Search results

1

„Świat życia” i „Mała ojczyzna” jako obszary procesów edukacyjnych

100%

Olubiński A.

Przegląd Pedagogiczny

|

2020

|

issue 2

9-29

PL

Przedmiotem rozważań zawartych w niniejszym opracowaniu są refleksje na temat kontekstów edukacyjnych związanych z kategoriami „świata życia” i „małej ojczyzny”. Zdaniem autora potrzeba refleksji w tym obszarze wynika przede wszystkim z faktu, że odczłowieczanie życia ludzkiego staje się coraz bardziej widoczne w wyniku przemożnego wpływu cywilizacji technologicznej i strukturalnej przemocy. Pewną szansą powrotu do ludzkiej egzystencji lub zatrzymania tych niekorzystnych procesów i zjawisk wychowawczych może być życie w lokalnych społecznościach, które w naturalny sposób dbały o realizację podstawowych wartości, takich jak: pomoc i wsparcie, tolerancja, podmiotowość więzi i komunikacja, troska o słabych i niepełnosprawnych, współpraca, dążenie do poprawy środowiska własnego życia, przestrzeganie zasad demokratycznego uczestnictwa itp. Tak rozumiane procesy wychowawcze w naturalnym środowisku życia są bliskie pedagogice społecznej jako dyscyplinie, której celem jest właśnie aktywizacja naturalnych środowisk wychowawczych poprzez stymulowanie i rozwój istniejących sił społecznych. Zdaniem autora przykładem takiego środowiska edukacyjnego może być społeczność akademicka, zarówno ze względu na statutowe funkcje dydaktyczne, jakie pełnią uczelnie, jak i fakt częstego lokowania go na jasno określonym terenie. Między innymi z tych powodów można analizować środowiska akademickie jako pewien świat życia i małą ojczyznę, której istotą jest świadomość współistnienia, współrozwoju, współpracy, wspólnych działań czy wspólnie rozwiązywanych problemów służących realizacji podstawowych wartości. Czy jednak w obliczu różnych zagrożeń społecznych i cywilizacyjnych można dziś powrócić do koncepcji małej ojczyzny w kampusach akademickich?

2

Gmina jako obszar odniesienia w edukacji regionalnej. Edukacja regionalna w gminie Latowicz – innowacja pedagogiczna

75%

Gajowniczek Z. T.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica

|

2014

|

vol. 7

38-50

PL

Edukacja regionalna dotyczy „własnego regionu” − indywidualnej dla każdego człowieka przestrzeni geograficznej, z którą się on utożsamia. Istotne znaczenie odgrywają silne związki emocjonalne oraz odniesienie do własnej historii i dziedzictwa kulturowego. Większość opracowanych dotychczas programów edukacji regionalnej odnosiła się do dużych jednostek: województwa, krainy historyczno-geograficznej. Tymczasem uczniowie utożsamiają „własny region” z niewielkim obszarem zbliżonym do gminy. Gmina powinna być zatem podstawowym obszarem w edukacji regionalnej, co wynika z dopasowania do naturalnych możliwości poznawczych uczniów, pokrywania się tego terenu z obwodem szkolnym oraz możliwościami finansowania realizacji edukacji regionalnej jako odrębnego modułu przedmiotowego, który wydaje się najodpowiedniejszy. W zakres treści nauczania (wynikających ze specyfiki miejsca) powinny wchodzić zagadnienia ze wszystkich dyscyplin, bez faworyzowania którejkolwiek, a szczególnie historii i dziedzictwa kulturowego. Taki eksperymentalny program nauczania realizowany był w latach 2001–2014 w gminie Latowicz (powiat miński, województwo mazowieckie) jako innowacja pedagogiczna.

EN

Regional education refers to “the own region” – that is the particular geographical, social and natural space a person identifies with. Strong emotional relations, history and cultural heritage are of great importance. Most programmes of regional education adopt a voivodeship, province or a historical district as “the own region”:. Meanwhile, the pupils identify their “own region” with a small area, similar to the commune in which they live. The commune (municipality) should be therefore the basic reference area in regional education. In Poland the commune is often a school district thus it should be included in a separate module of the teaching of regional education, as it appears to be the most suitable one. The teaching content (reflecting the nature of the region) should include knowledge from all disciplines, in particular geography, history, and cultural heritage, without favouring any of them. The experimental programme of regional education, realized in 2001–2014 in the Latowicz commune (Mińsk County, Mazovian Voivodship), is a considerable pedagogical innovation.

3

“In our region…”, or Haupt’s “Letychiv district”

75%

Sucharski T.

Forum Poetyki

|

2023

|

issue 32

EN

In the article, I reflect on the spaces of inspiration, the “praił” [primordial clay] of Zygmunt Haupt’s works. I examine a unique “pronominal” spatial orientation found in his texts, his use of the prepositional phrase “u nas” [in our region], and the juxtapositions of “tam” [there] and “tu” [here], trying to establish what spaces are “hidden” behind these pronouns. I do not think that it was Ukraine, because Haupt’s texts present only its western part. On the one hand, the writer poeticized the space of “his land” and, on the other hand, he rooted it, often imprecisely, in geography. The best concretization of this space seems to be the “Letychiv district,” which transformed into a metaphor of a “place of origin,” where artists who are detached from their “praił” can look for inspiration. The changing borders of this “district” are determined only by the artist’s imagination.

PL

W artykule podejmuję refleksję nad przestrzeniami inspiracji, „praiłami” twórczości Zygmunta Haupta. Dostrzegam specyficzną, „zaimkową” orientację przestrzenną w jego tekstach, wykorzystywanie przez pisarza wyrażenia przyimkowego „u nas”, kontrastowych zestawień „tam” – „tu” i szukam odpowiedzi, jaką przestrzeń „ukrywały” owe zaimki. Odrzucam prostą tezę, iż była to Ukraina, ponieważ świat przedstawiony w tekstach Haupta obejmuje tylko jej zachodni skrawek. Pisarz z jednej strony poetyzował przestrzeń „swojego kraju”, z drugiej zaś wpisywał ją, często nieprecyzyjnie, w geograficzny konkret. Najlepszym określeniem owej przestrzeni, które rozrosło się do metafory „miejsc pochodzenia”, wydaje się „powiat latyczowski”, gdzie natchnień mogą szukać twórcy oderwani od swoich „praiłów”. Zmienne granice owego „powiatu” wytycza za każdym razem tylko wyobraźnia konkretnego artysty.

4

Literackie świadectwo (nad)wrażliwej pamięci. Kilka uwag o Łodzi bukowej Janiny Kościałkowskiej

63%

Dybisz E.

Rana. Literatura - Doświadczenie - Tożsamość

|

2020

|

issue 2

1-14

EN

The topic of the article is the nature of memory and remembrance in the work of Janina Kościałkowska, a literary artist associated with the Second Emigration, winner of Wiadomości award, and author of stories, plays, and novels. The topics under discussion in this paper are closely connected with the concepts of homeland, locality, and identity. Revisiting the past primarily speaks to the need for self-determination. These issues constitute an important element in Kościałkowska’s works, and embody various forms of literary interpretation while attempting to come to terms with the history and canonical perception of emigration.

PL

Tematem tekstu jest istota pamięci i pamiętania w twórczości Janiny Kościałkowskiej – autorki opowiadań, dramatów i powieści, laureatki nagrody „Wiadomości”, twórczyni związanej z Drugą Emigracją Niepodległościową. Omawiane zagadnienia są ściśle związane z pojęciami ojczyzny, małej ojczyzny i tożsamości. Powroty do przeszłości to przede wszystkim potrzeba samostanowienia. Kwestie te są ważnym elementem jej twórczości, przybierają różne formy interpretacji literackiej, a także są próbą „rozprawienia się” z historią i kanonicznym postrzeganiem emigracji.

5

O potrzebie stworzenia "Słownika biograficznego ziemi łęczyckiej". Ogólne zasady opracowania kompendium i jego znaczenie dla regionu

62%

Ladorucki J., Stolarczyk T.

|

2016

|

vol. 1

|

issue 22-23

117-129

EN

Łęczyca is a city with rich historical traditions, located in the central part of Poland, in the Lodz voivodeship. The city and the land łęczycka do not have a dictionary of the most important figures associated with the region. The authors undertook elaboration of a biographical dictionary of land łęczycka, which will include biographies of persons, various associations with the city and the region. In the glossary will be presented only the deceased person. An important element of this research project is attention to memory and preservation of cultural heritage ‘little fatherland’, which for many is the land of Łęczyca.

PL

Łęczyca to miasto o bogatych tradycjach historycznych, położone w centrum Polski w województwie łódzkim. Miasto i ziemia łęczycka nie posiadały dotychczas słownika najważniejszych postaci związanych z regionem. Autorzy artykułu podjęli się opracowania Słownika biograficznego ziemi łęczyckiej, w którym znajdą się biogramy osób posiadających różnorodne związki z miastem i jego otoczeniem. W Słowniku prezentowane będą jedynie biogramy osoby nieżyjących. Ważnym elementem tego przedsięwzięcia naukowego jest dbałość o pamięć i zachowanie dziedzictwa kulturowego „małej ojczyzny”, jaką dla wielu jest ziemia łęczycka.

6

Przestrzenie sacrum w Trylogii wołyńskiej Wołodymyra Łysa

51%

Nowacki A.

Studia Ucrainica Varsoviensia

|

2019

|

vol. 7

109-120

PL

This paper is devoted to the problems of the sacred space in the prose of one of the contemporary Ukrainian writers Volodymyr Lys. The basis for these analyses are three novels that form the co called “Volhynia trilogy” (Jacob’s Century, Solo for Solomiya, and Virgo of Mlynyshche). The analyses of the above-mentioned works allow us to conclude that the writer quite often refers to functioning of category of sanctity which can be divided in a conventional way into several spaces. One of them is undoubtedly the sacralization of Volyn as a “small homeland” of its inhabitants, but the analysis also revealed the use of legends, folk beliefs and frequent references to religious tradition and the belief in God. It can be said that the mysterious relationship between the good and the evil, sin and sanctity is a characteristic feature of Volodymyr Łys’ “Volhynia Saga,” which creates a speciﬁc world where man lives with the God, sensing Him almost physically.

7

,Danzig sehen und sterben‘. Manifestation der regionalen Verbundenheit in Danziger Todesanzeigen

51%

Janus D., Janus D.

Kwartalnik Neofilologiczny

|

2018

|

issue 4

8

Poeta pojednania. O twórczości Ernsta Josefa Krzywona

51%

Białek E., Radłowska J.

Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis. Studia Historicolitteraria

|

2022

|

vol. 22

185-196

EN

This article presents key motifs in the lyrical works of Ernst Josef Krzywon, a German poet, literary historian. and translator of Polish literature. Krzywon was an intellectual of Upper Silesian origin, who struggled with the conditions of a double biography, enhanced by the socalled great history of belonging to two cultural circles. Both in his poetry and in his scientific works and essays, the author born in Rokitnica (a historical part of Zabrze), tries to face the challenge of presenting the cultural heritage of Upper Silesians as the product of meetings between representatives of several nations - as a common work of the German and Slavic peoples. Our article analyzes the main topic of his poems: the multiracial character of the region and its consequences for the individual - especially the necessity to look for national identity in the area between two cultures and two (or even three) languages.

9

Aldona Skudrzyk, Krystyna Urban, Małe ojczyzny. Świadomość językowo-kulturowa społeczności lokalnych, Oficyna Wydawnicza Wacław Walasek, Katowice 2010, ss. 324

51%

Kopacz E.

Facta Simonidis

|

2011

|

vol. 4

|

issue 1

161-166

10

Szkoła środowiskowa i jej obecność w edukacji równoległej, permanentnej i środowiskowej

45%

Winiarski M.

Pedagogika Społeczna

|

2015 (R. XIV)

|

issue 3(57)

53-76

PL

Artykuł przybliża drogę rozwojową idei szkoły środowiskowej i jej współczesną koncepcję – model autorski, a także rolę i funkcje tej szkoły w kontekście nowych dziedzin edukacji, tj. edukacji równoległej, permanentnej i środowiskowej. Autor wiele uwagi poświęca też problemowi integracji funkcjonalnej, sprowadzającej się głównie do współdziałania szkoły ze środowiskowymi podmiotami edukacji pozaszkolnej i poszkolnej. Szkoła w „symbiozie” ze środowiskiem od zarania jest ważnym problemem pedagogiki społecznej. Pedagodzy społeczni wydatnie przyczynili się do rozwoju teorii w tej dziedzinie, empirii i praktyki pedagogicznej. Ich poczynaniom zawsze był i jest bliski imperatyw progresywności i prospektywności.

EN

The article presents the developmental path of the „community school” idea and its modern concept; the author’s model. It also depicts the role and the functions of the school in the context of new areas of education, for example parallel education, permanent education and socio-environmental education. The author focuses on the issue of functional integration, understood as close cooperation of the school with extracurricular and post school social environment bodies. The school in „symbiosis” with the social environment has been an important issue for social pedagogy since its dawn. Social pedagogues significantly contributed to the development of the theory in this field, as well as empirical and practical pedagogical practice. Their actions have been always close to the imperative of progressivity and future prospects.

11

Pomeranus non cantat. Uwe Johnson i Pomorze. Topos utraconej (pierwszej) ojczyzny lub: skąd pochodzę, tego już nie ma

45%

Talarczyk A.

Przegląd Zachodniopomorski

|

2020

|

issue 3

27-48

PL

Uwe Johnson był przed 1989 rokiem postrzegany wyłącznie jako pisarz „podziału Niemiec”. Urodzony na Pomorzu (Kamień Pomorski), okres dzieciństwa i wczesnej młodości spędził w Mecklemburgii. Po studiach germanistycznych w NRD przeniósł się w 1959 roku do Berlina Zachodniego. W tym samym roku ukazała się jego pierwsza powieść Mutmaßungen über Jakob (pol. Domniemiania o Jakubie, 2008), która – oprócz refleksji nad podziałem Niemiec w kontekście klimatu zimnej wojny dzielącej Europę na dwa obozy polityczne – szeroko opisuje wakacyjny czas spędzany do dziesiątego roku życia w Darzewicach koło Wolina. Jest to, patrząc przez pryzmat całej biografii autora, najszczęśliwszy okres w jego życiu i z tego powodu – punkt odniesienia do ukształtowania się światopoglądu w dwubiegunowym świecie indoktrynacji ideologicznej. Bohaterowie jego utworów pisanych prozą wywodzą się, podobnie jak Jakob Abs, główny bohater z wyżej wymienionej powieści, również z Pomorza. Tekst ten poświęcony jest analizie determinantów tożsamości regionalnej pisarza z perspektywy samorefleksji, w której kategoria małej ojczyzny w rozumieniu teorii konkretnej utopii (Ernst Bloch), zajmuje miejsce centralne – pokrewieństwa duchowego (Johann Wolfgang Goethe) oraz duchowej bezdomności (Siegfried Kracauer).

EN

Uwe Johnson was perceived before 1989 exclusively as a writer of the division of Germany. Born in Pomerania (Kamień Pomorski), he spent his childhood and early youth in Mecklenburg. After obtaining his university degree in German philology in the German Democratic Republic, he moved to West Berlin. In the same year he published his first novel Mutmaßungen über Jakob (the Polish edition Domniemania w sprawie Jakuba appeared in 2008), which besides the reflection on the division of Germany in the context of the Cold War, dividing Europe into two political camps, extensively describes his holidays he spent until 10 years of age in Darzewice near Wolin. It was, looking through the prism of the author’s whole biography, the most happy period in his life and therefore a point of reference for forming a worldview in a bipolar world of the ideological indoctrination. The characters of his novels written in prose, like Jakob Abs, the main character of the novel mentioned above, hail from Pomerania. The article provides an analysis of determinants of the author’s regional identity from the perspective of self-reflection in which a central position occupies the category of small homeland as understood in the theory of concrete utopia (Ernst Bloch), as well that of spiritual affinity (Johann Wolfgang Goethe), and spiritual homelessness (Siegfried Kracauer).

12

Jak pogłębiać więzi młodych ludzi z ich miejscem zamieszkania? Wędrówki po Krakowie inspirowane twórczością Doroty Terakowskiej

45%

Pławecka K. M.

Polonistyka. Innowacje

|

2019

|

issue 9

141-154

EN

The article entitled: How to deepen the bonds of young people with their place of residence? Wandering around Krakow inspired by the work of Dorota Terakowska fits in the broad issues of didactics of literature and language in the contemporary school. A special reflection is put on fostering young people’s love for reading texts about their nearest region (the place of their residence). A proposal for a literary tour around Krakow is included in the framework of a specially designed project, thanks to which it is possible to take elementary school students to two different (and therefore not boring) worlds: 1) real places close to their life experience; 2) parallel places, recorded in the literature of Dorota Terakowska, i.e., Babci Brygidy szalona podróż po Krakowie, Władca Lewawu. The proposed activities, as it turned out in practice, were an effective way of encouraging students to read and “grow roots into the soul”.

PL

Artykuł Jak pogłębiać więzi młodych ludzi z ich miejscem zamieszkania? Wędrówki po Krakowie inspirowane twórczością Doroty Terakowskiej wpisuje się w szeroką problematykę dydaktyki literatury i języka w szkole współczesnej. Szczególny namysł dotyczy rozbudzania w młodych ludziach miłości do czytania lektur i najbliższego regionu (miejsca zamieszkania). W ramy specjalnie opracowanego projektu włącza się propozycję wycieczki literackiej po Krakowie, dzięki której możliwa jest podróż uczniów szkoły podstawowej do dwóch odmiennych (a przez to nienudnych) światów: 1) miejsc realnych, bliskich ich doświadczeniu życiowemu; 2) miejsc równoległych, utrwalonych w literaturze Doroty Terakowskiej tj.: Babci Brygidy szalona podróż po Krakowie, Władca Lewawu. Proponowane działania, jak się okazało w praktyce, stanowiły skuteczną formę zachęcania uczniów do czytania oraz „puszczania korzeni w duszę”.

Refine search results

„Świat życia” i „Mała ojczyzna” jako obszary procesów edukacyjnych

Gmina jako obszar odniesienia w edukacji regionalnej. Edukacja regionalna w gminie Latowicz – innowacja pedagogiczna

“In our region…”, or Haupt’s “Letychiv district”

Literackie świadectwo (nad)wrażliwej pamięci. Kilka uwag o Łodzi bukowej Janiny Kościałkowskiej

O potrzebie stworzenia "Słownika biograficznego ziemi łęczyckiej". Ogólne zasady opracowania kompendium i jego znaczenie dla regionu

Przestrzenie sacrum w Trylogii wołyńskiej Wołodymyra Łysa

,Danzig sehen und sterben‘. Manifestation der regionalen Verbundenheit in Danziger Todesanzeigen

Poeta pojednania. O twórczości Ernsta Josefa Krzywona

Aldona Skudrzyk, Krystyna Urban, Małe ojczyzny. Świadomość językowo-kulturowa społeczności lokalnych, Oficyna Wydawnicza Wacław Walasek, Katowice 2010, ss. 324

Szkoła środowiskowa i jej obecność w edukacji równoległej, permanentnej i środowiskowej

Pomeranus non cantat. Uwe Johnson i Pomorze. Topos utraconej (pierwszej) ojczyzny lub: skąd pochodzę, tego już nie ma

Jak pogłębiać więzi młodych ludzi z ich miejscem zamieszkania? Wędrówki po Krakowie inspirowane twórczością Doroty Terakowskiej