Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 17

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  maps
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1

The Census, Maps, and Museums, or a Way of ‘Translating’ Identity

100%
Mihály V.-I.
Acta Universitatis Sapientiae, Philologica
|
2014
|
vol. 6
|
issue 1
35-43
EN
The Census, which aims at recording pieces of information about the members of the population of a country, the historical and geographical maps drawn at the orders of the government, as well as national museums, may be more than the mere sum of the collected data to be presented. Based upon Benedict Anderson’s theory, as shown in his book entitled Imagined Communities: Reflections on the Origin and Spread of Nationalism (2006), in my paper I shall try to point at the subtle ways in which official governmental institutions have tried to use the Census, maps and museums in order to shape national identity and influence the image of a nation. Quite often what one can read about the results of the Census, what one can see on a map or encounter in a museum are not objective facts, but items placed there carefully, fulfilling specific purposes. On the one hand, they target the compatriots, on the other hand, the foreigners. Could we say that what we are dealing with here is not only an act of cultural mediation, but also a specific way of ‘translating’ identity? The next couple of pages shall try to analyze the topic and find an answer to the question above by giving examples.
2
Publication available in full text mode
Content available

PROBLEM POLSKICH GRANIC W BRYTYJSKICH PUBLIKACJACH

100%
Klas W.
Zeszyty Naukowe PUNO
|
2016
|
issue 4
217-227
EN
This article presents the historic borders of Poland in British publications. Errors or short comings in developing maps have led to a false image of Polish geography throughout - history. The author provides selected negative and positive examples in the specication and drawing of maps
3
Content available remote

Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego - założenia redakcyjne i tematyka

100%
Drożdż A.
Národopisný věstník
|
2012
|
vol. 29_(71)
|
issue 1
83-95
EN
Publishing of the Commentaries on the Polish Ethnographic Atlas (Komentarze do Polskiego Atlasu Etnograficznego) has been a long-term project of Polish ethnology since the second half of the 20th century. starting with the sixth volume, they include maps, so the reader has both - the textual and the map part - at his disposal. After 1990, the volumes were devoted to the following topics: husbandry and cattle breeding (1993, 1994), vernacular architecture (1995), diet (1996), transport and communication (1997), funeral customs (1999), folk beliefs and knowledge (2002), neighbourly help (2001), wedding ceremonies (2004, 2007, 2009), ceremonies related to childbirth (2010). The planned volumes will cover e.g. the puerperium, upbringing and life of children, etc.
4
Publication available in full text mode
Content available

Sources of the history of the Jewish community in Dobrzyń nad Wisłą (1507-1939)

88%
WITKOWSKA A.
Historia i Świat
|
2022
|
issue 11
201-218
EN
No full monograph has yet been devoted to the history of the Jewish community in Dobrzyń nad Wisłą. This paper, whose subject is the almost completely unknown history of Jews from Dobrzyń in the years 1507-1939, stems not only from the author’s own interests, but also from the need to fill the above-mentioned gap. To study the topic, the author used mainly archival sources, which were the legacy of administrative and political authorities. Fragments of source materials are currently kept in the State Archive in Bydgoszcz and the State Archive in Toruń, and the branch in Włocławek. Especially noteworthy sources include: the vital records of Jewish people (1826-1936), the records of the Pomeranian Voivodeship Office in Toruń (1920-1939), the town records of Dobrzyń nad Wisłą (1917 -1937), and the records of the Board of the National Council (1950-1972). In these collections, the largest numbers of documents are extracts from birth records, official correspondence, minutes from the meetings of local authorities, and municipal inspections from the inter-war period. Apart from the above-mentioned archival collections, the author used a wide range of other source materials, for example, collections of maps kept in the Central Archives of Historical Records in Warsaw and in the District Office in Lipno, as well as very interesting items from private collections. Most of the above-mentioned sources have not yet been published.
5
Publication available in full text mode
Content available

Territories, Borders and Communities in the Imperial Practices of the 18th and 19th Centuries Viewed from the Perspective of Cartography and Nation-building (the Case of the Russian Empire)

75%
Vengerska V.
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II
|
2019
|
vol. 9
|
issue 2
109-120
EN
The modern phenomenon of a nation is directly connected with the outcomes of the French Revolution, the latter having predetermined the political, social and economic processes of the 19th century. With cosmopolitan empires becoming, so to say, “incubators” for the nations, the Russian Empire was no exception. Perception of the borders, territories and the population of the empire shaped the processes of capturing new territories, their further attribution to the newly formed imperial historical framework, which in the course of time impacted national constructs. The scientific implications of the phenomenon of an empire and imperial practices triggered the research in the field of imperial history. The tools of image-based geography allow to reveal additional details and peculiarities of states and nations developing within the imperial environment. The author focuses on the processes of projecting, mapping and visualizing the territories with their ethnic population. The article demonstrates the ways the political ­relevance impacted the layouts of regions, borders and demographic characteristics.
6
Publication available in full text mode
Content available

Spatial and temporal variability of idiopathic pulmonary fibrosis cases in Silesian Voivodeship in years 2006–2010

75%
Niewiadomska E., Kowalska M., Zejda J. E.
International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health
|
2017
|
vol. 30
|
issue 4
593-601
EN
Objectives Idiopathic pulmonary fibrosis (IPF) (J84.1 by the International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems, 10th revision – ICD-10) is a rare disease of unknown cause. Among many risk factors, occupational exposure to metal dust is enumerated. Because of metal industry concentration in the Silesian Voivodeship, Poland, an attempt of spatial and temporal variability of the idiopathic pulmonary fibrosis occurrence evaluation in 2006–2010 is made. Material and Methods The research is a descriptive analysis. Data of the number of new treated cases and firsttime hospitalization due to idiopathic pulmonary fibrosis in the years 2006–2010 was obtained from the National Health Found (Narodowy Fundusz Zdrowia – NFZ). We also assessed spatial and temporal variability of both rates. Data concerned adults aged ≥ 19 years old inhabited the Silesian Voivodeship. Results The standardized incidence rate due to idiopathic pulmonary fibrosis increased in the study period and was in the range of 2.9–3.8/100 000 population. The highest values of incidence were observed in districts localized in the centre of the Silesian Voivodeship. Conclusions Incidence of idiopathic pulmonary fibrosis is not so high in the Silesian Voivodeship but the number of newly treated cases slightly increased in 2006–2010. Spatial and temporal variability of incidence rates for treated registered cases of idiopathic pulmonary fibrosis in the Silesian Voivodeship was observed. It could be an effect of occupational exposure to metal dust, however, final conclusions need more precise studies to the extent of analytical epidemiology. Int J Occup Med Environ Health 2017;30(4):593–601
7
Publication available in full text mode
Content available

Source-driven data model for geohistorical records' editing: a case study of the works of Karol Perthées

75%
Szady B., Panecki T.
Miscellanea Geographica. Regional Studies on Development
|
2022
|
vol. 26
|
issue 1
52-62
EN
The aim of the paper is to propose a data model for editing historical records using the example of Karol Perthées' works from the late 18th century. These consist of cartographic sketches, elaborated on the basis of parochial questionnaires and the maps of palatinates of the Crown , which are at a scale of 1:225,000. The model links the advantages of direct source data representation with scalability and flexibility features, which provide analytical possibilities. The sketches are indexed using the INDXR application and the structure of the model reflects the structure of the source. The maps were analyzed in a GIS environment, but no georeferencing was performed. The data collected separately as symbols and annotations were treated independently and were linked via features. The model is illustrated by a preliminary study of materials covering the area of the Zemborzyce parish near Lublin.
8
Content available remote

Pomístní jména na území obce Otročiněves

75%
Klimtová B.
Acta onomastica
|
2012
|
vol. 53
|
issue 1
149-162
EN
This text discusses the research and collection of minor place names in Otročiněves, one of the villages that belonged to the former court district Křivoklát. Minor places from the whole area will be collected for the purposes of my doctoral study. This text is the first step and it attemps to describe main tendencies and changes that reveal in a complex of minor place names during the time. The collected minor place names were compared with the list of minor place names from survey for the Dictionary of Minor Place Names in Bohemia made in 1963 and with the list called Theresian Cadastre (from 18th century). This text is based on a direct research. Informants who took part on it were divided into three groups according to age and they recorded the minor place names into the blind maps made for this purpose.
9

The Use of Cartographic Methods in the Analyses of the Rural Real Estate Market

75%
Nieścioruk K.
Barometr Regionalny. Analizy i prognozy
|
2016
|
issue 3(45)
155-164
EN
The paper presents cartographic methods of analysis of the rural real estate market on the example of the commune Wąwolnica (Lublin Voivodship, Poland ) located on the border of Kazimierz Landscape Park. The primary source of data is the register of notarial deeds of estate sales and purchases (in Polish: Rejestr Cen i Wartości Nieruchomości). The analyses result in presenting the phenomena and statistical indexes characteristics of local market. Besides basic values like mean price per cadastral unit or number of properties per property type, more complex computations in a form of interpolated statistical surfaces are included. The application of a cartographic method of research provides correlations of presented data and other features of the environment. The author stresses the meaning of proper cartographic methodology which is vital in the case of using Geographic Information System (GIS) software.
PL
Artykuł prezentuje wykorzystanie kartograficznych metod badań do analizy ryneku nieruchomości na obszarach wiejskich na przykładzie położonej na pograniczu Kazimierskiego Parku Krajobrazowego gminy Wąwolnica w województwie lubelskim. Podstawę opracowań stanowią dane z Rejestru Cen i Wartości Nieruchomości. Analiza tych danych pozwala na prezentację zjawiska oraz wielu pochodnych statystyk charakteryzujących rynek nieruchomości. Poza podstawowymi wartościami dla obrębów w rodzaju średnich cen czy liczby działek poszczególnych typów, pod uwagę brane są bardziej złożone informacje, jak chociażby powierzchnie statystyczne wartości cen. Zastosowanie kartograficznej metody badań pozwala poszukiwać zależności jego składowymi rynku nieruchomości oraz innymi elementami środowiska. W artykule podkreślone jest również znaczenie doboru odpowiedniej metody i formy prezentacji, co jest szczególnie istotne w przypadku korzystania z narzędzi z grupy Systemów Informacji Geograficznej (GIS ).
10
Publication available in full text mode
Content available

Spatial and temporal variability of bronchiectasis cases in Silesian voivodeship in 2006–2010

75%
Niewiadomska E., Kowalska M., Zejda J. E.
International Journal of Occupational Medicine and Environmental Health
|
2016
|
vol. 29
|
issue 4
699-708
EN
Objectives Reports on an increasing number of hospitalizations in other European countries and the lack of epidemiological data on the prevalence of bronchiectasis in Poland constituted motivation for the authors to investigate temporal changes of the registered incidence and hospitalization due to bronchiectasis in Silesian voivodeship, and to evaluate spatial variability of the disease in the study region. Material and Methods The study is a descriptive epidemiological project. Temporal and spatial variability of coefficients describing numbers of newly diagnosed cases and first time hospitalizations due to bronchiectasis (code J47 according to International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems, 10th revision (ICD-10)) were evaluated based on the registered data available from the National Health Found (2006–2010) and the data from MZ/Szp-11 reports (2000–2011). The data concerned adults aged ≥ 19 years, inhabitants of Silesian voivodeship. Maps of incidence or hospitalization rates due to bronchiectasis were constructed by the use of a geographical information system ArcGIS. Results The obtained results show a stable trend of reported new diseases, whereas the number of first time hospitalizations is increasing. Values of the standardized incidence were 19.9–25.1/100 000 inhabitants, and values of the standardized first-time hospitalization were 1.2–2.9/100 000 inhabitants. The reported rates of bronchiectasis indicate significant spatial differences in epidemiological situation in the study region. Conclusions The findings showed territorial variability of the incidence and hospitalization of bronchiectasis recorded in Silesian voivodeship. The observed variability might result from regional differences in the availability of specialized medical services.
11
Publication available in full text mode
Content available

Empire; maps; borders; mental cartography; image-based geography; national territory

71%
Vengerska V.
The Person and the Challenges. The Journal of Theology, Education, Canon Law and Social Studies Inspired by Pope John Paul II
|
2019
|
vol. 9
|
issue 2
PL
The modern phenomenon of a nation is directly connected with the outcomes of the French Revolution, the latter having predetermined the political, social and economic processes of the 19th century. With cosmopolitan empires becoming, so to say, “incubators” for the nations, the Russian Empire was no exception. Perception of the borders, territories and the population of the empire shaped the processes of capturing new territories, their further attribution to the newly formed imperial historical framework, which in the course of time impacted national constructs. The scientific implications of the phenomenon of an empire and imperial practices triggered the research in the field of imperial history. The tools of image-based geography allow to reveal additional details and peculiarities of states and nations developing within the imperial environment.The author focuses on the processes of projecting, mapping and visualizing the territories with their ethnic population. The article demonstrates the ways the political ­relevance impacted the layouts of regions, borders and demographic characteristics.
12
Publication available in full text mode
Content available

Zastosowanie cyfrowych map administracyjnych w wizualizacji danych epidemiologicznych

63%
Niewiadomska E., Kowalska M., Czech E., Skrzypek M.
Medycyna Pracy
|
2013
|
vol. 64
|
issue 4
533-539
EN
Background: The aim of the study is to present the methods for visualization of epidemiological data using digital contour maps that take into account administrative division of Poland. Materials and Methods: The possibility of epidemiological data visualization in a geographical order, limited to the administrative level of the country, voivodeships and poviats (counties), are presented. They are crucial for the process of identifying and undertaking adequate prophylactic activities directed towards decreasing the risk and improving the population's health. This paper presents tools and techniques available in Geographic Information System ArcGIS and statistical software package R. Results: The work includes our own data reflecting: 1) the values of specific mortality rates due to respiratory diseases, Poland, 2010, based on the Central Statistical Office data, using the R statistical software package; 2) the averaged registered incidence rates of sarcoidosis in 2006-2010 for the population aged 19+ in the Silesian voivodeship, using Geographic Information System ArcGIS; and 3) the number of children with diagnosed respiratory diseases in the city of Legnica in 2009, taking into account their place of residence, using layered maps in Geographic Information System ArcGIS. Conclusions: The tools presented and described in this paper make it possible to visualize the results of research, to increase attractiveness of courses for students, as well as to enhance the skills and competence of students and participants of courses. Med Pr 2013;64(4):533–539
PL
Wstęp: Celem pracy jest przedstawienie metod wizualizacji danych epidemiologicznych z użyciem map konturowych, które uwzględniają podział administracyjny Polski. Materiał i metody: W artykule przedstawiono możliwość prezentowania danych, które dotyczą obserwacji epidemiologicznych, w układzie geograficznym, ograniczonym do poziomu administracyjnego kraju, województwa i powiatu. Wydają się one istotne w procesie rozpoznania i podjęcia właściwych działań profilaktycznych ukierunkowanych na zmniejszenie ryzyka występowania chorób i poprawę stanu zdrowia populacji. Zaprezentowano narzędzia i techniki dostępne w systemie informacji geograficznej ArcGIS i pakiecie statystycznym R. Wyniki: W pracy zamieszczono własne następujące dane: 1) współczynnik umieralności specyficznej z powodu chorób układu oddechowego ogółem w Polsce w 2010 r. w oparciu o dane Głównego Urzędu Statystycznego w Warszawie (z wykorzystaniem aplikacji statystycznej R); 2) uśrednione za okres 2006-2010 współczynniki rejestrowanej zapadalności na sarkoidozę w populacji osób po 19. roku życia w województwie śląskim (z wykorzystaniem systemu informacji geograficznej ArcGIS); 3) liczbę stwierdzonych przez lekarza zachorowań na choroby układu oddechowego u dzieci zamieszkałych w Legnicy w 2009 r. z uwzględnieniem miejsca zamieszkania dziecka (przy wykorzystaniu map wielowarstwowych systemu informacji geograficznej ArcGIS). Wnioski: Wymienione i opisane w pracy narzędzia dają możliwości wizualizacji wyników badań, znacznie podwyższają atrakcyjność odbywanych szkoleń, podnoszą umiejętności, a także kompetencje studentów i słuchaczy szkoleń. Med. Pr. 2013;64(4):533–539
13
Publication available in full text mode
Content available

Miejsce klasztoru benedyktynek w Sierpcu i jego dóbr w obrazie kartograficznym miasta i okolicznych wsi w XVIII–XIX wieku

63%
Bartoszewicz H.
Miscellanea Historico-Archivistica
|
2021
|
vol. 28
89-107
PL
Przedmiotem artykułu jest obraz kartograficzny dóbr klasztoru benedyktynek w Sierpcu w XVIII i XIX w. Najstarsze zachowane kartografika ukazujące klasztor, jego okolice i uposażenie powstały po drugim rozbiorze Rzeczypospolitej. Wówczas Sierpc trafił pod panowanie pruskie. W 1793 r. znalazł się w granicach utworzonej prowincji Prusy Południowe, stając się siedzibą powiatu. Natomiast po trzecim rozbiorze Polski, w wyniku zmian w podziałach administracyjnych ziem przyłączonych do państwa pruskiego powiat sierpecki włączono do powiatu mławskiego, znajdującego się w granicach departamentu płockiego usytuowanego w prowincji Prusy Nowowschodnie. W 1796 r. północna część Sierpca, należąca do benedyktynek, została przejęta przez rząd pruski i przekształcona w miasto rządowe. Majątki ziemskie będące własnością klasztoru sierpeckiego przeszły pod zarząd skarbu królewskiego. Benedyktynkom pozostawiono ziemie na wzgórzu w sąsiedztwie klasztoru oraz grunty położone przy klasztorze między drogą do Rypina a rzeką Sierpienicą. W końcu XVIII w. podjęto szeroko zakrojone prace pomiarowe i kartograficzne, których celem było wykonanie map przejmowanego przez Prusy obszaru Rzeczypospolitej. Sporządzono wówczas zarówno mapy topograficzne obejmujące zasięgiem całe prowincje, jak i mapy wielkoskalowe miast, bądź ich części, a także mapy gruntów przechodzących na własność państwa pruskiego. Najstarszą mapą wielkoskalową Sierpca zachowaną w zbiorach polskich jest plan gruntów należących do klasztoru benedyktynek, sporządzony 22 XII 1797 r. przez pruskiego konduktora królewskiego Goeppnera. Między 1830 a 1835 r. powstał plan sytuacyjny i niwelacyjny klasztoru i kościoła benedyktynek autorstwa budowniczego obwodu mławskiego Augusta Karola Pachali’ego. W 1865 r. budowniczy powiatu mławskiego, Józef Maleszewski wykonał wielobarwną techniką rękopiśmienną czteroarkuszowy plan sytuacyjny z rysunkami architektonicznymi kościoła i klasztoru benedyktynek. Wśród zachowanych źródeł kartograficznych do dziejów klasztoru sierpeckich benedyktynek i jego własności ziemskiej na uwagę zasługują przede wszystkim wielkoskalowe mapy gruntowe wsi, które po 1796 r. przeszły pod zarządu skarbu Królestwa Prus. Mapy wsi należących przed 1796 r. do klasztoru sierpeckiego sporządzili między 1799 a 1806 r. pruscy geometrzy kameralni na postawie własnych pomiarów. Kartografika te tworzą jeden z najbardziej kompletnych zbiorów map dotyczących dóbr klasztorów znajdujących się na ziemiach polskich zaboru pruskiego przejętych na przełomie XVIII i XIX w. przez państwo. Dziesięć zachowanych gruntowych kartografików obejmuje swym zasięgiem część własności ziemskiej klasztoru sierpeckich benedyktynek w czasie przejmowanie jej przez pruski skarb państwa po 1796 r. Ukazują one obraz kartograficzny Urszulewa, Szczutowa, Blizna, Studzieńca, Żarówki, Suska i Rogieniczek, czyli siedmiu spośród jedenastu wsi, które w końcu XVIII w. należały do klasztoru w Sierpcu. Wszystkie te mapy zostały wykonane na postawie dokładnych pomiarów, dlatego ukazany na nich obraz kartograficzny jest niezwykle dokładny i starannie przedstawiony. Na mapach wykreślono sieć hydrograficzną, opisując nazwami rzeki i jeziora oraz sieć komunikacyjną, drogi i mosty. Oznaczono i opisano granice wsi i folwarków, wyróżniono grunty orne, ogrody, łąki i lasy. Przedstawiono zabudowę wsi i folwarków, wyróżniając niektóre budowle (dwory, budynki folwarczne, kościoły, młyny, wiatraki, karczmy, cegielnie).
EN
zThe article focuses on cartographic representation of the Benedictine convent property in Sierpc in the 18th and 19th century. The oldest preserved cartographic documentation depicting the convent, its surroundings and property was drawn up after the Second Partition of Poland. At that time Sierpc came under Prussian rule. In 1793 it became part of the newly established province of South Prussia, becoming the seat of a county (powiat). After the Third Partition of Poland, however, as a result of changes in administrative boundaries of the lands incorporated into the Prussian state, Sierpc county was incorporated into the Mława county, within the boundaries of the Płock Department located in the Province of New East Prussia. In 1796, the northern part of Sierpc, belonging to the Benedictine nuns, was taken over by the Prussian government and transformed into a government town. Land estates owned by the Sierpc monastery came under the administration of the royal treasury. The Benedictine nuns were allowed to keep land on a hill in the vicinity of the monastery and land situated near the monastery between the road to Rypin and the Sierpienica river. At the end of the 18th century, extensive surveying and cartographic work was undertaken to draw maps of the Polish territories being taken over by Prussia. At that time, topographic maps of entire provinces, large-scale maps of cities and towns, or parts thereof, as well as maps of land transferred to Prussian jurisdiction were drawn up. The oldest large-scale map of Sierpc preserved in Polish archives is a plan of properties belonging to the Benedictine convent, drawn on 22 December 1797 by Prussian royal surveyor Goeppner. Between 1830 and 1835, a site and leveling plan of the Benedictine convent and church was drawn by August Karol Pachali, a builder of the Mława county. In 1865, Józef Maleszewski, a builder of the Mława county, hand-drew a multi-coloured, four-sheet site plan with architectural drawings of the Benedictine church and convent. Among the preserved cartographic sources in the history of the Sierpc Benedictine convent and its land holdings, the most noteworthy are large-scale land maps of villages, which after 1796 came under the administration of the treasury of the Kingdom of Prussia. Maps of villages belonging to the Sierpc monastery before 1796 were made between 1799 and 1806 by Prussian surveyors based on their own measurements. These cartographic works form one of the most complete collections of maps concerning monastery properties located in the Polish lands under Prussian rule and taken over by the state at the turn of the 18th and 19th centuries. Ten preserved land maps cover part of the land properties of the Sierpc Benedictine convent at the time when the land was being taken over by the Prussian treasury after 1796. They provide a cartographic representation of Urszulewo, Szczutowo, Blizno, Studzieniec, Żarówka, Susko and Rogieniczki, i.e. seven out of eleven villages that belonged to the Sierpc monastery at the end of the 18th century. All these maps were based on precise measurements, therefore the cartographic representation they provide is extraordinarily accurate and meticulously presented. The maps show the hydrographic network, describing rivers and lakes by name, as well as the transportation network, roads, and bridges. The boundaries of villages and farms are marked and described; arable lands, gardens, meadows, and forests are distinguished. Buildings of villages and manor farms are described and some buildings (manors, farm buildings, churches, mills, windmills, inns, brickyards) are highlighted.
14
Publication available in full text mode
Content available

Miejsce klasztoru benedyktynek w Sierpcu i jego dóbr w obrazie kartograficznym miasta i okolicznych wsi w XVIII–XIX wieku

63%
Bartoszewicz H.
Miscellanea Historico-Archivistica
|
2021
|
vol. 28
89-107
EN
zThe article focuses on cartographic representation of the Benedictine convent property in Sierpc in the 18th and 19th century. The oldest preserved cartographic documentation depicting the convent, its surroundings and property was drawn up after the Second Partition of Poland. At that time Sierpc came under Prussian rule. In 1793 it became part of the newly established province of South Prussia, becoming the seat of a county (powiat). After the Third Partition of Poland, however, as a result of changes in administrative boundaries of the lands incorporated into the Prussian state, Sierpc county was incorporated into the Mława county, within the boundaries of the Płock Department located in the Province of New East Prussia. In 1796, the northern part of Sierpc, belonging to the Benedictine nuns, was taken over by the Prussian government and transformed into a government town. Land estates owned by the Sierpc monastery came under the administration of the royal treasury. The Benedictine nuns were allowed to keep land on a hill in the vicinity of the monastery and land situated near the monastery between the road to Rypin and the Sierpienica river. At the end of the 18th century, extensive surveying and cartographic work was undertaken to draw maps of the Polish territories being taken over by Prussia. At that time, topographic maps of entire provinces, large-scale maps of cities and towns, or parts thereof, as well as maps of land transferred to Prussian jurisdiction were drawn up. The oldest large-scale map of Sierpc preserved in Polish archives is a plan of properties belonging to the Benedictine convent, drawn on 22 December 1797 by Prussian royal surveyor Goeppner. Between 1830 and 1835, a site and leveling plan of the Benedictine convent and church was drawn by August Karol Pachali, a builder of the Mława county. In 1865, Józef Maleszewski, a builder of the Mława county, hand-drew a multi-coloured, four-sheet site plan with architectural drawings of the Benedictine church and convent. Among the preserved cartographic sources in the history of the Sierpc Benedictine convent and its land holdings, the most noteworthy are large-scale land maps of villages, which after 1796 came under the administration of the treasury of the Kingdom of Prussia. Maps of villages belonging to the Sierpc monastery before 1796 were made between 1799 and 1806 by Prussian surveyors based on their own measurements. These cartographic works form one of the most complete collections of maps concerning monastery properties located in the Polish lands under Prussian rule and taken over by the state at the turn of the 18th and 19th centuries. Ten preserved land maps cover part of the land properties of the Sierpc Benedictine convent at the time when the land was being taken over by the Prussian treasury after 1796. They provide a cartographic representation of Urszulewo, Szczutowo, Blizno, Studzieniec, Żarówka, Susko and Rogieniczki, i.e. seven out of eleven villages that belonged to the Sierpc monastery at the end of the 18th century. All these maps were based on precise measurements, therefore the cartographic representation they provide is extraordinarily accurate and meticulously presented. The maps show the hydrographic network, describing rivers and lakes by name, as well as the transportation network, roads, and bridges. The boundaries of villages and farms are marked and described; arable lands, gardens, meadows, and forests are distinguished. Buildings of villages and manor farms are described and some buildings (manors, farm buildings, churches, mills, windmills, inns, brickyards) are highlighted.
PL
Przedmiotem artykułu jest obraz kartograficzny dóbr klasztoru benedyktynek w Sierpcu w XVIII i XIX w. Najstarsze zachowane kartografika ukazujące klasztor, jego okolice i uposażenie powstały po drugim rozbiorze Rzeczypospolitej. Wówczas Sierpc trafił pod panowanie pruskie. W 1793 r. znalazł się w granicach utworzonej prowincji Prusy Południowe, stając się siedzibą powiatu. Natomiast po trzecim rozbiorze Polski, w wyniku zmian w podziałach administracyjnych ziem przyłączonych do państwa pruskiego powiat sierpecki włączono do powiatu mławskiego, znajdującego się w granicach departamentu płockiego usytuowanego w prowincji Prusy Nowowschodnie. W 1796 r. północna część Sierpca, należąca do benedyktynek, została przejęta przez rząd pruski i przekształcona w miasto rządowe. Majątki ziemskie będące własnością klasztoru sierpeckiego przeszły pod zarząd skarbu królewskiego. Benedyktynkom pozostawiono ziemie na wzgórzu w sąsiedztwie klasztoru oraz grunty położone przy klasztorze między drogą do Rypina a rzeką Sierpienicą. W końcu XVIII w. podjęto szeroko zakrojone prace pomiarowe i kartograficzne, których celem było wykonanie map przejmowanego przez Prusy obszaru Rzeczypospolitej. Sporządzono wówczas zarówno mapy topograficzne obejmujące zasięgiem całe prowincje, jak i mapy wielkoskalowe miast, bądź ich części, a także mapy gruntów przechodzących na własność państwa pruskiego. Najstarszą mapą wielkoskalową Sierpca zachowaną w zbiorach polskich jest plan gruntów należących do klasztoru benedyktynek, sporządzony 22 XII 1797 r. przez pruskiego konduktora królewskiego Goeppnera. Między 1830 a 1835 r. powstał plan sytuacyjny i niwelacyjny klasztoru i kościoła benedyktynek autorstwa budowniczego obwodu mławskiego Augusta Karola Pachali’ego. W 1865 r. budowniczy powiatu mławskiego, Józef Maleszewski wykonał wielobarwną techniką rękopiśmienną czteroarkuszowy plan sytuacyjny z rysunkami architektonicznymi kościoła i klasztoru benedyktynek. Wśród zachowanych źródeł kartograficznych do dziejów klasztoru sierpeckich benedyktynek i jego własności ziemskiej na uwagę zasługują przede wszystkim wielkoskalowe mapy gruntowe wsi, które po 1796 r. przeszły pod zarządu skarbu Królestwa Prus. Mapy wsi należących przed 1796 r. do klasztoru sierpeckiego sporządzili między 1799 a 1806 r. pruscy geometrzy kameralni na postawie własnych pomiarów. Kartografika te tworzą jeden z najbardziej kompletnych zbiorów map dotyczących dóbr klasztorów znajdujących się na ziemiach polskich zaboru pruskiego przejętych na przełomie XVIII i XIX w. przez państwo. Dziesięć zachowanych gruntowych kartografików obejmuje swym zasięgiem część własności ziemskiej klasztoru sierpeckich benedyktynek w czasie przejmowanie jej przez pruski skarb państwa po 1796 r. Ukazują one obraz kartograficzny Urszulewa, Szczutowa, Blizna, Studzieńca, Żarówki, Suska i Rogieniczek, czyli siedmiu spośród jedenastu wsi, które w końcu XVIII w. należały do klasztoru w Sierpcu. Wszystkie te mapy zostały wykonane na postawie dokładnych pomiarów, dlatego ukazany na nich obraz kartograficzny jest niezwykle dokładny i starannie przedstawiony. Na mapach wykreślono sieć hydrograficzną, opisując nazwami rzeki i jeziora oraz sieć komunikacyjną, drogi i mosty. Oznaczono i opisano granice wsi i folwarków, wyróżniono grunty orne, ogrody, łąki i lasy. Przedstawiono zabudowę wsi i folwarków, wyróżniając niektóre budowle (dwory, budynki folwarczne, kościoły, młyny, wiatraki, karczmy, cegielnie).
15
Publication available in full text mode
Content available

Zastosowanie GIS w siłach zbrojnych

62%
Paprotny D.
Rozwój Regionalny i Polityka Regionalna
|
2012
|
issue 20
149-162
EN
The military used to seek for technologies that could potentially give superiority over hostile forces. Military research projects created several GIS-related technologies; some GIS softwarewas also developed by the armed forces. It is primarily used in military cartography to produce more accurate and up-to-date maps. NATO obliges its members to produce maps according to the common standards, in example vector layers known as Vector Smart Map (VMap) or numerical terrain models such as DTED. Currently, 28 states are working jointly on a massive project, dubbed Multinational Geospatial Co-production Program (MGCP) which should result in acquiring detailed and valid vector maps by using satellite scenes instead of old topographic maps. Numerical terrain models are used for several GIS analysis: checking visibility, choosing paths, troop deployment and movement planning, flooding simulations or training. NMT can be utilized as a guidance system for cruise missiles by using a radar to scan the land surface and comparing it – automatically – with the model loaded into the missile before launching (another, alternative system includes satellite images). The Polish Armed Forces currently deploy several specialized software packages and command support systems. Most common GIS software is the Operational Graphics Package (PGO) developed by the Ministry of Defence and is available in all military bases. Command support systems like Jaśmin or Szafran, fielded in 2007, increase commander’s capabilities and tactical awareness by providing real-time information about the situation on the battlefield. They usually include Blue Force Tracking, which displays position of the troops using GPS tracking devices. Finally, GIS is employed within the battlefield simulation systems, which support training of officers as well as enlisted personnel, providing a virtual warzone. In the Polish military, Złocień system offers simulations covering the entire territory of Poland and neighboring states, training commanders to control large group of forces during the entire campaigns.
PL
W ciągu ostatnich 40 lat systemy informacji geograficznej znalazły wiele zastosowań w najróżniejszych dziedzinach życia. Odgrywają one ważną rolę także w siłach zbrojnych. Przyczyniły się do znacznego zwiększenia dokładności, aktualności i dostępności opracowań kartograficznych wykorzystywanych w siłach zbrojnych. Są używane w systemach wsparcia dowodzenia jednostek taktycznych i operacyjnych, w systemach nawigacyjnych samolotów, w sztabach wojskowych, na uczelniach wojskowych, w obronie powietrznej i wielu innych. GIS przydatny jest przy rozpoznaniu, namierzaniu celów, planowaniu działań, przeprowadzaniu operacji wojskowych, analiz teoretycznych i symulacji. W artykule omówiono przykłady zastosowania GIS głównie w Wojsku Polskim, odnosząc się także do innych armii NATO. Przedstawiono organizację służby topograficznej WP, wytwarzane przez nią mapy i numeryczne modele terenu, jak też użytkowane oprogramowanie. Omówione zostały systemy dowodzenia i symulatory wspomagające szkolenie.
16
Publication available in full text mode
Content available

Атлас української мови як джерело дослідження української діалектної акцентної системи

62%
Кобиринка Г.
Gwary Dziś
|
2020
|
vol. 12
143-153
EN
The study focuses on the sources of research into the Ukrainian dialectal accent system with special emphasis placed on a detailed comprehensive analysis of the «Atlas of the Ukrainian language». It has been established that the definition of the bound areas of distribution of the accentuation feature sis represented by different types of maps: regional, reflecting the contrast of the accentuation phenomena within several zones; isoglottic, outlining the boundaries of the distribution of the accent units; synthetic, complex, or the so-called consolidated. By means of re-cartography, a constructing method, the accentuation features are outlined throughout the Ukrainian dialect continuum. Beside the maps devoted to the accent system of the Ukrainian language, the accent in the «Atlas of the Ukrainian language» is also depicted as an accompanying feature on phonetic, morphological and lexical maps. It was determined that the object of cartography were nouns, adjectives, numerals, pronouns and their grammatical forms. The article presents the functioning of the accentuation features, phenomena, illustrated on the maps of the «Atlas of the Ukrainian language». It has been found out that lots of information is stored in non-cartographic material. At the same time, there are features, tendencies and idiosyncrasies of the accentuation as indicated on the maps of the «Atlas of the Ukrainian language». It has been noted that the «Atlas of the Ukrainian language» is also a reliable source of studies of the interference phenomena at the accent level and the search of the dialectal basis of literary and normative accentuation.A conclusion has been drawn that by means of the linguo-geographic method, a researcher is able to obtain new, valuable and convincing material that enables not only to outline the areas of a specific phenomenon, but also to supplement the scientific positions, clarify, change or completely deny them.
PL
У студії звернено увагу на джерела дослідження української діалектної акцентної системи, зокрема докладніше проаналізовано загальномовний «Атлас української мови». Зʼясовано, що межі поширення акцентуаційних рис представлено на різнотипних картах: регіональних, які відбивають протиставлення акцентуаційних явищ у межах окремих зон; ізоглосних, на яких лініями окреслено межі поширення акцентних одиниць; синтетичній, комплексній, чи так званій зведеній, методом побудови якої є рекартографування – акцентуаційні риси проаналізовано на всьому українському діалектному континуумі. Окрім карт, присвячених акцентній системі української мови, наголошення в «Атласі української мови» зображено також як супровідну рису на фонетичних, морфологічних, лексичних картах. Визначено, що обʼєктом картографування були іменники, прикметники, числівники, займенники та їх граматичні форми; описано ареали функціонування акцентуаційних рис, явищ, які проілюстровані на картах АУМ. Виявлено, що чимало інформації зберігають некартографовані матеріали. Водночас зазначено риси, тенденції, особливості наголошення, про які сигналізують карти АУМ. Зауважено, що АУМ також є надійним джерелом у вивченні явища інтерференції на акцентному рівні; виявленні діалектної основи літературно-нормативного наголошення.Зроблено висновок, що саме за допомогою лінгвогеографічного методу дослідник має змогу отримати новий цінний і переконливий матеріал, який уможливлює не лише окреслити ареали функціонування певного явища, а й доповнити наукові положення, уточнити, змінити чи й зовсім заперечити їх.
17
Publication available in full text mode
Content available

Idee Wacława Nałkowskiego a współczesna dydaktyka

51%
Szkurłat E.
Annales Universitatis Paedagogicae Cracoviensis Studia Geographica
|
2011
|
vol. 2 Koncepcje Wacława Nałkowskiego w świetle osiągnięć współczesnej nauki i filozofii
110-117
EN
The answer to the question whether teaching of geography nowadays respects the universal ideas of the great geographer, is not clear. A critical look at teaching achievements of Wacław Nałkowski, as well as at the contemporary state of geographical teaching, seems to be difficult due to the individual views and personal experiences. This paper is an attempt to assess the extent to which the important educational concepts of Nałkowski are respected in contemporary educational practice. The author particularly emphasizes the idea of geography as a synoptic field, which was to integrate the arts and the sciences, the „rationality” principle in geography, the views of Nałkowski concerning the use of maps, and the role and shape of geographical handbooks. In conclusion it was ascertained that the guiding principles of teaching geography, which were developed by Nałkowski and introduced by him to educational practice, today are mainly plain postulates. Although these principles did not lost their validity, what is confirmed by numerous authors, educational practice, form and content of geographical textbooks still deviate from Nałkowski’s recommendations. Also in geographical education at academic level many educational ideas of Nałkowski are not implemented.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.