Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  małżeństwa
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Małżeństwa tatarskie w parafii muzułmańskiej w Studziance w świetle zachowanych akt metrykalnych z lat 1798-1911

100%
Węda Ł.
Nurt SVD
|
2017
|
issue 2
241-256
PL
Jan III Sobieski przywilejem z 12 marca 1679 r. nadał Tatarom ziemie w ekonomii brzeskiej. Otrzymali oni dobra w Studziance, Lebiedziewie i Małaszewiczach. Osadnictwo kontynuowali kolejni królowie. Wyznawcy islamu mieszkali m.in. w Połoskach, Małaszewiczach Wielkich i Małych, Trojanowie, Worońcu, Ossowie, Wólce Kościeniewickiej, Koszołach, Ortelu (dawnym Wortelu), Bokince (zwanej tatarską), Kościeniewiczach. Skupieni byli wokół Studzianki gdzie do 1915 roku funkcjonował meczet. Założyli także dwa cmentarze tatarskie w Studziance i Zastawku, które przetrwały do dzisiaj. W świetle adnotacji ksiąg metrykalnych z lat 1798-1911 w parafii w Studziance zawarto 131 małżeństw. Związki małżeńskie były zawierane w różnych miejscowościach. Duchowny tatarski jeździł z posługami do swoich wiernych, udzielając im ślubów. Pełnił niejako rolę urzędnika stanu cywilnego w terenie. Imamowie zapisywali księgi w języku polskim. Jedynie w latach 1800-1801,1803-1805 dokonywali wpisów po łacinie, a od 1867 roku zapisywali je po rosyjsku.
EN
On 12 March 1679, king Jan III Sobieski of Poland, issued an edict settling the Tatars on Crown Estates in Studzianka, Lebiedziew and Małaszewicze in the province of Brest. Under later Polish rulers, Tatars lived in Połoski, Małaszewicze Wielkie and Małe, Trojanów, Woroniec, Ossowo, Wólka Kościeniewiecka, Koszoły, Ortel (former Wortel), Bokinka Tatarska and Kościeniewicze. Their largest community was in Studzianka and its environs. They had a mosque in Studzianka, active until 1915, and cemeteries in Studzianka and Zastawek, still existing today. In the parish registers 1798-1911 in Studzianka there are 131 entries for Tatar marriages. They were contracted in different villages. An imam would go from place to place to perform the rites. The marriage entries are in Polish, Latin (for the years 1800-1801 and 1803-1805) and Russian (from 1867 onwards).
2
Publication available in full text mode
Content available

Zmiany stanu cywilnego we współczesnej Europie – kierunek przemian oraz ich determinanty

100%
Szwarc A.
Rozprawy Społeczne
|
2017
|
vol. 11
|
issue 3
14-21
PL
Głównym celem niniejszego artykułu jest określenie najważniejszych czynników przyczyniających się na przestrzeni lat do podejmowania decyzji o małżeństwie lub rozwodzie, z uwzględnieniem zjawisk takich jak małżeństwa powtórne, separacja, kohabitacja i życie w pojedynkę. Na przestrzeni lat można bowiem zaobserwować spadek ilości zawieranych małżeństw i wzrost ilości rozwodów. Mimo iż małżeństwo uznawane jest za jedną z ważniejszych wartości w życiu i ciągle jest jednym z najpowszechniejszych wyborów to coraz częściej wybierane jest również życie w związku nieformalnym lub w pojedynkę. Taki stan rzeczy może być determinowany rozmaitymi czynnikami społecznymi, demograficznymi oraz instytucjonalnymi zapoczątkowanymi w Europie w latach 50 XX wieku; nie tylko takimi jak wspólne zamieszkiwanie przed ślubem czy społeczna akceptacja zjawiska rozwodu i małżeństw powtórnych, ale również większa niezależność kobiet lub też posiadanie w życiu ważniejszych celów niż wstąpienie w związek małżeński. Zaistniałe zmiany mogą prowadzić do wyboru form życia najbardziej odpowiadającym poszczególnym jednostkom, niezależnie od przyjętych norm społecznych.
EN
The main aim of the following paper is to determine the most significant factors that have contributed to marriages and divorces over the years, including such phenomena as re-marriages, separations, cohabitations or single living. Over the years, a decrease in the number of marriages and growth in the number of divorces can be observed. Although marriage is reported to be one of the most important values in life and is still the most popular choice, living in a non-marital relationship or living alone has notably increased recently. It can be determined by a variety of social, demographical or institutional factors that originated in Europe in the 50s of the 20th century, not only such as living together before getting married, social acceptance of divorce and re-marriages but also a greater independence of women or having more important goals in life than getting married in the future. These changes may lead to selecting these forms of life that suit particular individuals most, regardless of the established social norms.
3
Publication available in full text mode
Content available

PROBLEMY DEMOGRAFICZNE POLSKI

100%
Góraj F.
Przestrzeń, Ekonomia, Społeczeństwo
|
2014
|
issue 5/I
55-66
PL
Największym bogactwem kraju są jego ludzie dlatego szczególnie uważnie należy śledzić tendencje zachodzące w rozwoju demograficznym kraju. Stan i struktura ludności są determinowane przez urodzenia, aktualne trendy dzietności, umieralność, saldo migracji zagranicznych oraz przeciętną długość trwania życia. Polska znalazła się w bardzo trudnej sytuacji demograficznej. Utrzymujący się przez wiele lat niski poziom dzietności, ujemny przyrost naturalny, ujemne saldo migracji zagranicznych przy wydłużaniu się przeciętnego trwania życia spowodują niekorzystną relacje osób w wieku poprodukcyjnym do osób w wieku produkcyjnym. Liczba ludności Polski będzie malała, społeczeństwo polskie będzie się starzało, odsetek ludzi starych w stosunku do liczby ludności w wieku produkcyjnym będzie jednym z najwyższych w Europie w 2060 r.
EN
The greatest wealth of a nation is its people and that is why it is necessary to monitor the trends related to the demographic of a given country. The state and the structure of a society are determined by birth, mortality and total fertility rates; and also by the net migration balance and the average life period. Poland has found itself in a very difficult demographic situation. The total fertility rate remaining low for years, the negative migration balance and population growth in conjunction with rising life expectancy will result in a disadvantageous relation between the old people and the working-age population. The population of Poland will be decreasing and aging, the ratio between the old people and the working-age population will be one of the highest in Europe in 2060.
4
Publication available in full text mode
Content available

Małżeństwa wyłącznie religijne w orzecznictwie polskich sądów powszechnych – jakościowa analiza treści uzasadnień sądowych opublikowanych online

100%
Juzaszek A.
Archiwum Filozofii Prawa i Filozofii Społecznej
|
2023
|
vol. 37
|
issue 4
54-67
EN
In some Western European countries, for a few years now there has been an intense debate concerning the phenomenon of religious-only marriages, solemnized through a religious ceremony. From the perspective of state law, such religious spouses are treated as cohabitees, which places certain limitations on their rights and obligations compared to married couples recognized by state law. In Poland, there is no ongoing discussion on this matter. Furthermore, there are no data regarding the frequency of such relationships, if any. The main objective of this article is to partially address this gap and initiate a discussion. To achieve this, exploratory research was conducted by analysing judgment justifications available online, focusing on cases where the couples were in exclusively religious marriages. Selected justifications underwent qualitative content analysis using MAXQDA software to gain insights into how judges and other participants in the proceedings approach this type of relationship. Another aim of the article is to highlight the legal challenges that religiously married spouses might encounter and to explore potential solutions in this regard. The research indicates that the marriages in question generally did not elicit consternation or negative attitudes in the analysed cases. On the contrary, both judges and participants in the proceedings typically did not question the significance, depth, and permanent character of family bonds formed through religious-only marriages. However, this approach is not reflected in current legislation, which differentiates the rights and obligations of individuals in intimate relationships based on whether a civil marriage has been contracted, often disregarding the actual nature of the relationship.
PL
W niektórych krajach zachodnioeuropejskich obserwujemy od kilku lat wzmożoną debatę dotyczącą związków, które zostały zawarte jedynie w oparciu o religijną ceremonię i zwane są małżeństwami wyłącznie religijnymi (religious-only marriages). Dla prawa państwowego tacy religijni małżonkowie są zazwyczaj wyłącznie konkubentami, co rodzi pewne ograniczenia w zakresie ich praw i obowiązków w porównaniu do osób pozostających w małżeństwach uznawanych przez prawo państwowe. W Polsce ta dyskusja nie jest prowadzona. Nie mamy również żadnych danych na temat tego, czy Polacy wchodzą w takie relacje. Podstawowym zamierzeniem niniejszego artykuł jest chociaż w niewielkim stopniu uzupełnienie tej luki i rozpoczęcie dyskusji. By je zrealizować zostały przeprowadzone eksploracyjne badania dostępnych online uzasadnień sądowych, w których znajdowała się wzmianka o tym, że para przebywała w małżeństwie wyłącznie religijnym. Wybrane uzasadnienia zostały poddane jakościowej analizie treści przy zastosowaniu oprogramowania MAXQDA, by zrekonstruować podejście do tego typu relacji ze strony sędziów oraz pozostałych uczestników postępowania. Dodatkowym celem artykułu było również zwrócenie uwagi na problemy prawne z jakimi mogą się borykać małżonkowie wyłącznie wyznaniowi i rozważenie potencjalnych rozwiązań w tym zakresie. Badania pokazały, że omawiane małżeństwa nie budziły konsternacji ani negatywnego nastawienia w analizowanych sprawach. Wręcz przeciwnie zarówno sędziowie, jak i uczestniczy postępowania nie kwestionowali, co do zasady, istotności, głębi i trwałości więzów rodzinnych, jakie tworzą małżeństwa wyłącznie religijne. Nie ma to jednak odzwierciedlenia w obecnym prawie, które różnicuje prawa i obowiązki osób w bliskich związkach w zależności od tego, czy doszło do małżeństwa cywilnego, niejednokrotnie nie zwracając uwagi na to jak wygląda ich faktyczna relacja.
5
Publication available in full text mode
Content available

Przynależność Jawornika do administracji cywilnej i kościelnej oraz jego ludność w latach 1860-1945

80%
Chuchla A.
Resovia Sacra : Studia Teologiczno-Filozoficzne Diecezji Rzeszowskiej
|
2015
|
issue 22
71-98
EN
he subject matter of the article „The membership of Jawornik to the civil and ecclesiastical administration and its population from 1860 - 1945” is showing the movement of the population of the country of Jawornik in Niebylec commune from 1860 to 1945, with the division into four periods: from 1860 to 1896, from 1897 to 1917, from 1918 to 1939 and from 1939 to 1945, in the context of contemporary personal law. The article consists of two parts: the first one shows the civil and ecclesiastical administration of Jawornik and contemporary personal law, the second one illustrates the natural movement of people with introduction of demographic dynamics. There are also such respective events in the area of births, marriages, and deaths with showing their number, structure and other characteristic features. There are the numbers of twin births, names of midwifes, the number of extramarital births, most frequent reasons of deaths, the age of deceased and their percentage in respective age groups. There also are the numbers of signed marriages, the age of spouses, place of living of future spouses, the place of living of women, most often chosen by Jawornik boys and the place of living of the boys, chosen by Jawornik girls. There also are the months when the weddings were organised. The article is a look on Jawornik from the point of view of the number and movement of the population.
6
Publication available in full text mode
Content available

Rodzina Łoknickich herbu Nieczuja na Podlasiu i w powiecie brzesko-litewskim do połowy XVII wieku

80%
Tęgowski J.
Rocznik Lituanistyczny
|
2019
|
vol. 5
PL
Artykuł niniejszy przedstawia rodowód rodziny szlacheckiej Łoknickich herbu Nieczuja w XVI–XVII w. Zwrócono uwagę na zawierane małżeństwa w określonym kręgu średniej szlachty zamieszkującej obszary pograniczne Podlasia z Wielkim Księstwem Litewskim.
EN
This article presents the pedigree of the Łoknicki noble family of the Nieczuja coat of arms in the 16th–17th centuries. Attention was paid to marriages in the circles of middle nobility living in the border areas of Podlasie neighbouring with the Grand Duchy of Lithuania.
7
Content available remote

Misteryjno-sakramentalne uczestnictwo w Passze Chrystusa w ujęciu Wacława Hryniewicza OMI

61%
Lekka D.
Teologia w Polsce
|
2015
|
vol. 9
|
issue 2
149-165
PL
Artykuł podejmuje refl eksję nad udziałem człowieka w Passze Chrystusa według myśli Wacława Hryniewicza OMI. Ukazuje misteryjno-sakramentalne uczestnictwo przez Słowo Boże i sakramenty. Najpierw ukazuje myśl W. Hryniewicza na temat misteryjnego uczestnictwa przez przyjęcie i głoszenie Słowa Bożego. W następnej części omawia sakramentalne uczestnictwo w siedmiu następujących sakramentach: chrztu, bierzmowania, Eucharystii, pokuty, namaszczenia chorych, małżeństwa i kapłaństwa. Pokazuje, w jaki sposób misterium paschalne Chrystusa jest w nich obecne i pozwala człowiekowi uczestniczyć w dziele odkupienia.
EN
The article is an attempt to systematize, in a critical way, the way of human participation in the Pascha of the Christ according to the Wacław Hryniewicz OMI. It demonstrates the mysterious and sacramental way of that participation by the Word of God and the seven sacraments. The article shows Hryniewicz’s thought about mysterious participation by the adopting the Holy Word of God and its proclaiming. In the next part, the article discusses the sacramental participation and enumerates the seven sacraments: Baptism, Confi rmation, Eucharist, Penance, Anointing of the Sick, Matrimony and Holy Orders. It demonstrates how the paschal mystery of the Christ is present in them and allows human to participate in the mystery of redemption.
8
Publication available in full text mode
Content available

Misteryjno-sakramentalne uczestnictwo w Passze Chrystusa w ujęciu Wacława Hryniewicza OMI

61%
Lekka D.
Teologia w Polsce
|
2015
|
vol. 9
|
issue 2
149-165
EN
The article is an attempt to systematize, in a critical way, the way of human participation in the Pascha of the Christ according to the Wacław Hryniewicz OMI. It demonstrates the mysterious and sacramental way of that participation by the Word of God and the seven sacraments. The article shows Hryniewicz’s thought about mysterious participation by the adopting the Holy Word of God and its proclaiming. In the next part, the article discusses the sacramental participation and enumerates the seven sacraments: Baptism, Confirmation, Eucharist, Penance, Anointing of the Sick, Matrimony and Holy Orders. It demonstrates how the paschal mystery of the Christ is present in them and allows human to participate in the mystery of redemption.
PL
Artykuł podejmuje refleksję nad udziałem człowieka w Passze Chrystusa według myśli Wacława Hryniewicza OMI. Ukazuje misteryjno-sakramentalneuczestnictwo przez Słowo Boże i sakramenty. Najpierw ukazuje myśl W. Hryniewicza na temat misteryjnego uczestnictwa przez przyjęcie i głoszenie Słowa Bożego. W następnej części omawia sakramentalne uczestnictwo w siedmiu następujących sakramentach: chrztu, bierzmowania, Eucharystii, pokuty, namaszczenia chorych, małżeństwa i kapłaństwa. Pokazuje, w jaki sposób misterium paschalne Chrystusa jest w nich obecne i pozwala człowiekowi uczestniczyć w dziele odkupienia.
9
Publication available in full text mode
Content available

Problematyka małżeństw mieszanych katolicko-ewangelickich oraz konwersje na Mazurach w latach 1850–1960

61%
Kasprzycki E., Dolnośląska Szkoła Wyższa P. C.
Studia z Geografii Politycznej i Historycznej
|
2013
|
vol. 2
EN
A church reform introduced in East Prussia in 1525 brought the change of current religious relationships. In place of catholic Church the new Lutheran confession was officially introduced. To the half of the 19th century mixed marriages and mutual conversions have rarely appeared. Only in the 19th century, along with numerical height of the catholic community this problem started appearing more often. Analysis of statistical datas from the end of the 19th age and the 20th beginning are showing that such marriages have more often been contained in the Lutheran Church, and that the children were also being raised mainly in this faith. Also the balance of mutual conversions was advantageous for the Lutheran Church. Therefore in connecting to the roman catholic Church the Lutheran Church did not only lose, but even attracted new faithful. After the Second World War Lutherans became minority faith. Because of dislike from authorities and intolerance from new catholic settlers, Lutherans tried to avoid mixed marriages. If it already reached them, in general the marriage ceremony and baptism of children took place at the Roman Catholic Church. Sometimes occurred that the Lutherans on Masuria made conversion to Catholic faith right before entering into marriage with the Catholic. To the end of the fiftieth years mixed marriages constituted the little percent contained in both churches of marriage ceremonies. If to add the high birth rate in Masuria families, a statement that the mixed marriages and conversions to Catholicism did not have a direct effect to the demographic situation of the Lutheran Church on Masuria will be entitled. Clearly negative consequences of catholic – Lutheran marriages turned up only at the more late period. Taking the mentioned subject matter was aimed at introducing to the issue of the interrelation the evangelical and catholic community on Masuria. These issues have always aroused great emotions, especially when it was direct confrontation of representatives of both religious groups. Particularly when containing mixed marriages and associated with them conversions reached situations, in which both Churches accused each other mutually against the proselytism and the religious intolerance. It seems that It was a long-lasting element of the mutual coexistence, evangelicals and Catholics which with special power appeared in the first post-war years. Also in late years the interrelation was not also deprived of difficult and dramatic moments.
PL
Niniejszy artykuł jest próbą przedstawienia problematyki współistnienia dwóch społeczności wyznaniowych na terenie Mazur na przełomie XIX i XX w. Szczególnej analizie poddane zostaną małżeństwa mieszane, zawierane przez przedstawicieli obydwu społeczności oraz związane z tym zjawisko zmiany wyznania (konwersji). Celem autora jest uchwycenie zmian we wzajemnych ewangelicko-katolickich relacjach w kontekście zmieniającej się sytuacji politycznej i demograficznej. W dalszej części podjęta zostanie próba analizy socjologicznej zachodzących zjawisk i ich wpływu na rozpad społeczności ewangelickich Mazurów.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.