Full-text resources of CEJSH and other databases are now available in the new Library of Science.
Visit https://bibliotekanauki.pl

Results found: 9

first rewind previous Page / 1 next fast forward last

Search results

Search:
in the keywords:  martyrologia
help Sort By:

help Limit search:
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
1
Publication available in full text mode
Content available

Udział Profesora Andrzeja Nadolskiego w badaniach cmentarzy polskich oficerów na Wschodzie

100%
Głosek M.
Acta Archaeologica Lodziensia
|
2013
|
vol. 59
75-79
EN
The political changes in eastern Europe in 1989, allowed the Polish people to take the issue of Polish officers, who disappeared in the Soviet Union during World War II. Also the father of Professor Andrzej Nadolski, colonel Jerzy Nadolski, went missing and latest news from him came from Starobilsk. The Polish authorities have made efforts to initiate the investigation, including the exhumation in places where it was suspected, that bodies of Polish officers are hidden. The investigation was conducted by Soviet prosecutors, assisted by prosecutors and forensic doctors from Poland. Archaeologist, Professor Andrzej Nadolski was invited to research and exhumation in Starobilsk. His participation and observations were very helpful in organizing the subsequent studies of the cemeteries in Kharkov, Mednoye and Katyn.
2
Publication available in full text mode
Content available

WYDZIAŁ MUZEÓW I POMNIKÓW MARTYROLOGII POLSKIEJ W LATACH 1945–1954 ORAZ KONTYNUACJA JEGO ZADAŃ DO CZASÓW WSPÓŁCZESNYCH

75%
Kułak P.
Muzealnictwo
|
2019
|
vol. 60
78-91
PL
Wydział Muzeów i Pomników Martyrologii Polskiej rozpoczął działalność w kwietniu 1945 r. jako komórka organizacyjna Naczelnej Dyrekcji Muzeów i Ochrony Zabytków działającej w strukturach Ministerstwa Kultury i Sztuki. Jego celem nadrzędnym było udokumentowanie i plastyczne upamiętnienie miejsc związanych z męczeństwem Polaków pod okupacją niemiecką w latach 1939–1945, poprzez organizowanie muzeów i wznoszenie pomników w miejscach kaźni na terenie całego kraju. Powołanie tego typu instytucji było odpowiedzią władz na powstały – po tragicznych doświadczeniach wojny – spontaniczny ruch społeczny, który dążył do uczczenia pamięci wszystkich poległych w walce lub zamordowanych w hitlerowskich obozach zagłady. Społeczne inicjatywy zachęciły rządzących do koordynacji tych działań, ustalenia priorytetów oraz selekcji różnorodnych form komemoracji. Te, a także wiele innych zadań miał realizować Wydział Muzeów i Pomników Martyrologii Polskiej. Niniejszy artykuł jest próbą scharakteryzowania działalności Wydziału, jego struktury organizacyjnej, a także szczegółowych celów i zadań, jakie realizował w czasie 9 lat funkcjonowania – od powołania w 1945 r. do likwidacji w roku 1954. Działania związane z upamiętnieniem miejsc martyrologii przeprowadzane przez Wydział można podzielić na: prace nad organizacją i powołaniem muzeów na terenach obozów, więzień i w urzędach śledczych gestapo (np. muzea w Oświęcimiu, Majdanku, przy Alei Szucha 25 w Warszawie) oraz prace związane ze wznoszeniem pomników ofiar zbrodni hitlerowskich. Tekst uzupełniony został omówieniem sposobów kontynuowania idei zapoczątkowanej przez Wydział po 1954 r. aż po współczesność. Artykuł w dużej mierze oparty został na zachowanej w Archiwum Akt Nowych dokumentacji związanej z działalnością Wydziału i stanowi wstępny zarys oraz zachętę do dalszych badań nad jego historią.
3
Publication available in full text mode
Content available

Zmartwychwstanie męczenników według 2 Mch 7

63%
Tułodziecki T.
Verbum Vitae
|
2009
|
vol. 15
85-98
PL
Der Text 2 Makk 7 zeigt, dass im hellenistischen Diasporajudentum Antiochias konzipierte Hoffnung auf die himmlische Auferstehung der Märtyrer, wie sie Dn 12 nahe legte, auch im Palästinajudentum ihren Eingang fand oder parallel entwickelt wurde. Die Übernahme von Dn 12 in der hellenistischen Diaspora Antiochias wie die Aufnahme von 2Makk 7 als Quelle des Jasons im Jerusalemer Umkreis zeigen, wie eng die geistigen Verbindungen jüdischer und antiochenischer Märtyrertheologie gewesen sein müssen. Wir dürfen deshalb die Hoffnung auf eine himmlische Erhöhung oder Auferstehung der getöteten Glaubenszeugen einer neuen Märtyrertheologie zu sprechen, die ihren Aufbruch in der seleukidischen Verfolgung erlebte und nach der politischen Wende die leidvolle Vergangenheit zu bewältigen suchte.
4
Publication available in full text mode
Content available

Rotunda – pierwsze upamiętnione miejsce martyrologii na Zamojszczyźnie

63%
Koper E., Bonusiak W., Chrobaczyński J.
Prace Historyczno-Archiwalne
|
2021
|
issue Tom XXX
271-298
EN
The Rotunda was a military object in the defense system of Zamosc Fortressin the 19th century. During World War II, it served as a prisoner of war transit camp for the German Security Police. Between 1940 and 1944 many representatives of the local elites as well as underground members died there. The estimated number of victims is around 8 000. The total number of prisoners that were moved through the transit camp is estimated to be around 50 000. Rotunda was the first site in the region to be commemorated after the war. The initiative to commemorate the place was a result of social activity. Despite many difficulties, the Rotunda and the adjacent land were secured. In the 1950s, a lot of bodies of the World War II victims were exhumed into the Rotunda. Currently, it is a very important symbol of martyrdom in the Zamojszczyzna region. Among the buried are: Polish soldiers who died in September 1939, partisans, Jewish and Romani populace, as well as Soviet soldiers.
PL
Rotunda była obiektem o charakterze militarnym w systemie obronnym Twierdzy Zamość w XIX wieku. Podczas II wojny światowej pełniła rolę jenieckiego obozu przejściowego niemieckiej Policji Bezpieczeństwa. W latach 1940–1944 zginęło tam wielu przedstawicieli lokalnych elit i członków konspiracji. Liczba szacunkowa ofiar wynosi około ośmiu tysięcy. Najprawdopodobniej przez obóz przeszło 50 tys. więźniów. Po wojnie było to pierwsze miejsce upamiętnione w regionie. Inicjatywa upamiętnienia była rezultatem działań społecznych. Pomimo różnych problemów, udało się zabezpieczyć obiekt wraz z przyległym terenem. W latach 50. XX w. ekshumowano na Rotundę wiele ciał ofiar II wojny światowej. Obecnie stanowi ona bardzo ważny symbol martyrologii na Zamojszczyźnie. Pochowano tam m.in. żołnierzy polskich, którzy polegli we wrześniu 1939 roku, partyzantów, ludność żydowską i romską oraz żołnierzy sowieckich.
5
Publication available in full text mode
Content available

Difficult Heritage of the 20th Century from the Perspective of the Biography of Things

63%
Kobiałka D.
Acta Universitatis Lodziensis. Folia Archaeologica
|
2019
|
issue 34
23-43
PL
Artykuł podejmuje problematykę tzw. trudnego dziedzictwa z perspektywy koncepcji teoretycznej określanej w literaturze mianem biografii rzeczy. W pierwszej części tekstu omawiam polskie badania w ramach archeologii współczesności nad trudnym dziedzictwem. Następnie szkicuję bliżej założenia biograficznego podejścia do badania relacji między ludźmi, rzeczami i miejscami. Ostatnia część pracy to studium przypadku, w którym krótko prezentuję biografie trzech przedmiotów pochodzących z terenu pierwszowojennego obozu jenieckiego w Czersku – obiektu niewątpliwie będącego przykładem trudnego dziedzictwa. Celem pracy jest próba prezentacji tezy mówiącej, że archeologie współczesności nie mogą być sprowadzane jedynie do archeologii martyrologii i że kultura materialna z niedawnej przeszłości pozwala na szkicowanie różnego rodzaju narracji związanych z trudnym dziedzictwem.
EN
This paper discusses the concept of difficult/dark heritage from a theoretical perspective known as the biography of things. First, I analyse Polish archaeological research on difficult/dark heritage. Second, I describe in greater detail the biography of things as a tool for studying relationships between people, things and places. The last part of the paper is a case study presenting the biographies of three objects found in the grounds of a prisoner-of-war camp in Czersk. I aim to prove the following theses: 1) archaeologies of the recent past cannot be understood simply as the archaeology of martyrdom; 2) material culture from the recent past allows us to create different kinds of narratives connected with dark heritage.
6

Ikonografia martyrologiczna i doświadczenie mistyczne w malarstwie krakowskim drugiej połowy XX wieku

51%
Boruta T.
Sacrum et Decorum. Materiały i studia z historii sztuki sakralnej
|
2015
|
vol. 8
106-127
PL
Ikonografia mesjanistyczno-martyrologiczna stanowiła istotny element w konstytuowaniu się polskiej tożsamości narodowej, szczególnie w okresach braku niepodległości. Tak było w czasie zborów, jak i w okresie wojny polsko-bolszewickiej czy drugiej wojny światowej. Nabudowana na fundamencie tradycyjnej religijności Polaków i filozofii mesjanistycznej ówczesnych elit literacko-intelektualnych ikonografia martyrologiczna obrazowała teologiczno-historiozoficzny sens cierpienia, rolę Polski wśród narodów świata i eschatologiczną perspektywę dziejową. Także w latach 80. XX wieku, w ramach ruchu kultury niezależnej, sięganie przez twórców do tego sprawdzonego repertuaru środków symboliczno-znaczeniowych było nader częste, a zważywszy na kontekst społeczno-polityczny – jak najbardziej naturalne. Odmienną drogą podążali artyści w Krakowie, choć i oni byli mocno zaangażowani w antykomunistyczny ruch niezależny i często szukali inspiracji w myśli i tradycji Kościoła. W krakowskim środowisku malarzy ikonografia mesjanistyczno-martyrologiczna stanowiła zaledwie marginalną formę wypowiedzi. Odrębność ta miała niewątpliwie źródła w doświadczeniach intelektualnych i kulturowych dawnej stolicy. Po roku 1945 można mówić tu o wielorakości i zaskakującej ciągłości zjawisk artystycznych wyrosłych z refleksji teologiczno-metafizycznej, których continuum znajdziemy także dzisiaj. Na obraz tej sytuacji niewątpliwy wpływ miały: konserwatyzm elit intelektualnych, zachowana ciągłość kulturowa sięgająca dziewiętnastego wieku, klerykalizacja miasta (w Krakowie funkcjonują do dziś liczne zgromadzenia zakonne, kilka seminariów duchownych oraz Uniwersytet Papieski Jana Pawła II – w latach 80. jeszcze jako Papieska Akademia Teologiczna), istnienie „Tygodnika Powszechnego” i wydawnictwa Znak. Akademicki charakter Krakowa, zbudowany na wielości uczelni i bardzo dużym środowisku artystyczno-humanistycznym, sprzyjał polaryzacji postaw od konserwatywnych po awangardowe. Niemniej obecność mocnego intelektualnie miejscowego Kościoła – dialogującego, otwartego na posoborowe zmiany, a przy tym bogatego w wybitne osobowości – nie mogła pozostać bez echa w twórczości najwybitniejszych artystów.
EN
Messianic-martyrological iconography has always been a crucial factor in shaping the Polish national identity, especially in the periods when Poland lost its independence. That was the case during the Partitions, the Polish-Soviet war, and the Second World War. Raised on the foundations of traditional Polish religiousness and the messianic philosophy of the literary-intellectual elites, martyrological iconography visualized the theological and historiosophical sense of suffering, the role of Poland among the nations of the world, and the eschatological perspective on history. Also in the 1980s, within the independent culture movement, artists frequently reached for this verified repertoire of those symbolic-expressive devices; considering the social and political context, it was a natural direction. The Cracow artists chose a different path, despite being deeply involved in the anti-Communist independent movement, and despite quite often searching for inspiration in the thought and tradition of the Church. In the Cracow circles of painters, messianic-martyrological iconography was a marginal form of expression. That difference was undoubtedly rooted in the intellectual and cultural experience of the old Polish capital. After 1945, the theological-metaphysical reflection gave rise to a multitude of diverse but continuous artistic phenomena, extending in their continuum until today. This situation was certainly affected by several factors: the conservatism of the intellectual elites, the unbroken cultural continuum since the 19th century, the clerical character of the city (with many monastic orders and several seminaries, functioning even today, and the John Paul II Pontifical University, then named the Pontifical Academy of Theology), the activity of the weekly “Tygodnik Powszechny” and the publishing house “Znak”. Cracow being a large academic centre, with numerous higher education institutions and vast artistic-humanist circles, favoured the polarization of attitudes, from conservative to avant-garde ones. Nevertheless, the presence of an intellectually potent local Church – open to dialogue and the post-Council changes, but also boasting many distinguished personalities – could not remain unechoed in the creative work of the most notable artists.
7
Publication available in full text mode
Content available

John Foxe's "Rerum in ecclesia gestarum [...] commentarii in Sixteenth Century Polish Translation

51%
Hanusiewicz-Lavallee M.
Studia Historyczne
|
2017
|
vol. 60
|
issue 2 (238)
5-16
PL
This paper is devoted to the Polish translation of John Foxe’s famous Rerum in Ecclesia gestarum on Christian martyrs, authored by a Calvinist writer, printer and composer Cyprian Bazylik. His monumental Historyja o srogim prześladowaniu Kościoła Bożego (1567) was compiled from the works of John Foxe, Jean Crespin and Heinrich Pantaleon, supplemented with Jan van Utenhove’s account of the thrilling odyssey of the members of the London’s Foreign Church led by Jan Łaski. The author aimed at creation of a complete account of the persecuted Church throughout Europe, starting from John Wycliff to 1563. Historyja is the most significant witness of the impact of Foxe’s theological thought and ideas on the Polish-Lithuanian Commonwealth.
8
Publication available in full text mode
Content available

Niemcy wobec Kościoła – Kościół wobec Niemców. Okupacja niemiecka w dekanacie radzyńskim w latach 1939-1944

51%
Stefaniak I.
Radzyński Rocznik Humanistyczny
|
2019
|
vol. 17
175-196
PL
Artykuł opisuje stosunek okupanta niemieckiego wobec księży i Kościoła Katolickiego, a także stosunek księży do Niemców. Opisuje także życie religijne mieszkańców dekanatu radzyń-skiego oraz martyrologię księży z dekanatu radzyńskiego.
EN
The article describes the occupier's Germans attitude towards priests and the Catholic Church, as well as the attitude of priests to Germany. He also describes the religious life of the inhabitants of the Radzyń deanery. There is also reference to the martyrdom of priests from the Radzyń deanery.
9

Wątki mesjanistyczne i martyrologiczne w Bożych Grobach kościołów poznańskich w latach 1982–1985 jako przyczynek do dyskusji nad zjawiskiem aranżacji wielkotygodniowych

38%
Makówka L.
Sacrum et Decorum. Materiały i studia z historii sztuki sakralnej
|
2015
|
vol. 8
128-138
PL
Kształtujący się od czasów rozbiorów mesjanizm polski przybierał na sile w okresach zagrożenia polskiej państwowości i egzystencji narodu. W 1. połowie lat 80. ubiegłego wieku artystycznym przejawem tej tradycji, zintensyfikowanej po wprowadzeniu stanu wojennego, były aranżacje Bożych Grobów, stanowiące odrębne, typowo polskie zjawisko łączące tradycje liturgiczne z martyrologią narodową. W tradycyjne motywy dekoracji wielkotygodniowej, tworzonej w większych miastach także przez artystów z kręgu Kultury Niezależnej, wplatano rekwizyty i symbole odnoszące się do aktualnej sytuacji społecznej i politycznej. Jako egzemplifikacja zjawiska zostały przywołane Boże Groby z poznańskich kościołów lat 1982–1985. Poddając te realizacje krytyce artystycznej, autor artykułu stawia tezę, że rozpatrywane zjawisko wymyka się jednak narzędziom stosowanym przez tradycyjną historię sztuki i jest swoistym fenomenem, który należy analizować także z innych pespektyw badawczych. Zwyczaj budowania Bożych Grobów omówiony został także w kontekście europejskiej sztuki religijnej inspirowanej wątkami pasyjnymi w 2. połowie XX wieku.
EN
Developing since the Partitions, Polish messianism always strengthened in the periods when the Polish state and the existence of the Polish nation were threatened. In the first half of the 1980s, this tradition, intensified after the proclamation of Martial Law, found its expression in the Easter compositions of Christ’s Tomb. These arrangements constituted an independent, typically Polish phenomenon, joining the liturgical tradition with the national martyrology. The traditional motifs of Holy Week decorations were thus enriched with objects and symbols related to the contemporary social and political situation. In large cities, the compositions were also built by professional artists from the circles of Independent Culture. In this article, to exemplify this phenomenon, Christ’s Tombs from Poznań churches in the years 1982–1985 are presented. By subjecting those compositions to artistic critique, it is hypothesized that the analysed works nevertheless escape the application of the traditional art-historian’s tools, and that they constitute a unique phenomenon that must also be analysed from other research perspectives. The custom of building Christ’s Tombs is also discussed in the context of European religious art inspired by Paschal themes in the second half of the 20th century.
first rewind previous Page / 1 next fast forward last
JavaScript is turned off in your web browser. Turn it on to take full advantage of this site, then refresh the page.