Search results

1

Proces odrodzenia praw amerykańskich ludów rdzennych na przykładzie „prawa do ziemi” kanadyjskich Inuitów

100%

Bonusiak G.

Studia Humanistyczne AGH

|

2014

|

vol. 13

|

issue 2

EN

Inuici zamieszkują tereny rozciągające się wzdłuż koła podbiegunowego, od Aleutów i Alaski, przez północnączęść Kanady, aż po należącą do Danii Grenlandię. Spis powszechny z 2006 roku wykazał, że w Kanadzie mieszkaich około 50 tysięcy. W II połowie XX wieku włączyli się oni do działań zmierzających do zmiany sytuacjiludów rdzennych zamieszkałych na terytorium Kanady. Początkowo marginalizowani i niedostrzegani przezbiałą większość byli w stanie skutecznie przeciwstawić się dominującej kulturze i utrzymać własną odrębność,a nawet uzyskać prawo do decydowania o własnych losach. Z sukcesem wykorzystali procesy występujące naarenie międzynarodowej i w polityce wewnętrznej Kanady, łącząc swe dążenia z działaniami Indian. Tak jakdla innych aborygenów rozsianych po całym świecie, tak i dla Inuitów zagadnieniem niezwykłej wagi byłoposiadanie i wykorzystanie ziemi i jej zasobów. Ukoronowaniem ich wysiłków stało się utworzenie z częścizamieszkanych przez nich obszarów odrębnego terytorium Nunavut. Artykuł przedstawia proces odrodzeniakanadyjskich Inuitów i obecny zakres ich samodzielności. Zwraca uwagę na uwarunkowania i procesy łącząceich z Indianami i Metysami, a także na przesłanki i konsekwencje odmienności losów i statusu Inuitów.Szczególnie wyeksponowany został problem „prawa do ziemi” i różne od europejskiego jego rozumienie.

2

Między nauką a szacunkiem dla zmarłych. Konflikt o szczątki Saamów w Szwecji

51%

Bonusiak G.

UR Journal of Humanities and Social Sciences

|

2019

|

issue 4(13)

84-99

PL

Od przełomu wieków coraz głośniejszym echem wybrzmiewają wysuwane przez Saamów żądania dotyczące zwrotu zagrabionych dóbr kulturowych przechowywanych w muzeach i placówkach naukowych Szwecji. Ważną ich częścią są szczątki Saamów zbierane przez dekady przez archeologów i antropologów fizycznych. Artykuł przedstawia konflikt, jaki rozgorzał pomiędzy naukowcami a przedstawicielami rdzennej społeczności, skupiając się na jego podłożu, przebiegu oraz argumentach wysuwanych przez obie strony. Wskazuje i podkreśla wiele istotnych aspektów omawianego sporu. Po pierwsze wzmiankuje, że zbiory powstawały z pogwałceniem praw i opinii rdzennej społeczności, na skutek niszczenia miejsc pochówków oraz w wyniku działania naukowców podejmujących badania bez uwzględnienia woli Saamów. Po drugie podnosi, że znacząca część szczątków zebrana została przez antropologów fizycznych i posłużyła do budowania teorii rasowych, w tym do wskazywania na podrzędność Saamów jako przynależnych do rasy żółtej. Po trzecie podkreśla, że żądania rdzennych społeczności pobudzane były przez proces ich emancypacji i postrzegane jako jego część. Po czwarte sygnalizuje, że na przebiegu konfliktów zaważył brak systemowego (ustawowego) uregulowania sposobów i miejsc przechowywania szczątków oraz mechanizmów ich zwrotu i ponownego pochówku. Doprowadziło to do sytuacji, w której każdy zbiór szczątków od nowa uruchamia te same konflikty i prowokuje do wymiany wciąż tych samych argumentów.

EN

Since the turn of the century, the Sami demands for the return of looted cultural goods stored in Sweden's museums and research facilities have become louder and louder. An important part of them are the remains of the Sami collected for decades by archaeologists and physical anthropologists. The article presents the conflict that has occurred between scientists and representatives of the indigenous community, focusing on its background, course and arguments. The paper indicates and highlights a number of elements that are particularly important in this dispute. First, that the collections were created in violation of the rights and opinions of the indigenous community, as a result of the destruction of burial sites and of the actions of scientists without taking into account the will of the Sami. Secondly, a significant part of the remains were collected by physical anthropologists and used to create racial theories, including pointing to the subordinate Sami as belonging to the yellow race. Third, that the demands of indigenous communities were stimulated by the process of their emancipation and understood as part of it. Fourthly, that the conflicts were affected by the lack of legal regulation of the procedures and places of storing the remains as well as the mechanisms for their return and reburial. This led to a situation in which each collection triggers the same conflicts and provokes the same arguments to be formulated.

3

Pełnomocnik Praw Małych Rdzennych Ludów Północy w Republice Sacha (Jakucja)

45%

Nowak K., Pogłódek A.

Środkowoeuropejskie Studia Polityczne

|

2019

|

issue 3

45-60

EN

The study analyzes the existing legislation of the Republic of Sakha (Yakutia) regarding the Representative for the Rights of Small Indigenous Peoples of the North. The analysis of legal acts makes it possible to indicate the legal framework for the status of the Representative of the Rights of Small Indigenous Peoples of the North as one of the mechanisms of nationality policy towards small indigenous ethnic groups in the Republic of Sakha (Yakutia). The analysis has been conducted considering systemic, comparative and dogmatic approaches. The study indicates good solutions, as well as the inadequacies of the mechanism for the legal protection of small indigenous ethnic groups of the North by the Representative. The author concludes that there is a need for further development of Sakha (Yakutia) legislation on the Representative for the Rights of Small Indigenous Peoples of the North.

PL

W pracy dokonano analizy obowiązującego ustawodawstwa Republiki Sacha (Jakucja) w zakresie dotyczącym Pełnomocnika Praw Małych Rdzennych Ludów Północy. Egzegeza aktów prawnych pozwoliła wskazać ramy prawne statusu Pełnomocnika Praw Małych Rdzennych Ludów Północny jako jednego z mechanizmów polityki narodowościowej wobec małych rdzennych grup etnicznych w Republice Sacha (Jakucja). Przeprowadzona analiza uwzględnia podejście systemowe, porównawcze oraz dogmatyczne. Wskazano dobre rozwiązania, a także niedociągnięcia w mechanizmie prawnej ochrony małych rdzennych ludów Północy przez Pełnomocnika. We wnioskach wskazano na potrzebę dalszego udoskonalania ustawodawstwa Sachy (Jakucji) o Pełnomocniku Praw Małych Rdzennych Ludów Północy.

Refine search results

1 Studia Humanistyczne AGH

1 UR Journal of Humanities and Social Sciences

1 Środkowoeuropejskie Studia Polityczne

2 Bonusiak G.

1 Nowak K.

1 Pogłódek A.

2 2019

1 2014

Proces odrodzenia praw amerykańskich ludów rdzennych na przykładzie „prawa do ziemi” kanadyjskich Inuitów

Między nauką a szacunkiem dla zmarłych. Konflikt o szczątki Saamów w Szwecji

Pełnomocnik Praw Małych Rdzennych Ludów Północy w Republice Sacha (Jakucja)