Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Refine search results

Journals help
Authors help
Years help

Results found: 275

first rewind previous Page / 14 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  liturgia
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 14 next fast forward last
PL
W obliczu niezrozumienia istoty i roli liturgii w życiu i nauczaniu Kościoła katolickiego należy stale podkreślać jej znaczenie i podejmować próby przybliżania jej wiernym. W tym zakresie konieczna jest także reedukacja celebransów i wszystkich podejmujących posługi w zgromadzeniu liturgicznym. Aby to osiągnąć Kult Boży, dokonywany w czasie sprawowania świętych obrzędów, musi znajdować swoje odzwierciedlenie także w przestrzeni naukowej. Teologia, jako nauka o Bogu, jest odpowiedzialna za zapewnienie liturgii właściwego miejsca w przestrzeni swojej dziedziny, tak aby ta specyficzna dyscyplina nie była marginalizowana, a jej ciągła obecność w świecie nauki umożliwiła syntezę bogactwa wiedzy teologicznej właśnie na płaszczyźnie liturgicznej. Czasy współczesne, tak silnie związane z tzw. kulturą obrazkową, dają nową szansę, aby język znaków oraz gestów znajdujący od wieków swoje miejsce w liturgii podjąć na nowo, czyniąc tym samym żywy i świadomy udział w źródle i szczycie chrześcijańskiego życia. Recenzowana praca Liturgia jako teologia żywa ma charakter teoretyczno-badawczy i wyróżnia się spośród współczesnej literatury przedmiotu stosunkowo dużym obszarem badań. Omawiana monografia została opracowana w sposób homogeniczny, choć praca skupia się na wąskiej gałęzi teologii, dokonana analiza prezentuje jednak szerokie i wielowątkowe podejście do tematu. Zastosowaną przez Autora metodę badawczą należy uznać za właściwą w stosunku do specyfiki podjętego zagadnienia, jej użycie umożliwia ukazanie obszernego uniwersum teologii wraz z całym bogactwem jej dorobku w kontekście podejmowanej problematyki.
EN
The community of the Church has feature of every community therefore it can be describe by the aid of social instruments. However few essential components are not subjects to these criteria. Its foundation determine the Paschal sacrifice of Jesus Christ, which is present continually in the liturgical celebration and define the way of life of the members of the church. Also the criteria of time and space apply in different way to the Church. The members of the Church are not only people who are alive but also saints of all times and our brothers and sisters who are awaiting the cleansing in purgatory. The whole Church reveals therefore fully in liturgical celebration. There He renews and strengthens. The power for His activity in connection with salvation of men draws from liturgy where Christ in sacramental signs can achieve the change of man and assure the unity of the whole community: saints in heaven - Christian living on the earth - brothers in purgatory. Liturgy is the place for building christian community of the Church.
PL
Celem terapii jest wspieranie bądź poprawa zdrowia człowieka. Muzyka liturgiczna z kolei ma za zadanie podtrzymywanie i wspieranie właściwych relacji międzyludzkich oraz pogłębianie wewnętrznej harmonii z Bogiem, która stanowi istotny warunek dobrego samopoczucia, a nawet zdrowia psychicznego i fizycznego. Osoba odpowiedzialna za muzyczną stronę celebracji liturgicznej (posługi) w swojej wspólnocie powinna pamiętać o tym, jakie zestawienia dźwięków są dopuszczalne w terapii muzycznej i które z nich służą nawiązywaniu komunii z Bogiem. Powinna również zdawać sobie sprawę, że istnieje bardzo wielu odbiorców muzyki liturgicznej, a co za tym idzie – różnorodność jej recepcji. Dbałość o stronę artystyczną „terapii” musi zatem współistnieć z akceptacją środowiska, do którego jest skierowana.
EN
The article discusses the role of the laity in „celebrating” two essential sacraments in the Orthodox Church. It is also an attempt to confirm a cardinal place which lay people occupy in the Church. On the one hand, liturgical prayer is a creative act to which the fullness of the Church is called: both clergy and laity. But on the other hand a bishop who imposes his hands on a priesthood candidate never acts in isolation from the pleromy of the Body of Christ, of which he is representative, and all together with „one heart and one mouth” glorify the name of the Holy Trinity.
6
51%
PL
This article is dedicated to Prof. F. Jan Decyk who suddenly past away. He was a priest of the Diocese of Plock. As a theologian of liturgy in his research and teaching activities he was bound with the environment of Cardinal Stefan Wyszynski University in Warsaw. From 1999 to 2005 Prof. F. Jan Decyk was the vice-dean of the Faculty of Theology of this University and in the years 1996-2015 he was the head of the Department of History of Liturgy. About 85 works including 10 dissertation were created under his direction. In his theological research he focused on the cult of the dead in renewed liturgy after Vatican Council II. These studies were the part of contemporary eschatology. The last part of the article, written by a student and professor’s assistant, is kind of memory devoted to the friendliness that late prof. f. Jan Decyk showed to his students during his priestly and academic work.
7
51%
PL
.
EN
A genesis of Christian churches combines ideas: the Church – the God’s House (Domus Dei) and the Church – a home of worshipers (Domus Ecclesia). The essence of architectural creation is set by a church liturgy. A timeless-transcendent act of a liturgy takes place in a real environment of a believers’ community. Churches forms contain immutable elements – rooted in a liturgy, and values derived from conditions of time and place. Universalism and dynamism of the Church is reflected by an evolution of the sacral architecture of Christianity. Contemporary churches, which fit well into a term the “demythologized” Christian architecture, are an expression of ecumenical aspirations for an unity of faith.
EN
The problem can be stated in the following question: Can a faithful fulfill two obligations of assisting at Mass on one Mass? The regulations are to be applied to answer the difficulty come mainly from two canons of 1983 Code of Canon Law: can. 1247 and can. 1248 § 1. Clarifying the problem the paper describes the canons and interprets norms that come from them. The conclusion is that although law allows to give two quite opposite answers to the question, for practical and for pastoral reasons there must be only one obliging response given by the competent ecclesiastical authority. It would be appropriate if diocesan bishop clearly pronounced what behavior is obliging in his diocese in the matter. Christ’s faithful have the right to know unmistakable what they are expected to do.
PL
Problem tego artykułu może być zawarty pytaniu: czy wierny może wypełnić dwa obowiązki uczestniczenia we mszy świętej podczas jednej mszy świętej? Regulacje prawne, które mają zastosowanie przy udzieleniu odpowiedzi na to pytanie to głównie kan. 1247 i kan. 1248 § 1 z KPK 1983. Rozwiązując wskazany problem należy podać wykładnię tych przepisów. Wniosek z rozważań jest następujący: chociaż prawo pozwala na udzielenie dwóch całkowicie odmiennych odpowiedzi na powyższe pytanie badawcze, to z praktycznego i pastoralnego punktu widzenia, tylko jedna odpowiedź powinna być udzielona przez kompetentną władzę kościelną. Byłoby wskazane, gdyby to biskup diecezjalny jasno ogłosił, jaka norma obowiązuje w diecezji w tej sprawie. Wierni mają prawo wiedzieć, jakiego zachowania się od nich oczekuje.
10
45%
PL
W ramach mszalnych obrzędów liturgicznych Kościoła rzymskokatolickiego wykształciły się następujące chorałowe stałe śpiewy Ordinarium Missae: Kyrie, Gloria, Credo, Sanctus, Agnus Dei, Ite missa est oraz Benedicamus Domino. Śpiewy mszalne, kształtowane już w pierwszych wiekach istnienia Kościoła, stanowią potwierdzenie woli oddania się całego siebie Bogu. Przez zjednoczenie bosko-ludzkie przydają światu coraz wyższej doskonałości, dzięki czemu wierzący już na ziemi mogą kosztować nieba. Boża służba, obejmująca również śpiewy, zasadza się na bezgranicznej miłości, która jest kluczowym elementem chrześcijańskiego piękna.
EN
The paper concerns one of the most important issues of modern civilisation witch is an education for sobriety life and shows the rule of the liturgy in this process. The Bible preaching the praise of God’s gift witch is the wine at the same time calls for sobriety. From its beginning the Church was excluded tipsiness. Alcohol problems are often masked by alcohol use custom. The addicted treats somebody to alcohol for have a pretext for drinking themselves. An important witness for the new evangelisation are an abstinent habits witch are associated with the sacraments as the rites of passage. Those habits show that never alcohol, but Kyrios is the only source of joy and happines of Christians. A spirituality of communion for witch called John Paul II in Novo millennio ineunte is expressed in the responsilibity for education of adults and adolescents to a sober life.
PL
Autor przedstawia najważniejsze zapisy aktów prawa kościelnego w zakresie muzyki. Wskazuje na specyfikę sytuacji Kościoła w Polsce i wynikające z niej możliwości organizowania koncertów w przestrzeni sakralnej.
EN
The author presents the most important acts of church music legislation. He points out the specific situation of the church in Poland and the resulting possibilities of organising concerts in sacral space.
PL
Przywołany wkład pionierów ruchu liturgicznego, w tym Piusa XII i Odona Casela, wniesiony we właściwe rozumienie liturgii chrześcijańskiej oraz w przezwyciężenie trudności w przyjęciu nowej teologicznej perspektywy liturgii, to jeden z przykładów, choć nie jedyny, ewolucyjnego przełamywania stereotypowego pojmowania istoty świętej liturgii Kościoła. Ta odnowiona świadomość liturgiczna winna na stałe zadomowić się zarówno u duchownych, jak i wiernych świeckich Chrystusowego Kościoła. Wychodzi ona poza pojmowanie i umieszczanie liturgii wyłącznie w ramach duchowo-psychologicznych, ceremonialno-estetycznych, czy kultyczno-laudatywnych. Dotyka najgłębszego sensu liturgii, którym od kilku dziesięcioleci z niemałym powodzeniem, także w ośrodkach teologicznych w Polsce, zajmują się teologia liturgii i teologia liturgiczna. Wskazana w opracowaniu, choć tylko fragmentarycznie, teologia misteryjna Casela spowodowała zdecydowany przełom w pojmowaniu sakramentów, ale i w pojmowaniu całej liturgii chrześcijańskiej. Casel na trwałe przełamał pewien liturgiczno-teologiczny stereotyp, zrozumiały w kontekście historycznym, na pewnym etapie rozwoju myśli teologicznej Ko-ścioła, prowokując ożywioną dyskusję, która wycisnęła trwałe znamię na teologii katolickiej już przed Soborem Watykańskim II. Znalazła swoje implikacje w soborowym i posoborowym nauczaniu Kościoła. Teoria zaproponowana przez Casela stała się centralnym problemem teologii liturgii . Zwrot ku misteriom był udanym poszukiwaniem odpowiedzi na fundamentalne pytania dotyczące nie tylko istoty liturgii z całym jej dynamizmem zbawczym, lecz także pytania dotyczące chrześcijaństwa w kontekście historiozbawczym. Teologia Casela to poszukiwanie istoty chrześcijaństwa; to próba odnalezienia samego centrum egzystencji chrześcijańskiej. Osoba Chrystusa jako Boga-Człowieka oraz Jego zbawcze dzieło zajmują w tych poszukiwaniach czołowe miejsce . Dlatego już w roku 1966 przyszły papież Benedykt XVI określił Mysterientheologie jako najbardziej owocną w myśli teologicznej całego ubiegłego stulecia, a może nawet i od czasów patrystycznych .
EN
A reduced or even wrong perception and understanding of the sacred liturgy of the Mystical Body of Christ belongs to the most frequent stereotypes referring to the reality of the Church. A stereotypical perception of liturgy – almost exclusively in spiritual and psychological, ceremonial and aesthetic or at most cultural and laudative categories has numerous reasons. One of them, in case of the lay faithful, is undoubtedly a lack of deeper teaching and appropriate homiletic and catechetic presentation by theologians and priests. Unfortunately, some theologians who are not liturgists yield to the reduced understanding of liturgy. It appears that they do not see the fact that the aim and essence of Christian liturgy, apart from its cult dimension, is the real presence hic et nunc of the Mystery of Christ and the whole history of salvation in mysterio. The article demonstrates the contribution of the pioneers of the liturgical movement, such as Pius XII and Odo Casel, to the proper understanding of Christian liturgy and the process of evolutionary overcoming this stereotypical understanding of the essence of the Church’s liturgy.
EN
Apostolic exhortation Evangelii Gaudium, often called a programme document of the pontificate of pope Francis, touches upon many subjects. One of the dominant topics of this document is preaching the Word of God. Although in this “homiletic lecture” pope Francis analyses fairly known matters, the very drawing one’s attention to them is a value in itself. Among 25 points of the exhortation devoted to a homily (EG 135–159) two of them (EG 137 and EG 138) are related to its liturgical context. Analysis of these two points of Evangelii Gaudium and emphasizing their most important message is the aim of this paper. The paper analyses the following issues: the living presence of God in a homily, mystagogic function of a homily, a homily as an element that integrates a liturgical celebration and a homily as a part of a sacrifice offered to the Father and a mediation of grace.
XX
Adhortacja apostolska Evangelii gaudium, nazywana często programowym dokumentem pontyfikatu papieża Franciszka, omawia bardzo szeroki zakres tematów. Jednym z tematów dominujących jest kaznodziejskie przepowiadanie słowa Bożego. Wprawdzie papież Franciszek w tym „wykładzie homiletycznym” omawia zagadnienia dość powszechnie znane, to jednak przypomnienie ich stanowi wartość samą w sobie. Spośród 25 punktów adhortacji poświęconych homilii (EG 135-159), dwa (EG 137 i EG 138) odnoszą się do jej kontekstu liturgicznego. Omówienie tych dwóch punktów adhortacji Evangelii gaudium oraz wydobycie z nich najważniejszego przesłania jest celem niniejszego opracowania. W opracowaniu omówione zostały zagadnienia: żywa obecność Boga w homilii, mistagogiczna funkcja homilii, homilia jako element integrujący celebrację liturgiczną oraz homilia jako część ofiary przekazywanej Ojcu i pośrednictwo łaski.
Teologia w Polsce
|
2016
|
vol. 10
|
issue 2
165-175
PL
Wniebowzięcie Maryi zostało zdogmatyzowane stosunkowo niedawno. Jednakże tym, co pozwalało modlącemu się Kościołowi wytrwale wierzyć w takie zakończenie Jej ziemskiej wędrówki, był zmysł wiary – sensus fi dei. To dzięki temu zmysłowi wniebowzięta Maryja była czczona w liturgii oraz paraliturgicznych ceremoniach, które ukształtowały się na długo przed ogłoszeniem ostatniego maryjnego dogmatu.
EN
The “Sensus fi dei in the life of Church” document accents, that the sensus fi dei concept does not appear in theology before the II Vatican Council. Yet practice has outstripped the process of clear defi ning sense of faith. The author shows piety as a place where sensus fi dei is realized, in the context of Virgin Mary’s assumption dogma being announced. To illustrate the sense of faith, devotional practices developed in Kalwaria Zebrzydowska, Wambierzyce and Saint Ann’s Mountain were used. It has also been highlighted that sensus fi dei realized in Marian devotion has been the main reason for Virgin Mary’s assumption becoming a dogma for cause of Piuse XII.
16
38%
PL
Ryt zakonu Premonstratensów, inaczej ryt norbertański, jest ściśle związany z założonym przez św. Norberta w XII wieku zakonem Kanoników Regularnych, zwanych również białymi kanonikami. W pierwszych latach działalności zakonu trzymano się zwyczajów liturgicznych powszechnych wśród kanoników regularnych św. Augustyna. Niniejszy artykuł przybliża genezę i rozwój liturgii norbertańskiej, która przetrwawszy Sobór Trydencki, nie uchowała się wśród zmian około-liturgicznych Soboru Watykańskiego II.
EN
The Premonstratensian, or Norbertine Rite is strictly related to the Order of Canons Regular, also known as the White Canons. Founded in the 12th century by Saint Norbert, the order at first adhered to liturgical practices that were common among the Canons Regular of Saint Augustine. The following article talks about the genesis and development of Norbertine liturgy, which survived the changes in practices made by the Council of Trent, but was eventually made obsolete by the Second Vatican Council.
EN
The author presents the most important acts of church music legislation. He points out the specific situation of the church in Poland and the resulting possibilities of organising concerts in sacral space.
PL
Autor przedstawia najważniejsze zapisy aktów prawa kościelnego w zakresie muzyki. Wskazuje na specyfikę sytuacji Kościoła w Polsce i wynikające z niej możliwości organizowania koncertów w przestrzeni sakralnej.
EN
Artykuł zawiera przegląd kadencji psalmowych, które są charakterystycznymi elementami psalmodii niektórych tradycji zakonnych. Autor na podstawie wieloletnich badań wyselekcjonował zakończenia psalmowe (euouae), które właściwe są dla cystersów, premonstratensów, franciszkanów, klarysek, krzyżaków, kartuzów i paulinów.
PL
W artykule autor podejmuje próbę całościowego zbadania roli chórów kościelnych. Punktem wyjścia jest stwierdzenie, że chóry kościelne zasadniczo są uważane za grupy religijne, określone przez konkretne zadania w liturgii. Autor podkreśla, że ważne jest, aby zarówno dyrygent, jak i chór byli świadomi faktu, że pełnią rolę liturgiczną, co znacząco wpływa na wybór repertuaru, sposób wykonywania, lokalizację chóru, a nawet zachowanie i strój chórzystów. Istnieją dwa wyznaczniki, które określają chór kościelny: kwalifikacje liturgiczne i kwalifikacje estetyczne. Pierwszy dotyczy odpowiedzi na pytanie: „co śpiewać”, a drugi „jak śpiewać” (walory estetyczne). Oba rodzaje kwalifikacji są jednakowo istotne dla każdego chóru kościelnego. Odpowiadając na pytanie postawione w tytule artykułu: „Czy to tylko śpiewanie?”, autor stara się uzasadnić, że sam śpiew nie obejmuje wszystkich zadań chóru kościelnego. Ważne jest powiązanie śpiewu z edukacją i formacją. Chór kościelny to szkoła (schola cantorum), w której chórzyści zdobywają niezbędną wiedzę muzyczną i umiejętności techniczne umożliwiające prawidłowe wykonywanie utworów, uczą się odpowiedniego zachowania, które określa się jako „sposób bycia” w społeczeństwie, w którym żyją, uzyskują także niezbędną formację religijną i liturgiczną, aby ich zadania liturgiczne stały się źródłem „duchowego dobrobytu”. W zakończeniu artykułu na temat zadań chórów kościelnych, autor łączy własną tezę z refleksją kardynała Josepha Ratzingera, którą można w pełni odnieść do zadań chóru kościelnego. Uważa, że każdy występ muzyczny powinien być traktowany jako nabożeństwo liturgiczne, a skoro tak, to praca każdego chóru kościelnego jest formą „posługi pasterskiej”, dlatego uważana jest za „rodzaj apostolatu i służy jako sposób budowania wspólnoty”.
EN
In the article the author attempts to make a holistic investigation on the role of church choirs. The starting point is a statement that basically church choirs are considered to be religious groups, determined by specific tasks in the liturgy. The author highlights that it is essential for both a conductor and a choir to be aware of the fact that they have a liturgical role, which significantly influences the choice of the repertoire, a way of performing as well as a location of the choir and even choristers’ behavior and outfit. There are two areas in which a church choir can be qualified: liturgical qualification and aesthetical qualification. The first one considers an answer to the question: “what to sing” and the second one “how to sing” (aesthetic qualities). Both kinds of qualification are equally obligatory for each of the church choirs. Answering the question posed in the title of the article: “Is it only singing?” the author tries to justify that singing itself does not cover all the church choir’s tasks. It is significant to link singing with education, up-bringing and forming. A church choir is a school (schola cantorum), where choristers gain necessary musical knowledge and technical skills enabling performing songs properly, they learn a suitable behavior, which is described as “way of being” in the society they live in, they also obtain necessary religious and liturgical formation in order to make their liturgical tasks a source of “spiritual well-being”. While finishing the dissertation on the church choirs’ tasks, the author associates his thesis with Cardinal Joseph Ratzinger’s reflection, which can be fully referred to church choir’s tasks. He considers that each musical service can be treated as a liturgical service and if so, each church choir’s service is a form of “pastorial ministry” which is why it is considered as “a kind of the apostolate and serves as a way to build community”.
Horyzonty Polityki
|
2016
|
vol. 7
|
issue 19
107-131
PL
CEL NAUKOWY: Artykuł ukazuje osobotwórcze znaczenie rodziny w przymierzu Starego Testamentu. W starotestamentalnym objawieniu Boga dokonuje się demitologizacja ludzkiej seksualności, której efektem jest oczyszczenie obrazu transcendentnego Boga z seksual­nych odniesień. Płynąca z niej sekularyzacja ludzkiej sek­sualności nie oznacza wyłączenia jej ze sfery świętej, ale ukazuje płciowość jako część dzieła stworzenia, wiążąc ją z odpowiedzialnością rozumnego i wolnego człowie­ka oraz ze szczególnym błogosławieństwem Boga. Takie oczyszczenie pozwala w miłości mężczyzny i kobiety do­strzec sposób realizowania się przymierza z Bogiem, jak również obraz tego przymierza. PROBLEM I METODY BADAWCZE: Artykuł wpi­suje się w nurt historycznych badań nad antropologią relacyjną i krytyczną refleksję nad kulturą czasów współ­czesnych. Jego celem jest ukazanie religijnego i osobotwór­czego znaczenia rodziny w strukturze przymierza Starego Testamentu. PROCES WYWODU: Osobotwórcza rola rodziny una­ocznia się w historii Abrahama, w której widoczne jest, że przymierze nie ma wypełnić się przez samo płodzenie potomstwa, ale poprzez wychowanie dzieci, mające religijny charakter, dokonujące się w przestrzeni rodzinnej i łączące się z przekonaniem o budowaniu siły narodu. Bardzo waż­nym elementem tego wychowania jest rodzinna liturgia, z właściwym jej pry­matem ojca, odsyłającym do prymatu Boga Ojca. Szczególna rola ojca ukazuje się w trzech celebracjach: przyniesienia do świątyni i wykupu pierworodnego syna, obrzezania oraz paschy. WYNIKI ANALIZY NAUKOWEJ: Religia Starego Testamentu ma charakter osobotwórczy, tzn. prowadzi do ujawnienia, oświetlenia i dowartościowania podstawowych wymiarów osoby, takich jak: znaczenie płci, relacyjny charakter osoby ze względu na jej zróżnicowanie płciowe, znaczenie ojcostwa, macierzyń­stwa i ludzkiej płodności. WNIOSKI, INNOWACJE, REKOMENDACJE: Odczytanie znaczenia tych rodzinnych uroczystości może mieć znaczenie także dzisiaj dla pogłębie­nia więzi rodzinnych i zrozumienia roli rytuałów społecznych oraz religijnych w budowaniu rodziny, która pozostaje pierwszym i podstawowym miejscem tworzenia dojrzałej osobowości każdego człowieka, mężczyzny i kobiety.
first rewind previous Page / 14 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.