Search results

1

Manichaeism in the context of Ephraim’s polemics with the Bardesanian doctrine and the system of Marcion in Prose refutations

100%

Uciecha A.

Vox Patrum

|

2008

|

vol. 52

|

issue 2

1199-1211

PL

W Prose Refutations Efrem Syryjczyk polemizuje nie tylko z manicheizmem, ale również z heretyckimi poglądami Bardesanesa i Marcjona. Zamiarem autora Prose Refutations było zdemaskowanie podobieństw i różnic w nauce zwalczanych systemów oraz sprostowanie błędnych opinii na ich temat. Problem badawczy podjęty w artykule wyznaczony został przez pytania o obiektywizm syryjskiego Polemisty w prezentacji zwalczanych herezji. Efrem nazywa Bardesanesa „syryjski filozof’, „nauczyciel Manesa”, „starszy brat (Manesa)”. Podobnie marcjonici otrzymują status przodków manichejczyków i nazwę „starsi bracia”. W nauce Bardesanesa Efrem krytykował tezy nauki kosmologicznej, zaś w sporach z nauczaniem Marcjona akcentował jego biblijny charakter. Zdaniem Efrema wszystkie herezje są złe, ale w różnej mierze: wszystkie wprowadzają zamieszanie, jednak najgorszy jest manicheizm.

2

Wielka łacińska formuła anatematyzmu – odrzucenia manicheizmu

100%

Myszor W.

Vox Patrum

|

2016

|

vol. 65

801-807

PL

nie dotyczy

3

Sakralność życia w ciele w nauczaniu Jana Pawła II

84%

Lubowicki K.

Verbum Vitae

|

2022

|

vol. 40

|

issue 1

99-115

EN

Based on the Wednesday catecheses of John Paul II on the theology of the body, the article presents the essential elements of the ethos of human corporeality. It highlights the innovative approach of the Pope, who changed the perspective of teaching in this realm. When speaking of married life, for example, it does not start with duties and principles, nor does it stop at them, but instead shows those obligations and principles as an expression of a sublime call to holiness. In its own way, this approach “flows into the deep”, teaching not so much “freedom from” as “freedom to”. For the sake of cognitive realism, the Pope made Scripture the starting point for this teaching, where, especially in the Book of Genesis, he finds “God’s plan for marriage and family”. In characterizing the ethos of the body, attention is drawn to the beauty of the body, closely related to human dignity, even if it is crushed by disease and weakness. To this essential beauty, the mature response of faith is emotion and delight. As to the gift of sexuality, it is characterized by unity in diversity, by absolute equality, and by mutual complementarity. Purity is presented in an original way, as a natural consequence of one's sense of the sacredness (sacrum) of the human body. Manichean contempt for the body is dismissed as a heresy alien to Christianity: The human body cannot be held suspect, but only summoned. An eloquent sign of the body’s call to holiness is the fact that sexual intercourse is an integral part of the sacramental sign of marriage (ratum et consumatum).

PL

Na podstawie katechez środowych Jana Pawła II, poświęconych teologii ciała, artykuł ukazuje zasadnicze elementy etosu cielesności człowieka. Uwypukla nowatorskie podejście papieża, który zmienił perspektywę nauczania w tym względzie, i mówiąc o życiu małżeńskim, wychodzi nie od obowiązków i zasad, ani na nich nie poprzestaje, lecz ukazuje je jako wzniosłe powołanie do świętości, którego te obowiązki i zasady są konsekwencją. W sobie właściwy sposób „wypływa na głębię” i uczy wolności nie tyle „od”, co „do”. W trosce o realizm poznawczy punktem wyjścia tego nauczania uczynił Pismo Święte, gdzie, szczególnie w Księdze Rodzaju, odczytuje „Boży plan względem małżeństwa i rodziny”. Charakteryzując etos ciała, najpierw zwraca się uwagę na piękno ciała, ściśle związane z godnością człowieka, chociażby był on zmiażdżony chorobą i słabościami; piękno, wobec którego dojrzałą odpowiedzią wiary jest wzruszenie i zachwyt. Następnie omawia się dar płciowości, którą charakteryzuje jedność w różnorodności, bezwzględna równość oraz wzajemna komplementarność. Czystość ukazuje się w oryginalny sposób jako konsekwencję poczucia sacrum ludzkiego ciała. Odrzuca się manichejską pogardę dla ciała jako herezję obcą chrześcijaństwu. Ciało ludzkie nie może być podejrzane, ale wezwane. Wymownym znakiem powołania ciała do świętości jest fakt, że współżycie w ciele stanowi integralną część sakramentalnego znaku małżeństwa (ratum et consumatum).

4

Gnostycyzm jako początek zachodniej tradycji ezoterycznej. Dwa świadectwa z okresu dwudziestolecia międzywojennego

84%

Dobkowski M.

Przegląd Religioznawczy

|

2018

|

issue 1/267

EN

Author, in connection with his study on the interests in Gnosticism and Manichaeism in Polish non-fiction publications of 1890-1939 period, analyses if Western esotericism in the sources of mentioned period is understood as kind of the esoteric tradition which is opened by Gnosticism. The basis of this research are two evidences from 1926: translation of a book Ewolucja boska. Od Sfinksa do Chrystusa by Édouard Schuré (1841-1929) as well as an article Teozofia w dziejach błędów ludzkich by Marian Morawski (1881-1940). Author, considering this issue, refers also to the Gnostic and anti-Gnostic sources of Late Antiquity.

PL

Autorzy współczesnych opracowań na temat ezoteryki zachodniej często mówią o niej – w swoim imieniu lub przytaczając opinie źródeł – jako o swego rodzaju tradycji ezoterycznej, na początku której znajduje się późnostarożytny gnostycyzm lub hermetyzm, a jednym z najważniejszych ogniw są rodzące się na przełomie XIX i XX wieku teozofia i antropozofia . W związku z tą obserwacją oraz z moimi badaniami na temat zainteresowania gnostycyzmem i manicheizmem w polskich publikacjach non-fiction w latach 1890-1939, postanowiłem zbadać, jak ówcześni (tj. osoby zainteresowane ezoteryką na przełomie XIX i XX wieku jako jej zwolennicy lub przeciwnicy) postrzegali to zjawisko duchowo-religijne. Czy rzeczywiście rozumieli je jako tradycję? Jeśli tak, to z jakich ogniw miała się składać? Jaka jest jej bliższa charakterystyka? Jaką rolę odgrywali w niej starożytni gnostycy?

5

A proposito dell'accusa di manicheismo fatta a s. Agostino da Giuliano d'Eclano

84%

Cipriani N.

Vox Patrum

|

1988

|

vol. 14

333-350

EN

BRAK

6

Augustyn i jego wiedza na temat manicheizmu

84%

Dobkowski M.

Studia Religiologica

|

2013

|

vol. 46

|

issue 1

55–63

EN

The author examines the scope and sources of St Augustine’s knowledge of Manichaeism. He mostly follows the thesis of J.K. Coyle, that as a Christian and anti-Manichaean polemicist, Augustine obtained additional information about the “Religion of Light”. To illustrate Augustine-the-Manichaean and Augustine-the-polemicist’s knowledge of the religion of Mani, the author includes two lengthy excerpts from his writings: from the 7th book of Confessiones and the treatise De natura boni, which features a quotation from the Manichaean work Treasure. The author provides a special comment on this extract.

7

Maryja i współczesny problem ciała

67%

Królikowski J.

Sympozjum

|

2021

|

vol. 1(40)

39-54

PL

Problematyka dotycząca ciała na pewno należy do najbardziej aktualnych we współczesnej kulturze, a tym samym także teologia musi ją uwzględniać w swoich poszukiwaniach, jeśli ma uczestniczyć w tym, co najbardziej zasadnicze dla człowieka. Tradycja teologiczna zwraca uwagę, że także postać Maryi, szczególnie Jej dziewictwo, zawsze wpływała na pogłębione rozumienie ciała i jego przeznaczenia, a tym samym na osobowe i moralne odniesienie do niego. Wobec współczesnej, pilnej potrzeby odbudowania godności ciała zachodzi m.in. wyraźna potrzeba powrotu do kultu maryjnego i do naśladowania cnót Maryi, ponieważ w tej perspektywie można uchwycić i właściwie kształtować relacje między duchem i ciałem, między mężczyzną i kobietą, a tym samym oddziaływać na kulturę, czyniąc ją bardziej przyjazną człowiekowi.

EN

The question concerning human body certainly can be counted among the most urgent issues in the modern culture. Therefore theology as well has to include it among the fields of its research if it wants to participate in a most vital discussion for contemporary man. Theological tradition focuses upon the figure of Mary, and especially on Her virginity, emphasising that She has always ameliorated the profound understanding of the body and its destiny and concurrently its personal and moral context. In the face of contemporary, urgent need for the restoration of the dignity of the bodythe return to Marian devotion and following Her virtues is definitely required. Only in this perspective it is possible to grsap and properly cultivate the relation between the body and the soul and further between man and woman, and by the same token to influence the culture making it more friendly for people.

8

Elementy struktury hierarchicznej oraz warunków społeczno-ekonomicznych klasztorów manichejskich w Azji centralnej w świetle analizy wybranych dokumentów z Turfan

67%

Szmurło R.

Vox Patrum

|

2004

|

vol. 46

589-595

EN

Le fonti manichee scoperte nel XX secolo nellEgitto (Medinet Madi, Kellis) trasmettono te informazioni suita vita ascetica dei manichei, che si svituppava in forma monastica. Piu tardi te comunita ascetiche manichee fiorirono speciatmente in Turchestan e Cina. Ne danno testimonianza due scritti. I documenti descrivono gti etementi detta struttura gerarchica e it modo in quate funzionavano te communita manichee net Regno degti Ujguri. Le communita facevano una parte importante netta struttura detto stato. Si puó anche accorgere t'evotuzione detta osservanza dei comandamenti monastici.

9

Wolność w refleksji św. Augustyna

67%

Salij J.

Poznańskie Studia Teologiczne

|

2015

|

issue 29

213-223

EN

Augustine rejected the Manichean claim that freedom was something illusory. It was precisely in debates with the Manicheans that he forged his doctrine of evil as a lack of good where it ought to exist. Freedom, necessarily directed toward good and justice, is the opposite of coercion, but concurrently cannot be reconciled with evil and sin, whereas our real freedom is never in discord with the absolute transcendence of God.

PL

Augustyn odrzucał manichejską tezę, jakoby wolność była czymś iluzorycznym. Właśnie w dyskusjach z manichejczykami wykuwał swoją naukę, że zło jest brakiem dobra tam, gdzie ono być powinno. Wolność, w sposób konieczny ukierunkowana ku dobru i sprawiedliwości, jest prze- ciwieństwem przymusu, ale zarazem nie da się jej pogodzić ze złem i grzechem. Natomiast nasza realna wolność nigdy nie kłóci się z absolutną transcendencją Boga.

10

Wróg w politycznych narracjach antagonizmu manichejskiego

67%

Ziółkowski J.

Wrocławskie Studia Politologiczne

|

2017

|

vol. 22

92-107

EN

The text is an attempt to draw the reader attention to the importance of mechanisms and potential effects of political narrations of Manichaean antagonism. The author assesses that these type of narrations, particularly when they grow to the status of the official political propaganda, constitute the significant threat to liberal democracy. An axiological antagonism is determining the creation of a state of political war, makes impossible the dialogue and the cooperation between political groups. The rival is taken as the enemy, and political arche is an aspiration to destroy him. Such a scheme is a great challenge for the political pluralism. Antagonistic narrations, especially marked with Gnostic and Manichaean elements most often apply manipulative reductions in complex reality, relying on such public instructions as: low political competence, mistrust, authoritarian and paranoid tendencies.

11

Ojcowie Kościoła i manichejczycy wobec apokryfów na tle kryzysu pryscyliańskiego

67%

Sordyl K.

Vox Patrum

|

2013

|

vol. 60

275-288

EN

In the Church of the first centuries some Fathers of the Church used the Apocrypha. But, the general tendency, which we can notice in the fourth century theology, is resignation from using them. It was connected, among other things, with creating the biblical canon. In Priscillian’s opinion, it is allowed to use the Apocrypha. The bishop of Avila propagating the right to use them contributed to spreading them, especially in Spain and Mediterranean Gaul. Priscillian was favourable to these texts, but careful, and so were some of the Fathers of the Church. In spite of it, it was reading the Apocrypha that contributed to accusing him of Manichaeism and Gnosticism. Mani and his followers also took advantage of the Apocrypha using novel extracts in which a fight for purity dominates and characters’ indomitability is shown. The anti-Priscillian literature unanimously condemned reading the Apocrypha by Priscillianists. The synod in Toledo does it as well as the first synod in Braga, the popes Innocent I and Leon the Great and the writers Augustinian, Orosius, Turibius. The Priscillianists refering to the Apocrypha created sabellian conception of the Holy Trinity. Various texts presumably edited by the Priscillianists (Monarchiani Prologues, The Revelation of St. Thomas, Pseudo-Titus Letter) contain references to the Apocrypha. It should be noticed that the Priscillianist exegetic principle was to explain canon books by means of other texts. Besides, D. de Bruyne presents the Apocrypha ascribed to the Priscillianists; this collection comprises the following texts: Collectio de diversis sententiis, Apocalypsis, Sermo S. Augustini Episcopi, Homilia de die iudicii, De parabolis Salomonis, Liber ,,canon in Ebreica” Hieronymi presbyteri. He also made an attempt to establish a probable list of the Apocrypha which the Priscillian community might have used.

12

Geneza herezji wczesnochrześcijańskich w ujęciu Filastriusza z Brescii

59%

Szram M.

Vox Patrum

|

2016

|

vol. 65

631-651

EN

The original Latin catalogue of heresies, produced by Saint Philastrius of Brescia in the second half of IVth century, encompasses several observations regarding the source of early Christian heterodox movements. These views are dispersed and interwoven into the analysis of particular heresies, and as such do not constitute an integral and standalone teaching on the nature of unorthodoxy and its genesis. The present work attempts at enucleating this standpoint and summarising it in a comprehensive and complementary manner. Regarding the issue of the foundation of heresy, Philastrius proposed his own point of view based on the following threefold argumentation: the theological (Satan is the father of all the world’s heterodoxy – comprehended as a lapse form God’s truth), the moral (heresies rise due to one’s pride), and historical and cultural (errors in early Christian doctrine derive from the Judaic sects or else from the counterfactual views of the ancient Greek philosophers). Philastrius’ perspective refers back to an extensive and modestly younger work Panarion by Epiphanius of Salamis, in which the topic of Jewish-deriving deviations from the doctrine was treated even more at length. The Bishop of Brescia’s index has been the inspiration for the later catalogues of unorthodoxy by St. Augustine (narrow in the topic of Judaic origins of heretical movements and rather focused on influences from the ancient philosophical schools) and Isidore of Seville (intermingling both sources of early heretical movements – i.e. Judaic and Greek – withholding the determination which of them has in fact more influenced the uprising of heterodoxy and the doctrine itself).

Refine search results

Manichaeism in the context of Ephraim’s polemics with the Bardesanian doctrine and the system of Marcion in Prose refutations

Wielka łacińska formuła anatematyzmu – odrzucenia manicheizmu

Sakralność życia w ciele w nauczaniu Jana Pawła II

Gnostycyzm jako początek zachodniej tradycji ezoterycznej. Dwa świadectwa z okresu dwudziestolecia międzywojennego

A proposito dell'accusa di manicheismo fatta a s. Agostino da Giuliano d'Eclano

Augustyn i jego wiedza na temat manicheizmu

Maryja i współczesny problem ciała

Elementy struktury hierarchicznej oraz warunków społeczno-ekonomicznych klasztorów manichejskich w Azji centralnej w świetle analizy wybranych dokumentów z Turfan

Wolność w refleksji św. Augustyna

Wróg w politycznych narracjach antagonizmu manichejskiego

Ojcowie Kościoła i manichejczycy wobec apokryfów na tle kryzysu pryscyliańskiego

Geneza herezji wczesnochrześcijańskich w ujęciu Filastriusza z Brescii