Search results

1

Studium Historii Kultury Materialnej (1950-1956). Kontekst polityczny, ideologiczny i gospodarczy „likwidacji” etnologii w Polsce

100%

Wróblewski F.

Lud

|

2018

|

vol. 102

PL

W artykule autor omawia proces marginalizacji i “likwidacji” etnologii przez władze komunistyczne PRL, jako samodzielnej dyscypliny naukowej. W miejsce nauk „burżuazyjnych” lub „reakcyjnych”, a zatem niezgodnych z obowiązującą na przełomie lat 40. i 50. XX wieku doktryną materializmu dialektycznego, powołano do istnienia historię kultury materialnej. Nowy kierunek studiów zastąpił dotychczas osobne: etnologię, archeologię Polski oraz archeologię klasyczną. Powstanie SHKM było związane z profilowaniem absolwentów pod kątem potrzeb gospodarki centralnie planowanej oraz prowadzeniem badań, które miały dostarczyć dowodów na wyższość socjalizmu nad kapitalizmem. Artykuł omawia wpływ ideologii na działalność naukową oraz przedstawia uwikłanie uczonych w bieżącą politykę reżimu komunistycznego.

2

Paradigm of war and peace. The role and significance of dialectical materialism in the Russian military science of the 21st century

100%

Wojnowski M.

Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego

|

2017

|

vol. 9

|

issue 17

273-305

EN

The article applies to dialectical materialism, which is still a universal paradigm used in Russian martial science. Its rights and categories compose a set of universal precepts, frames and rules, with help of which a picture of war, peace and politics in awareness of military elites, decisive elites and Russian society is constructed. Dialectical materialism serves as worldview, epistemology (theoretical and cognitive) and methodology. It is based on a conviction about totally universal and unquestionable rules that direct the nature, societies and history. These rules are applied in research concerning war and peace as well. After communism collapsed, “the Marxist and Leninist scientific worldview” was changed into “geopolitical scientific worldview”, and it was elevated to the status of the state foreign and security doctrine. It means that in Russian terms, with communism collapse, the role of a driving force for states’ politics in international relationships does not play the class struggle any more. It has been changed for geopolitical confrontation between civilizations and states. In this context, and in the awareness of Russian military and decisive elites, politics is becoming a permanent struggle for power and resources, and war and peace are only different phases of the same process. War is perceived as a social and historical phenomenon which is subject to objective rules and correlations formulated on the basis of dialectical materialism category – a science that studies an objective, that is material, reality. Disclosure, defining and description of that objective rules and correlations is the main task of the Russian martial science. Since they serve as guidelines, which taken under consideration eliminate or, at least, limit the possibility of mistakes, which enables to win in a possible war. The rights and regularities of wars are of structural and hierarchical nature. There are general, specific and individual rights. It makes a potential opponent is perceived as a system or structure consisting of interdependent material and spiritual factors meant as a general power being a sum of potentials reflecting the most important areas of life of a country and a society. The range of methods of fighting, measures and actions to destroy enemy is strictly dependent on those potentials.

PL

Artykuł dotyczy materializmu dialektycznego, który nadal pełni funkcję uniwersalnego paradygmatu stosowanego w rosyjskiej nauce wojskowej. Jego prawa i kategorie tworzą zbiór uniwersalnych prawideł, ram i zasad, za których pomocą konstruuje się obraz wojny, pokoju i polityki w świadomości elit wojskowych, decyzyjnych oraz społeczeństwa rosyjskiego. Materializm dialektyczny pełni funkcję światopoglądową, gnoseologiczną (teoretyczno-poznawczą) i metodologiczną. Te funkcje przejawiają się w przekonaniu o istnieniu absolutnie uniwersalnych i niepodważalnych praw kierujących przyrodą, społeczeństwami i historią. Prawa, o których mowa, znajdują zastosowanie w badaniach dotyczących wojny i pokoju. Po upadku komunizmu „naukowy światopogląd marksistowsko-leninowski” zastąpiono „naukowym światopoglądem geopolitycznym”, podnosząc go do rangi doktryny polityki zagranicznej i bezpieczeństwa państwa. To oznacza, że w rosyjskim ujęciu, wraz z upadkiem komunizmu, funkcję siły napędowej polityki państw w stosunkach międzynarodowych przestała pełnić walka klas. Została ona zamieniona na geopolityczną konfrontację między cywilizacjami i tworzącymi je państwami. W tym kontekście, w świadomości rosyjskich elit wojskowych i decyzyjnych, polityka staje się permanentną walką o władzę i zasoby, a wojna i pokój to różne fazy tego samego procesu. Wojna jest postrzegana jako zjawisko społeczno-historyczne, które podlega obiektywnym prawom i współzależnościom formułowanym na podstawie kategorii materializmu dialektycznego – nauki badającej obiektywną, czyli materialną, rzeczywistość. Ujawnienie, zdefiniowanie i opisanie tych obiektywnych praw i współzależności jest głównym zadaniem rosyjskiej nauki wojskowej. Pełnią one bowiem rolę wskazówek, których uwzględnienie eliminuje lub przynajmniej ogranicza możliwość popełnienia błędu, co umożliwia odniesienie zwycięstwa w ewentualnej wojnie. Prawa i prawidłowości wojny mają charakter strukturalny i hierarchiczny. Dzielą się na prawa ogólne, szczególne i jednostkowe. To powoduje, że potencjalny przeciwnik jest postrzegany jako system lub struktura złożona ze współzależnych od siebie materialnych i duchowych czynników rozumianych jako potęga ogólna, która stanowi sumę potencjałów odzwierciedlających najważniejsze dziedziny życia państwa i społeczeństwa. Paleta metod walki, środków i działań dobieranych w celu zniszczenia nieprzyjaciela jest ściśle uzależniona od tych potencjałów.

3

Paradygmat wojny i pokoju. Rola i znaczenie materializmu dialektycznego w rosyjskiej nauce wojskowej w XXI w.

100%

Wojnowski M.

Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego

|

2017

|

vol. 9

|

issue 17

11-55

PL

Artykuł dotyczy materializmu dialektycznego, który nadal pełni funkcję uniwersalnego paradygmatu stosowanego w rosyjskiej nauce wojskowej. Jego prawa i kategorie tworzą zbiór uniwersalnych prawideł, ram i zasad, za których pomocą konstruuje się obraz wojny, pokoju i polityki w świadomości elit wojskowych, decyzyjnych oraz społeczeństwa rosyjskiego. Materializm dialektyczny pełni funkcję światopoglądową, gnoseologiczną (teoretyczno-poznawczą) i metodologiczną. Te funkcje przejawiają się w przekonaniu o istnieniu absolutnie uniwersalnych i niepodważalnych praw kierujących przyrodą, społeczeństwami i historią. Prawa, o których mowa, znajdują zastosowanie w badaniach dotyczących wojny i pokoju. Po upadku komunizmu „naukowy światopogląd marksistowsko-leninowski” zastąpiono „naukowym światopoglądem geopolitycznym”, podnosząc go do rangi doktryny polityki zagranicznej i bezpieczeństwa państwa. To oznacza, że w rosyjskim ujęciu, wraz z upadkiem komunizmu, funkcję siły napędowej polityki państw w stosunkach międzynarodowych przestała pełnić walka klas. Została ona zamieniona na geopolityczną konfrontację między cywilizacjami i tworzącymi je państwami. W tym kontekście, w świadomości rosyjskich elit wojskowych i decyzyjnych, polityka staje się permanentną walką o władzę i zasoby, a wojna i pokój to różne fazy tego samego procesu. Wojna jest postrzegana jako zjawisko społeczno- historyczne, które podlega obiektywnym prawom i współzależnościom formułowanym na podstawie kategorii materializmu dialektycznego – nauki badającej obiektywną, czyli materialną, rzeczywistość. Ujawnienie, zdefiniowanie i opisanie tych obiektywnych praw i współzależności jest głównym zadaniem rosyjskiej nauki wojskowej. Pełnią one bowiem rolę wskazówek, których uwzględnienie eliminuje lub przynajmniej ogranicza możliwość popełnienia błędu, co umożliwia odniesienie zwycięstwa w ewentualnej wojnie. Prawa i prawidłowości wojny mają charakter strukturalny i hierarchiczny. Dzielą się na prawa ogólne, szczególne i jednostkowe. To powoduje, że potencjalny przeciwnik jest postrzegany jako system lub struktura złożona ze współzależnych od siebie materialnych i duchowych czynników rozumianych jako potęga ogólna, która stanowi sumę potencjałów odzwierciedlających najważniejsze dziedziny życia państwa i społeczeństwa. Paleta metod walki, środków i działań dobieranych w celu zniszczenia nieprzyjaciela jest ściśle uzależniona od tych potencjałów.

EN

The article applies to dialectical materialism, which is still a universal paradigm used in Russian martial science. Its rights and categories compose a set of universal precepts, frames and rules, with help of which a picture of war, peace and politics in awareness of military elites, decisive elites and Russian society is constructed. Dialectical materialism serves as worldview, epistemology (theoretical and cognitive) and methodology. It is based on a conviction about totally universal and unquestionable rules that direct the nature, societies and history. These rules are applied in research concerning war and peace as well. After communism collapsed, “the Marxist and Leninist scientific worldview” was changed into “geopolitical scientific worldview”, and it was elevated to the status of the state foreign and security doctrine. It means that in Russian terms, with communism collapse, the role of a driving force for states’ politics in international relationships does not play the class struggle any more. It has been changed for geopolitical confrontation between civilizations and states. In this context, and in the awareness of Russian military and decisive elites, politics is becoming a permanent struggle for power and resources, and war and peace are only different phases of the same process. War is perceived as a social and historical phenomenon which is subject to objective rules and correlations formulated on the basis of dialectical materialism category – a science that studies an objective, that is material, reality. Disclosure, defining and description of that objective rules and correlations is the main task of the Russian martial science. Since they serve as guidelines, which taken under consideration eliminate or, at least, limit the possibility of mistakes, which enables to win in a possible war. The rights and regularities of wars are of structural and hierarchical nature. There are general, specific and individual rights. It makes a potential opponent is perceived as a system or structure consisting of interdependent material and spiritual factors meant as a general power being a sum of potentials reflecting the most important areas of life of a country and a society. The range of methods of fighting, measures and actions to destroy enemy is strictly dependent on those potentials.

4

Przygodność i konieczność w komunistycznej kosmologii Ewalda Iljenkowa. Tłum. Karolina Grzegorczyk

80%

Penzin A.

Praktyka Teoretyczna

|

2021

|

vol. 41

|

issue 3

49-69

EN

The article argues for contemporary relevance of "Cosmology of the Spirit" by the outstanding Soviet philosopher Evald Ilyenkov, and explores its historical and intellectual contexts. This short treatise was written in the first half of the 1950s, but only published posthumously in the 1980s as it was too heretical to be published in the author’s lifetime. The text was heretical because of its enormous speculative drive. Addressing the physicist idea of the “entropic death of the universe” and using a combination of materialist dialectics and Spinoza’s concept of attribute, Ilyenkov claimed that thought is a necessary attribute of matter as it is able to prevent the terminal entropy of the universe. The paper uses the ideas of Ilyenkov’s cosmology in order to critically address contemporary currents of “speculative” philosophy.

PL

Artykuł ukazuje aktualność Kosmologii ducha, autorstwa niezwykłego radzieckiego filozofa Ewalda Iljenkowa, a także bada jej historyczny i intelektualny kontekst. Ten niewielki traktat został napisany w pierwszej połowie lat pięćdziesiątych ale opublikowany dopiero po śmierci autora w latach osiemdziesiątych, ponieważ był zbyt heretycki aby wydać go za jego życia. Heretycki z powodu swojego zadziwiającego spekulatywnego popędu. Odwołując się do fizycznej idei „śmierci cieplnej wszechświata” oraz do dialektyki materialistycznej i spinozjańskiego pojęcia atrybutu Iljenkow twierdzi, że myśl jest koniecznym atrybutem materii, ponieważ może powstrzymać entropię cieplną wszechświata. Tekst wykorzystuje idee kosmologii Iljenkowa w celu krytyki współczesnych nurtów filozofii „spekulatywnej”.

5

Dialectical Materialism after „Diamant”: Scientific Dialectical Ontology and Natural Materialism

80%

Winczewski D.

Filozofia i Nauka

|

2021

|

vol. 9

Refine search results

2 Przegląd Bezpieczeństwa Wewnętrznego

1 Filozofia i Nauka

1 Lud

1 Praktyka Teoretyczna

2 2021

1 2018

2 2017

2 Wojnowski M.

1 Penzin A.

1 Winczewski D.

1 Wróblewski F.

Studium Historii Kultury Materialnej (1950-1956). Kontekst polityczny, ideologiczny i gospodarczy „likwidacji” etnologii w Polsce

Paradigm of war and peace. The role and significance of dialectical materialism in the Russian military science of the 21st century

Paradygmat wojny i pokoju. Rola i znaczenie materializmu dialektycznego w rosyjskiej nauce wojskowej w XXI w.

Przygodność i konieczność w komunistycznej kosmologii Ewalda Iljenkowa. Tłum. Karolina Grzegorczyk

Dialectical Materialism after „Diamant”: Scientific Dialectical Ontology and Natural Materialism