługuje na należytą uwagę badaczy.
2
Content available remote

[Rec.:] Ирина Бетко. „Души изменчивой приметы”… Избранные тексты украинской и русской классики в зеркале мифо-архетипического анализа. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, 2016, 296 ss.

100%
Ojcewicz G.
Studia Rossica Gedanensia
|
2016
|
issue 3
491-495
PL
Artykuł stanowi recenzję monografii „Души изменчивой приметы”… Избранные тексты украинской и русской классики в зеркале мифо-архетипического анализа Ireny Betko
3

Umysł nie zniewolony. O zainteresowaniach naukowych profesor Stefanii Andrusiw

100%
Kaczmarczyk M.
Roczniki Humanistyczne
|
2019
|
vol. 67
|
issue 7: Słowianoznawstwo
221-234
PL
Artykuł prezentuje sylwetkę naukowo-badawczą profesor Stefanii Andrusiw, ze szczególnym zwróceniem uwagi na główne kierunki badań oraz działalność dydaktyczną prowadzoną w Polsce.
EN
The article presents scientific profile and didactic achievements of Professor Stefania Andrusiw, during her fruitful work at The John Paul II Catholic University of Lublin.
4
Publication available in full text mode
Content available

СИМВОЛ ЧІЧКИ В НОВЕЛІСТИЦІ ВАСИЛЯ ТКАЧУКА

94%
Horniatko-Szumiłowicz A.
Studia Ukrainica Posnaniensia
|
2019
|
vol. 7
|
issue 1
165-173
EN
The article focuses on the analysis of symbol chichka in the novels of the Ukrainian writer of the 30-ies of the XXth century Vasyl Tkachuk. It has been proved that the word chichka, as a hutsul dialectal word, plays an important role in the creative work of the novelist, being a peculiar leitmotif, which is present in almost every work of the writer. Chichka - is a sacred code of the hutsul ethnic group, that functions as oberih, as well as embroidery, which guides the hutsuls in the periods of joy and grief. All the above mentioned facts are depicted by Vasyl Tkachuk in his works.
UK
W artykule prześledzono symbol cziczki w nowelistyce ukraińskiego pisarza lat 30. XX w. Wasyla Tkaczuka. Wykazano, iż słowo cziczka jako huculski dialektyzm odgrywa w twórczości nowelisty ważną rolę, będąc swoistym lejtmotywem pojawiającym się niemal w każdym jego utworze. Cziczka to święty kod rodu huculskiego pełniący rolę talizmanu, który towarzyszy Hucułom, niczym wyszywka, w czasach radości i smutku, co po mistrzowsku słowem namalował Wasyl Tkaczuk.
5
Publication available in full text mode
Content available

OPOWIADANIE JURIJA WYNNYCZUKA ГИ-ГИ-И!: PERCEPCJA UTWORU PRZEZ PRYZMAT ZMYSŁÓW

84%
Jaremczuk A.
Studia Ukrainica Posnaniensia
|
2021
|
vol. 9
|
issue 1
203-215
EN
The purpose of this paper is to analyse the reception of the short story Ги-ги-и! by the  contemporary Ukrainian writer Yurii Vynnychuk through the prism of the senses. It investigates how the artistic word becomes the link between the reader and their senses, how it shapes visual, auditory, olfactory, gustatory, and tactile associations in the consciousness of the reader. The study shows how the writer, using an aesthetic of ugliness that affects the reader’s subconscious and impacts their senses, demonstrates the dark side of life. The paper also points to Vynnychuk’s use of the monstrosity aesthetic. The study uses a hermeneutic research method.
PL
Celem artykułu jest analiza odbioru opowiadania Ги-ги-и! autorstwa współczesnego ukraińskiego pisarza Jurija Wynnyczuka przez pryzmat zmysłów. Prześledzono, w jaki sposób słowo artystyczne staje się łącznikiem między czytelnikiem a jego zmysłami, jak kształtuje ono w świadomości odbiorcy skojarzenia wzrokowe, słuchowe, zapachowe, smakowe i dotykowe. Studium unaocznia, w jaki sposób pisarz za pomocą estetyki brzydoty, która oddziałuje na podświadomość czytelnika, wpływając na jego zmysły, demonstruje mroczną stronę życia. W artykule wskazano również zasadność wykorzystania przez Jurija Wynnyczuka estetyki potworności. W analizach wykorzystano hermeneutyczną metodę badawczą.
6

Rozważania biblistyczne w naukowym dorobku Ryszarda Łużnego na temat duchowości

84%
Woźniak A.
Roczniki Humanistyczne
|
2013
|
vol. 61
|
issue 7: Słowianoznawstwo
65-86
EN
This article deals with the problems researched by Professor Ryszard Łużny in the field of Biblical studies. R. Łużny was the first Polish expert in Russian studies - or in fact in Slavic studies - to initiate literary reflection upon the Bible in the mid-1970s. When Łużny began his research, Poland was going through serious reforms, changes and substantial revisions of the political system. The author of this article focuses on depicting contexts which contributed to R. Łużny's literary Biblical studies. This latter activity translated onto a variety of his actions: his publications and his organization of scientific conferences. All these concentrated on the relation between literature and the Bible, beginning with reflection on the Russian verbal, folklore literature and ending with his studies on the Russian literature of the 20th century. The article also shed light on R. Łużny's works on Ukrainian and Belarusan literatures between the 16th and the 18th century in the context of their relation to the Bible. The basic exponents of how Łużny understood literary Biblical studies are presented. These included: (1) The Bible as an archetype of literary art, (2) the Bible as a model for poetics, (3) the Bible as a model for Christian ethics .
7

Od idealizacji do profanacji. O kobiecie, stereotypach i dyskursie miłosnym w literaturze ukraińskiej

84%
Horniatko-Szumiłowicz A.
Roczniki Humanistyczne
|
2014
|
vol. 62
|
issue 7: Słowianoznawstwo
147-165
EN
When analyzing the female / feminine problematic aspects in the Ukrainian literature, one must consider the two interconnected issues. First, that the image of the woman in that literature evolved from the idealization in the classical texts through the modernization in the texts of the late nineteenth and early twentieth century, and beyond - deidealization, desacralisation and even profane in the contemporary texts. Second, along with the evolution of the image of woman also the discourse of love has changed: from the preference for "the smallest" sublimated libido in the classical Ukrainian literature, through the proclamation of the word "free love" in modernism, to the affectation of sexuality, violence and brutality, to the depreciating of love (phrase "death to the Love") in the recent literature.
PL
Badając problematykę kobiety/ kobiecości w literaturze ukraińskiej, należało uwzględnić dwie wzajemnie powiązane kwestie. Po pierwsze, iż obraz kobiety przeszedł w tejże literaturze ewolucję: od idealizacji w tekstach klasycznych poprzez modernizację w tekstach z przełomu wieku, i dalej - deidealizację, desakralizację, a nawet profanację w tekstach współczesnych. Po drugie, wraz z ewoluowaniem obrazu kobiety zmieniał się też dyskurs miłosny: od preferowania „nadobłocznej” sublimacji libido w klasycznej ukraińskiej literaturze, poprzez proklamację hasła „wolnej miłości” w modernizmie, do afektacji seksualności, przemocy i brutalności, aż po deprecjonowanie miłości („śmierci miłości”) w najnowszej literaturze.
UR
Досліджуючи проблематику жінки/ жіночості в українській літературі, слід взяти до уваги два взаємопов`язані питання. По-перше, образ жінки пройшов у цій літературі еволюцію: від ідеалізації у класичних текстах крізь модернізацію у текстах зламу XIX/ XX cт., і далі – деідеалізацію, десакралізацію, а навіть профанацію у сучасних текстах. По-друге, разом з еволюванням образу жінки змінився також любовний дискурс: від „захмарної” сублімації статевого гону у класичній українській літературі, крізь прокламацію „вільної любові” в модернізмі, до афектації сексуальності, насильства й брутальності, врешті знецінення любові („смерті кохання”) у сучасному письментстві.
8

„Не казися, вітре..., Гуляй собі, небоже, ...” (концепт „вітер” у „малій прозі” Василя Ткачука)

84%
Horniatko-Szumiłowicz A.
Roczniki Humanistyczne
|
2019
|
vol. 67
|
issue 7: Słowianoznawstwo
169-179
PL
Wiatr – to jeden ważnych obok słońca, księżyca, chmur, mrozu czy nieba konceptów wchodzących w skład konceptosfery Wasyla Tkaczuka – ukraińskiego nowelisty lat 30. XX w. Koncept wiatr funkcjonuje w systemie pozostałych konceptów, treści których zakodowane są w kulturowo-mentalnościowej przestrzeni narodu i jednocześnie w indywidualno-autorskim obrazie świata. Przeżycia bohaterów zharmonizowane są w najwyższym stopniu z elementami świata przyrody. Tak więc czytelnik paralelnie do działań bohaterów śledzi „poczynania” wiatru czy wspomnianych wyżej słońca, księżyca, chmur, mrozu, nieba. Zgłębienie jednego z ważnych konceptów w prozie Wasyla Tkaczuka jest tym bardziej zajmujące, iż mało znana spuścizna twórcza nowelisty wciąż czeka na należne jej miejsce w kanonie ukraińskiej literatury.
EN
Wind, apart from the Sun, moon, clouds, frost or the sky, is one of the most important concepts presented by Wasyl Tkaczuk, a Ukrainian short story writer of the 1930s. The concept of wind functions in the system of other concepts, contents, which are embedded into the cultural and mental identity of the nation, as well as in the individual and authorial image of the world. The experiences of heroes are harmonized to the highest degree with the elements of the natural world. Therefore the reader can trace the „actions” of the wind, Sun, moon, clouds, frost or the sky along with the actions of the heroes. Exploring one of the major concepts in the prose of Wasyl Tkaczuk is all the more engaging that the little-known creative legacy of the short story writer still awaits its rightful place in the canon of Ukrainian literature.
9

Błogosławieństwo czy przekleństwo? Kreacje szaleństwa w twórczości Łesi Ukrainki

84%
Kaczmarczyk M.
Roczniki Humanistyczne
|
2014
|
vol. 62
|
issue 7: Słowianoznawstwo
167-182
EN
Autorka artykułu analizuje kwestię szaleństwa oraz jego kreacje na materiale wybranych utworów pisarki ukraińskiej przełomu XIX i XX w. Łesi Ukrainki. Szaleństwo to temat do którego dość często zwracała się pisarka ukraińska, próbując, za jego pośrednictwem, w sposób niejednoznaczny i nie dosłowny zwrócić uwagę odbiorcy na nurtujące autorkę kwestie. Stan świadomości bohaterów pozostających na granicy dwóch światów: normalnego i nienormalnego pozwalał autorce na głębszą analizą poruszanych problemów.
UK
Авторка статті аналізує проблему шаленства а також його проявів на матеріалі вибраних творів української письменниці зламу ХІХ і ХХ ст. Лесі Українки. Шаленство це тема яку досить часто використовувала українська письменниця, намагаючись, за його допомогою, звернути увагу читачів на болючі проблеми. Стан свідомості героїв, що стоять на межі двох світів: нормального і шаленого давав можливість глибшого аналізу вибраних проблем.
10
Publication available in full text mode
Content available

„Інколи жах і обстріли – історією народження твоєї дитини…” Obraz dziecka w reportażach Jelizawety Honczarowej Десь поруч війна

84%
Jakubowska-Krawczyk K.
Studia Ucrainica Varsoviensia
|
2019
|
vol. 7
61-75
PL
The article analyzes a volume of literary reports by Ê. Gončarova Desʹ poruč vìjna. The texts that the writers come out from under the pen are deeply rooted in the described reality, not only thought out but also lived. Jelizaweta Honcharova writes reports from the war which brutally invaded her life (she comes from Artemivsk herself). In the texts, however, we will not fi nd despair, complaint or grief and pictures of the life of the areas through which the war is swept. The protagonists of the reports Desʹ poruč vìjna are people repeatedly subjected to war. The writer looks at their reactions to the next challenges, the struggle for survival, the safety of his family, and fi nally the normal living conditions. Jelizaweta Honcharova notices their confusion, the doubts on which side of the confl ict should be told. Without pathos and judgment, it shows the drama of political divisions and choices in which the boundary between being a patriot and a traitor is often not sharp clear może. He leans over a drama of broken families, confl icts and despair that break out in them. The author presents a war that kills childhood. It takes your big and smaller dreams away irretrievably. The drama of war presented by the writer takes place on many levels. The most important of them is probably the sphere of family life. War violates the basic tissue of relationships for children. Thanks to the reports of Honcharova, the reader notices the whole range of problems that a young man encounters. The reports are full of pain but also the awareness of the good that happens between people even in such inhuman times. They constitute a kind of testimony of history, designed to protect against possible attempts to manipulate it in the future. Thus, Honcharova gives them supra-regional and timeless dimension.
11
Publication available in full text mode
Content available

The Diary of Pylyp Orlyk

83%
Trofymuk M.
Meander
|
2022
12
Publication available in full text mode
Content available

Варшава в житті і творчості Ганни Барвінок

67%
Oleshchenko T.
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
|
2018
|
vol. 5
|
issue 13
67-78
PL
Niniejszy artykuł poświęcony jest Hannie Barwinok (Ołeksandra Biłozerska-Kulisz, 1828–1911), jednej z pierwszych pisarek ukraińskich, która zadebiutowała niemal równocześnie z inną pisarką, tworzącą pod pseudonimem Marko Wowczok. Ważnym miejscem w kształtowaniu pisarskiej osobowości przyszłej literatki była Warszawa, gdzie przebywała, towarzysząc swemu mężowi, Pantełejmonowi Kuliszowi. Zdaniem Autorki, Hanna Barwinok jest jednym z fundatorów nowego nurtu w literaturze ukraińskiej, zwanego realizmem etnograficznym. Podczas swej podróży z Czernihowszczyzny do Warszawy wykonała zalecenia męża, aby zapisywać i opisywać wszystko to, co widzi, zbierając tym samym materiał do przyszłych utworów literackich. Jest przy tym zrozumiałe, że środowisko kulturalne, w którym naówczas przebywała Hanna Barwinok, a także polskie otoczenie jej brata oraz jej męża, nie mogło pozostać bez wpływu na początkującą pisarkę.
EN
Hanna Barvynok (Oleksandra Mykhailivna Bylozerska-Kulish, 1828‑1911) is one of the pioneer female writers in the history of Ukrainian literature. In the contest for the primacy she can challenge even Marco Vovchok, who is traditionally recognized as the first Ukrainian female writer. There was a time when Hanna Barvynok was well-known and popular, but today her legacy is given much less attention than it deserves. Known mostly as Oleksandra Kulish, she remained in the shadow of fame of her brilliant and respected husband Panteleimon Kulish, becoming not only his wife but also a devoted friend, helper and adherent, and not focusing on her own literary talent. Only a will to help and being worthy of her prominent husband encouraged her to literature activity. Warsaw became a significant place for Oleksandra Kulish. Trip to Warsaw, staying in Warsaw along with Kulish and his friends became a path to Ukrainian literature for Oleksandra Kulish. This very experience turned her into a female pioneer and innovator Hanna Barvynok. Hanna Barvynok becomes a founder of a new style in Ukrainian literature – ethnographic realism. Fulfilling her husband’s recommendations and writing down everything she saw travelling from Chernigov region to Warsaw, she vividly described realities of the time, gathering material for her first short stories. There is no doubt that the cultural environment Hanna Barvynok lived in, as well as her brother’s and husband’s Polish circle of friends made a significant influence on the beginning writer. Warsaw not only inspired her to write but also drastically changed the life of Hanna Barvynok. But Hanna Barvynok’s connections with Polish cultural environment were not limited by her temporary stay in certain geographical area. They were developing because of Kulish and through his influence. All her life Hanna Barvynok repeated that she just «writes down the common people’s words», as she was taught by her husband – P. O. Kulish. Only subjective conditions (Kulish’s arrest, her worries about his fate, his deportation to Tula, her decision to follow her husband) delayed the appearance of the new name in Ukrainian literature – Hanna Barvynok.
UK
Ганна Барвінок (Олександра Михайлівна Білозерська-Куліш, 1828–1911) – одна з найперших письменниць-жінок в українській літературі. Про свою першість вона може посперечатись із самою Марко Вовчок, яку традиційно прийнято вважати першою українською жінкою-письменницею. Свого часу Ганна Барвінок була широко відомою і знаною, а сьогодні її творчості приділяється значно менше уваги, ніж вона на то заслуговує. Перебуваючи в тіні слави свого відомого і шанованого всіма чоловіка Пантелеймона Куліша, ставши для нього не тільки дружиною, а й вірним другом, помічником і однодумцем, тоді ще Олександра Куліш не приділяла уваги своєму літературному таланту. Лише прагнення допомагати й бути достойної свого видатного чоловіка штовхали її до літературної діяльності. Для Олександри Куліш знаковим містом стала Варшава. Дорога до Варшави, перебування у Варшаві в товаристві Куліша і його оточення стали шляхом в українську літературу для Олександри Куліш, перетворивши її на жінку-першопрохідця і новатора – Ганну Барвінок. Ганна Барвінок стає основоположницею нового напрямку в українській літературі ‑ етнографічного реалізму. Виконуючи настанови чоловіка і записуючи все, що бачить дорогою з Чернігівщини до Варшави, вона жваво описувала реалії тогочасного життя, збираючи матеріал для своїх перших оповідань. Безумовно, культурне середовище, в якому перебувала Ганна Барвінок, польське оточення рідного брата і чоловіка не могли не вплинути на письменницю-початківця. Варшава не тільки надихнула писати, а і докорінно змінила життя самої Ганни Барвінок. Проте зв’язки Ганни Барвінок з польським культурним середовищем не обмежувалися лише перебуванням певний час у певному географічному просторі. Вони формувалися завдяки Кулішу і через його посередництво. Ганна Барвінок все життя повторювала, що лише “записує з народних уст”, як навчив її чоловік – П. Куліш. Лише об’єктивні обставини (арешт Куліша, переживання за його долю, заслання до Тули, куди вона поїхала за чоловіком) затримали появу в українській літературі нового імені – Ганни Барвінок.
13
Publication available in full text mode
Content available

Трагічні і травматогенні наслідки радянської політики в галузі української літератури

67%
Siryk L.
TEKA Komisji Polsko-Ukraińskich Związków Kulturowych
|
2018
|
vol. 5
|
issue 13
127-140
PL
Celem niniejszego artykułu jest ukazanie skutków polityki radzieckiej (okres 1922-1991) wobec literatury ukraińskiej. Autorka konstatuje, że tragiczne skutki polityki radzieckiej na ukraińskiej scenie literackiej może zaobserwować na trzech poziomach traumy kulturowej: a) w indywidualnych biografiach pisarzy oraz ich twórczości; b) na tle wspólnoty społeczeństwa ukraińskiego; c) na płaszczyźnie makrospołecznej. Zidentyfikowane zagadnienia sprzyjają powstawaniu czynników traumatogennych, które z kolei mają też bezpośredni wpływ zarówno na jakość, jak też i popularyzację literatury ukraińskiej.
EN
The article highlights the consequences of the Soviet politics upon Ukrainian literature in the period of 1922-1991. The tragic consequences of the politics are observed at three levels of the cultural trauma, in particular: in the individual biography and creative work of certain representatives of literature, on the background of a public community of the Ukrainians, at the macrosocial level. These problems contribute to the formation of traumatogenic factors, which in their turn negatively affect the development, quality, and popularization of Ukrainian literature.
UK
У статті розглядаються наслідки в українській літературі радянської політики в 1922-1991 роках. Tрaгiчні наслідки радянської пoлiтики щодо української літератури простежуються на трьох рівнях культурної травми, а саме: а) в індивідуальній бioгрaфiї та творчості представників літератури, б) нa тлі суспільної спільноти українців, в) у макросуспільній площині. Ці проблеми сприяють формуванню травматогенних чинників, які у свою чергу негативно впливають нa рoзвиток, якість i популяризацію української літератури.
14
Publication available in full text mode
Content available

A WRITER OR A CREATOR OF THE TEXTUAL WORLD: ANTHOLOGY AS A MIRROR OF THE POST-WWII UKRAINIAN LITERATURE

67%
Haleta O.
Porównania
|
2018
|
vol. 23
|
issue 2
47-62
PL
Po II wojnie światowej antologia literacka staje się jednym z najważnejszych sposobów reprezentacji literatury ukraińskiej, który zmienia się w zależności od definiowania i redefiniowania statusu pisarza. Podczas gdy w literaturze radzieckiej pod opieką Akademii Nauk pojawiają się wydania wielotomowe, konstruujące postać pisarza jako uczestnika socjalistycznej reorganizacji rzeczywistości, antologie emigracyjne rozwijają mit o pisarzu jako twórcy świata słów, stającego się nową „przestrzenią spotkania” dla całej wspólnoty kulturowej.Antologie literackie opublikowane po upadku Związku Radzieckiego (których liczba rośnie wielokrotnie) odzwierciedlają wszystkie problemy transformacji tożsamości autorów od wieszcza do gracza w niepewnej rzeczywistości, a także różne modele mitologizacji twórczości od romantyzmu do postmodernizmu. W tym kontekście szczególnie widoczna staje się zmiana natury gatunkowej antologii, która stopniowo przechodzi z kolekcji do projektu. Z jednej strony zauważalny jest efekt komercjalizacji literatury w warunkach rynkowych, przekształcenie pisarza w „producenta” towaru tekstowego. Z drugiej strony, obok klasycznego pisarza, który w uznawany przez czytelników sposób reprezentuje wartości estetyczne, powstaje postać pisarza jako intelektualisty publicznego, podejmującego wyzwanie tworzenia nowych zmysłów i nowych formwypowiedzi na aktualne tematy.
EN
After the II World War, literary anthology has become one of the most important means of representing Ukrainian literature, and it has changed depending on the definition and redefinition of the writer’s status. In the meantime, in the Soviet literature under the supervision of the Academy of Sciences, there appear multi-volume editions constructing the figure of the writer as a participant in the socialist reorganization of reality, emigration anthologies develop the myth of the writer as the creator of the textual world, becoming a new “common place” for the entire cultural community. Literary anthologies published after the collapse of the USSR (whose number has grown manyfold) reflect all the problems of transforming the identity of the author from the prophet to the player in an uncertain reality, as well as various models of mythologizing creativity from romanticism to postmodernism. In this context, the change in the genre of anthology becomes especially noticeable; it gradually moves from the collection to the project. On the one hand, commercialization of literature in market conditions and the transformation of the writer into a “producer” of textual goods are visible. On the other hand, next to the classic writer who, in a manner recognized by readers, represents aesthetic values, there emerges the figure of a writer as a public intellectual who undertakes the challenge of creating new meanings and new forms of expression on current issues.
15

Życie i twórczość w cieniu trzech epok. Ukraińska biografia intelektualna. Rec.: Ihor Nabytowycz, Derewo żyttia literaturnoho rodu: Iwan Fedorowycz, Wołodysław Fedorowycz, Darija Wikonśka. Kyjiw 2018. „Postati kultury”

67%
Boruszkowska I.
Pamiętnik Literacki
|
2020
|
vol. 111
|
issue 4
261-266
PL
Niniejszy tekst jest recenzją monografii naukowej Ihora Nabytowycza „Derewo żyttia literaturnoho rodu: Iwan Fedorowycz, Wołodysław Fedorowycz, Darija Wikonśka” („Drzewo życia rodziny literackiej: Jan Fedorowicz, Wołodysław Fedorowycz, Darija Wikonśka”, 2018), traktującej o trzech pokoleniach pisarzy z rodziny Fedorowyczów. Każdy z rozdziałów omawianej książki dotyczy także poszczególnych epok literackich: portret Jana Fedorowicza, seniora rodu, odmalowany jest na tle romantyzmu, twórczość Wołodysława Fedorowycza została powiązana z czasami pozytywizmu, a badania i twórczość Dariji Wikonśkiej (Liny z Fedorowyczów Malickiej) są osadzone w modernizmie.
EN
The present text is a review of Ihor Nabytovych’s monograph “Derevo zhyttya literaturnoho rodu: Ivan Fedorovych, Volodyslav Fedorovych, Dariya Vikonska” (“Life Tree of a Literary Family: Ivan Fedorovych, Volodyslav Fedorovych, Dariya Vikonska,” 2018) that treats of three generations of the Fedorovych family. Every chapter of the book in question refers also to a specific literary epoch: the portrait of Jan Fedorowicz (Ivan Fedorovych), the senior, is presented against the background of Romanticism, Volodyslav Fedorovych’s work is linked with Positivism, and the research and output by Dariya Vikonska (Lina Malicka, de domo Fedorovych) are set in Modernism.
16

Polskie inspiracje w ukraińskim dyskursie literackim lat 20. XX wieku

67%
Nowacki A.
Roczniki Humanistyczne
|
2015
|
vol. 63
|
issue 7: Słowianoznawstwo
133-146
PL
Niniejszy artykuł poświęcono refleksji nad polsko-ukraińskimi powiązaniami literackimi w latach dwudziestych XX w. W świetle przeprowadzonych badań można zauważyć wyraźny wpływ literatury polskiej na ukraińską, który nasilał się na przełomie XIX i XX w. Najczęściej Polska występowała w roli pośrednika w transferze najnowszych, modernistycznych tendencji kultury zachodniej, jednakże często stawiano ją za wzór udanego rozwoju kulturalnego. Powyższa praca pokazuje także, że recepcja literatury polskiej miała miejsce również na Ukrainie radzieckiej, a najbardziej zauważalna była w piśmiennictwie „neoklasyków” Kijowskich.
RU
Данная статья посвящена изучению польско-украинских литературных связей в 20-е годы ХХ века. В контексте проведенных исследований можно обнаружить заметное влияние польской литературы на украинскую, которое усилилось на рубеже ХIХ и ХХ веков. Как показывают анализы, чаще всего Польша выступала посредником в передаче новейших, модернистских направлений культуры Запада, кроме того, очень часто именно Польша ставилась в пример успешного культурного развития. Целью статьи является также показать, что рецепция польской литературы проходила также на землях Советской Украины и проявилась в творчестве киевских «неоклассиков».
EN
This article is devoted to the reflection on the Polish-Ukrainian literary connections in the 1920s. In the light of the research results there can be observed a noticeable impact of Polish literature on Ukrainian literature and Ukrainian literary circles, which intensified at the turn of the nineteenth century. Most frequently Polish influence manifested in mediation in the transfer of the latest modernist tendencies of Western culture. However, Poland was often presented as a successful model of cultural development. This work also shows that the reception of Polish literature was present in the Soviet Ukraine as well, and it was most noticeable in the literature of Kievian Neoclassicists.
17

Проблема ідентифікації творчості Лесі Українки

67%
Siryk L.
Roczniki Humanistyczne
|
2019
|
vol. 67
|
issue 7: Słowianoznawstwo
155-168
PL
W artykule podjęto istniejący w literaturoznawstwie problem identyfikacji twórczości Łesi Ukrainki (1871-1913). W literaturoznawstwie ukraińskim pod wpływem teorii narodników historycznie została ukształtowana tradycja zaliczająca pisarkę do neoromantyzmu. Wbrew temu poglądowi w proponowanym badaniu wysunięto tezę o przynależności pisarki dо klasycystycznego typu twórczości, mianowicie do neoklasycyzmu jako jednego z kierunków modernizmu europejskiego. Swoje twierdzenia autor argumentuje na podstawie poglądów pisarki dotyczących samoidentyfikacji, а także materiałów historyczno-literackich і prac krytycznoliterackich neoklasyków ukraińskich pierwszej fali, którzy rozwinęli swoją działalność w latach 20. XX wieku. Wyniki badań świadczą o zdecydowanym zaprzeczeniu przez Łesię Ukrainkę opinii o niej, którą sformułował czołowy przedstawiciel narodnickiej koncepcji S. Jefremow. Pisarka uważała ją za tendencyjną i nieadekwatną. Pokazano, że w latach 1914-1930 neoklasycy kijowscy: М. Draj-Chmara, М. Zerow, P. Fyłypowycz, М. Rylski i Jurij Kłen argumentowali europeizm pisarki i realizację przez nią artystyczno-światopoglądowych zasad neoklasycyzmu, mianowicie: zwrócenie się do antyku, wykorzystanie і reinterpretacja „wiecznych obrazów” і istniejących fabuł tradycji śródziemnomorskiej, synteza wartości uniwersalnych i narodowych, indywidualny wybór і twórczy mimesis, synkretyzm kulturowy i stylowy, antropocentryzm, dystans do szarej codzienności, moralizatorstwo, aktywność obywatelska. Artykuł stanowi próbę zaakcentowania konieczności weryfikacji istniejących opinii oraz identyfikacji twórczości według kryterium estetycznego.
EN
The article raised the issue of identification of Lesya Ukrainka’s literary heritage (1871-1913). Ukrainian literary science being under the influence of Narodnik (populist) tradition historically treated her as a representative of neo-romanticism. Contrary to this point of view this study puts forward the thesis that the writer belongs to the classicism, namely to the neoclassicism as a form of European modernism. This statement is based on the expressed by the playwright point of view as to the self-identification, as well as historical and literary materials, and literary criticism works of Ukrainian neoclassics of the so called first wave, which have developed their activity in the 20-th years of the 20-th century. Results of the study indicate a emphatic denial by the poet of her characteristics as had been formulated by the leading representative of the Narodnik S. Yefremov. The writer considered it biased and inadequate. It was found out that the kiev neoclassic in the years 1914-1930 M. Dray-Khmara, M. Zerov, P. Fylypovych, M. Rylsky and Yurii Klen backed up the statement that Lesya Ukrainka belonged to Europian literary tradition which is supported by her implementation of artistic and philosophical neoclassicism devices such as appeal to antiquity, the use and reinterpretation of „eternal images” and „traveling stories”, mediterranean tradition, individual choice and creative mimesis, cultural and stylistic syncretism, synthesis of universal with national, anthropocentrism, distancing from the trivial, moralizing, social activity. The article is an attempt to emphasize the need to review existing opinions and of identification creativity according to the aesthetic criterion.
18
Publication available in full text mode
Content available

Po Mannie i Viscontim. Śmierć w Wenecji we współczesnej literaturze polskiej, rosyjskiej i ukraińskiej

67%
Siemońska O.
Kultury Wschodniosłowiańskie - Oblicza i Dialog
|
2018
|
issue 8
219-230
EN
The article analyzes three pieces of Russian, Ukrainian and Polish contemporary literature on the subject of “the death in Venice”. The authors of the works, by referring to the literary tradition, consciously strengthen the myth of the "the city of death". In their interpretations this myth has two dimensions: the general and the individual. In the general dimension the vision of a dying beauty and fading power encourages reflection on the transitory nature of civilization. The individual dimension is based on the sense of identification of a dying character with a "dying" city, i.e. Venice.
19

Голосні струни Лесі Українки й Меланхолійний вальс Ольги Кобилянської: художньо-типологічні паралелі

59%
Horniatko-Szumiłowicz A.
Roczniki Humanistyczne
|
2018
|
vol. 66
|
issue 7: Słowianoznawstwo
55-74
EN
One can identify at least a few points at which the artistic careers and personal lives of Lesya Ukrainka (1871-1913) and Olha Kobylianska (1863-1942) had crossed their paths. Both women are great figures of Ukrainian literature. They both lived and worked in the same time, although 8 years older Olga outlived Lesya by nearly 28 years. They shared the literary space, that is the early Ukrainian modernism, and the everyday environment, both living in the Chernivtsi district. The writers were linked by a special spiritual bond which was reflected in their epistolary oeuvre and their work in general. In two works of theirs in particular, that is in Lesya Ukrainka’s essay Голосні струни and Olha Kobylianska’s novelette Valce melancolique one can trace artistic and typological parallels stemming from the similarities between their personal lives and work. These are: timewise similarity, similarity within the genre, autobiographism of both texts and their intellectualism. In both works a conflict between the reality and Art is present, interpreted as a variant of the conflict between an artist and the society, as well as the feature of broadly understood ‘musicality’. Moreover, in both texts the motifs of longing/ melancholy and silence/ quietness, as well as the then popular motif of beauty/ ugliness are intertwined.
PL
Można wskazać co najmniej kilka punktów, w których przecinają się twórcze i życiowe drogi Łesi Ukrainki (1871-1913) i Olgi Kobylanskiej (1863-1942). Obie kobiety – to wielkie postaci literatury ukraińskiej. Obie żyły i tworzyły w tym samym czasie, choć starsza o osiem lat Olga przeżyła Łesię o blisko 28 lat. Wspólna przestrzeń obu kobiet to wczesny modernizm ukraiński w literaturze oraz czerniowieckie adresy – w życiu realnym. Pisarki łączyła niezwykła więź duchowa, znajdująca swoje odzwierciedlenie zarówno w ich spuściźnie epistolarnej, jak i w twórczości. Szczególnie w dwóch utworach: szkicu Голосні струни Łesi Ukrainki i noweli Valce melancolique Оlgi Kobylanskiej, obecne są artystyczno-typologiczne paralele, wynikające ze wskazanych wyżej punktów stycznych w życiu i twórczości obu pisarek. Należą do nich: prawie ten sam czas napisania utworów, podobieństwo w obrębie gatunku, autobiograficzność obu tekstów, intelektualizm. W obu utworach obecny jest konflikt między realną rzeczywistością a sztuką, pojmowany jako wariant konfliktu artysta–społeczeństwo, szeroko pojęta „muzyczność” tekstów. W obu tekstach wzajemnie przeplatają się również motywy tęsknoty/melancholii oraz milczenia/ciszy, a także szczególnie popularny w okresie modernizmu motyw piękna/ brzydoty.
20
Publication available in full text mode
Content available

Dyskurs maskulinistyczny literaturze ukraińskiej XX i początku XXI wieku. Wybrane aspekty projektu badawczego

59%
Marusiak A.
Porównania
|
2013
|
vol. 12
209-224
EN
The present text proposes a synthetic and multi-dimensional investigation and description of the impact of modernist and postmodernist strategies of the discourse of masculinity in conceptualization and introvertisation of the Ukrainian national-cultural identity created by the Ukrainian literature of the 20th century and early 21st century. The author of the this text, considers that masculinity in modern Ukrainian literature, defined as a transgressive type of critical self-awareness of the intellectual discourse – based on spiritual, as well as corporeal, values – is aimed at the conscious process of creating the postcolonial national character and postcolonial Ukrainian culture and literature, as well as securing the national instinct of self-defense. 
PL
Prezentowany tekst stanowi propozycję syntetycznego i wieloaspektowego zbadania i opisania wpływu modernistycznych i postmodernistycznych strategii dyskursu maskulinistycznego na konceptualizację i introwertyzację ukraińskiej tożsamości narodowo-kulturowej kreowanej na łamach literatury ukraińskiej XX – początku XXI wieku. Autorka artykułu uważa, iż maskulinizm w nowożytnej literaturze kraińskiej, rozumiany przez nią jako transgresyjny typ dyskursywnej krytycznej samoświadomości intelektualnej, bazującej zarówno na wartościach duchowych, jak i cielesnych, ukierunkowany jest na świadomy proces tworzenia postkolonialnego ukraińskiego charakteru narodowego oraz postkolonialnej ukraińskiej kultury i literatury narodowej, zabezpieczanych narodowym instynktem samoobrony.
first rewind previous Page / 2 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.